Махамбеттің Баймағамбет сұлианға айтқаны

Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі:

ІІ бөлім:

 «Тарихи шындық пен көркемдік шешім»

Мектеп: «Солоновка орта мектебі»КММ

Мұғалімнің аты-жөні:

Дандыгулов Бекзат Амансерикович

Күні:

Қатысқандар: -           Қатыспағандар: -

Сынып: 9

Пән: қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы

«Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқаны»өлеңі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты

9А/И Автор стиліне сүйене отырып,шығармашылық жұмыс жасау

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

Автор стиліне сүйене отырып,шығарманы қайта өңдейді,өзгертеді.

Басым бөлігі:

Шығарманы жазады және көркемдегіш құралдарды тиімді қолдануды ойлап табады.

Кейбір оқушылар:

Шығармадағы оқиғаларға тарихпен байланысы бар тың ақпараттарды қоса отырып дәлелдейді.

Бағалау критерийі

Шығарманың идеясын дұрыс түсінеді,әлеуметтік-қоғамдық мәселелерді сын тұрғысынан ойлай отырып,шығарманы өңдеп қайта жазады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

-          Әңгіменің,драманың қалай жазылатынын біліді.

-          Көркемдегіш құралдарды қолдана алады.

-          Идеяның не екенін біледі.

-          Әлеуметтік-қоғамдық мәселені шығармаларында көрсете біледі.

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Жабы,ене,қол,аламан,аллитерация,ассонанс,қайталау,эпитет,теңеу.

Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер:Көкше мұз,хан ордасы,әділ жан,қылыш сермеу,қара балта,жіпсіз байлау,өзекті жан,тәуекел таң т.б.

Талқылауға арналған сұрақтар:

-  Шығармада Махамбеттің психологиялық жай-күйі қандай?

- «Патриот»сөзін қалай түсінесіңдер?

- Ақын халқы үшін  не істеді?

Құндылыққа баулу

Тарихтың , мәдениет пен тілдің біртұтастығы

Пәнаралық байланыс

Қазақстан тарихы,география

Алдыңғы білім

Махамбеттің шығармасындағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың түрлерін талдау,автор стилін анықтау.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған тапсырмалардың түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

           Сабақтың соңы

 Ұйымдастыру.

 Амандасу,оқушыларды түгелдеу

Сыныпта ынтымақтастық атмосфера қалыптастыру.

«Тілек» тәсілі

Екі топтың оқушылары кезекпен өздерінің жақыслыққа толы, достық  ықылас сезілетін, шын жүректен шыққын тілектерін тілейді.

Т1 Үй тапсырмасын тексеру

  Көркемдегіш құралдардын қатыстыра жазып келген әңгімелерінің (проза) немесе өлең шумақтарының (поэзия) үздігін «Ең үздік шығарма» тәсілі арқылы анықтайды.(Өлеңді немесе әңгімені таңдайды). Үздік жұмыс жұп,топ ішінде анықталады.

(Үйге қолдауды қажет етпейтін оқушыларға қосымша тапсырма-драманың не екенін қайталап оқу)

Дескриптор.

1 Көркемдегіш құралдарды әңгіме жазғанда қолданады.

2 Әңгіме немесе өлең шумақтарын жазғанда көркемдегіш құралдарды жеткізейін деген ойымен сәйкестендіреді.

3 Көркемдегіш құралдарды пайдаланып,өлең шумақтарын жазғанда ойын нақталай,жинақтай алады.

ҚБ «Жүлделі орын» тәсілі бойынша үздік жұмыстар бағаланады.

        1-орын                2-орын           3-орын

Үйде орындаған тапсырмаларына сай оқушылар «Өлең» және  «Әңгіме» атты құрама тобы болып екі топқа бөлінеді.Әр топтың басшысы, уақыт бақылаушысы және топ мүшелерінің жұмысқа қалай қатысып отырғанын бақылап отыратын адам сайланады.

Үлгі (оқушының жұмысқа араласуын бағалау кестесі)

Әр топта 1 кесте.

