Еңбекке баулу . Тақырыбы: Қатырма қағаз туралы түсінік. Қағаздан батпырауық жасау. 4 - сынып

Еңбекке баулу Барлығы – 68 сағат, аптасына – 2 сағат №1. Тақырыбы:  Қатырма қағаз туралы түсінік. Қағаздан батпырауық жасау.   Мақсаты:  1. Оқушыларға қатырма қағаз туралы түсінік беру, қағаздан батпырауық жасау жолдарын үйрету; 2.білімін, ой­өрісін дамыту; 3. ұқыптылыққа тәрбиелеу Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу Көрнекілігі: суреттер Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі Сабаққа дайындық ІІ. Мақсат қою кезеңі  Тақырыбын,мақсатын хабарлау ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі: Мұғалімнің түсіндірмесі Қатырма   қағаз   –қағаздың   қалың   әрі   тығыз   түрі.   Оны   өндіру   жолы   қағаз   жасаумен бірдей,   тек   қатырма   қағаз   үшін   ірілеу   және   қаттылау   ағаш   талшықтары   қолданылады. Қатырма қағаздан жасалатын заттарға: дәптер мұқабасы, дәрілік қораптар, кітап мұқабасы жатады. Батпырауықтың   түрлерімен   таныстыру:     қағаздан       жасалған   батпырауық, полиэтиленнен жасалған батпырауық  Сергіту сәті: ІҮ. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі: 1 Оқушыларға оқыту: іштей, дауыстап­тізбектей 2 Сұрақ­жауап     Қатырма қағаздың қандай түрін білесің?  Батпырауықтың ше?           3 Қағаздан батпырауық жасау  4 Техника қауіпсіздігі Ү.  Бекіту кезеңі:Қорытындылау ҮІ. Үйге тапсырма беру кезеңі: 4­9 бет оқу,  бағалау № 2.Тақырыбы Қатырма қағаздан қорап жасау Мақсаты  : Оқушыларға қатырма қағаздан қорап жасауды үйрету,   білімін, ой­өрісін дамыту, білімділікке тәрбиелеу. Сабақтың типі : аралас сабақ  Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу  Көрнекілігі: қорап үлгісі Оқушыларға   қажетті   құрал­жабдықтар:    қатырма   қағаз,   қайшы,   желім,   сызғыш, қарындаш. Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру  Қатырма қағаздың жай қағаздан қандай айырмашылығы бар? Қатырма қағаздың қандай түрлерін білесің? ІҮ.   Жаңа   сабақ  а)     мұғалімнің   түсіндірмесі  Қораптар   әртүрлі   болады.     Оларды қағаздан, қатырма қағаздан, тақтайдан, қаңылтырдан, тіпті темірден де жасайды. ­ Балалар, қорапты қай жерлерде қолданамыз?  ә) оқулықпен жұмыс. б)   қорапты жасау. Жұмыс барысында техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау. 1. Алдымен жұқалау қатырма қағазды дайындаймыз. 2. Қораптың  төрт қабырғасын сызғышпен өлшейміз. 3. Қалып үлгіні пайдаланып екінші қабырғаны сызамыз.  4. Үшінші қабырғаны да сызамыз. 5. Төртінші қабырғаны сызып, сызықтардың үстінен қайшы ұшымен із саламыз. 6. Қорап қабырғаларын із салдырған жерден бүктейміз. 7. Қорап қабырғаларын бекітетін бөлікке желім жағамыз. 8. Желім жағылған бөлігімен қабырғаларын бекітеміз. 9. Төрт бұрышты түбі жоқ қорап дайын болды. Ү. Бекіту  кезеңі  Қорытындылау. ҮІ. Бағалау.. №3. Тақырыбы: Құстарға жем салатын қорап жасау.  Қалам салғыш  құрастыру. Мақсаты:  1. Қатырма қағаздан құстарға жем салатын қорап жасауды үйрету, қалам салғыш   құрастыру;   2.Дұрыс   сызу,   қию,   қайшыны   ұстауға   дағдыландыру.3.Ұқыптылыққа тәрбиелеу Сабақтың типі : аралас сабақӘдісі: түсіндіру, әңгімелеу  Көрнекілігі: суреттер Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар:  қатырма қағаз, желім, қайшы. Барысы І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру. 1.Түбі жоқ қорапты қай жерде қолданамыз?   ІV. Жаңа сабақ а)  мұғалімнің түсіндірмесі  Қатырма қағаздан құстарға жем салатын қораптың қабырғасын аласа, ішін кеңдеу етіп жасайды.   Қалам   салғышқа   қалам,   қарындаштарымызды   саламыз.   Сонда   олар   әр   жерде шашылып   қалмайды,   әрі   жоғалмайды.   Біз   қалам   салғышты   адам   бейнесіне   келтіріп құрастырамыз. Пысықтау:   1.   Қораптың   қабырғаларын   бір­біріне   желіммен   бекітіп,   құрастырамыз. Қораптың түбі мен қабырғаларын бір­біріне бекіту үшін қатырма қағаздың жиегіне желім жағып, оны қабырғаларына жапсырамыз. Қалам салғыш құрастыру үшін қатырма қағаздан 11 см х 12 см етіп қалып үлгі дайындаймыз. 2. Қалып үлгіні қағаздың бетіне қойып, белгі саламыз.   Қағаз   шетін   желім   жағу   үшін   артықтау   аламыз.   3.   Қатырма   қағазды   цилиндр пішінді етіп бүктеп, желімдейміз. 4. Қатырма қағаздан бас киімін жасаймыз. Ол үшін бас киім дайындамасын конус тәріздес етіп қиып, екі жағын бір­біріне жалғап жапсырамыз. 5.   Түрлі­түсті   қарындашпен   адам   бейнелі   қалам   салғыштың   көзін,   аузын   салып,   киімін көркемдейміз. Одан кейін бас киімін кигіземіз. Қалам салғыштың аяғын желімдеп бекітеміз. ә) оқулықпен жұмыс.   V. Бекіту  кезеңі  Қорытындылау.ҮІ. Бағалау. №4.  Тақырыбы: Ою­өрнек қию.  «Қошқармүйіз» оюын жасау. Мақсаты   :  Қазақтың   ою­өрнектерімен   таныстыру,   ұлттық   ерекшеліктерді құрметтеуге дағдыландыру, еңбек, эстетикалық тәрбиесіне баулу. Сабақтың типі : аралас сабақӘдісі: түсіндіру, әңгімелеуКөрнекілігі: ұлттық киімдер. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар:  түрлі­түсті қағаз, қайшы. Барысы  І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою   Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру1. Қандай ою түрлерін білесің?  2.Оюларды қайда қолданамыз? ІҮ.   Жаңа   сабақ    а)     мұғалімнің   түсіндірмесі.Тізіліп   біркелкі   түскен   оюлармен әшекейленген   сәнді   камзол,   тақия,   тұскиіздерді   көріп   жүрсіңдер.Кез­келген   ою композициясында   «қошқармүйіз»   элементтері   қолданылады.   Ол   –   қазақтың   ұлттық   ою­ өрнектерінің ең басты мәнері. Бұйым көзге тартымды да әсем көрінуі үшін ою біркелкі түсуі керек. Сондықтан оюды симметриялы етіп қию үлкен рөл атқарады.  ә) оқулықпен жұмыс.  Іштей, тізбектей оқыту. Практикалық жұмыс.  Қауіпсіздік ережесін сақтау. 1. Қағазды керекті өлшемде қиып, дайындаймыз.  2. Қақ ортасынан сызық жүргіземіз. 3.   Сызық   бойынша   қағазды   төртке   бүктейміз.   4.Төрт   қабатқа   бүктелген   қағаздың бірінші бетіне өрнектің төрттен бір бөлігін сызып аламыз да, қайшымен қиямыз. 5. Қиып алынған өрнекті ашамыз.6. Өрнектің жиектерін тегістеп, қағаз бетіне желіммен жапсырамыз. 7. Өрнекке қатырма қағаздан жақтау жасап, оны әшекейлейміз.  Ү. Бекіту  кезеңі  Қазақтың қошқармүйізден басқа қандай ою түрлерін білесің? ҮІ. Бағалау.   Оқушылардың жұмыстарын салыстыра отырып бағалау. №5.  Тақырыбы: Жұқа фольгадан әріп жасау. Мақсаты:  Оқушыларға   жұқа   фольгадан   әріп   жасауды   үйрету;     Ой­өрісін   кеңейту; Ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі : аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгіме Көрнекілігі: кесілген әріптер. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар: жұқа фольга, қарындаш, сызғыш, қайшы. Барысы  І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру   1.Қандай ою  түрлерін білесіңдер?  2.Өрнекті тұтас қиып алу мен шексіздікке ұластыра оюдың ерекшелігі неде? ІҮ. Жаңа сабақ  а)  мұғалімнің түсіндірмесі: Фольга – жұқа , жылтыр материал. Оны өнеркәсіпте және тұрмыста кеңінен қолданады. Сондай­ақ, ол – бұйымдарды әшекейлеу, көркемдеу үшін де таптырмайтын материал. ә) оқулықпен жұмыс. Практикалық жұмыс.  Жұмыстың орындалу реті:  Фольгадан әріп жасау үшін алдымен жұқа фольганы тегістеп аламыз.Тегістелген фольгаға көрсетілген өлшем бойынша қарындаш және  сызғыштың  көмегі   бойынша  әріптердің  сызбасын   түсіреміз.   Олардың  биіктігі   5 см, жалпақтығы 1 см шамасында. Берілген өлшемдер бойынша әріптерді фольгаға түсіргеннен кейін қайшымен қиямыз. Оқушылардың еңбегін, орындалу ретін қадағалау.    V. Бекіту  кезеңіҚорытындылау. Бүгінгі сабақта не жасап үйрендік? Сендерге ұнады ма?      ҮІ. Бағалау  Оқушылардың жұмыстарын салыстыра отырып бағалау. ҮІІ. Үйге тапсырма:  фольгаға өз аттарыңды немесе фамилияларыңды жазып, қиып алыңдар, қатырма қағазға желімдеңдер. №6. Тақырыбы: Қатырма қағаздан және фольгадан маска жасау. Мақсаты  :   Оқушыларға   жаңа   жылдық   мерекеге   арналған   маска   жасап   үйрету; Оқушының логикалық ойлау қабілеттерін дамыту;  Жинақылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі : аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу Көрнекілігі: маска түрлері. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар:    қатырма қағаз, қарындаш, қайшы, кеңсе пышағы, қылқалам, балға, біз, фольга, қалып үлгі. Барысы І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ.   Білімдерін   тексеру1.  Фольга   қандай   материал?  2.Оны     қандай   мақсаттарда пайдаланады? ІҮ. Жаңа сабақ  а)  мұғалімнің түсіндірмесі. Бүгін сендермен жаңа жылдық мерекеге арналған масканы  жасап көрейік.  ә) Практикалық жұмыс.      Жұмыстың орындалу реті: 1. Қатырма қағаз бетіне қалып үлгіні қойып, мысықтың бет пішінін сызып аламыз. 2. Сызылған орны бойынша қағазды қиямыз.  3. Қалып үлгіні масканың үстіне қойып, қаламның көмегімен барлық нүктелерді белгілейміз. 4. Көздің орнын оямыз. 5. Барлық нүктелерді бізбен ақырындап тесіп шығамыз. 6. Тесіктердің үстінен пышақтың ұшымен ойықтар жасаймыз. 7. Ұрттарын қиып аламыз.  8. Масканың ішкі жағынан, құлақтың тұсынан резеңкенің екі ұшын желімдейміз. Үстінен төртбұрыш қағаз жапсырамыз. 9. Құлақтары мен ұрттарын ішке қарай қайырамыз. 10. Ұрты сәл томпайып тұру үшін кесілген жерлерін біріктіріп желімдейміз. 11. Масканың көзін, ұртын, құлағының шетін фольгамен әшекейлейміз. Ү. Бекіту   кезеңі  Қорытындылау. Бүгінгі сабақ ұнады ма? Масканы дайындау үшін қандай материалдарды пайдаландыңдар?ҮІ. Бағалау       №7. Тақырыбы Матамен жұмыс. Жіпті түйіндеудің ерекшелігі мен  маңызы. Мақсаты  :   Оқушыларды   мата   түрлерімен   таныстыру,   матаның   қасиеттері   мен ерекшеліктері   туралы   түсіндіру,   жіпті   түйіндеудің   ерекшелігі   мен   маңызы,   жіпті   матаға түйінсіз   бекітуді   үйрету;     Танымдық   қабілеттерін,   қол   икемін   дамыту;   Ұқыптылыққа, шеберлікке тәрбиелеу. . Сабақтың типі : аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу Көрнекілігі: мата түрлері. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар : әр түрлі мата қиындылары, қайшы, желім.  Барысы І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару, құрал­жабдықтарын  түгендеу. ІІ. Мақсат қою. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ.   Білімдерін   тексеру  1.   Матаның   қандай   түрлерін   білесіңдер?   2.   Жіпті   қалай түйіндейміз ? ІҮ. Жаңа сабақ   а)   мұғалімнің түсіндірмесі  Мата түрлерімен таныстыру.  Матаның қасиеттері   мен   ерекшеліктеріне   тоқталу.  Жіпті   түйіндеудің   ерекшелігі   мен   маңызын түсіндіру, көрсету. Ү.  Оқулықпен жұмыс.  Іштей, тізбектей оқыту.Суретпен, көрнекілікпен жұмыс. ҮІ. Түсінгендерін тексеру.Сарамандық кезең. Еңбек қауіпсіздігін сақтау. А) Мата қиындыларын жапсырмалау, үлгісін көрсету. ә) Жіпті матаға түйінсіз бекіту. Ү. Бекіту  кезеңі  Қорытындылау. Жапсырмалау деген не? Ұлттық киімдерді матаның қай түрінен тіккен дұрыс? ҮІІ. Бағалау.    ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. Оқу. Жіпті матаға түйінсіз бекіту тәсілін жаттығып үйрену. №8. Тақырыбы: Тігіс түрлері. Мақсаты  :   Оқушыларды   тігіс   түрлерімен   таныстыру.   Олардың   бір­бірінен айырмашылығын ұғындыру.  Есте сақтау қабілеттерін, қол икемін дамыту. Ұқыптылыққа, шеберлікке тәрбиелеу. Сабақтың типі : аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу Көрнекілігі: Тігіс түрлері көрсетілген мата қиындылары. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар : мата қиындылары, ине, жіп, қайшы. Барысы І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру  1. Қандай тігіс түрлерін білесіңдер?   2. Іс тігу үшін қандай құралдар қажет? ІҮ. Жаңа сабақ  а)  мұғалімнің түсіндірмесі.   Қолмен іс тігушінің негізгі құралдарына ине, жіп, қайшы, оймақ жатады. Тігіс түрлері: қиғаш тігіс – бөлшектерді уақытша бекіту үшін қолданады. Тігіс солдан оңға қарай орындалады. Айқас тігіс.  Ине   матаның   теріс   бетінен   тік,   ал   оң   бетінен   қиғаш   шаншылады,   ине шаншымының арақашықтықтары 1 мм шамасында болады. Тігіс солдан оңға қарай (төменнен жоғары),  келесі тігіс солдан оңға (жоғарыдан төмен) қарай айқасады. Ілмек тігісі  матаның шеті сетінемес үшін және түймелікті  торлау үшін қолданады. Тігісті солдан оңға, оңнан солға қарай да орындауға болады. Тігістің арақашықтығы мен биіктігі матаның қалыңдығына байланысты. Бұл тігістің ине шаншымдары тігінен түседі. Ү.  Оқулықпен жұмыс.  Іштей, тізбектей оқыту. ҮІ. Түсінгендерін тексеру.Сарамандық кезең. Еңбек қауіпсіздігін сақтау.  Тігіс түрлері матаға орындап, альбомға жапсыру. Ү. Бекіту   кезеңі   Қорытындылау.Қандай тігіс түрлерімен таныстық? Олардың бір­ бірінен айырмашылығы неде ?ҮІІ. Бағалау.                     № 9. Тақырыбы: Тігін құралдарын салатын бұйым жасау. Мақсаты  :Оқушыларға   тігін   құралдарын   салатын   бұйым   жасауды   үйрету. Тілін, сөздік қорларын дамыту.  Жинақылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ  Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу   Көрнекілігі:  Тігін құралдарын салатын бұйым. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар: үш түсті мата, ине, жіп, қайшы, қатырма . Барысы  І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою.    Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру    1. Қандай тігіс түрлерін білесіңдер? 2.  Іс тігу үшін қандай құралдар қажет? ІҮ.  Жаңа  сабақ    а)     мұғалімнің   түсіндірмесі.     Бүгін   сендермен   тігін   құралдарын салатын бұйым жасаймыз. Әрбір үйде тігін ісіне қажетті ине, жіп, түйме, қайшы, өлшегіш және т.б. құралдар  бар. Оларды шашылып  қалмас үшін арнайы орында сақтайды.  