Қмж 11

Бөлім:

11.3 Органикалық синтез  

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Органикалық қосылыстардағы негізгі функционалдық топтар

(33-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.4.2.24 - сапалық реакциялар көмегімен функционалды топтарды анықтау;

11.4.2.25 - физикалық және химиялық сынақ көмегімен қосылыстарды анықтау

Сабақтың мақсаты:

- сапалық реакциялар көмегімен функционалды топтарды анықтайды.

- физикалық және химиялық сынақ көмегімен қосылыстарды анықтайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сәлемдесу.

Оқушыларды сабақ тақырыбымен таныстыру.

Оқушылармен бірге осы тақырып бойынша сабақта қол жеткізілген мақсаттарды талқылау және құрастыру.

Актуализация знаний.

Оқушыларды 4-6 адамнан топтарға біріктіріңіз. Оларға домино ойынын ойнауды ұсыныңыз.

Оқушыларға бір жағынан зат класының атауы/Жалпы формула жазылған "костяшки" карточкаларын , ал екінші жағынан заттың осы класын анықтауға сапалы реакция беріңіз. Сынып /жалпы формуланың орнына функционалдық топтың атауын /формуласын беруге болады. Олар барлық карточкаларды/сүйектерді қатарға салу керек. Соңында қатарды басқа топтармен салыстыруды ұсыныңыз. Сәйкес келмеген жағдайда қорытынды жасау және талқылау.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/8898a6a1-802c-455d-b87d-d0d50c4a5b3b

Жаңа сабаққа кіріспе

Оқушыларға спирт, альдегид, карбон қышқылы, глюкоза, сахароза, крахмал, белоктар сияқты заттарды анықтауға тәжірибе жүргізуді ұсыныңыз . (таңдауға, мүмкіндігінше)

1. Физикалық қасиеттері бойынша:  

- суда ерігіштігі; 

- сырқы сипаттамалары, түсі, исі агрегаттық күйі, тығыздығы.

2. Химиялық қасиеттері бойынша. Спирттермен (біріншілік және екіншілік), альдегидтермен, карбон қышқылдарымен, көмірсулармен, ақуыздармен сапалы реакциялар жүргізу.

Тәжірибе жұмысы аяқталғаннан кейін нәтижелерді талқылаңыз.

Бекіту. Жеке жұмыс.

Оқушыларға тапсырманы өз бетінше орындауды ұсыныңыз . Соңында олар жұпта өз жауаптарын талқылайды.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Оқушыларға функционалдық топты класқа сәйкестендіру ұсынылады.

Өзін –өзі бағалау

Оқушыларға қосылыстардың қандай класқа жататыны формула бойынша көрсетілмесе, оларды қалай анықтауға болады деген сұрақ төңірегінде талқылау жасауды ұсыну.

Күтілетін жауап:

Функционалдық анализ жасау арқылы анықтауға болады деген тұжырымға келеді.

Ол үшін реакция нәтижесінде түсі өзгеретін, тұнба түзетін және газ түзілетін реакцияларды таңдаймыз. Бұл реакциялар сапалық реакция деп аталады. Олар берілген белгісіз заттарды анықтау үшін қолданылады.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/8898a6a1-802c-455d-b87d-d0d50c4a5b3b

Топтық жұмыс

6 мин

Оқушылар түсті стикерлерге қауіпсіздік ережелерін жазып, стикер түсі арқылы топқа бөлінеді.

Оқушыларға зерттеу жұмысын жасау үшін нұсқаулық таратылады

1.ҚЕ бойынша инструктаж .

2.Жұмыс мазмұнымен танысу.

3. Жұмысты орындау

4. Қорытынды шығару.

Мұғалім бейнематериал арқылы көмірсулар мен ақуыздарды анықтау үшін қолданылатын сапалық реакцияларды көрсетеді.

Бейнематериал бойынша талдау

Мақсаттарға оралу

Сабақтың қорытындысы:

Оқушыларға ауызша сұрақтар қою

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/8898a6a1-802c-455d-b87d-d0d50c4a5b3b

Жеке жұмыс

5 мин

Берілген формулаларды жіктеп жазыңыз

Жұптар үшін тапсырма:

1-       Жұп Берілген формулаларды жіктеп жазыңыз

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3 Органикалық синтез  

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Органикалық заттардың генетикалық байланысы

(34-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.4.2.26 - органикалық қосылыстардың негізгі кластарының генетикалық байланысын сипаттау;

11.4.2.27 - қарапайым органикалық синтезді жүргізе алу және түзілген өнімнің шығымын бағалау;

Сабақтың мақсаты:

- органикалық қосылыстардың негізгі кластарының генетикалық байланысын сипаттайды.