Келесі тапсырманы болжату немесе тақырыпты ашқызу.

Проза мен драманы ,

Тапсырма қып алсақ біз.

Қос диаграммаға қасиеттерін,

Анықтап тұрып жазсақ біз.

Осы шумақты оқу арқылы оқушылар келесі тапсырианы болжайды және тапсырма қалай беріледі деген оймен қызығушылықтары артады.

Т2 «БББ» тәсіліне арналған кестені әр оқушы тез-тез толтырады. (Білгенмін.Білдім.Білгім келеді).

Оқушылар қайталаған проза мен драмаға байланысты білімдерін «Вен диаграммасы» тәсілі арқылы (Өлең тобы-драма,әңгіме тобы-проза) көрсетіп,келесі тапсырманы орындай алатындықтарын байқатады.

Дескриптор.

1Проза мен драмаға тән қасиеттерді,ұқсастықтарды талдайды.

2Диаграммада көрсетілмеген айырмашылықтарын да айырып,өз ойын жинақтап айтады.

3 Проза мен драманың ұқсастықтарын,тән қасиеттерін,айырмашылықтарын мысалдар келтіре отырып дәлелдейді.

      Проза                                             Драма

   Тән қасиет           Ұқсастық        Тән қасиет

Әр топтың оқушылары жұмыстарын қорғайды.Жұмыс ішінен үздіктері анықталады.

ҚБ Топ арасында«Екі жұлдыз,бір тілек» айтып жұмыстарына баға береді.

Т3 Оқушыларға тапсырманы болжату үшін Махамбетке байланысты слайд көрсетіледі.

«БББ» тәсіліне арналған кестені әр оқушы тез-тез толтырады. (Білгенмін.Білдім.Білгім келеді).

Топ басшылары жеребе тарту арқылы драма немесе проза тақырыбын (мұғалімнің араласуымен) таңдайды. («Әңгіме»  тобы-әңгіме, «Проза тобы»-драма).Таңдаған тақырыптары бойынша «Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқаны»  өлеңін «Жаңа бағыт,жаңа жол» тәсілі арқылы  әңгімеге және драмаға айналдырып өңдейді,жазады.

Дескриптор.

1Өз тақырыбына сай өлеңді өңдеп,талдап әңгіме жаза алады.

2 Өз шығармасын жазғанда (әңгіме немесе драма)ойын жинақтап,оқиға желісін дұрыс құрайды.

3 Драманы жазғанда шығармасындағы оқиғаларды тарих сабағымен байланыстыра отырып,нақты дәлелдейді.

Жұмыстар жұп,топ ішінде таңдалып,үздіктері анықталады.

ҚБ «Кемшілік+жетістік кестесі» тәсілі арқылы әр оқушы өздерін бағалайды.

Әр топ мүшелері жалпы сабақты бағалау кестесімен  (үлгі)

Сабаққа кері байланыс.

«БББ» тәсіліне арналған кестені әр оқушы тез-тез толтырады. (Білгенмін.Білдім.Білгім келеді).

Үйге тапсырма.

Осы тақырыптағы басқа авторлардың шығармаларын оқу. (Алдын ала берілген тапсырма)

Рефлексия.

Оқушылар мұғалімге арналған сұрақтары немесе тілектері жазылған стикерлерді өздері алған білім деңгейлеріне сай ағашқа жапсырады. (Білім деңгейі төменнен жоғарыға көтеріледі)

Қазақ әдебиеті

Б.Керімбекова

Ж.Мұқанова

Алматы

«Мектеп» 2019

«Жүлделі орын» бейнеленген  ватман

Оқушылардың жұмысқа араласуын белгілеу кестесі А4

(әр топқа)

Өлең шумақтары жазылған А4

«Венн диаграммасы салынған ватман

«Кемшілік+жетістік» кестесі   А4

(әр топқа)

АКТ (Махамбет)слайд

«БББ»стратегиясына арналған кесте А4

(әр оқушыға)

Рефлексия «БЛОБ ағашы» бейнеленген ватман

Қосымша мәлімет

Саралау – оқушыға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?