Ондай бұйымды қобдиша түрінде жасайды немесе іліп қоюға ыңғайлы етіп матадан, былғарыдан тігеді. Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей.  ә) Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1. Ұзындығы 30 см, ені 12 см болатын мата қиып ал. 2. Оны тігінен дәл ортасынан теріс бетіне бүкте. 3.  Матаның теріс бетінің жоғарғы және төменгі жағына жүрек пішінін белгілеп алып, матаны белгі бойынша қи.       4. Көлемі 7 см х 7 см және 4 см х 4 см екі түсті матадан шаршы пішінді бөлшек қиып ал. 5. Жүрек пішінді матаның оң бетінің төменгі жағына үлкен көлемдегі шаршы матаны айқас тігіспен тігіп шық.  6. Екінші шаршы матаға қиғаш тігісін қолдан.  7. Жүрек пішінді бұйымды екіге бүктеп, жиегін ілмек тігіспен тігіп шық.   8. Жасаған бұйымыңа ілгек жаса және шашақпен безендір. Ү. Бекіту   кезеңі   Қорытындылау.   Бүгінгі сабақ ұнады ма? Несімен ұнады? Бұйым жасау барысында   қандай тігістерді қолдандыңдар? Жасаған бұйымдарыңа қандай заттар салуға болады?ҮІ. Бағалау    ҮІІ.   Үйге тапсырма. Бұйымды өз бетіңше әшекейле. №10. Тақырыбы: Ілгек, ілмек, тойтармалы түйме қадау. Мақсаты : Оқушыларға ілгек, ілмек, тойтармалы түйме туралы түсінік бере отырып, олардың бір­бірінен айырмашылығын, не үшін қолданатыны   туралы айту, матаға   қадап үйрету. Ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру. Ұқыптылыққа, шеберлікке тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ    Әдісі:  түсіндіру,   әңгімелеуКөрнекілігі:   түйме,   ілгек, ілмектер.Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар: мата қиындылары, қайшы, ине, ілгек, ілмек, тойтармалы түймелер, қарындаш немесе бор. Барысы  І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою.  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ.   Білімдерін   тексеру  Тігін   құралдарына   не   жатады?         Тігіс   түрлерін   есімізге түсірейік? ІҮ.   Жаңа   сабақ  а)     мұғалімнің   түсіндірмесі.   Ілгек,   ілмек,тойтармалы   түймелерді киімнің немесе бұйымның екі бөлігін бір­біріне бекіту үшін қолданады. Оларды қадау үшін орналасатын орнын белгілеу қажет, себебі ілгек пен ілмек  және тойтармалы түйменің үсті мен асты бір­біріне дәл түсуі тиіс. Ілгек, ілмектің көлемдері ұзын, орташа, қысқа және жуан­ жіңішке болады. Сол сияқты тойтармалы түйменің де диаметрі үлкен­кіші, жуан­жіңішке болып   келеді.   Олар   темірден,   қазіргі   кезде   түрлі­түсті   пластиктерден   де   жасалынады. ә)Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.  Ү. Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.  Жұмыстың орындалу реті: 1. Бір түсті орташа қалыңдықтағы  матадан ұзындығы 15 см, ені 10 см екі қиынды дайындап аламыз. 2. Мата қиындыларының жиегінен 4 см­ден қалдырып ілгек, ілмек тойтармалы түйме қадайтын орын белгілейміз. 3. Мата қиындысының  біріне ілгек пен ілмекті  қадаймыз. Екінші мата қиындысына тойтармалы түйменің үстіңгі бөлігі мен астыңғы бөлігін тігеміз. Оларды ілгенде ілгек пен ілмек, тойтармалы түйме бір­біріне сәйкес келуі керек. ҮІ. Бекіту  кезеңі Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Сендерге ұнады ма?  ҮІІІ. Бағалау.Оқушылардың жұмыстарын салыстыра отырып бағалау. №11. Тақырыбы:  Құс панносын тігу. Мақсаты:       Оқушыларға   «   Құс»   панносын   жасауды   үйрету;   Ойлау,   есте   сақтау қабілеттерін арттыру. Ұқыптылыққа, шеберлікке тәрбиелеу. Сабақтың   типі  :   аралас   сабақ  Әдісі:  түсіндіру,   әңгімелеу  Көрнекілігі:   әр   түрлі паннолар.  Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар:   мата,  қатырма   қағаз,  мақта  немесе паролон, түйме, бау, желім, қайшы. Барысы І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушы зейінін сабаққа аудару. ІІ. Мақсат қою. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру 1.Панно деген не?  2. Тігістің түрлерін еске түсірейік. ІҮ. Жаңа сабақ а)  мұғалімнің түсіндірмесі. Бүгін сендермен  «Құс» панносын тігеміз. «Құс»   панносын   қолдан   тігіп   сыйға   тартуға   немесе   ине   шаншитын   жастықша   ретінде пайдалануға   болады.  Оқулықпен   жұмыс.   Іштей,   тізбектей   ә)   Практикалық   жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.  Жұмыстың орындалу реті: 1.   Құс   панносының   қалып   үлгісін   дайындау   үшін   қатырма   қағазға   құстың   кеудесін қарындашпен сызып, қиып аламыз. 2. Екі қабатталған матаның бетіне қалып үлгіні қойып, бормен айналдыра сызамыз да, сызық бойынша қиямыз. Ішіне мақта немесе паролон салу үшін бір бөлігін тікпей қалдырып, қалған бөлігін теріс бетінен көктеп тігеміз. Содан соң оң бетіне аударып, кеудесін мақта не паролонмен толтырамыз. Тігілмеген бөлігін тігеміз. 3. Матадан құстың қанатын қиып алып, кеудесіне желімдейміз. Қызыл түсті матадан айдарын дайындап, құстың басына желімдейміз не тігеміз. 4.Ал қосымша бөлшектерін суреттегідей етіп жапсырамыз. 5. Көзіне түйме, ал кеудесіне іліп қою үшін бау тігеміз. Ү. Бекіту  кезеңі  Қорытындылау. Панно қандай бөлшектерден тұрады? Өз қолыңмен жасаған панноңды кімге сыйлар едің? Құс панносына қандай тігіс қолдандың?  ҮІ. Бағалау.  Оқушылардың жұмыстарын салыстыра  отырып бағалау. №12. Тақырыбы: «Ат» ойыншығын жасау. Мақсаты  :   Оқушыларға   «Ат»   ойыншығын   жасауды   үйрету.   Ой­өрісін,   қол   икемін дамыту. Ұқыптылыққа, әдемілікке  тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу Көрнекілігі: ат панносы. Оқушыларға қажетті құрал­жабдықтар: қатырма қағаз, мата, мақта (синтепон), ине, жіп, қайшы, оймақ. Барысы І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушы зейінін сабаққа аудару ІІ. Мақсат қою  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ. Білімдерін тексеру.1.Тігістің қандай түрлері бар? 2. Тігіс тізбегі қандай қашықтықта болу керек? ІҮ.   Жаңа   сабақ    а)     мұғалімнің   түсіндірмесі.   Бүгін   сендермен     Ат   ойыншығын жасаймыз. Ол үшін 1. Суретке қарап отырып, ат кеудесі мен оның ұсақ бөлшектерінің қалып үлгісін дайындаймыз. 2. Бір түсті қалың мата бетіне ат кеудесінің қалып үлгісін түйреп, бормен жан­жағын сызып, сызық бойынша қиямыз. Ал құйрығы, жалы мен қалған ұсақ бөлшектерінің пішінін басқа түсті матадан қиып аламыз. 3.   Сонда   кеудесіне   екі   бөлшек,   ауыздығына   екі   бөлшектен   төртеу,   құйрығына   екі бөлшек,   жалына   екі   бөлшек,   әшекейлеріне   бірнеше   бөлшек,   тұяғына   екі   бөлшек,   көз айналасындағы жұлдызшаға екі бөлшек мата керек. 4. Алдымен матаның теріс бетінен кеудесінің екі бөлшегін бір­біріне беттестіріп көктеп тігеміз. Ішіне мақта не синтепон толтыру үшін бір жағын тікпей қалдырамыз. Одан кейін тігілмеген жағынан оң бетіне айналдырамыз. Ішін мақта, синтепонмен толтырып, тігілмей қалған   бөлігін   тігеміз.   Енді   қосымша   бөлшектерін   тігеміз.   Олар:   жалы,   құйрығы,   көз айналасындағы   жұлдызша,   ауыздықтары,   тұяғы   мен   әшекейлері.   Қосымша   бөлшектерін «Құс» панносын тіккендегідей әдіспен орындаймыз. ә) Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Ү. Бекіту  кезеңі Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Панно жасау барысында қандай тігістерді қолдандыңдар ? ҮІ. Бағалау. Оқушылардың жұмыстарын салыстыра отырып бағалау. №13. Тақырыбы: Әшекейлі бет орамалдар. Мақсаты:  Оқушыларды   бет   орамалдардың   түрлерімен   таныстыру.   Оларды әшекейлеуге үйрету.   Оқушының логикалық ойлау қабілетін, қол икемін дамыту. Әдемілікке, тазалыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі:   аралас  сабақӘдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру  Көрнекілігі:   әр түрлі әшекейленген бет орамалдар. Барысы:  I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.          Бет   орамал   –   тазалықтың   кепілі.   Ол   әрқашан   өзіңмен   бірге   жүруі   тиіс.   Бет орамалдың көлемі әр түрлі, ол балаларға, ересектерге арналып тігіледі. Өздеріңе ұнамды матадан бет орамал тігіп, өрнектеп алуларыңа болады. Ол үшін бір түсті үш бөлек шаршы мата алып, жиектерінен бір жіпті суырып, орамал шетін түзулеңдер. Суырылған жіп ізімен қиыңдар. Үш орамалды үш түрлі тор көзді, кестелі, мережкалы өрнектермен көркемдеуге дайындаңдар.Сергіту сәті IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен   жұмыс.   Іштей,тізбектей   оқыту.     2.   Практикалық   жұмыс.   Орамалды өрнектермен көркемдеу. 3.Техника қауіпсіздігін сақтау. V. Бекіту кезеңі.  Қорытындылау. Бүгінгі сабақ ұнады ма? Бет орамалды әшекейлеудің қандай түрлерін үйрендік ? Мережкалы кеестені қандай бұйымнан кездестірдің? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №14. Тақырыбы:  «Күнбағыс  панносы. Мақсаты:  Оқушыларға   «Күнбағыс»   панносын   жасауды   үйрету.       Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. Эстетикалық тәрбие беру. Сабақтың типі: аралас сабақ  Әдісі:  сұрақ­жауап,түсіндіру,   көрнекілік  Көрнекілігі: дайын  панно.  Оқушыларға керекті құрал­жабдықтар:  сары,  жасыл,  ашық  жасыл және қара  түсті тоқыма жібі, қатырма қағаз, ПВА желімі, қайшы, қарындаш. Барысы:  I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.         Күнбағыс – ірі жапырақты, сары гүлді, дәні майлы өсімдік. Одан өсімдік майын, шекілдеуік   алады.   Күнбағысты   көз   алдымызға   елестете   отырып,   өз   бетімізше   жасап көрейік.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.  Іштей,  тізбектей оқыту.  2.Сұрақ­жауап. 3.Практикалық жұмыс.  Жұмыстың орындалу реті: 1. Қатырма қағаздың дәл ортасына қарындашпен күнбағыстың суретін саламыз. 2.   Күнбағыстың   дәнін   жасау   үшін   қатырма   қағазға   аздап   желім   жағып,   қара   түсті тоқыма жібін айналдыра отырып желімдейміз. 3. Тоқыма жіптің сары түсімен күнбағыстың гүл күлтелерін желімдейміз. 4. Күнбағыстың сабағын жасау үшін жасыл түсті үш тоқыма жіпті өріп алып, қатырма қағазға жапсырамыз. 5. Жапырақтарына ашық жасыл түсті тоқыма жібін таңдап, оны да желімдейміз. Жұмыс барысында техника қауіпсіздігін сақтау. V.Бекіту кезеңі.Қорытындылау.  Бүгінгі сабақта не үйрендік? Күнбағыс қай жерлерде өседі? Одан қандай шикізаттар алынады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №15. Тақырыбы: «Гүлденген Қазақстан» композициясы. Мақсаты:  Оқушыларға   гүлдерді   бейнелеп   панно   жасауды   үйрету.   Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. Әдемілікке, талғампаздыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі:  аралас сабақ Әдісі:  сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: суреттер, паннолар. Қажетті құрал­жабдықтар: қатты қағаз, түрлі­түсті мата қиындылары, калька қағазы, ПВА  желімі, қайшы, қарындаш,өшіргіш. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен,  мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Еліміздің табиғаты өте бай және ғажайып. Көктем және жаз мезгілінде еліміздегі әрбір аймақ әсем гүлдермен көмкеріледі. Алуан түрлі гүлдер айналамызды түрлендіріп, ерекше сән береді. Түрлі­түсті матадан әсем гүлдерді бейнелеп, оларды қатырма қағазға желімдеу арқылы панно жасауға болады.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,  тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс.  Жұмыстың орындалу реті: 1. Қатты қағазға қарындашпен бірнеше гүлдің суретін салып аламыз. 2. Салынған гүлдердің үлгісін калька қағазына түсіріп, қиямыз. 3. Дайын үлгілерді әр түрлі мата бетіне (гүлдің басын қызыл, күлтелерін көк, сабағы мен жапырақтарын жасыл түсті матаға) орналастырып, оларды қиямыз. 4.   Қиып   алынған   үлгілерді   қатты   қағаз   бетінде   бейнеленген   гүлдерге   бөлшектерін ауыстырып алмай жапсырамыз.  Техника қауіпсіздігін сақтау. V.  Бекіту   кезеңі.  Қорытындылау.   Гүлден   жасаған   панно   ұнады   ма?   Гүлдің   қандай түрлерін білесіңдер? Сен тұратын аймақта қандай гүлдер өседі? VI. Бағалау.  Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. № 16. Тақырыбы: «Наурыз мейрамы» аппликациясы. Мақсаты:  Халықтық мерекелермен және дәстүрлермен таныстыру. Наурыз мерекесі туралы түсінік беру. Танымдық қабілеттерін дамыту. Салт­дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың типі:    аралас сабақӘдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: арнайы   суреттер.  Қажетті   материалдар   мен   құралдар:   түрлі­түсті   мата   қиындылары, қатты қағаз, желім, қайшы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.  III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Наурыз   қазақша   «жаңа   күн»   деген   мағынаны   білдіреді.   Қазақ   халқы   бұл   мейрамға ерекше   дайындалады.   Киіз   үйлер   тігіліп,   халық   жаңа,   таза   киімдерін   киіп,   наурыз   көже пісіреді, айтыс, ат жарысын ұйымдастырады.Ұлттық ойындар ойналады. Міне, енді түрлі­ түсті матадан осы көріністің аппликациясын орындайық. Сергіту сәті IV.   Жаңа   материалды   меңгергенін   тексеру   кезеңі.1.Оқулықпен   жұмыс.     Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3. Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:  Ұзындығы   30   см,   ені   20   см   қатты   қағаздың   төменгі   бөлігіне   жасыл   түсті   матаны, жоғарғы бөлігіне көкшіл түсті матаны желімдейміз. Жайылып кетпеуі үшін желімді аздап жағамыз.   Қатырма   қағаздан   киіз   үйдің   қалып   үлгісін   дайындап   аламыз.   Ақ   түсті   мата қиындысының бетіне дайын қалып үлгіні қойып, киіз үйді жасаймыз. Қызыл түсті матадан оюын дайындап, киіз үйге желімдейміз. Киіз үйдің есігін қиып, қайырып қоямыз. Одан кейін дайын  киіз   үйді  жасыл  матаның  бетіне   жапсырамыз.  Жылқылар   мен  ешкілерді  ақ,   қара, қоңыр матадан қиып алып, желімдейміз. 