Конспект урока по кабардинскому языку по теме "Псалъэпкъ" 2-урок (3 класс)

Темэр. Псалъэпкъ. (2 урок)   Мурадыр. Псалъэщ1э къэзыгъэхъу префиксхэмрэ суффиксхэмрэ ящ1эн.       Псалъэм щыщ 1ыхьэхэм псалъэпкъыр къыхагъэщхьэхук1ыфу есэн. Я бзэм, тхыбзэм зегъэужьын. Нэмыс, насып псалъэхэр зищ1ысыр ящ1эн.   Урокым къэдгъэсэбэпыпхъэр. «Адыгэбзэ тхылъым зэрелэжьын тетрадь» (С. Л.), «Псалъэм и зэхэлъык1э» таблицэ (Т. С.), компьютор, интерактивнэ  доска, практическэ  лэжьыгъэхэр.                                    Урокыр зэрек1уэк1ынур 1. Урокым зыхуэгъэхьэзырын 2. Къабзэрытхэ лэжьыгъэ Н н М м Нинэ Нунэ Нумэ Маринэ Нини, Нуни, Нуми, Марини нэмыс яхэлъщ.    1) Н, м хьэрфхэм сыт яхужыф1эфын? (Т1ури хьэрф дэк1уашэ  жьгъыжьгъхэщ гуэгъу я1экъым).    2) Псалъэхэр сыт  хьэрфышхуэк1э къегъэжьауэ щ1этхар? (Ц1э унейхэщ, Хьэрфышхуэк1э къегъэжьауэ тхын хуейщ). Иджыри сыт хуэдэ псалъэхэра  хьэрфышхуэк1э къегъэжьауэ ятхыр?    3) Сыт нэмыс псалъэм къик1ыр? (нэмыс­ц1ыхум хэлъын хуей хьэл­щэн  дахэхэр къызэщ1эзубыдэ псалъэ).    3) Сыт хъыджэбз ц1ык1ухэм нэмыс яхэлъу щ1ыжи1эр? (Хъыджэбз  ц1ык1ухэм хабзэ, хьэл­щэн дахэ яхэлъщи аращ апхуэдэу щ1ыжи1эр).   4) Псалъэжьхэм къегъэджэн, ягу ирегъэубыдэн, къик1ыр къагурыгъэ1уэн, езыхэм ящ1эри къыпегъэщэн. (интер. доска)   Нэхъыжь нэмыс, нэхъыщ1э насып. Нэмысым насып къыдок1уэ. Нэмысыншэр насыпыншэщ.Нэмыс зимы1эм, насыпи и1экъым. 3. Темэм елэжьын    Лэжь. 128. а) Фыкъеджэ. Псалъэщ1э къэзыгъэхъу префиксхэмрэ  суффиксхэмрэ къэвгъуэт, абыхэм хухэха дамыгъэхэмк1э къэвгъэлъагъуэ.    б) Пщ1эгъуэр лэжьэгъуэ лъэхъэнэщ. Лэжьэгъуэ лъэхъэнэу фызыщыгъуазэр къевбжэк1. (щ1ыр гъэхьэзырыгъуэ, хэщ1эгъуэ, пщ1эгъуэ, псы  щ1эгъэлъэдэгъуэ, къехьэл1эжыгъуэ).     Лэжь. 129. а) Фыкъеджэ. Къыхэгъэща псалъэхэм хэт к1эухыр, апхуэдэуи  псалъэ къэзымыгъэхъу префиксхэмрэ суффиксхэмрэ къыхэвгъэщурэ  къифтхык1. Вывод хуэфщ1.    б) Правилэм фыкъеджи фэ къэфхутамрэ абы итымрэ зэфлъыт.    в) Сытым гу лъывигъэта мы тхыгъэм? (Жьым пщ1э зэрыхуэщ1ын хуейм,  дэ1эпыкъун зэрыхуейм, щ1алэ ц1ык1ум нэхъыжьым гулъытэ зэрыхуищ1ам гу лъыдигъэтащ).     г) Псалъэжьым къыдогъаджэри ягу ирыдогъэбыдэ. Лэжь. 130. а) Фыкъеджэ. Ет1уанэ 1ыхьэр къифтхык1. Къыхэгъэща  псалъэхэр зэрызэхэт 1ыхьэк1э зэпкърыфх. Точкэхэм я п1эк1э щытын хуей  хьэрфхэр хэвгъэувэж.     б) Иналрэ нанэрэ я зэхущытык1эр дауэ къыфщыхъуа? Фэ дауэ фахущыт  нэхъыжьхэм?    Лэжь. 131. Къифтхык1. Къыхэгъэща псалъэхэр зэрызэхэт 1ыхьэк1э  зэпкърыфх. 4. Адыгэбзэ тхылъым зэрелэжьын тетрадь   Ягу къыдогъэк1ыж: псалъэ къэзымыгъэхъу префиксымрэ  суффиксымрэ псалъэпкъым хыхьэркъым.    Лэжь. 1. Сыт хуэдэ псалъэ 1ыхьэхэр псалъэпкъым хыхьэр? (Лъабжьэр,  псалъэ къэзыгъэхъу префиксыр, псалъэ къэзыгъэхъу суффиксыр  псалъэпкъым хохьэ).     Лэжь. 5. Щ1ык1аф1э псалъэм къик1ыр къыжы1э, мыхьэнэк1э пэгъунэгъу  псалъэ къэхь. (Щ1ык1аф1э –гъэса,зэп1эзэрыт, щ1ык1э дахэ зи1э ц1ыху).     Лэжь. 6. Псалъэщ1э. Дауэ къыбгуры1уэрэ псалъэщ1эм и мыхьэнэр?     Лэжь. 7. Псалъэжьхэм къеджи къызэрыбгуры1уэр жьэры1уатэу къыжы1э. 5. Яджар егъэбыдыл1эн     Практическэ лэжьыгъэхэр     1) Лэжь. 2. Псалъэхэм щхьэ префиксхэмрэ к1эухымрэ къыхэгъэщ.     2) Лэжь. 3. Псалъэхэм  псалъэ къызэрыхъу префиксымрэ псалъэ  къызэрыхъу суффиксымрэ къыхэгъэщ.     3) Лэжь. 4. Псалъэхэм псалъэпкъыр къыхэгъэщ. 6. Унэ лэжьыгъэ.      Лэжь. 133. Планым фригъуазэурэ хъыбарым щ1эдзап1эрэ к1эухрэ  къыхуэвгупсыс. Къыхэгъэща псалъэхэм яхэт псалъэпкъхэр къэвгъуэт.