Бағалау – оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

 Пәнаралық байланыс-қазақ тілі, Қазақстан тарихы,география пәндері Құндылықтармен байланыс(Тарихтың,мәдениет пен тілдің біртұтастығы)

Мақсат бойынша саралау.

Сабақтың негізгі мақсатына жету үшін,сапалы білім беру үшін сараланып дайындалған тапсырмаларды орындатуда, оқушыларды да саралап,өз деңгейлеріндегі тапсырмаларды  орындатуды жөн деп таптым.

Талантты немесе дарынды оқушылар өз топтарында басқа оқушыларға демеу болып (ЖАДА),топ жұмысының нәтижелі,өнімді болуына септіктерін тигізеді.

Оқушылардың ерекшеліктері ескеріліп,дағдының барлығын қамтитын жұмыстар жүргізіледі.Көмекті қажет ететін оқушылар ерекше назарға алынып,мұғалім және дарынды оқушылар тарапынан қолдау тауып,жұмыстары сараланып жүргізіледі.

Нәтиже  бойыншы саралау.

Сабақ бойы орындалатын тапсырмалардың барлығы нәтижелеріне байланысты топ ішінде таңдалып,үздіктері анықталады және сараланады.

Топ мүшесінің бақылап,сабаққа қатысуын кестеге белгілеу арқылы саралау жүреді.

Әр топтың оқушылардың сабаққа қатысуын бақылап,кестеге белгілеп отыратын мүшесінің сабақ соңында шығаратын нәтижесі бойынша да саралау жүреді.

Тапсырманың ерекшелігі бойынша саралау.

Бірінші және үшінші тапсырмалардың жанр түрлеріне де байланысты оқушылар тапсырманы сараланып орындайды.

Орындайтын тапсырманы таңдау арқылы да сараланады.

Оқушылар үйге берілген тапсырманы (Т1)өз деңгейлеріне сай таңдайды(Өлең шумақтарын ойдан шығару және әңгіме жазу)

Т1   Жұмыстың нәтижесі анықталып,жұп ішінде, топ ішінде таңдалып, «Жүлделі орын» тәсілі арқылы  1,2,3-орындарға ие болып,жұмыстыр әділ бағаланады.

Т2 Топ ішінде «Екі жұлдыз,бір тілек» айтылып,екі жетістік пен бір кемшілік анықталады.Оқушының ынтасы да артады,жұмысы да бағаланады.

Т3 «Кемшілік пен жетістік кестесі» тәсілі арқылы оқушылар өздерінің кемшіліктерін және жетістіктерін анық біле алады да,өз жұмысына әділ баға бере отырып,өз деңгейін де анықтайды.

Сабақтың барысында оқушылардың сабаққа қатысуы белгіленіп отырған кесте арқылы бағалаудың қорытындысы шығады.Өйткені, кестеде әр топ бойынша кімнің сабаққа қалай қатысқаны әр тапсырма тұсына (Т2,Т3) белгіленеді.

Сабақ барысында оқушылардың қауіпсіздік ережелерін сақтауына ерекше көңіл бөлемін.Сабақ өту барысында қажет деп тапсам, «Арқаға сурет салу»тәлілі арқылы сергіту сәтін кіріктіремін.(Оқушылардың зерігуіне,шаршауына байланысты).

Сабақ бойынша рефлексия

·      Сабақ мақсаты мен оқу міндеттері орындалды ма, қолжетімді болды ма?

·      Барлық оқушылар оқу мақсатына   қолжеткізді ме? Егер оқу мақсатына қолжеткізбеген болса неліктен деп ойлайсыз?

·      Сабақ қалай және қандай деңгейде өтті?

·      Жоспарланғансаралаудұрысіскеастыма? (тапсырмаларсәйкесболдыма?)

·      Сабақкезеңдеріндеуақыттытиімдіпайдаландыңыз ба?

·      Сабақ жоспарынан ауытқлар болды ма,неліктен? Осы жоспарға қандай   неге?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты):

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?