Методическая разработка урока чеченского языка: "В.Бианки "Пхьагал дитта т1ехь"

  • docx
  • 14.05.2025
Публикация на сайте для учителей

Публикация педагогических разработок

Бесплатное участие. Свидетельство автора сразу.
Мгновенные 10 документов в портфолио.

Иконка файла материала «Пхьагал дитта т1ехь» В.Бианки..docx

Терахь:

Класс: 2

Хьехархо:

Коьчал: «Пхьагал дитта т1ехь» В.Бианки.

1алашо: В.Бианкин «Пхьагал дитта т1ехь» ц1е йолу дийцар довзийтар; нийса а, кхеташ а, шера а дийцаран текст ешa 1амор; ойла яр, тидам бар кхиор.

Билгалбаьхна кхиамаш: берашна хаьар ду меллаша ешa а, хезаш а ешa оьшучохь соцунг1а а еша; берашна хаьар ду хьехархочун хаттаршна жоьпаш дала; хьехархочун т1едилларца дийцар юкъара оьшу к1айдарг каро и д1аеша а хуур ду берашна б1аьста 1аламехь хуьлу хийцамаш бовзийтар, 1аламан хазаллаган, цуьнан дола дан лаам кхиор.

Урок д1аяхьар.

Этап 1. Ц1ера болх таллар.

Бераша «Алкханчаш» ц1е йолу произведени ешар.

Этап 2. Дешаре шовкъ кхоллар.

Г1абакх
... Д1а кхайкхина шайга Адам
Йист хилира цуьнга Падам:
«Д1а акхалий xlapaц1азам,
Г1абакхаш д1а ехьа, Адам»

Ас дохур ду гунаш самса,
Ц1азам белахь бага хьа саца.
Иштта йийча уьш сов мерза
Хуьлу, бохуш, суна хезна.
(Ш. Хасаров)

Этап 3. 1алашо йовзийтар

-Муьлха дийцар доьшур ду вай? Х1ун болх бийр бу вай и дийцар 1амош?
Суна девзар ду…
Суна 1емар ду…
Аса дийр ду…

-Вай тахана д1адоьшур ду В.Бианкин «Пхьагал дитта т1ехь» ц1е йолу дийцар

Этап 4. Керла тема хьехар.

а) Хьехархочо д1айоьшу В.Бианкин «Пхьагал дитта т1ехь» ц1е йолу дийцар.

аь) Чулацамах къамел дар.

-Муха ехаш хилла пхьагал?
-Муха яра пхьгпл хьекъална?
-Мичахь 1уьллира пхьагал?
-Х1ун кхечира цунна т1е? (ХИ)
-Х1ун алсам йолура? (Хи алсам долура)
-Х1ун жимлора? (г1айре жимлора)
-И Хичу х1унда ца иккхира? (некан ца дехьа ялалур яцара)
-Х1ун гира пхьагална? (дитт)
-Стенна т1е елира пхьагал? (Дитта т1е)
-Х1ун дара пхьагал х1инца кхоьруш ераг? (мох бара)
-Мацаллех кхерарий пхьагал? Х1унда? (Диттан чкъор дуур ацо)
-Маса дийнахь 1ийра пхьагал дитта т1ехь?
-Т1аккха х1ун хийцамаш хилира 1аламехь? (Хи лахделира)

Этап 5. Сада1аран миноташ.

Физминот
Охьа а таь!на, хьала нисдала цалууш долу элпгай та шена олу хьехархочо берашка. Цхьаъ- шиъ- кхоъ аьлча, охьа а таь1ий, куьйгаш хьалха дохуьйту, диъ- пхиъ аьлча, иштта лаьтта, меттах цахьовш, ялх- ворх1 - барх1 аьлча, хьала а нислой, д1ах1уьтту. (Х1ара упражнени кхузза кхочуш йо меллаша)

Газа
Газа-газа-гуьзалг,
Хьийзина ма1аш, газа,
Чилланан маж, газа,
Диа хь сарралц хелхарш
Керта ларашершаш:
Когаш бетташ «дап-дап»,
Ма1аш етташ «т1ох-т1ох»,
Б1аьргаш къерзош «лап-лап»
Корта сеттош «oxloxl».

(Бераша газано дийриг до, цуьнан хьийзина ма1аш гойту, чилланан маж хьоьсту, когаш бетта, корта а сетта бо, «ма1аш» 1уьтту.)

Этап 6. Керла тема кхинд1а а хьехар.

а) Бераша д1адоьшу В.Бианкин «Пхьагал дитта т1ехь» ц1е йолу дийцар

аь) Къастош ешар.

Д1аеша, муха ехара пхьагал.
-Къона пхьгална хилла бохамах лаьцна к1айдарг д1аеша.
-Хин дестарх лаьцна дуьйцу меттиг д1аеша.
-Д1аеша пхьагал кхера яларх, йохарх а лаьцна дуьйцу меттиг.

б) Иллюстраци йилла хазъеллачу к1айдаргана.

Этап 7. Рефлекси.

Х1ун дан ницкъ кхечи шун? Х1ун диси ца далуш?
Суна евзи…
Суна 1еми..
Аса д1айиши..

Этап 8. Жам1 дар.

-Муьлха дийшира дийши вай?
-Стенах лаьцна дара иза?

Этап 9. Ц1ахь бен болх.

Аг1о 111-113 еша