4.Техника қауіпсіздігін сақтау. V. Бекіту кезеңі.   Қорытындылау.  Наурыз  мейрамы  туралы  не  білесіңдер?   Наурыз мейрамы аппликациясын неге жасыл түспен алдық? Наурыз мейрамы қай мезгілде болады? VI. Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. № 17. Тақырыбы:Таспадан «раушан гүлін» жасау. Мақсаты:   Оқушыларға     таспадан   раушан   гүлін   жасау   жолдарын   үйрету.   Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту.  Ептілікке тәрбиелеу. Сабақтың типі:  аралас сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,  түсіндіру,  көрнекілік  Көрнекілігі: таспадан жасалған раушан гүлі.          Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Раушан   гүлін   жасауға   әр   түрлі   материалдарды   пайдалануға   болады.   Гүлдің   көзге тартымды көрінуі материалға байланысты және оны орындау тәсілі қарапайым болып келеді. ә) Практикалық жұмыс. Техника қауіпсіздігін сақтау. Раушан   гүлін   жасау   үшін   ұзындығы   60   ­70   см,   ені   3­4   см   жібек   таспаны   аламыз. Таспаның   қыртыстарын   үтіктеп,   оны   бір   шетінен   екі­үш   рет   орап   шиыршықтаймыз. Шиыршықталған   бөлік   гүлдің   орталық   өзегі   болады.   Оралған   таспаның   төменгі   жиегін қысып   ұстап,   ине­жіппен   бір­екі   шалып   тігіп   бекітеміз.   Таспаның   қалған   бөлігін шиыршықтап, гүлдің күлтелерін жасаймыз. Таспаны ораған сайын төменгі жиегін ине­жіппен тігіп, бекітіп отыру қажет. Ширатылған таспаның жоғарғы жиектерін сыртқа қарай шалқайта бүктегенде,   раушан   гүлі   ашылып   келе   жатқандай   әсер   қалдырады.   Гүл   композициясын толықтыру үшін оның жапырақтарын дайындаймыз. Ұзындығы 8 см, ені 4 см жасыл түсті матадан таспа жасаймыз. Таспаның теріс бетін ішке қаратып қойып, жоғарғы екі жақ шетін бүктейміз. Сонда үшбұрышты пішін пайда болады. Үшбұрыштың төменгі екі ұшын бір­біріне айқастырып, инемен іліп тартамыз. Астыңғы жағы жиырылып, сүйір жапырақ болып шығады. Дайын   болған   бірнеше   жапырақтармен   гүлді   әсемдейміз.   Раушан   гүлін   кенеп   тартылған жақтауға бекітіп, іліп қоямыз. Сергіту сәті IV.Жаңа   материалды   меңгергенін   тексеру   кезеңі.    Оқулықпен   жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақ ұнады ма? Не үйрендік? Раушан гүлінің орталық өзегін қалай жасайды?  Раушан гүлінен басқа қандай гүлдерді жасай білесіңдер?  VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №18. Тақырыбы: Айқас тігіс кестесін тігіп үйрену. Мақсаты:   Оқушыларға   кесте   туралы   түсінік   беру,   кестенің   түрлерімен   таныстыра отырып,   айқас   кестесін   тігуді   үйрету.   Есте   сақтау   қабілеттерін,   қол   икемін дамыту.Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ     Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: кестеленген әр түрлі бұйымдар.   Қажетті материалдар мен құралдар: селдір мата, мулине жібі, ине.          Барысы:  I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.  а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Айқас тігіс кестесі – орындалуы қарапайым әрі ең көп тараған кесте түрі. Оны селдір матаға   түсірген   дұрыс.   Бұл   кестені   үйрену   үшін   тор   көз   дәптерге   сатынған   суретті пайдаланамыз. Содан кейін кесте жіптерінің түсін таңдаймыз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1. Бірінші қатарды солдан оңға қарай жартылай айқастырып тігіп шығамыз. Ине ұшын қиғаштап, төмен қарай бағыттап ұстаймыз. 2.   Одан   кейін   оңнан   солға   қарай   кері   бағытта   қайталаймыз.   Ине   ұшын   төменнен жоғарыға қарай ұстаймыз. 3. Келесі қатардың тігісін жүргізу үшін инені төмен қарай бұрамыз. 4.   Кестелеуді   осы   реттілікпен   жалғастырып,   өзімізге   керекті   өлшемге   дейін толтырамыз. 5.   Соңғы   төменгі   қатарды   толтырған   соң,   жоғарғы   тігісті   оңнан   солға   қарай айқастырып орындаймыз.Техника қауіпсіздігін сақтау. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Кесте   тігу   ұнады   ма?   Кестелеуге   қажетті   жіптің түстерін қалай таңдаймыз? Кестелеуге неліктен селдір мата пайдаланамыз? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №19. Тақырыбы: Жеміс­жидектер композициясы. Мақсаты:     Оқушыларға   жеміс­жидек   композициясын   жасауды   үйрету.Ой­өрісін кеңейту.қиялдай білуге баулу.   Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:сұрақ­жауап,түсіндіру,   көрнекілік     Көрнекілігі: әртүрлі жемістерден жасалған композиция. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.  а) мұғалімнің түсіндірмесі. Бүгін сендермен матадан жеміс­жидек композициясын жасап үйренеміз. Ол үшін қажетті материалдар мен құралдар: қызыл, жасыл түсті мата қиындысы, мақта, ине, жіп, қайшы дайындап алайық. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3. Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.   Алманың   қалып   үлгісі   түсірілген   қатты   қағазды   қызыл   мата   бетіне орналастырып,бірдей төрт бөлшек қиып аламыз. 2.   Бөлшектерді   бір­біріне   ағылшын   түйреуіштерімен   жалғап,   беттестірілген бөлшектерді матаның оң бетінен қиғаш тігіспен тігеміз.Тек алманың сабағы мен жапырағын тігуге және ішіне мақта толтыру үшін матаның кішкене бөлігін тікпей қалдырамыз. 3.Алманың ішін мақтамен толтырып, тігілмей  қалған бөлігін қиғаш тігіспен тігеміз. Жасыл түсті матадан жапырағы мен сабағын дайындап, алманың жоғарғы бөлігіне бекітеміз. Техника қауіпсіздігін сақтау. V.Бекіту кезеңі.Қорытындылау.Бүгінгі сабақ ұнады ма? Несімен ұнады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. ҮІІ.Үйге тапсырма беру. Матадан алмұрт пен банан жасап, композицияны толықтыр. №20.Тақырыбы: Табиғи материалдармен жұмыс. Сабаннан жасалған панно. Мақсаты: Оқушыларға табиғи материалдар туралы түсінік беру, олардан жасалатын бұйымдар,  оларды   кептіру  жолдарын  ұғындыру,   сабаннан панно жасауды  үйрету.  Ойлау қабілеттерін дамыту.Әдемілікке, жинақылыққа тәрбиелеу.  Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: әр түрлі кепкен өсімдіктерден жасалған паннолар.  Қажетті материалдар мен құралдар: кептірілген  сабан.  Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Табиғи   материалдарға   талдың   қабығы,   бұтақтар,   тал   түбірі,   құм,   жапырақ,   гүл күлтелері, кепкен жемістер, сабан, т.б. жатады. Мұндай материал түрлерінен панно, коллаж, икебана,  ойыншықтар,   қораптар,  сурет  жақтаушаларын,   себеттер  жасайды.Қандай  да   бір бұйым   жасамас   бұрын   оған   материалдарды   дайындап   алу   қажет.Ол   үшін   қолданатын материалды тазалап, кептіріп алады. Кептіру жолдары әр түрлі. Мысалы «икебана» жасау үшін өсімдіктерді сол қалпында түбін жіппен байлап, іліп қояды.Сабаннан бұйым құрастыру үшін оның ұзындығын бірдей етіп кесіп алып, панно жасауға болады.Сондай­ақ әр түрлі дән, жаңғақ, бүрлермен жануарларды, құстарды, көбелектерді,т.б.бейнелеп, ерекше композиция құрастыра аламыз. Бүгін сендермен сабаннан панно жасап үйренеміз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: «Табиғат көрінісі» панносын қағаз бетіне саламыз.Сурет үстіне калька қағазын қойып, суретті айналдыра сызып көшірмесін калька бетіне түсіреміз. Дайын болған сабанның ішкі бетіне ПВА  желімін жағып, калька бетіндегі сурет бейнесіне қатарлап жапсырамыз.Суретті сабанмен   толық   желімдеп   шығамыз.   Суретті   сабанмен   толық   жапсырмалап   болған   соң, желімді кептіреміз. Кепкеннен кейін сурет бейнесін калька қағазының екінші бетінде көрініп тұрған сызықтары бойынша қиып аламыз. Қиып алынған бейнені панно негізіне калька қағазы жағына   желім   жағып,   екінші   рет   желімдеу   технологиясын   орындаймыз.   Нәтижесінде «Табиғат көрінісі» панносы дайын болады. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Панно сендерге ұнады ма? Неліктен сабанды табиғи материал түріне жатқызамыз? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №21.Тақырыбы:   Өздік   жұмыс.   Емен   жаңғағы,   жапырағы   және бұтағынан құрамақ жасау. Мақсаты:   Оқушыларға   емен   ағашы   туралы,   оның   қасиеті   туралы   түсінік   беру. Оқушының ойлау қабілетін дамыту. Өз бетінше жұмыс істеуге баулу Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі: емен ағашының суреті, жаңғағы, жапырағы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Емен   ағашы   1000   жылдай   өсіп   тұрады.Осы   мерзімде   еменнің   діңінің   жуандығы   екі метрден  асады.Еменнің  өсу  мерзімі  ұлғайған   сайын,  одан  алынатын  табиғи   материалдың сапасы да арта түседі. Емен – тығыз, салмақты және қатты ағаш. Еменді құрал­сайман және жоғары сапалы жиһаздар мен құрылыс материалын жасау үшін кеңінен пайдаланады. Емен ағашы табиғи материалға бай ағаштар тобына жатады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Өздік жұмыс. 1.Емен жапырағын, жаңғағын жинап, тазала. 2.Олардан өз бетіңше құрамақ құрастыр. 3.Жасаған құрамағыңа атау беріп,сыныптастарыңның жұмысымен салыстыр. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Емен ағашы қандай табиғи қасиетімен ерекшеленеді? Табиғи материалдардың қандай түрлерімен жұмыс істегенді ұнатасың? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №22.Тақырыбы:Табиғи материалдан саты жасау. Мақсаты:   Оқушыларға   ағаш   кесіндісінен   саты   жасауды   үйрету.   Қол   икемін дамыту.Еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: суреттер   Қажетті   материалдар   мен   құралдар:   ағаш   кесінділері,   ширатылған   жібек   жіп немесе мықты арқа Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Күнделікті тұрмыста темірден дәнекерлеп, ағашты қиюластырып жасаған сатылар жиі кездеседі.   Демалыс   орындарында,   саябақта,   балалардың   ойын   алаңдарында   табиғи материалдан жасалған саты, әткеншектердің қарапайым тәсілмен, яғни шағын ағаш кесіндісі және  мықты жіптің  көмегімен  бекітілген  түрлерін  кездестіреміз.  Қазір  сендермен шағын ағаш кесіндісінен саты жасап үйренеміз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: Арқанмен   байлау   үшін   саты   баспалдақтарының   екі   ұшына   кертіктер   салынады.Ол арқанның байланған жерінен шығып кетпеуін қамтамасыз етеді. Мұндай қарапайым сатыны жасау үшін ағаш кесіндісі мен ширатылған жібек жіп немесе мықты арқан қажет. Екі ұшы кертілген   ағаш   кесіндісін   қазықбау   шалып   байлайды.   Сөйтіп   керегіне   қарай   сатының баспалдақ ағаштарын бір­біріне байлап жалғастырып, сатыны ұзартады. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау.  Аспалы сатыны қандай жерлерде қолданады? Саты баспалдақтарын қалай бекіттің? Саты жасауға төрт қырлы ағаш кесіндісін пайдалануға бола ма?  VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №23. Тақырыбы: Гүл шоғын құрастыру. Мақсаты:  Оқушыларға   гүл   шоғын   құрастыруды   үйрету.Ой­өрісін,   қол   икемін дамыту.Әдемілікке,эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ.   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру   Көрнекілігі:   икебана Қажетті материалдар мен құралдар: қыш ыдыс, кептірілген гүл шоқтары. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен,мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Өсімдік түрлерінен құрастырған гүл шоғы өнерін «икебана» деп атайды. Бұл өнер түрі Жапонияда   пайда   болған.   Икебананы   кепкен   жапырақтан,   шөптен,   тал   бұтағынан,   гүл күлтелерінен құрастырады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2. Сұрақ­жауап 3.Практикалық   жұмыс.   Гүл   шоғын   жасау.   Олардың   әсем   жасалуына   көңіл   бөлу, қадағалау. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау.   Икебана дегеніміз не?   Құрғақ құмда гүлді қалай сақтаймыз? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №24.Тақырыбы:Қызғалдақ гүлін жасау. Мақсаты:  Оқушыларға тауық жұмыртқасы қабығынан қызғалдақ гүлін жасату. Ой­ өрісін, қол икемін дамыту.  Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: қызғалдақ   композициясы.   Қажетті   материалдар   мен   құралдар:   қатты   қағаз,   жұмыртқа қабығы, ПВА желімі, кескіш, акварель бояуы, қылқалам, қарындаш. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Бүгін сендермен Қызғалдақ композициясын жасап үйренеміз. Қызғалдақ гүлін 8 наурыз мерекесінде   аналарға,   ұстаздарға   немесе   сыныптас   қыздарға   сыйлық   ретінде   ұсынуға болады. Сергіту сәті IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1. Екі­үш жұмыртқа қабығын жуып, кептіреміз. 2. Кептірілген жұмыртқаның қабықтарын қызыл,сарғыш, жасыл, көк түстерге бояймыз. 3.Бояуы кепкен соң жұмыртқаны кескішпен ұсақтаймыз. 4. Қатты қағаз бетіне әсем гүлдердің бірі – қызғалдақ гүлін бейнелейміз. 5.   Қатты   қағаздағы   гүлдің   сабағына,   жапырақтарына   жасыл   түске,   ал   күлтелеріне қызыл,сарғыш түстерге боялған жұмыртқа қабықтарын желімдейміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау.  Қызғалдақ  гүлі  қай мезгілде  гүлдейді?  Қызғалдақ гүлін жасағанда қандай әдістерді қолдандың? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №25.Тақырыбы: «Алтын күз» панносы. Мақсаты:   Оқушыларға   табиғи   материалдарды   пайдалана   отырып   «Алтын   күз» панносын жасату. Ой­өрісін кеңейту, қол икемін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: арнайы дайындалған паннолар. Қажетті материалдар мен құралдар: асқабақ тұқымы, тары, жаңғақ, ПВА желімі, сары түсті қатты қағаз, кеңсе пышағы, қарындаш, акварель бояуы, қылқалам.          Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Күзде жеміс­жидек  пісіп,  ағаш  жапырақтары  сарғайып,  жерге  түседі.  