Математикалық және серіппелі маятниктер. Математикалық және серіппелі маятниктердің периоды

Пәні: физика, 9 сынып

Күні:

Тақырыбы:

Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелістері. Математикалық және серіппелі маятниктердің периоды

Мақсаты:

Механикалық тербеліс кезіндегі энергияның түрленуі, математикалық және серіппелі маятниктердің тербілістері, тербеліс периодтары туралы оқып үйрену

Күтілетін нәтиже

A) Математикалық және серіппелі маятниктерге мысалдар келтіреді

В) тәжірибе жасап түсіндіре алады

С) формулаларды түрлендіріп, есептер шығарады

Керекті жабдықтар

Оқулық, жұмыс дәптері, ресурс парақтары, топшамалар, стикер, ақ парақтар

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

Сыныппен амандасу, оқушыларды түгендеп,  назарларын сабаққа аудару

Психологиялық дайындық.

«Кім жылдам?» Қызығушылықтарын ояту мақсатында өткен физикалық шамаларды қайталау. Алдарыңызға берілген шамаларды, өлшем бірліктерді айтқан кезде көтеріп көрсету. Шапшаңдықтары қаралады

Үй тапсырмасын трек-сызба арқылы тексеру

Мұғаліммен амандасу, кезекшілер жоқ оқушыларды түгендейді.

Оқушылар алдарына берілген физикалық шамалар мен өлшем бірліктердің белгілерін көтереді.

Оқушылар алдымен жеке жұмыстанып терк-сызбаны толтырады, содан соң топтаса отырып, талдайды.   

Тұсаукесер

Оқушыларға «Ой қозғау» әдісі арқылы демонстрация көрсетемін.

Оқушылар маятник дегенде көз алдымызға не елестейді

Оқушылар тәжірибеден нені көргендерін айтады. Бірі маятник, екіншісі серіппе екендігіне көздеріне жеткізеді. Оған мысалдар келтіреді. Бүгінгі сабақтың тақырыбын ашады. Дәптерлеріне бүгінгі күнді жазып, тақырыбын жазады.

Негізгі бөлім

 Оқушылар бүгінгі тақырып серіппелі және математикалық маятниктерге байланыстылығын білгеннен соң жаңа тақырыпты «Тұжырымдамалық карта толтыру» әдісі арқылы талдайды.

Тербелмелі процестер жүзеге асатын құрылғыларды тербелмелі жүйелер деп атайды. Осындай жүйелердің қарапайым түрі – математикалық және серіппелі маятник.

Математикалық маятник деп созылмайтын салмақсыз жіңішке ұзын жіпке ілінген кішкентай ауыр шарды айтады.
Серіппеге ілінген жүгі бар қарапайым тербелмелі жүйені серіппелі маятник деп атайды 

Оқушылар жаңа тақырыпты алдымен өздері жеке оқып шығып содан соң топтаса отырып, тұжырымдамалық карта толтырады, талдайды.

Формулаларын жазып шығады

Қорытынды

Деңгейлік есептер шығару

№1 Математикалық маятниктің тербеліс периодын анықтау. 
Керекті құралдар: Математикалық маятник, жіп, секундомер 

№2 Серіппеге 2 Н күш әсер етсе серіппе 1 см-ге созылады. Осы серіппеге 2 кг жүк ілсе, жүктің тербеліс периоды

№3 Егер Айда ұзындығы 1 м маятниктің тербелістерінің периоды 4,9 с болса, ондағы еркін түсу үдеуі
1. Ұзындығы 1 м болатын математикалық маятниктің тербеліс периодын есепте

1.    Периоды 1 с-қа тең болуы үшін математикалық маятниктің ұзындығы қандай болуы керек

2.    Математикалық маятниктің тербеліс периодын 2 есе азайту үшін оның ұзындығын неше есе қысқарту керек

3.    Ай бетіндегі ұзындығы 1 м математикалық маятниктің тербеліс периоды қандай болады? Айдағы еркін түсу үдеуі 1,62 м/с²

4.    Серіппелі маятниктің тербеліс периоды 0,2 с ал серіппенің қатаңдығы 200 Н/м болса, серіппедегі жүктің массасы қандай?

5.    Ұзындығы 160 см математикалық маятниктің 10 тербеліс жасайтын уақыты

Рефлексия

Оқушылар есептерді шығарып, тақтада орындайды. Тәжірибені жұптасып орындайды.

Үйге тапсырма

Бағалау

§27 оқу жаттығу есептері Венн диаграмасын сызу

Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазады.

Оқушылар бағаланады.