- қарапайым органикалық синтезді жүргізе алу және түзілген өнімнің шығымын бағалайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сәлемдесу. Оқушыларды  түгелдеу. Оқушылар зейінін сабаққа аудару;

Білім алушыларды сабақтың тақырыбымен таныстыру

Білім алушылармен бірге тақырып бойынша мақсаттарды талқылап, құрастыру

Білімді актуализациялау

Әр мини топқа/жұпқа органикалық заттардың формулаларын ұсыныңыз. Оқушылар берілген формулалардан айналым тізбегін құрастырады және сол тізбек бойынша тақтада/дәптерге айналымдардың реакция теңдеуін жазады

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Жаңа сабаққа кіріспе

Эксперименттің орындалуы

Оқушыларға екі үрдістен тұратын, эксперимен арқылы топта органикалық синтез жүргізуді ұсыну

этанол→этилен→этиленгликоль. 

1.Қауіпсіздік техникасы міндетті түрде талқыланады

2.  Оқушыларға этанолдың дегидротация реакциясын жүргізу арқылы этилен алып, оған калий перманганатының ерітіндісін қолдану арқылы сапалық реакция жүргізуді ұсыну

3. Оқушылар этиленгликольді алу жұмысын жүргізеді, ол үшін калий перманганатының ерітіндісін қолданады. Алынған өнімге көп атомды спирттерге  мыс гидроксидін қолдану арқылы сапалық реакция жүргізу ұсынылады;

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Оқушылармен эксперимент нәтижесін талқылай отырып, мына сұрақтарға жауап беру ұсынылады:

-барлық этанол реакцияға түсті ме?

-практикалық шығым теориялық шығымға сай келе ме?

- өнімнің шығымын қалай есептейді

Сабақты қорытындылау.                    

Оқушыларға эксперименттегі айналымға және мәліметтерге сай келетін есеп құрастыруды ұсыну

Бірін –бірі бағалау жүргізу

Қолдау қажет ететін оқушыларға өнімнің шығымын есептеу үшін қолданылатын алгоритмді ұсынуға болады

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Топтық жұмыс

6 мин

Бірінші типтегі есептер – Реакцияға алынған заттың массасы (көлемі) және өнімнің массасы (көлемі) белгілі болатын жағдай. Реакциядағы өнімнің шығымын % анықтау керек.

Есеп 1. Массасы 1,2 г магний күкірт қышқылының ерітіндісімен әрекеттескенде, массасы 5,5 г тұз түзілген. Реакция өнімінің шығымын анықтаңыз (%).

Өнімнің шығымын есептеу алгоритмі.

1.       Реакция теңдеулерін жазу. Теңестіру.

2.       Формула бойынша зат мөлшерін анықтау:

n = m/M;   n = V/V_m

3.        Өнімнің теориялық мөлшерін реакция теңдеуі бойынша есептеу.

4.       Формула бойынша теориялық масса (көлемдік) есептеу.

5.       Өнімнің массалық (көлемдік) шығымын формула бойынша есептеу:

η = m_практ/m_теор *100%

η = Ѵ_прак/Ѵ_теор *100%

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Жеке жұмыс

5 мин

Екінші типтегі есеп – Реагенттің массасы (көлемі) және өнімінің шығымы берілген.. Реакцияның практикалық массасын анықтау керек

Есеп 2. Массасы 16,8г кальций оксидіне көмірмен әсер еткенде түзілген кальций карбидінің массасын есептеңіз, егер оның шығымы 80% болса

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3B 14-топ элементтері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

14 (ІV) топ элементтері қасиеттерінің өзгеруі

(35-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.1 14 (ІV) топ элементтерінің физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіру             

Сабақтың мақсаты:

-14 (ІV) топ элементтерінің физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіреді.         

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сабақ басында:

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосфераны қалыптастыру.

Оқушыларды  бүгінгі сабақтың  оқу мақсатымен таныстыру үшін келесі кесте үлестіріледі.

Оқушылар осы кестеге қарай отырып, олардың қандай жұмыс атқаратындықтарын және бұл жұмысты орындау арқылы қандай мақсатқа қол жеткізуге болатыны ауызша сұралады. Осылайша оқушылар екінші оқу мақсатын өз беттерінше анықтап, дәптерлеріне жазып алады.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/3066ea0e-e95c-4448-a667-60ed1a301ad0

Жаңа сабаққа кіріспе

Оқушыларға жұмыс парағы үлестіріледі.