Құстар жылы жаққа   ұшып   кетеді.   Күн   қысқарып,   түн   ұзарады.   Күн   сәулесі   де   азаяды.   Күз   көрінісін өзімізше бейнелеп көрейік.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1. Ең алдымен күз көрінісін өз қалауымызша сары түсті қатты қағазға бейнелейміз. 2. Жұмысқа қажетті табиғи материалдарды дайындап аламыз. Асқабақ тұқымын екіге жарып,   дәнегінен   ажыратамыз.   Жаңғақты   да   жарып,   дәнегін   ұсақтап   бөлеміз.   Сондай­ақ тары, арпа дәндерін де панно жасауға пайдаланамыз. 3.Табиғи   материалдар   түсіне   қарай   желімделеді.   Ағаш   діңін   ұсақталған   жаңғақпен, жапырақтарын   асқабақ   тұқымымен,   күздің   түсін,   яғни   ағаштың   жан­жағын   тары,   арпа дәндерімен   желімдейміз.Ағаш   бұтағындағы   қарға   мен   жердегі   қоян   бейнесін   де   табиғи материалдардан орындаймыз. 4.Табиғи   материалдарды   желімдеп   болған   соң,   акварель   бояуын   қолданып,панноға қосымша   өң   береміз.Осылайша   «Алтын   күз»   панносын   табиғи   материалдарды   қолдану арқылы жасап шығамыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Неге күзді алтынға теңейді? Табиғи материалдарды қай   мезгілде   жинайды?   Ағаш   діңіне,   жапырағына   қандай   табиғи   материалдарды пайдаланасың? Акварель бояуын не үшін қолдандың? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.       Тақырыбы:Аққала жасау. Мақсаты:   Оқушыларға   «Аққала»   жасауды   үйрету.Ой­өрісін,   қол   икемін   дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: шиден жасалған мүсіндер. Қажетті материалдар мен құралдар: барқыт мата, қатты қағаз, ши немесе пенопласт (ұсақталған), ПВА желімі, бор, үтік, кеңсе пышағы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Аққала – қыста балалардың қардан мүсін жасап ойнайтын ойыны. Аққаланы мектептің, үйдің ауласында жасауға болады. Бүгін сендермен аққаланы шиден жасап көрейік. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Шиді аққала жасауға жететіндей етіп дайындап алып, тазалаймыз да, суда жібітеміз. 2. Судан алып, оларды кеңсе пышағымен бойлай жарамыз. 3. Жарылған шилерді астына және бетіне қағаз төсеп, үтіктейміз. Одан кейін шилерді ұсақтап бөлеміз. 4.   Барқыт   матасын   қатты   қағазға   желімдеп   аламыз.   Содан   соң   бормен   аққаланың мүсінін бейнелейміз. 5. Аққалаға ұсақталған шилерді, ал сыпыртқысының сабы мен басына ұзын жіңішке шилерді желімдейміз. 6.Аққаланың айналасындағы қар ұлпаларын да шимен жапсырмалаймыз. 7. Ұсақ шимен аққаланы тұтас толтырып шығамыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Ши қайда өседі? Шиден кілем тоқуға бола ма? Шиден тағы қандай мүсіндер жасауға болады?  VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №27. Тақырыбы: «Қайырлы таң»  панносы. Мақсаты:  Оқушыларға   «Қайырлы   таң»   панносын   жасауды   үйрету.   Ой­өрісін,   қол икемін дамыту.Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік  Көрнекілігі: үй құстарынан жасалған панно.  Қажетті материалдар мен құралдар: сұлы немесе арпа масағы, қатты қағаз, желім, гүл жапырағы, қайшы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Бүгін сендермен «Қайырлы таң» панносын жасаймыз. Қандай үй құстарын білесіңдер? Әркім өзіне ұнаған құсты таңдап панно жасайық Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Қатты қағаздың бетіне әтешті бейнелейміз. 2.Салынған әтеш суретіне ұқыппен желім жағамыз. Желім суреттің жан­жағына шығып кетпеуі тиіс. Сұлы не арпа масақтарын әтештің бас бөлігінен бастап жапсырамыз. Айдары мен   сағақ   салпыншағына   қызыл   раушан   гүлінің   күлтесін,   көзіне   шекілдеуік   немесе   шие сүйегін, ал тұмсығы мен аяғына кез келген ағаш жапырағын желімдеуге болады. V.Бекіту кезеңі.Қорытындылау. Панно неліктен «Қайырлы таң» деп аталған? Масақты қай мезгілде жинайды? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,  бағалау. №28.Тақырыбы: Шиден композиция құрастыру. Мақсаты:  Оқушыларға   шиден   гүл   композициясын   құрастыруды   үйрету.Танымдық қабілеттерін арттыру, қол икемін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік     Көрнекілігі: шиден жасалған гүл композициясы. Қажетті материалдар мен құралдар: қатты қағаз, ши, қайшы, желім, сызғыш, қарындаш. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Ши тоқу ерте заманнан бері халқымыздың қолөнерінің бір түрі болып келеді. Шиді жаңбырдан кейін, кешке немесе таңертең шық кеппей тұрғанда жинаған жөн. Мұндай кезде шидің түбі жібіп, суырылғыш келеді. Шидің бәрі тоқуға жарамайды, сондықтан олардың жарамдысын  іріктеп   алады,  қабағын   аршып,  бумалап,  көлеңкеге   кептіреді.   Тоқылған   ши сыртқы   түріне   қарай:   ақ   ши,   орама   ши,   шым   ши   болып   3   топқа   бөлінеді.   Ал   біз   шиді пайдалана отырып, гүл композициясын орындаймыз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Қатты қағазға гүл композициясын қарындашпен орындаймыз. 2.Шиден гүлдің сабағын,жапырағын, күлтесін дайындап аламыз. 3.Жұмысты гүлдің сабағын желімдеуден бастаймыз. Ол үшін шиге аз ғана желім жағып, ұқыппен жапсырамыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Шиді қай мезгілде жинайды? Тоқылған шилер сыртқы түріне қарай қандай топтарға бөлінеді? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №29.Тақырыбы:Сүт қорабынан қалам салғыш жасау. Мақсаты: Оқушыларға қатырма қағаздан қалам­қарындаш салатын қорап жасату.Ой­ өрісін дамыту.Еңбексүйгіштікке, әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақӘдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: суреттер. Қажетті материалдар мен құралдар: сүт қораптары, қайшы, желім. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Бірнеше сүт қорабын жуып, тазалап, кептіреді.Үш қораптың ұзындығын әр түрлі етіп түзулеп қияды. Ал қалған үш қорап қысқа етіп, қиғаш кесіледі. Қораптардың сыртын түрлі­ түсті   қағазбен,   жылтыр   фольгамен   қаптаса   ерекше   әсем   көрінеді.   Оларды   желімдеп біріктіреді.   Сонда   қалам   салғыш   құламайды,   ішіндегі   заттары   да   шашылмайды.   Биік қораптарға қалам, қарындаш, қайшы, сызғыш сияқты құралдарды салып қоюға болады.Ал аласа қораптар қыстырғыш, өшіргіш және басқа ұсақ­түйек заттар салуға қолайлы.Мұндай қораптың   сабақ   дайындайтын   үстел   үстінде   тұрғаны   дұрыс.   Өйткені   өздеріңе   қажетті құралдардың барлығын бір жерден табасыңдар. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Оқушылардың еңбегін қадағалау.Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Сүт қорабынан тағы қандай заттар жасауға болады? Жасаған затың ұнады ма? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №30. Тақырыбы: «Лего» құрастыру. Мақсаты:  Оқушыларды   легоқұрастырғыштармен   жұмыс   істеуге   үйрету.   Ой­өрісін, қиялын дамыту.Шыдамдылыққа, ептілікке баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: легоқұрастырғыш. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Легоқұрастырғыш   бөлшектерінен   неше   түрлі   ойыншықтар   құрастырылады. Оқулықтарыңдағы суретте көрсетілгендей, екі қабатты әсем үйден бастап, оның ішіндегі ұсақ­түйек үй жиһаздарын құрастыра аласыңдар. Құрастыру кезінде бөлшектер ең алдымен бір­бірімен тығыз орналасуы керек.  Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық   жұмыс.   Легоқұрастырғыш   бөлшектерінен   неше   түрлі   ойыншықтар құрастыру. V.Бекіту   кезеңі.Қорытындылау.   Бүгінгі   сабақ   ұнады   ма?   Несімен   ұнады? Легоқұрастырғыш бөлшектерінен тағы қандай модельдер жасай аласың? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. № 31.Тақырыбы:Салфетка қоятын тұғыр жасау. Мақсаты: Оқушыларға салфетка қоятын тұғыр жасауды үйрету. Ой­өрісін, қол икемін дамыту.Ұқыптылыққа тәрбиелеу Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: суреттер  Қажетті материалдар мен құралдар: жұқа тақтай, қарындаш, сызғыш, желім. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі: а) мұғалімнің түсіндірмесі: Бүгін   сендермен   салфетка   қоятын   тұғыр   жасаймыз.Ол   үшін   өлшемі   10   см   х   7   см болатын   тақтайды   дайындаймыз   (2   бөлшек)   Одан   кейін   тұғыр   қабырғаларын   бекітетін табанына   өлшемі   8   см   х   8   см   тақтай   керек.(1   бөлшек).Тұғыр   табанына   бекітетін қабырғалардың орнын белгілейміз.Алдымен бірінші, одан кейін екінші қабырғаны табанына желімдейміз.   Салфетка   қоюға   арналған   дайын   тұғырды   өз   бетімізше   сәндеп,   пайдалана беруге болады. Сергіті сәті. IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1. Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2. Сұрақ­жауап 3.Практикалық   жұмыс.   Қауіпсіздік   ережесін   сақтау.   Оқушы   еңбегінің   орындалуын қадағалау. V.Бекіту кезеңі. Салфетка қоюға арналған тұғырды тағы қандай материалдан жасауға болады? Олардың қандай түрлерін білесің? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №  32.Тақырыбы:   Шығармашылық   жұмыс.   Ағаш   кесінділерінен құрастырамыз. Мақсаты:  ағаш   кесінділерінен   әр   түрлі   заттар   (ыдыс   қойғыш   түрлері,   машина, тікұшақ) жасауға үйрету; Ой­өрісін, қол икемін дамыту.Ұқыптылыққа тәрбиелеу Сабақтың   типі:аралас   сабақ     Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: ағаштан жасалған заттар. Барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Бүгін сендермен ағаш кесінділерінен әр түрлі заттар жасаймыз. Ыдыс қойғыш түрлері, машина, тікұшақ т.б.Ол үшін ағаш кесінділері мен желімді пайдаланамыз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықтағы суреттермен жұмыс.2.Сұрақ­жауап  3.Практикалық жұмыс. 4.Техника қауіпсіздігін сақтау. V.Бекіту   кезеңі.  Қорытындылау.   Ағаш   кесінділерінен   тағы   қандай   заттар   жасауға болады?   Қалай   ойлайсыңдар,   суреттегі   бұйымдар   қандай   тәсілмен   құрастырылған? Желіммен бекітілген бе, әлде шегемен қағылған ба? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №  33.Тақырыбы:   Электр   тоғы   туралы   түсінік.   Электр   тізбегінің шартты белгілері. Мақсаты: Оқушыларға электр тогы, электр тізбегінің шартты белгілері туралы түсінік беру. Оқушының ойлау қабілетін, ой­өрісін дамыту. Токпен жұмыс істегенде абай болуға, қауіпсіздік ережесін сақтауға тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақӘдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: гальвандық элемент (батарея) Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Электр энергиясы тұрмыста және өндірісте кеңінен қолданылады. Онымен үйге жарық береді, зауыт­фабрикалардағы қондырғылар жұмыс істеп, өнім шығарады. Темір жолдағы электровоздар вагондарды тартады. Көшедегі бағдаршамдар көліктердің жүрісін реттейді. Күнделікті   тұрмыста   қолданылатын   техникаларды   іске   қосу   үшін   ток   көзі   болу   керек. Мұндай   ток   көзі   ретінде   гальвандық   элемент   (батарея),   аккумулятор   немесе   генератор пайдаланылады. Ток көзі мен электр тұтынушылардың өзара байланысуынан электр тізбегі пайда болады. Электр тізбектері схема түрінде шартты белгілермен көрсетіледі.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту.2.Сұрақ­жауап а)   Батареялар   қайда   пайдаланылады?   Электр   энергиясының   тұрмыста   алатын   орны қандай? Үйіңде токпен жұмыс істейтін қандай техника түрлері бар? Шартты белгілер не үшін қажет? Ток қосқышты розеткадан не себепті корпусынан ұстап суыру керек? V.Бекіту   кезеңі.  Қорытындылау.   Кез   келген   техника   түрін   ток   көзіне   қосып, ажыратқан кезде қауіпсіздік ережесін есте сақтаңдар. Шартты белгілер мен олардың нақты бейнесін есте сақтаңдар. VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №34.Тақырыбы:   Электр   тізбегін   құрастыру.   Электр   тізбегін құрастыруға қажетті сымтемір түрлері. Мақсаты:Оқушыларға   электр   тізбегін   құрастыру,   оған   қажетті   сымтемір   түрлері туралы түсінік беру. Логикалық ойлау қабілеттерін, есте сақтау қабілеттерін дамыту.Ток көзін пайдаланғанда қауіпсіздік ережесін сақтауға баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:сұрақ­жауап,   түсіндіру   Көрнекілігі:гальвандық элемент, электр сымы, шам, ажыратқыш, өткізгіш сымдар. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Электр тізбектері қарапайым және күрделі болып келеді. Қарапайым электр тізбектері күнделікті   тұрмыста   ток   көзімен   жұмыс   істеуге,   ал   күрделілері   өнеркәсіптерде,   зауыт­ фабрикаларда пайдаланылады. Электр тізбегін құрастыру үшін электр схемасын дайындап алу керек. Электр энергиясын ток көзінен тұтынушыға жеткізу үшін өткізгіш сымдар қажет. Оларды зауыттарда алюминий немесе мыстан дайындап шығарады. Сымный бірнеше түрі бар. Сырты қапталмаған сымдар, сырты әр түрлі материалмен қапталған сымдар, және ток өткізбейтін оқшаулауыштан жасалған сымдар. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2. Сұрақ­жауап Сымды қандай металдардан жасайды? Сымның қандай түрлері бар? Сымды неліктен қаптайды? Суреттегі электр сымдарының бір­бірінен айырмашылығы неде? 3. Суретпен жұмыс. V.Бекіту   кезеңі.  Қорытындылау.   Суреттегі   қарапайым   электр   тізбегі   қандай элементтерден тұрады? Оның құрылысын түсініп ал.Тұрмыстық техникаларды ток көзіне дымқыл қолмен қосып, өшіруге болмайды. Сым түрлерін есіңе сақта. VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №35.Тақырыбы:Электр тогымен жұмыс істеу құралдары. Мақсаты:Оқушыларға электр тогымен жұмыс істеу   құралдары туралы түсінік бере отырып, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Сабақтың типі:аралас сабақ Әдісі:сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі:электр тогымен жұмыс істеу құралдары. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Электр   тогымен   жұмыс   істеу   құралдары   әр   түрлі.   Олардың   бірімен   сымды   қиып, түзетсе, енді бірімен бұрап, иеді. 1.Сызғышпен сымның ұзындығын өлшейді. 2.Кеңсе пышағы. Қапталған сымды кесіп, тазалау үшін қажет. Мұндай пышақ ашып­жабуға ыңғайлы. Жұмыс кезінде пышақтың жүзін ашып, жұмыс біткен соң сабына қарай жауып қояды. 3.Тістеуік. Сымды   түзетуге,   июге   арналған   құрал.   Мұндай   тістеуіктер   болаттан   жасалады.   4.Үшкір тұмсықты тістеуік. Бұл құралмен сымды дөңгелектеп иіп, шеңбер, өрнек жасауға болады. 5.Тістеуік.   Бұл   құралды   диаметрі   3   мм­ге   дейін   жететін   болат,   мыс   және   алюминий сымдарды қиғанда қолданады. 6.Тістеуік (әмбебап).Сымды түзетеді, иеді, қияды, бұрайды (тісімен,   екі   жақ   иығындағы   ойықшамен).7.Бұрауыш.   Бұрандалар   мен   бұрама   шегелерді бұрап бекітетін және шығаратын құрал. 8.Оқшаулағыш таспа. Бір­біріне жалғанған сымды орайды. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап а) Токпен жұмыс істеу құралдарын ата. Олардың атқаратын қызметтері қандай? V.Бекіту   кезеңі.  Қорытындылау.Бүгінгі   сабақтан   не   ұқтық?   Мына   ережені   есте сақтаңдар. Құрал­жабдықтарды ұқыпты ұстап, арнаулы қораптарда сақта. Пышақтың жүзін өзіңнен ілгері қарата ұста. Жұмыс орнында құралдардың сабын өзіңе қаратып қой. Құралды екінші кісіге ұсынғанда оның сап жағымен бер. Бұрандалы тетікті бұрауышпен бұрау кезінде ол тетіктен тайып кетпейтіндей етіп түзу ұста. VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №36. Тақырыбы: Тақтайшадан ыдыс қойғыш жасау. Мақсаты:Ағаш   материалынан   әр   түрлі   ыдыс   қойғыш   жасау.   Ой­өрісін дамыту.Адамгершілікке тәрбиелеу. Сабақтың типі:аралас сабақ Әдісі:сұрақ­жауап,түсіндіру Көрнекілігі:ағаштан жасалған ыдыс қойғыштар. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Ыдыс қойғыш – ас үй жабдықтарының бірі. Ыдыс қойғыш жасау үшін қалыңдығы 1­1,5 см тақтайша, бөтелкенің металл тығындары, майда шеге мен балға қажет. Ыдыс қойғышты төртбұрыштап, үшбұрыштап, көпбұрыштап жасай береді. Металл қалпақшаларды тақтайша бетіне   әр   түрлі   тәсілмен   орналастырады.   Алдын   ала   тазалап,   өңделген   тақтайшаны   бір пішінге   келтіріп,   бояп,   лак   жағып   дайындап   алады.   Тақтайшаның   шеге   қағатын   орнына қарындашпен   белгі   салып,   белгі   салынған   жерге   металл   қалпақшаны   қағып   қояды. Қалпақшаның   арақашықтықтарын   бірдей   етіп   жиірек   қағып   бекітсе,   ыдыс   қозғалмай, орнықты тұратын болады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Еңбек қауіпсіздік ережесін сақта. Бояу   және   лак   жаққанда   қылқаламды   ұқыпты   ұста,   оны   арнаулы   қалам   қойғышқа қоятын бол. Жұмыс орнына қағаз немесе газет төсе. Шегені қағарда саусақтарыңды абайла. Балға сабын мықтап ұста. Балға мықты сапталған болсын. Шегені, балғаны ойын құралына айналдырма. Құралдарды арнаулы орынға қой.                                         V.Бекіту   кезеңі.  Қорытындылау.   Тақтайшаның   бетіне   қалпақшаларды   қалай орналастырдың? Ыдыс қойғышты тағы қандай пішінде жасауға болады? Тақтайшаға бояу жақпауға бола ма? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.   №37. Тақырыбы:Ағаш кесіндісінен орындық құрастыру. Мақсаты:  Оқушыларға шағын көлемді орындық құрастырып үйрету.Ақыл­ойын, ой­ өрісін,қол икемін дамыту.Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: құрастырылған орындық. Қажетті материалдар мен құралдар: тақтайшалар, ПВА желімі. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Күнделікті   тұрмыста   пайдаланып   жүрген   орындықты   әр   түрлі   пішінде   жасайды. Орындықтың   ең   қарапайым   түрі   –   оны   екі   бөліктен   құрастыру.   Оны   негізінен   ағаш материалынан жасайды. Бүгінгі сабақта құрастырылатын орындық өлшемінің үлкен немесе кіші болуын орындаушы өзі шешеді. Орындық бөліктерін бір­бірімен бекітуге ПВА желімі пайдаланылады. Орындық құрастыратын материалдың шамамен алынатын өлшемдері: 1.Орындықтың үстіңгі тақтайшасы 16 см х 8 см х 1 см 2.Орындықтың тақтайшаны бекітетін негізі 10 см х 5 см х 4 см. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Материалды   берілген   өлшеммен   кесіп,   зімпара   қағазбен   тазалап,   жұмысқа дайындаймыз.   2.Орындықтың   үстіңгі   тақтайшасы   мен   негізін   (ағаш   кесіндісін)   бір­біріне беттестіріп   көреміз.   3.Орындық   бөлшектерін   бір­бірімен   беттестіріп,   ПВА   желімімен бекітеміз. Сонда ағаш кесіндісінен құрастырылған орындық дайын болады. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Орындықты   тағы   қандай   материалдан   жасайды? Орындық бөліктерін желімнен басқа тағы немен бекітуге болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №38.Тақырыбы: Диван құрастыру. Мақсаты:  Ағаш   кесінділерінен   диван   құрастыру.   Ой­өрісін,   қиялын,қол   икемін дамыту. Ұқыптылыққа, жинақылыққа  тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: суреттер. Қажетті материалдар мен құралдар: ағаш кесінділері, ПВА желімі. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Бүгінгі сабақта ағаш кесінділерінен диван құрастырамыз. Өлшемі қалауынша алынады. Диван құрастыратын материалды дайындаймыз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық  жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Материал дайындау. 2.Диванның   негізі   мен   арқасын   желіммен   бекітеміз.   Ол   үшін   ағаш   кесіндісінің   бір бөлігіне желім жағып, біршама уақыт қысып ұстап тұрамыз. 3. Диванның бір жақ таянышын желіммен бекітеміз. 4. Диванның екінші жақ таянышын да бекітіп, пішінді құрастыруды аяқтаймыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Диван құрастыру үшін қанша ағаш кесіндісі қажет? Желімді пайдалану кезінде ұқыпты бол. VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №39.Тақырыбы:Сымтемір туралы түсінік. Сымтемірлерді түзету. Мақсаты: Оқушыларға сымтемір туралы түсінік беру. Олардың тұрмыстағы пайдасы, оларды   түзетудің   тәсілдерін   үйрету.   Ақыл­ойын,   ой­өрісін   дамыту.   Еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: сымтемірлер. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Сымтемір – диаметрі 10мм­ге жетпейтін металдан жасалған ұзын жіңішке материал. Зауытта сымтемірді балқытылған металды арнайы қондырғымен жіңішкерте созу арқылы дайындайды.   Зауытта   сымды   темір,   болат,   мыс,   алюминийден   жасайды.   Олардың жуандықтары әр алуан болады. Болат сымнан шеге, бұранда, бұрамашеге және тұрмысқа қажетті   заттар   жасаса,   алюминий,   мыстан   дайындалған   сымдар   жұмсақ,   пайдалануға ыңғайлы   болғандықтан   радио,   телефон­телеграф   байланысы   мен   жарық   беру   үшін қолданылады. Сымтемірлерді жуан­жіңішкелігіне қарай әр түрлі жолмен түзетеді. Оларды түзетудің қарапайым және күрделі тәсілі бар. Қарапайым тәсілмен жіңішке сымтемірді әр түрлі құралдардың көмегімен түзетеді.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Жіңішке жұмыр материалды пайдалану арқылы түзету. 2.Ағаш материалы бетіне бір сызық бойына қағылған шегелер арасынан өткізіп түзету. 3.Есіктің тұтқасына ысқылап түзету. 4.Шеберханадағы іскенжеге жұмыр материалды қысып қойып, ысқылау арқылы немесе екі   жалпақ   материал   арасынан   тартып   өткізіп   түзетеді.   Ал   мыс   және   алюминий сымтемірлерді ағаш балғамен де түзетуге болады. V.Бекіту кезеңі.Қорытындылау. Сымтемірді қандай материалдан жасайды? Алюминий және мыстан жасалған сымтемірлер қандай мақсатта пайдаланылады? Сымтемірді түзетудің қандай   тәсілдерін   білесің?   Олардың   ішіндегі   ең   жеңілі   қайсы   деп   ойлайсың?   Жуандау сымтемірді қарапайым тәсілмен түзетуге бола ма? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №40.Тақырыбы:Геометриялық фигураларды сымтемірмен тізбектеу. Мақсаты:  Геометриялық фигураларды сымтемірмен тізбектеу арқылы шаршы тізбек құрастыру.Ой­өрісін,қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: Өзара тізбектелген геометриялық фигуралар.  Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз, сызғыш, қайшы, қарындаш, біз. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.а) мұғалімнің түсіндірмесі.  1.Көлемі 4смх4см болатын шаршы пішіндерді қатырма қағаздан дайындап аламыз. 2.Шаршы пішінді дайындаманың бұрыштарынан шынжыр өткізетін тесіктер жасаймыз. Оны біздің көмегімен тесеміз. 3.Шаршыларды тізбектейтін шынжыр дайындаймыз. Шынжырды жұмыр ағашқа оралған жіңішке мыс сымтемірден дайындаған дұрыс. Ұзындығы 6 см болатын сымтемірді бірдей үш бөлікке бөліп, оларды бір­біріне жалғау арқылы шынжыр жасап, шаршыларды тізбектеуге пайдаланамыз.4.Өзара тізбектелген геометриялық фигуралар. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Еңбек қауіпсіздігін сақтау. Ү.Бекіту.  Қорытындылау.Тізбектелген геометриялық фигураларды көркемдеуге бола ма? Шаршы тізбек құрастыруда симметриялықты сақтау қажет пе? Жасаған геометриялық шаршы тізбекті көркемдеп, әшекейле. Үшбұрышты тізбек құрастыр. VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. № 41.Тақырыбы: Киіз үй. Сымтемірден киіз үй құрастыру. Мақсаты: Оқушыларға сымтемірден киіз үй құрастыруды үйрету.Ой­өрісін,қол икемін дамыту.Адамгершілікке тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі: киіз үй макеті. Қажетті материалдар мен құралдар: сызғыш, қарындаш, тістеуік, жуандығы 2­3 мм болатын сымтемірлер. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Киіз   үйдің   шаңырағын   жасау   үшін   жуандығы   2­3   мм,ұзындығы   50   мм   сымтемірді шеңбер   пішініне   келтіріп,   майыстырамыз.   Суретте   көрсетілген   өлшемдер   бойынша шаңырақтың күлдіреуіштерін жасаймыз. Ол үшін қалыңдығы 2 мм болатын алты сымтемірді шеңберге дөңестеу етіп бекітеміз. Күлдіреуіштердің бір­бірінен арақашықтығы 5 мм болуы тиіс. Киіз үйдің керегесін жасау үшін сымтемірден диаметрі 100 мм болатын екі шеңбер құрастырамыз.   Дайын   болған   кереге   бөліктерін   бір­біріне   биіктігі   40   мм   сымтемірмен бекітіп,   құрастырамыз.   Одан   кейін   киіз   үй   есігінің   орнын   белгілейміз.   Ол   үшін   екі сымтемірді бір­бірінен 20 мм арақашықтықта бекітеміз. Одан кейін керегелерді байлаймыз. Олардың   бір­бірінен   арақашықтығы   5­7   мм   шамасында   болуы   керек.   Керегелердің табанымен   арасындағы   бұрыш   45   градусқа   тең.   Енді   киіз   үйдің   уықтарын   бекітеміз. Шаңырақ пен керегенің аралығы 40 мм болуы керек. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Киіз үй қандай бөліктерден тұрады? Киіз үйді тағы қандай материалдан құрастыруға болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №42.Тақырыбы:Киіз үйдің жарма есігі. Жарма есікті құрастыру. Мақсаты:  Оқушыларға   киіз   үйдің   жарма   есігі   (сықырлауығы)   туралы   түсінік   бере отырып,   есікті   құрастыруды   үйрету.   Есте   сақтау   қабілеттерін   дамыту.   Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі: киіз үй макеті. Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаздар,желім. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен,мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  1.Киіз үйдің жарма есігіне өлшемі 55 мм х 170 мм қатырма қағаз дайында.  2. Есік жақтауларын (4дана) қатырма қағаздан таспа түрінде дайында.а) өлшемі 10 мм х 170 мм (2бөлшек) ә) өлшемі 10 мм х 178 мм (2 бөлшек). 3.Есік жақтауларын біріктіретін бақалақ өлшемі 10 мм х 40 мм(8 бөлшек). 4.Жарма есіктің жоғарғы көзіне жапсыратын шағын шаршының өлшемі 30 мм х 30 мм (2бөлшек). 5.Төменгі көзіне жапсыратын 30 мм х 40 мм   өлшемдегі   тіктөртбұрышты   қатырма   қағаз   (2   бөлшек).   6.Есіктің   орта   көзіне орналастыратын бедерлі бақалақтың ұзындығы 30мм (8бөлшек). Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Өлшемі 55 мм х 170 мм қатырма қағаздың бетіне есіктің жақтауын жапсырамыз. 2. Есіктің жоғарғы бөлігіне бірінші бақалақты жапсырамыз. 3.Шағын шаршыны жапсырамыз. 4.Екінші бақалақты жапсырамыз. 5.Бедерлі бақалақтарды жапсырамыз. 6.Үшінші бақалақты жапсырамыз. 7.Есіктің үлкен шаршы бөлігін жапсырамыз. 8.Есіктің ең төменгі төртінші бақалағын жапсырамыз. 9.Есіктің   178   мм­лік   ұзын   жақтауын   жапсырмалаймыз.   Есіктің   екінші   бөлігін құрастыруды   есіктің   ұзын   жақтауынан   бастаймыз.   Ол   1а   деп   белгіленеді.   Есікті   толық жапсырмалау бірінші бөлікті орындаған реттілік бойынша жалғасады. Есік пішінін толық құрастырып   болған   соң   есіктің   екі   жағына   үш­үштен   құлақшаларды   жапсырамыз.   Ол құлақшалар есікті керегеге бекіту қызметін атқарады. V.Бекіту  кезеңі.   Қорытындылау.Киіз   үй   есігі   неліктен   сықырлауық   атанады?Есікке қандай өрнектер салуға болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №43.Тақырыбы: Ұлттық киімдер. Тымақ тігу. Мақсаты: Қазақ халқының ұлттық киімдерімен таныстыру. Ерлерге арналған бас киім үлгісінің бір түрі – тымақ тігуді үйрету. Есте сақтау қабілеттерін арттыру. Салт­дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: ұлттық киімдер. Қажетті материалдар мен құралдар: қатты қағаз, бір түсті мата, жасанды тері, қайшы, ине, жіп, сызғыш, қарындаш, бор. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Халқымыздың ұлттық киім түрлері өте көп. Олар өзінің көз тартарлық әсемдігімен, ою­ өрнегімен,сәнділігімен осы күнге дейін жоғары бағаланып, қадір­қасиетін жоймай келеді. Ер адамдар мен әйелдердің бас киімдері сәнділігімен ерекшеленеді. Ерлерге арналған бас киім үлгісінің бір түрі – тымақ. Тымақты суық күндерде киетіндіктен, оны құндыз, суыр, түлкі, қасқыр   және   қозы,   құлын,   лақ   елтірісінен   тігеді.   