Экономика

Капитал Жоспар:1) “Капитал” ұғымына жалпы анықтама 2) Капитал түрлері3) Қосымша құн нормасы дегеніміз 

Капитал экономика ғылымының ең басты категорияларының бірі.Бұл көп мөлшерде игілік өндіру мақсатында қолданылатын материалдық, зияткерлік, қаржы түріндегі игілік сомасы.
 Латын тілінен аударғанда – «капитал», «capіtalіs » – басты нәрсе‚ басты мүлік, негізгі қаржы деген мағынаны білдіреді.
«Капитал» ұғымына ең толық жан-жақты зерттеуді өзінің «Капитал» еңбегінде К.Маркс жүргізген. Маркс тұжырымдамасы бойынша капитал – бұл өздігінен артатын құн немесе қосымша құн әкелетін құн.Ол үнемі қозғалыста болады.Маркс капиталға өндіріс құрал-жабдықтарын,жұмыс күшін,ақша сомасын жатқызған. Бірақ,ақша,өндіріс құрал-жабдықтары ,тіршілік заттары өздігінен капитал бола алмайды.Оларды қосымша құн алу үшін қолданған кезде ғана, қанау құралы ретінде пайдаланған жағдайда ғана капиталға айналдыруға болады.

Негізгі капитал 

 Айналмалы капитал

Капитал айналымы 

Капиталдың үздіксіз жаңарып отыратын ауыспалы айналымы.
Компанияның жылдық сату көлемінің салынған капиталға (меншікті қаражаттың орташа сомасына) қатынасы.
Жылдық өткізу көлемін тұрақты капиталдың ұзақ мерзімді міндеттемелер мен меншікті капитал сомасына бөлу арқылы есептелетін көрсеткіш.

Қосымша құн нормасы дегеніміз 

Жұмыс күшін капиталдың, яғни жұмысшыны капиталистің қанау дәрежесінің көрінісі.

Өндіріс үрдісінде өндіріс иесін қызықтыратын ең басты мәселе қосымша құн алу болып табылады.

Жалдамалы жұмысшының, оның жұмыс күшінің құнынан артық жасаған құны.

Абсолюттік қосымша құн өндіру

  Жұмыс күнін абсолютті түрде ұзарту арқылы алынатын қосымша құн.