Химиядан сабақ жоспары: А.М.Бутлеровтың органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясы 11 сынып

Қызылорда облысы Шиелі ауданы «219 Ы. Алтынсарин атындағы қазақ орта мектебі» КММ­нің химия пәнінің мұғалімі 11 А  Сыздық  Гулзира Сұлтанханқызы  сабақ Күні:  А.М. Бутлеровтың органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясы Сыныбы Сабақтың  тақырыбы: Жалпы мақсатыОқушылар құрылыс теориясының алғышарттарын, А.М. Бутлеров негізін қалаған  органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясын меңгеру кезінде жаңа  тәсілдер ұсыну арқылы талдаулар жасауға бейімделеді. Ол қағиданы органикалық және бейорганикалық заттардың мысалында дәлелдеуге үйренеді. Оқушылар А.М. Бутлеров негізін қалаған органикалық қосылыстардың химиялық  құрылыс теориясынның негізгі қағидаларын меңгереді,  органикалық және  бейорганикалық заттардың мысалында шығармашылық тапсырмалар орындап сыни  ойлауға үйренеді. Күтілетін  нәтиже Негізгі идеялар Органикалық химияның дамуында А.М. Бутлеровтың органикалық қосылыстардың  Құрал­ жабдықтар: Сабақтың түрі Жаңа білімді игеру сабағы. химиялық құрылыс теориясының маңызы зор. Интерактивті тақта,  интерактивтік тақта арқылы PowerPoint, флипчарт, маркер,  қарындаш, слайдтар, кестелер, презентециялар Әдіс­тәсілдер Сабақ бойынша  мұғалім  жазбалары Слайд шоу, ЖИГСО әдісі, топтық жұмыс, АКТ, жас ерекшеліктеріне сай сұрақтар мен  тапсырмалар Оқушы іс­әрекеті Оқушылар 2 топқа  бөлінеді  Мұғалім өтілген  тақырып бойынша   қосымша сұрақтар  қояды . Әрбір  сұрақтың дұрыс  жауабына  бір  ұпайдан  беріледі.Оқушының  жинаған ұпай саны  топқа жазылады. Мұғалім іс­әрекеті І.Ұйымдастыру кезеңі  Сергіту сәті. «Жорға» биі . Оқушылар 2 топқа  отырғызылады.«Қант» тобы, «Тұздар» тобы ІІ кезең. «Ыстық орындық»  Мұғалім әр топтан бір оқушыдан  шығарып өткен тақырып бойынша 5 сұрақтан қояды. Сұрақтар: 1) Негізгі химиялық байланыс түрлерін ата . 2) Қандай байланыс ковалентті деп аталады?  3) Натрий хлоридінде, фторсутекте химиялық байланыстың  қандай түрлері бар? 4) Ковалентті полюссіз байланыс дегеніміз не? 5) Ковалентті байланыстың негізгі сипаттамаларын ата. ІІ топ сұрақтары: 1) Ковалентті полюссіз және полюсті  байланыстардың айырмашылығы неде? 2) Иондық байланыс деген не? 3) Химиялық байланыстардың беріктігі мен ұзындықтарының  арасында қандай тәуелділік бар? 4) хлор молекуласында, көміртек (ІІ) оксидінде химиялық  байланыстың қандай түрлері бар? 5) Байланыстың бағытталуын қалай түсінесің? ІІІ кезең   Негізгі кезең Жаңа сабақ. «А.М. Бутлеровтың органикалық қосылыстардың химиялық  құрылыс теориясы» Сұрақ: А.М. Бутлеровтың органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясын ашылуынана қандай маңызды алғышарттар  әсер етті ?   1) Атомдық түсініктердің дамып, орнығуы ( Карлсруэдегі сьезд,  1860);  Оқушылар  оқулықпен  танысып, топта  талдайды, сосын бір оқушы шығып  топтың жұмысын  қорғайды. 2) валенттілік ұғымының тағайындалуы ( Э. Франкланд, 1853);  3) көміртегінің ІҮ валенттігі туралы ұғым (А. Кекуле, 1858);  4) көміртегі атомдарының тізбек жасай байланысуы туралы  идеялар (А. Кекуле, А. Купер, 1857)  Тапсырма:  Химиялық құрылыс теориясының қағидаларының  мәнін ашатын мысалдар , дәйектер келтіріндер. 1­топқа 1­ қағида: Атомдар мен молекулалар іс жүзінде бар.  Молекулада атомдар тәртіпсіз орналаспайды, олар өздерінің  валенттілігіне сәйкес өзара бірімен­ бірі белгілі ретпен  байланысады. (10 мин) 2 топқа 2­ қағида: Заттардың қасиеттері олардың  молекулаларының құрамына қандай атомдар және қанша  мөлшерде кіретініне ғана тәуелді емес, сондай­ақ олар бірімен­бірі қандай тәртіппен байланысатынына да тәуелді.(10 мин) №1 лабораториялық тәжірибе: «Метан, этан, этен, этин, пропан,  аммиак, су және сірке қышқылы молекулаларының шарстерженді  модельдерін жасау.» ІҮ кезең   Қорытынды. Сұрақтар: 1) Көміртегі қосылыстарының алуан түрлі көп  болуының себебін атандар. 2) Химиялық құрылыс теориясның негізгі идеясы неде? 3) А.М. Бутлеров химиялық құрылыс деп нені түсінді?                      Үйге тапсырма: §2.3 , 35 бет  А.М. Бутлеров туралы реферат  дайындап келу. Бағалау   Топтық бағалау  Рефлексия Оқушылар метан,  этан, этен, этин,  пропан, аммиак, су  және сірке  қышқылы  молекулаларының  шарстерженді  модельдерін  жасайды.