Тымақтың   басқа   ерлер   бас   киімінен ерекшелігі   –   ол   төбе,   маңдай,   екі   құлағы   және   артқы   етегінен   тұрады.Тымақтың   төбесі үшкіл, төрт немесе алты бұраш болып келеді. Тымақтың іші терімен, сырты дүрия, пүліш, барқытпен тысталады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Тымақтың негізгі бөлігінің төбесіне биіктігі 15см, ені 9см өлшемде қатырма қағаздан қалып үлгі дайындап алып, оны матаның бетіне түйреп, айналасын бормен сызып, төрт мата бөлігін қиып аламыз. 2.   Тымақтың   маңдайын   жасау   үшін   биіктігі   4см,   ені   9см   болатын   қалып   үлгіні пайдаланып, матадан бір бөлік қиып аламыз. 3. Тымақтың құлағы мен артқы етегін пішу үшін ұзындығы 27см, биіктігі 8см, етегі доғалдау келген қалып үлгіні мата бетіне қоямыз да, бормен жан­жағын сызып, қиямыз. 4.Дайын болған тымақ төбесінің бөліктерін теріс бетінен бір­біріне біріктіріп, көктеп тігеміз. 5.Тымақтың етегі мен маңдайын төбесіне жалғап тігеміз. Жасанды теріден маңдайын әшекейлеп, көркемдеуге болады. Ал бауын таспадан дайындап, екі жақ құлағына тігеміз. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Қазақ   халқының   ұлттық   киімдері   несімен ерекшеленеді? Тымақ қандай бөліктерден тұрады? Тымақ тігу үшін қандай аң немесе мал терісі пайдаланылады? Тымақтың сырты қандай матамен тысталады?  VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №44.Тақырыбы:Сәукеле тігу. Мақсаты:  Қыздардың ұзату тойында киетін сәнді, әшекейлі бас киімі сәукеле тігуді үйрету. Танымдық қабілеттерін дамыту. Әдемілікке,эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: сәукеле. Қажетті материалдар мен құралдар: қатты қағаз,қызыл түсті барқыт мата,ақ түсті тоқыма жіп,мақта,желім,қайшы,ине­жіп,сызғыш,қарындаш,бор. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен,мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Сәукеле алтын, күміс, меруерт, маржанмен әшекейленіп, зер, жібек жіппен кестеленеді. Төбесіне   үкі   тағылып,   жерге   дейін   төгілген   ақ   желек   жабылады.   Ертеде   бір   сәукеленің бағасы жүз жылқыға барабар болған. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Сәукеленің конус тәрізді екенін ескеріп, оның биіктігі мен диаметрін анықтаймыз. Биіктігін 20   см, диаметрін 46 см деп алып, қатты қағаз бетіне сәукеле пішінін түсіреміз. Қатты қағазды түсірілген сызық бойынша қиып, желімдейміз.Қатты қағаздан жасап алған конусымыз сәукеленің негізі болады. 2.Қиып алынған сәукеленің қалып үлгісін қызыл түсті мата бетіне орналастырамыз. Жиегінен тігіске 1см­дей қалдырып,бормен сызамыз. Сызық бойынша матаны қиып аламыз. 3.Қиып алынған матаның теріс бетінен көктеп тігеміз. Сонан кейін оң бетіне аударып, сәукеленің қатты қағаздан жасалған негізіне кигіземіз. 4.Сәукеленің төменгі бөлігінің жиегіне биіктігі 3см мақта желімдейміз. 5.Ақ түсті тоқыма жіптен шашақ жасап,үкісі ретінде сәукеленің төбесіне қадаймыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау .Сәукелені кімдер киеді? Тағы қандай ұлттық бас киім түрлерін білесіңдер?  Сәукелені қалай өрнектеп,әшекейлейді?  VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №45.Тақырыбы:Киізден қуыршақ жасау. Мақсаты:  Оқушыларға   киізден   қуыршақ   жасауды   үйрету.   Ақыл­ойын,   танымдық қабілеттерін дамыту. Адамгершілікке, инабаттылыққа тәрбиелеу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: қуыршақтар. Қажетті материалдар мен құралдар: киіз, таспа, мулине жібі, зер жіп, ПВА желімі, ине, жіп, қайшы, қатты қағаз. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Киіз – малдың жүнінен тығыз етіп басылған, үй тұрмысында пайдаланылатын бұйым. Киізден сырт киім, байпақ, қоржын мен дорба тігеді. Сондай­ақ киізден өзге де тұрмыс тіршілікке   қажетті   бұйымдарды   дайындауға   болады.   Ал   біз   киізден   қуыршақ   жасап үйренейік. Сергіту сәті IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Суретте көрсетілген өлшемдер бойынша қатырма қағаздан қуыршақтың кеудесі, бас киімі, жеңі және бетінің қалып үлгісін дайындап аламыз. Киіз бетіне қалып үлгілерді қойып, белгі саламыз. Жиегінен тігіске 0,7см қалдырып, қуыршақ бөліктерін қиып аламыз. 2. Қуыршақтың кеудесін жасайтын бөлікті конус тәрізді пішінге келтіріп бүктеп, теріс бетінен тігеміз. 3.Екі жеңін де конус тәрізді пішінге келтіріп тігіп, кеудесінің екі жақ шетіне жалғап, біріктіреміз. 4.Қуыршақ бетін жасауға арналған бөлікке қарындашпен көз, қас, мұрыны мен ернінің орындарын белгілеп алып, қасы мен көзін,   мұрнын қара жіппен, ал ернін қызыл жіппен тігеміз. 5.Бас киіміне маңдай бөлігін жалғап тігіп, оны түрлі ұсақ моншақтармен әшекейлеп, дайындап қоямыз. киімін кигіземіз. 6.Қуыршақтың кеуде бөлігіне, жеңіне сәнді таспаны айналдыра жапсырамыз. 7.Ал бұрымын жасау үшін мулине жібін өреміз. Оны қуыршақтың басына бекітіп, бас V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Киізден   тағы   қандай   бұйым   жасауға   болады? Қуыршақ жасауда қандай қол тігістерін қолдандың? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. ҮІІ.Үйге тапсырма беру. Жасаған қуыршағыңды өз бетіңше әшекейлеп, сәнде. №46.Тақырыбы: Ыдыс­аяқтар. Қағаздан ыдыс­аяқ жасау. Мақсаты:   Оқушыларға   ыдыс­аяқ   туралы   түсінік   бере   отырып,   қағаздан   ыдыс­аяқ жасауды үйрету. Танымдық қабілеттерін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік   Көрнекілігі: суреттер, қағаздан жасалған ыдыс. Қажетті материалдар мен құралдар: 50 мл су, 2 ас қасық ұн, қағаз немесе газет, өзіңе ұнаған кез келген ыдыс, қайшы. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Ыдыстардың металдан, қыштан, шыны, пластмассадан жасалған түрлері бар. Металл ыдыстар шойыннан, алюминийден, жезден, т.б. жасалынады. Алюминий ыдыстар ыстыққа өте төзімді әрі онда пісірілген тамақтың дәмі, түсі, иісі бұзылмайды. Темір ыдыстар, жезден жасалған ыдыстар, шойын ыдыстар, фарфор ыдыстар, шыны ыдыстар, пластмасса ыдыстар болады. Папье­маше – қағаз массасынан желім, гипс араластырылып жасалған қатты нығыз бұйым.   Ол   француз   тілінен   аударғанда   «жыртып   немесе   қиып   алынған   қағаз»   деген мағынаны білдіреді. Папье­машеден бұйым жасау аса қиын емес, алайда ол ұқыптылық пен шыдамдылықты талап етеді. Папье­машеден әр түрлі қобдиша, маска, ойыншықтар жасауға болады. Ал біз ыдыс жасаймыз.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Ыдыс жасауға қажет болатындай газет парағын қиып аламыз. 2.50 мл суға 2 ас қасық ұн салып, араластырып, желім дайындап аламыз. 3.Таңдаған ыдысымызды төңкеріп қойып, ыдысқа қажет газет қиындылары жабысып қалмауы үшін вазелин майын жағамыз. 4.Газет қиындыларын ұннан жасалған желімге малып, ыдысты айналдыра желімдейміз. 5.Осылайша 4­5 рет қабаттап, ыдысты бөлме температурасында кептіреміз. 6.Кепкеннен кейін қағаздан қабатталып жасалған қалыпты ыдыстан түсіріп аламыз. 7.Дайын кесеге  ою­өрнекті түсті қағаздан қиып алып желімдейміз, немесе акварель бояуымен алуан түрлі гүлдердің суретін салып безендіреміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Металл ыдыстың қандай түрлерін білесің? Тамақтың дәмі, түсі, иісі бұзылмас үшін қандай ыдыстарды пайдаланған дұрыс? Папье­машеден тағы қандай бұйымдар жасалынады? Ыдыстарды қалай безендіруге болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. №47.Тақырыбы:  Кәмпит салатын ыдыс жасау. Мақсаты:  Сусыннан босаған пластмасса бөтелкеден кәмпит салатын ыдыс жасауды үйрету. Ой­өрісін, қиялын дамыту.Үнемшілдікке баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру   Көрнекілігі: пластмасса ыдыстан   жасалған   әр   түрлі   ыдыстар.   Қажетті   материалдар   мен   құралдар:   пластмасса бөтелке, кеңсе пышағы, ермексаз. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Сусыннан   босаған   пластмасса   бөтелке   мен   ермексазды   пайдаланып,   қарапайым тәсілмен кәмпит салатын ыдыс жасап көрейік. Ол үшін бөтелкенің бас жағы мен түп жағын қайшымен қиып немесе кеңсе пышағымен абайлап кесеміз. Содан кейін бөтелкенің түбін кеңсе   пышағымен   оямыз.   Ойық   арқылы   бөтелкенің   мойнын   кіргізіп,   оның   жан­жағын ермексазбен   жапсырып,   бекітеміз.   Дайын   ыдысты   әр   түрлі   тәсілмен   безендіруге   болады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Пластмасса   ыдыстан   тағы   қандай   бұйым   жасауға болады? Ыдысты қандай тәсілдермен көркемдеп, әшекейледің? VI.Бағалау.  Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №48.Тақырыбы:Түймелерден жасалған моншақ. Мақсаты: Оқушыларға зергерлік бұйымдар туралы түсінік бере отырып, түймелерден моншақ жасап үйрету. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту.  Сабақтың   типі   :   аралас   сабақ   Әдісі:   сұрақ­жауап,   түсіндіру,   көрнекілік   Көрнекілігі: моншақтар.Қажетті материалдар мен құралдар: түйме, қармақ бау немесе жіп, ілгек, қайшы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі Рухани   мұраларымыздың   бірі   –   зергерлік   бұйымдар.   Зергерлердің   қолынан   шыққан бұйымдар адам бойына әрқашанда көрік, ажар берген. Зергерлік бұйымдарға алқа, моншақ, білезік, сырға, жүзік, шашбау жатады .Бұл бұйымдар анасынан қызына мұра ретінде қалып отырады. Ал жіпке тізілген әсемдік үшін мойынға салып жүретін моншақ түрлі­түсті майда асыл  тастардан  тұрады .Моншақты тек алтын, күміс, меруерт, маржандардан ғана емес, түймелерден де жасауға болады екен. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Ұзындығы 25см қармақ бауын немесе жіп алып, оны инеге сабақтаймыз. 2.Жіптің бір ұшына ілгекті байлап, бекітеміз. 3.Түймелерді жіптің екінші ұшынан бір­бірлеп өткіземіз. 4.Жіптің екінші ұшына ілмек жасап, оны ілгегіне бекітеміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақ ұнады ма? Зергерлік бұйым түрлерін ата. Зергерлік бұйымдарды кімдер жасайды? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. ҮІІ.Үйге тапсырма беру.Түймелерден жүзік жасап үйрену. №49.Тақырыбы: Жіптен алқа жасау. Мақсаты:Оқушыларды   жіптен   алқа   жасауға   үйрету.   Ақыл­ойын,   қиялын   дамыту. Шеберлікке тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі:сұрақ­жауап, түсіндіру Көрнекілігі: әр түрлі алқалар. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Әшекейлеп жасалған алқа – адам көркі. Шеберлер алқаны алтыннан, күмістен, табиғи материалдан   жасайды.   Сонымен   қатар   күнделікті   кездесетін   материалдардан   да   алқа жасауға   болады.   Оған   машина   жібінің   жуандауы   немесе   жібек   жіп,   майда   моншақ, пластмасса сақиналар және ине қажет. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс.  Жұмыстың орындалу реті: 1.Жіпті инеге сабақтап, онымен сақиналарды ілмектеп байлаймыз. 2.Дайын болған сақиналар бір­бірімен моншақ арқылы біріктіріледі. 3.Бірдей үш сақинаны моншақпен әшекейлеп, бау тағып, оларды алқаға байлаймыз. 4.Техника қауіпсіздігін сақтау. V.Бекіту   кезеңі.Қорытындылау.   Алқа   жасауға   қандай   жіп   түрін   қолданған   дұрыс? Алқаны тағы неден жасауға болады? VI.Бағалау.  Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №50.Тақырыбы:Ұсақ моншақтардан жасалған білезік. Мақсаты:  Оқушыларға   білезік   жасап   үйрету.   Танымдық   қабілеттерін,   қол   икемін дамыту. Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру. Сабақтың   типі:аралас   сабақ  Әдісі:сұрақ­жауап,   түсіндіру  Көрнекілігі:   әр   түрлі   қолдан жасалған білезіктер.  Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі­түсті ұсақ моншақ, жіп, ине. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Білезік – білекке салатын әшекейлі, сәнді бұйым. Оны қымбат металдардан жасайды. Білезіктің пішіні, өрнегі әр түрлі болады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Жасалатын білезіктің ұзындығына қарай екі қабатталған жіп аламыз. 2.Жіптің   екі   ұшын   да   жіңішке   иненің   көзінен   өткізіп,   иненің   біреуінен   ұсақ моншақтарды   тіземіз.   Жіптің   екінші   ұшындағы   инені   тізілген   моншақтарға   кері   қарай өткізіп, оны тартамыз.Осы тізбекті қажетті өлшемге дейін қайталаймыз. 4.Техника қауіпсіздігін сақтау. V.Бекіту   кезеңі.    Қорытындылау.   Білезік   жасағанда   моншақ   түстерінің   бір­біріне үйлесімділігін   сақтау   керек   пе?   Ұсақ   моншақтардан   алқа   жасауға   бола   ма?   Жасаған білезіктерің өздеріңе ұнады ма? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау. ҮІІ.Үйге тапсырма беру. Ұсақ моншақтардың әр алуан түсін таңдап, алқа жасау. №51.Тақырыбы:Фольгадан әшекейлі бұйымдар жасау. Мақсаты:  Оқушыларға   фольгадан   қапсырма   жасап   үйрету.   Танымдық   қабілеттерін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың   типі:  аралас   сабақ  Әдісі:  сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік  Көрнекілігі: әшекейлі   бұйымдар,   қапсырма.  Қажетті   материалдар   мен   құралдар:   жұқа   азық­түлік фольгасы, қатырма қағаз, қарындаш ,қайшы.. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Зергерлік   бұйымдардың   ішінде   қыз­келіншектерге   арналған   білезік,   сырға,   сақина, шашбау,  шолпы,   қапсырмалардың  орны  бөлек  .Кез­келген  зергерлік  бұйымның  бетіне  әр түрлі тастар орнатып, ою­өрнектер салса, оның әсемдігі арта түседі. Зергерлік бұйымдарды әсемдеу   үшін   қолданылатын   тастардың   түрі   де   көп.   Олар:   гауһар,   ақық,   маржан,   інжу, меруерт   және   т.б.   Бүгінгі   сабақта   қатырма   қағаз   бен   фольгадан   қапсырма   жасаймыз. Қапсырма – қыз­келіншектер киімінің екі өңірін қаусырып, іліп тұратын ілгек. Оған әр алуан әшекей тастар салынады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс Іштей, тізбектей оқыту  2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.Жұмыстың орындалу реті: 1.2­суретте көрсетілген қапсырманың қалып үлгісін жасап, қатырма қағазға түсіреміз де, қиып аламыз. 2.Қалып  үлгіні   фольганың   бетіне  қойып,   жан­жағын   сызамыз  .Бүктеу  үшін  1см­дей артықтау алып, оны қиып аламыз. 3.Қатырма   қағаздан   жасалған   қапсырманы   фольгамен   қаптап,   жиектерін   тегістеп бүктейміз. 4.Қапсырманың бетіне қарындашпен әр түрлі өрнектерді ойып саламыз .Қапсырманың екі бөлігі бірдей болуы шарт. Қапсырманың бетіне қарындашпен өрнек салғанда, фольганың тесіліп, жыртылып қалмауын қадағала. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Бүгінгі   сабақ   ұнады   ма?   Зергерлік   бұйымдарды қандай тастармен әшекейлейді? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №52.Тақырыбы:Сымтемірді көркемдеп ию. Мақсаты:  Сымтемірді көркемдеп ию тәсілімен тұмарды құрастыру .Оқушының ой­ өрісін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап ,түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: сымтемірден құрастырылған тұмар үлгілері.. Қажетті материалдар мен құралдар:  жұмсақ, иілгіш сымтемірлер. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Бүгінгі сабақта сымтемірді көркемдеп ию тәсілімен зергерлік бұйымдардың ерекше бір түрі – тұмарды қарапайым тәсілмен құрастырамыз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Сендерге ұнады ма? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №53.Тақырыбы:Ұлттық бұйымдар. Қатырма қағаздан адалбақан жасау. Мақсаты:  Оқушыларға  ұлттық  бұйым  адалбақан  туралы   түсінік  бере  отырып,  оны қатырма   қағаздан   жасауды   үйрету.   Есте   сақтау   қабілеттерін   дамыту.   Еңбексүйгіштікке, салт­дәстүрді құрметтеуге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: суреттер. Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз,  қайшы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Адалбақан – киімдерді,  жеңіл бұйымдарды  іліп қоятын жабдық. Ол киіз  үйді құру кезінде шаңырақты көтеріп тұру қызметін де атқарады.Шаңырақты көтеріп тұру үшін басы аша ағаш даярланады. Оны бақан деп атайды. Ол киіз үй жабдығының бірі болып саналады. Шеберлер   адалбақанды   табиғатта   өсіп   тұрған  жиде,   тал   сияқты   бұтағы   көп   ағаштардан жасайды. Адалбақанды оймыштап сүйекпен, ою­өрнекпен, зергерлік металл бұйымдармен әшекейлейді.   Адалбақанның   ашамайлы   келген   үстіңгі   жағын   уыққа   тіреп,   төменгі   ұшын қозғалып кетпейтіндей етіп жерге бекітеді.Сергіту сәті IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Керекті өлшемде қатырма қағаз дайындап, оның бетіне адалбақанның суретін салып, қайшымен қиямыз. 2.Қиып алынған адалбақан пішінін көркемдейміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Қазіргі кездегі киім ілгіш пен адалбақанның қандай ұқсастықтары  мен айырмашылықтары бар? Адалбақан киіз үй жабдығына жата ма? Оны табиғи материалдан жасауға бола ма? Адалбақанды неліктен әшекейлейді? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №54.Тақырыбы: Сандық. Қатырма қағаздан сандық жасау. Мақсаты:  Оқушыларға  сандық туралы түсінік бере отырып, оны қатырма қағаздан жасап үйрету. Танымдық касиеттерін дамыту. Ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ  Әдісі:  сұрақ­жауап,түсіндіру, көрнекілік  Көрнекілігі: суреттер,қатырма   қағаздан   жасалған   сандықтар.  Қажетті   материалдар   мен   құралдар: қатырма қағаз, қайшы, түрлі­түсті қағаздар, желім. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі. Сандық – киім­кешек және т.б. заттарды салып, сақтауға арналған үй жиһаздарының бірі. Сандықтың бірнеше түрі бар. Олар: абажа, әбдіре, қобдиша. Бұл бұйымдардың жасалу тәсілдері бірдей. Олар екі жағы өңделген жұқа тақтайдан жасалады. Сондықтан олар жеңіл әрі тұрмыста қолдануға ыңғайлы. Сандықтың қақпағы тұтас ашылады. Әр халық сандықты өзінің   ұлттық   ою­өрнектерімен   әшекейлейді.   Алтын,   күміс   сияқты   қымбат   металдармен зерленіп,   асыл   тастармен   безендірілген,   әр   түрлі   ойма   сүйектермен   әрленген   қазақ сандықтарын қазір мұражайдан көруге болады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қатырма қағаздан сандық жасау. Оны әшекейлеу. Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Жасаған сандықтарың ұнады ма? Сандықты тұрмыста не үшін қолданады? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №55.Тақырыбы:Жүкаяқ.  Қатырма қағаздан жүкаяқ жасау. Мақсаты: Оқушыларға  жүкаяқ туралы түсінік бере отырып, оны қатырма қағаздан жасауды үйрету. Ақыл­ойын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Салт­дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі:  қағаз,қайшы,желім.   материалдар   мен   құралдар:   Қажетті суреттер. қатырма Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Жүкаяқ – сандықтың астына қойылатын жиһаз. Оны өңделген қатты ағаштан жасайды. Жүкаяқ   төрт   бөліктен   тұрады.   Олар:   алдыңғы   және   артқы   жақтау   ағаш,   төрт   аяғы,   екі жақтау ағашты біріктіріп тұратын 4­5 шабақ ағаш және тіреуіштер. Жасалу тәсіліне қарай жүкаяқ қайқы бас және үсті тегіс болып екі түрге бөлінеді.Қайқы бас жүкаяқтың төсек ағаш тәріздес   екі   жақ   басы   жоғары   қарай   көтеріңкі   болып   келеді.   Оған   тек   төсек­орын жинайды.Үсті тегіс жүкаяқты сандық қоюға пайдаланады. Шеберлер жүкаяқтың алдыңғы бетін майлы бояумен сырлап, оюмен өрнектелген сүйекпен әшекейлейді. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс.Еңбек қауіпсіздігін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Жүкаяқ пішінін жасайтын қатырма қағазды дайындаймыз. Жүкаяқ өлшемі қалауынша алынады. 2.Жүкаяқ бөліктерін таспа түрінде дайындаймыз. а)жүкаяқтың жақтауы (2бөлшек) ә) жүкаяқтың аяғы (4бөлшек) б) жүкаяқтың ағаш шабағы (4бөлшек) в)қиғаш тіреуіштері (8бөлшек) 3.Өлшеп, қиып алынған дайын таспалар. 4.Дайын таспалардан жүкаяқ пішінін құрастырамыз. а) Жүкаяқ жақтауларына аяқтарын желіммен жапсырамыз. ә)Жүкаяқтың шабақтарын дайындаймыз. б)Жүкаяқтың   жақтауына   желімделген   аяқтарын   іш   жағына   қаратып,   дайын   болған шабақшалармен екі жақтауды бір­біріне жалғастырып, құрастырамыз. Ол үшін шабақтардың ұшына   аз   ғана   желім   жағып,   арақашықтықтарын   бірдей   етіп,   жақтауға   жапсырамыз. Шабақтарды алдымен бірінші жақтауға жапсырып, желімін кептіреміз. в) Бірінше жақтаудың желімі кепкеннен кейін екінші жақтауды кептіреміз. 5.Жүкаяқтың   аяқтары   қозғалмас   үшін   тіреуіштерін   жапсырамыз.   Содан   кейін жүкаяқты ою­өрнектермен көркемдейміз.  V.Бекіту кезеңі.Қорытындылау. Жүкаяқ қанша бөліктен тұрады? Қандай мақсаттарда қолданылады? Жүкаяқты көркемдеу үшін қандай ою­өрнектерді пайдалануға болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. № 56.Тақырыбы: Кебеже және асадал. Мақсаты: Оқушыларға кебеже,асадал туралы, олардың тұрмыстағы атқаратын қызметі туралы   түсінік   бере   отырып,   оларды   қатырма   қағаздан   құрастыруды   үйрету.   Ақыл­ ойын,қиялын дамыту. Шеберлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: суреттер.Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз, желім Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Кебеже – бидай, арпа, тары, күріш сияқты дәнді дақылдарды, тағы басқа да азық­түлік түрлерін салып қою үшін арнайы жасалған сандық. Кебежеде салмақты заттар сақталатын болғандықтан, оны қалың тақтайдан мықты етіп жасайды. Кебеженің сырт пішіні сандық сияқты болғанымен, жасалу тәсілі өзгеше. Кебеже аяқтары оның қабырғаларын, қақпағын, түбін   біріктіріп   тұратын   негізгі   арқау   сияқты   жасалады.   Кебеже   қақпағы   жартылай ашылады.   Қақпақтың   ашылмайтын   бөлігі   кебеже   жақтауларына   шегемен   бекітіледі.   Ал ашылатын   бөлігі   былғары   таспамен   немесе   топсалармен   екінші   бөлігіне   жалғасады. Шеберлер кебеженің бетін бедерлеп ойып, өрнектер салады, майлы бояумен әшекейлейді, өрнектелген сүйекпен жапсырмалайды. Ол өрнектер жан­жануарлар, өсімдік, геометриялық денелер бейнесіне ұқсас келеді. Асадал – асың адал болсын деген сөз. Оған ыдыс­аяқтар сақтайды. Асадал мықты әрі жеңіл ағаштан жасалады. Ол сәнді болу үшін шебер оның бетін әр   түрлі   бояулармен   өрнектеп   сырлайды.   Қазіргі   заманда   ыдыс­аяқ   қоюға   арналған жиһаздардың сан алуан түрі бар. Олар шыны, темір таспа, пластмасса таспа сияқты тегіс, жылтыр заттармен безендіріледі.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық   жұмыс.   Қатырма   қағаздан  кебеже   немесе   асадал   жасау.   Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту кезеңі.  Қорытындылау.  Кебеженің   сандықтан  қандай  айырмашылығы  бар? Жасаған кебежелерің ұнады ма? Үйде ыдыс­аяқтарыңды қайда сақтайсыңдар? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №57. Тақырыбы:Қағаздан сырмақ жасау. Мақсаты:  Оқушыларға сырмақ   туралы түсінік бере отырып, оны қағаздан жасауды үйрету.Танымдық қабілеттерін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақӘдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі:  сырмақтар.Қажетті   материалдар   мен   құралдар:  түрлі­түсті   қағаз, қатырма қағаз, қайшы, сызғыш, қарындаш, желім. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Сырмақ – киізден сырып, оюлап жасалған төсеніш. Оны түрлі түсті киізден ойып, өрнек салып  та, шымқай ақ киіздің бетіне ақ, қызыл, сары маталардан  ою бастырып  та тігеді. Сырмақ сыру өнерінде «қошқармүйіз» оюы көп қолданылады. Ол үшін алдымен ою­өрнек салынған   үлгі   дайындалады.   Үлгіні   жасауға   қалың   қатырма   қағаз,   жұқа   пластмассалар қажет. Пластмассадан жасалған үлгілерді бірнеше рет пайдалануға болады.          IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Түрлі­түсті қағаздың дәл ортасынан көлденең және тік сызық жүргіземіз. 2.Оны төртке бүктеп, бір бөлігіне  қарындашпен оюды сызамыз. 3.Сызық бойынша оюды қиып аламыз. 4.Дайын оюға желім жағып, түрлі түсті қатырма қағаз бетіне желімдейміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Жасаған сырмақтарың ұнады ма? Сырмақтан басқа тағы қандай ұлттық төсеніш түрлерін білесіңдер? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №58.Тақырыбы:Түрлі­түсті матадан құрақ құрау. Мақсаты: Оқушыларға ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі – құрақ құрау туралы түсінік   бере   отырып,   оны   құрауды   үйрету.Танымдық   қабілетін,   қол   икемін   дамыту. Шеберлікке,әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақӘдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі:  құрақ   көрпешелер,   сүлгілер,   ыдыс   қойғыштар.Қажетті   материалдар   мен құралдар: әр түрлі мата қиындылары, ине, жіп, қайшы. Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Құрақ құрау – ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі. Екі түрлі матаны бір­бірімен қиылыстыра   тіксеңдер,   құрақ   болып   шыға   келеді.   Құрақ   құрау   өнерімен   барлық   жұрт шұғылданады, бірақ оны әрқалай атайды. Мысалы: қазақ халқы «құрақ», орыс халқы «құрақ мозаикасы»   немесе   «верк»   деп   атайды.   Соған   қарамастан,   барлығына   қойылатын   талап біреу, ол – мата бөлшектерінің симметриялы болуы және түстерінің үйлесімді орналасуы. Құрақтан   жастық   тыстары,   көрпешелер,   тұскиіз,   сүлгі,   ыдыс   қойғыштар   тігуге   болады. Құрақтың   «Ботагөз   құрақ»,   «Майда   құрақ»,   «Жұлдызша   құрақ»   сияқты   түрлері   бар. Құрақтан   жасалған   бұйымның   шетін   бұрыштамамен,   кестемен,   шашақпен   сәндеп   тігуге болады.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Құрақ құрау. Қауіпсіздік ережесін сақтау. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Құраған   құрақтарың   ұнады   ма?   Құрақтан   қандай бұйымдар дайындалады?  VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №59. Тақырыбы: Былғарыдан шашақ жасау. Мақсаты:  Оқушыларға   былғары,   одан   жасалатын   бұйымдар   туралы   түсінік   беру, былғарыдан   шашақ   жасауды   үйрету.   Танымдық   қабілеттерін,   қол   икемін   дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақӘдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі:  былғарыдан   жасалған   шашақ.  Қажетті   материалдар   мен   құралдар: былғары, қайшы, сызғыш, қарындаш, жіп. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Былғары теріні өңдеу арқылы алынады. Былғары жұмсақ, төзімді, қандай да бір бұйым жасауға ыңғайлы әрі таптырмайтын материал. Былғарыдан аяқ киім, сырт киім, сөмке және әр   түрлі   сәнді,   әшекейлі   бұйымдар   жасайды.   Сондай   бұйымдардың   бірі   –   шашақты былғарыдан жасау жеңіл де қарапайым болып келеді. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Шашақ жасайтын былғарының қатпарларын тегістеп жазып, суретте көрсетілгендей көлденең сызық жүргіземіз. 2.Қарындашпен көлденең сызыққа дейін тігінен белгі саламыз.Сонан кейін белгі ізімен қиямыз. 3.Тарамдалған былғары шашақты ширатып ораймыз. 4.Оралған  шашақ  дайындамасының   жоғарғы жағына   қосымша  жіпті  мықтап  байлап, ілмек жасаймыз. 5.Ілмекке   жіп   өткіземіз   де,   дайын   шашақты   кез   келген   бұйымды   әшекейлеу   үшін пайдаланамыз. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Бүгінгі   сабақта   не   үйрендік?   Былғары   қандай материал? Одан қандай бұйымдар жасауға болады? Былғарыдан жасалған шашақпен қандай бұйымды әшекейлеуге болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №60.Тақырыбы: фигуралардан түрлі құрамақтар құрастыру.   Дизайн   туралы   түсінік.   Геометриялық Мақсаты:  Оқушыларға   дизайн   туралы   түсінік   бере   отырып,   геометриялық фигуралардан түрлі құрамақтар құрастыруды үйрету. Ойлау қабілеттерін, қиялын дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: суреттер. Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі­түсті қатты қағаз, қайшы, желім. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Дизайн ұғымы қандай да бір затты көркемдеп құрастыру, безендіру деген мағынаны білдіреді. Дизайн қызметінің ерекшелігі ­ әсем әрі көркем жасалған заттар мен бұйымдардың үйлесімін және жаңа үлгілерін ойлап табу. Дизайн өнері орындалу тәсіліне және қолданылу саласына   қарай   бірнеше   түрлерге   бөлінеді.   Олар:   графикалық,   киім,   интерьер,   құрылыс, жиһаз, гүл дизайны және т.б.Дизайн өнері заман талабына сай үнемі өзгеріп, дамып отырады. Дизайнмен   айналысушы   тек   суретші   не   сәулетші   ғана   емес,   сондай­ақ     бұйымдарды   өз идеясы бойынша ыңғайлы, үйлесімді көрсете білетін шебер болуы керек.Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Шеңбер,   сопақша,   төртбұрыш,   ромб,   үшбұрыш,   бесбұрыш,   цилиндр,   шаршы,   т.б. геометриялық фигураларды түрлі­түсті қағаздан әр түрлі көлемде қиып аламыз. 2.Геометриялық   фигураларды   қатырма   қағазға   желімдеп,   суретте   берілген құрамақтарды құрастырамыз. V.Бекіту   кезеңі.   Қорытындылау.   Бүгінгі   сабақ   ұнады   ма?   Құраған   құрамақтарың қандай геометриялық фигуралардан құрастырылған? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №61.Тақырыбы:Қағаздан үй құрастыру. Мақсаты: Оқушыларға қағаздан үй құрастыруды үйрету. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. Шеберлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі:  қағаздан жасалған үй макеті.  Қажетті материалдар мен құралдар:  ақ түсті қатты және түрлі­түсті қатты қағаз, желім, сызғыш, қарындаш, қайшы. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Үй   айналасын   безендіру   өнерімен   ландшафт   дизайншылары   айналысады.   Ландшафт дегеніміз белгілі бір аймақтың жалпы көрінісі. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Үйдің  шатыры мен қабырғасын  жасау  үшін  ақ түсті қатты қағаздың  дәл  ортасын тауып, тігінен үзік сызық жүргіземіз. Сызықтың оң және сол жағынан тағы екі үзік сызық сызамыз. 2.Үзік   сызықтар   бойынша   қағазды   бүктейміз.   Қағаздың   ортанғы   бөлігіне   тор   көз сызықтар сызып, оны шатыр пішініне келтіреміз. Шатырдың төрт жағынан кертік жасауды да ұмытпаймыз. 3.Үйдің қабырғасына екі терезе суретін салып, қайшымен қиямыз. 4.Қабырғасы   мен   шатырының   көлемін   есептеп,   үйдің   алдыңғы   және   артқы   бөлігін құрастырамыз. Ол үшін қағаздың дәл ортасын тауып, жоғарғы екі жақ бұрышын ішке қарай бүктейміз.   Бүктелген   қағаз   бұрыштары   шатырдың   ішкі   бөлігіне   желімделеді.   Алдыңғы бөлігінің қабырғасына есік салып, қайшымен қиямыз. 5.Дайын   үйдің   төменгі   бөлігін   кертіктері   бойынша   ішке   қарай   бүктеп,   оны   қатты қағазға желімдеп, бекітеміз. Ағаштарды жасыл түсті қағаздан, ал шарбағын ақ түсті қағаздан суретте көрсетілгендей етіп жасап, оларды да қатты қағазға жапсырамыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Жасаған үйлерің ұнады ма? Үй   құрылысы қандай бөліктерден тұрады? Үйдің ауласын қалай безендіруге болады? Үйдің ауласын безендірумен қандай саладағы дизайншылар айналысады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №62.Тақырыбы:Қатырма қағаз таспасынан тоқылатын бұйымдар. Мақсаты:  Оқушыларға   қатырма   қағаздан   себет   тоқуды   үйрету.   Танымдық қабілеттерін дамыту. Ептілікке, әсемдікке тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: тоқылған себет, сандықша. Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі­ түсті қатырма қатырма қағаз, желім, қылқалам, қайшы.          Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Себет тоқу жұмысы қағаз  таспаны тіктеп тоқудан басталады. Мұндай тәсілмен қорап, себет,   сандықша   сияқты   бұйымдарды   тоқып   алуларыңа   болады.   Тоқудың   екінші   түрі   ­ таспаны қиғаштап тоқу. Бұл тәсілмен дайындалатын бұйымдар сәнді көрінеді. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Түрлі­түсті қағаздан ұзындығы  20 см, ені 15 см тік төртбұрыш қиып  аламыз.  Ол қораптың негізі болады. 2.Қағаздың   жиектерінен   5   см­ден   қалдырып   отырып,   сызық   жүргіземіз. Бұрыштарындағы артық бөлшектерді қиып, алып тастаймыз. Қорап қабырғаларын бүктеу сызықтары бойынша ішке қарай қайырамыз. 3.Ені 1см­ге тең болатын жолақтар сызамыз. Оларды бүктеу сызығына дейін қиямыз. 4.   Қорап   қабырғаларын   3­суретте   көрсетілгендей   етіп   ені   1см   ұзын   жолақтардың көмегімен тоқимыз. V.Бекіту кезеңі.Қорытындылау. Бүгінгі сабақ ұнады ма? Жасаған қораптарың әдемі шықты ма? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №63. Тақырыбы:Ұсақ моншақтардан панно жасау. Мақсаты: Оқушыларға ұсақ моншақтардан панно жасатып үйрету. Ой­өрісін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: моншақтардан жасалған әр түрлі бұйымдар. Қажетті материалдар мен құралдар:  түрлі­түсті ұсақ моншақтар, көбелек, жапырақ, жұлдызша бейнелі пайеткалар, қатты қағаз, қарындаш, ПВА желімі, ағылшын түйреуіші.          Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Ұсақ моншақтарды алқа, сырғалар жасап, әр түрлі киімдерді безендіруге қолданады. Сондай­ақ өзімізге ұнайтын кез келген суретті алып, панно жасауға болады. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: 1.Ең алдымен қатты қағаз бетіне қарындашпен себеттегі гүлдің суретін саламыз. 2.Суреттің бетіне қылқаламмен жіңішкелеп желім жағып, кеппей тұрып үстіне ұсақ моншақтарды жапсырамыз. Себетті аяқтаған соң, гүлдерді безендіреміз. 3. Гүл мен себетті безендіріп болғаннан кейін панноға көбелек, жұлдызша, жапырақ бейнелі пайеткаларды жапсырамыз. 4.Дайын панноға жақтау жасап, оны әшекейлейміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Өздерің қандай гүлді ұнатасыңдар? Желімді не үшін жіңішкелеп жағамыз? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №64.Тақырыбы:Былғарыдан сөмке тігу. Мақсаты:  Оқушыларға   сөмке   тігуді   үйрету.Танымдық   қасиеттерін   дамыту. Шеберлікке,ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі:   әр   түрлі   сөмкелер.  Қажетті   материалдар   мен   құралдар:  былғары, қайшы, ине, жіп.. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Сөмкенің   қолданылуына   қарай   бірнеше   түрі   бар.   Оны   әр   түрлі   пішін   мен   көлемде матадан,   былғарыдан   тігуге   болады.   Біз   қол   тігістерінің   техникасы   бойынша   сөмкені былғарыдан тігеміз. Сөмке тігу үшін материалдың қалыңдығына қарай ине мен жіпті дұрыс таңдау қажет. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Былғарыдан өлшемі 50см х 20см болатын сөмкенің негізін қиып аламыз. 2.Оның дәл ортасын тауып, екіге бүктейміз.  3.Тағы да екіге бүктеп, тұтқасының енін 4 см етіп белгілеп аламыз. Белгі ізін қайшымен қиып, арасын ашамыз. 4.Бүйір бөлігіне көлемі 15 см х 8 см екі бөлік қиып алып, олардың төменгі жағына кертік белгілейміз. 5.Материалдың оң бетінен сөмкенің негізгі бөлігі мен бүйір бөліктерінің кертіктерін теңестіріп, түзу тігіспен тігіп шығамыз. 6.Сөмкені әшекейлеу үшін гүл қадаймыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Жасаған сөмкелерің ұнады ма? Мектепке ұстайтын сөмке қандай болуы керек? Сөмкені қалай безендіруге болады? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №65. Тақырыбы:Түйме салатын қобдиша жасау. Мақсаты:  Оқушыларға түйме салатын қобдиша жасату. Ойлау қабілеттерін, қиялын дамыту. Тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі:  суреттер.  Қажетті материалдар мен құралдар:  қалың қағаз, екі түсті қалың мата, ине, жіп, қайшы, екі түсті моншақ (бірнеше) Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Әр   түрлі   материалдардан   ұсақ­түйек   салатын   құралдар   жасауға   болады.     Бүгін сендермен соның бірі – қобдиша жасаймыз. Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін және тазалық ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: 1.Қалың  қағаздан шеңбер пішінді қалып  үлгі  дайындап  аламыз.  Оны екі түсті мата бетіне   кезектестіре   қойып,   айналдыра   қиямыз.   Қиып   алынған   екі   матаны   бір­біріне беттестіріп, бірнеше жерінен ине­жіптің көмегімен іліп қоямыз. 2.Моншақтарды матаның бетіне орналастырып көреміз. 3.Моншақтың көзінен сабақтаулы инені өткізіп, оны матаның шетіне тігеміз. 4.Келесі моншақты керісінше екінші матаның шетіне тігеміз. 5.Осы әдісті шеңбер пішінді қобдиша пайда болғанша қайталаймыз. 6.Дайын қобдишаға түйме немесе басқа да ұсақ­түйек заттарды саламыз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Жасаған қобдишаларың әдемі шықты ма? Қобдиша жасауға неліктен қалың мата пайдаланамыз? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №66.Тақырыбы: Ашықхаттан үй жиһазын жасау. Мақсаты: Оқушыларға ашықхаттан диван жасату. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту.Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап,түсіндіру,көрнекілік Көрнекілігі:   ашықхаттан   жасалған   әр   түрлі   заттар.  Қажетті   материалдар   мен құралдар: ашықхат (5дана), қарындаш, сызғыш, қайшы, ине, жіп. Барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Ашықхат – жұқалау, қиюға жеңіл қатырма қағаз. Одан алуан түрлі әсем әрі тартымды бұйымдар   жасауға   болады.   Ашықхаттан   жасалатын   диван   5   бөліктен   тұрады.   Олар: 1.Диванның   арқасы.   2.Диван   арқасының   алдыңғы   бөлігі   мен   отыратын   бөлігі   болып табылатын алдыңғы жоғарғы бөлігі. 3.Диванның төменгі бөлігі. 4.Жақтаулары (2 бөлшек) Сергіту сәті IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі. 1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап 3.Практикалық жұмыс Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті: Диван бөліктерінің барлығын ашықхаттан қиып аламыз. Оларды торлап тігу әдісімен бір­біріне біріктіріп тігеміз. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Жасаған дивандарың әдемі шықты ма? Ашықхаттан тағы қандай бұйымдар жасауға болады? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №67.Тақырыбы: Құмыраны дәндермен безендіру. Мақсаты:  Ермексаздың   кез   келген   түсін   және   әр   түрлі   дәндер   мен   тұқымдарды пайдаланып,   құмыраны   безендіруге   үйрету.   Ой­өрісін,   қиялын   дамыту.   Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақӘдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі:  безендірілген   құмыралар.Қажетті   материалдар   мен   құралдар: пластмасса немесе шыны бөтелке, ермексаз, өсімдік дәндері мен тұқымдар.         Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі.Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Құмыра   қыштан,   шыныдан   және   ағаштан   жасалып,   көлемі   әр   түрлі   болады. Құмыралардың   кейбір   түрінің   мойны   ұзын,   бүйірлі   келеді.   Ал   құмыраларды   безендіріп, әшекейлеу үшін дизайншының көмегі керек. Өзімізді дизайншы ретінде сезініп, құмыраны ерекше тәсілмен түрлендіріп көрейік.Сергіту сәті IV.   Жаңа   материалды   меңгергенін   тексеру   кезеңі  1.Оқулықпен   жұмыс.   Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап   3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті: Құмыраны   безендіру   үшін   сусыннан   босаған   пластмасса   немесе   шыны   бөтелкенің сыртына   ермексазды   жағып,   оның   үстіне   дән   мен   тұқымдарды   белгілі   бір   ретпен жапсырамыз. V.Бекіту   кезеңі.Қорытындылау.   Бүгінгі   сабақ   ұнады   ма?   Кімнің   құмырасы   әдемі шықты? Бұйымды безендіруде дизайншының рөлі қандай? VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау. №68.Тақырыбы:Мата мен моншақтардан аппликация жасау. Мақсаты:  Мата мен моншақтардан аппликация жасауды үйрету. Ой­өрісін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу. Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: сұрақ­жауап, түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: мата мен моншақтардан жасалған әр түрлі аппликациялар. Қажетті материалдар мен құралдар: әр түрлі мата қиындылары, жіп, моншақ, таспа, ПВА желімі. Барысы:  I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен,  мақсатымен таныстыру. III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.  а) мұғалімнің түсіндірмесі.  Аппликация   –   негізтүске   әр   алуан   бөлшектерді   желімдеу   немесе   тігу   арқылы орындалатын   өрнек   не   сурет.   Негізтүс   үшін   көбінесе   қатты   материал   таңдап   алынады. Сонымен қатар негізтүс пен оған желімделетін бөлшектердің түсі бір­бірімен үйлесімді болу керектігін ұмытпау керек. Сергіту сәті IV.   Жаңа   материалды   меңгергенін   тексеру   кезеңі.  1.Оқулықпен   жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ­жауап   3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін және тазалық ережесін сақтау. V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Аппликация дегеніміз не?   Аппликация   жасау   үшін   тағы   қандай   материалдарды   қолдануға   болады?   Жасаған аппликацияларыңа қандай атау берер едіңдер? VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,  бағалау.