Жұмыс парағы

Тапсырма №1

А) 14 топ элементтерінің физикалық қасиеттерін салыстыру кестесіндегі бос орындарды толтырыңыз

Б) қалайының балқу температурасындағы айырмашылықты түсіндіріңіз

С) көміртегінің атомдық радиусының айырмашылығын түсіндіріңіз

Д) Электртерістілік топ бойынша   қалай өзгереді, себебін түсіндіріңіз. Германий мен кремнийдің электртерістіліктерін салыстырыңыз.

 Е) Валенттік электрондарын толтыру кезінде Хунд, Паули, Клечковскийдің ережелерін пайдаланып, орындаңыз.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Кестені толтыру барысында фронтальды сұрау:

Көміртегі атомы үшін атом радиусын қарындашпен кестедегі басқа элементтердің мәліметтеріне сүйене отырып, логикалық ойлап өз болжамдарыңызды жазып көріңіздер. Әр оқушыдан сұрау. Егер ешқандай оқушы дұрыс жауап бермеген жағдайда, мұғалім өзі атом радиусын жазып береді, бұдан соң оқушылардың өздеріне 14 топ элементтерінің атом радиустарындағы заңдылықты шығаруға мүмкіндік беру.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://www.chemguide.co.uk/inorganic/group4/properties.html#top

Топтық жұмыс

6 мин

Оқушылар қораптан алынған стикерлерге сәйкес жұпқа бөлінеді (бес түсті) . Әр жұпқа бір элемент беріледі  ( C - Pb ). Ерлі-зайыптылар «олардың» элементінің презентациясын жасау керек.

Тб (Sn) өздері оқушылар жазып көрулері қажет және өз жауаптарын түсіндірулері қажет.

Электртерістілік топ бойынша  (2,5 тен 1,45 кемиді),  бейметалдардан металдарға өтеді. Германий мен кремнийдің электртерістіліктерін салыстыру.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://www.chemguide.co.uk/inorganic/group4menu.html

Жеке жұмыс

5 мин

Оқушылар презентацияларды тыңдайды және жеке элементтер тобының жиынтық кестесін жасайды

Валенттік электрондарын толтыру кезінде Хунд, Паули, Клечковскийдің ережелерін пайдаланып, орындау қажет.

Сұрақтар : 1. Атомның құрылысы 

                   2. Табиғатта таралу

                   3. Физикалық қасиеттері ( түсі, балқу температурасы )

                   4. Алу   

                   5. Химиялық қасиеттері

                   6.Қолдану

Оқушылар қораптан алынған стикерлерге сәйкес жұпқа бөлінеді (бес түсті) . Әр жұпқа бір элемент беріледі  ( C - Pb ). Ерлі-зайыптылар «олардың» элементінің презентациясын жасау керек.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3B 14-топ элементтері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

14 (ІV) топ элементтері және олардың қосылыстарының химиялық қасиеттері.

(36-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.2 - 14 (ІV) элементтерінің және олардың қосылыстарының химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру;

11.2.2.1 - параллель жүретін реакциялар теңдеулері бойынша есептер шығару

Сабақтың мақсаты:

- 14 (ІV) элементтерінің және олардың қосылыстарының химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастырады.

- параллель жүретін реакциялар теңдеулері бойынша есептер шығарады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Ø  Сыныпты ұйымдастыру

Оқушылармен амандасу, түгелдеу.

Мұғалім іс-әрекетті: Мұғалім оқушыларға өткен тақырыпты еске түсіру үшін тапсырма береді.

Ø  Жаңа сабақты түсіну (T) (f)

Мақсаты: сабақ тақырыбын енгізу

Тапсырма сипаты: алдыңғы білімді тексеру.  Сабақ тақырыбын, Сабақтың мақсаты мен тілдік тапсырмалар беріледі.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Жаңа сабаққа кіріспе

Оқушы іс-әрекетті: оқушылар өткен сабақта қарастырылған 14 топ элементтерінің топ бойынша өзгерістерін еске түсіреді. Ол үшін “Quiz” тапсырмасын орындайды. Кейін жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсаттарымен танысады.

Кері байланыс: Оқушы-оқушы

Жаңа тарау, сабақ тақырыбы, мақсаттары мен жетістік критерийлерімен танысу.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Мұғалімнің іс-әрекеті: Мұғалім оқушылардың тәжірибені жүргізуді қадағалайды.

Кері байланыс: Оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы.

Жетістік критерийі:

14 топ элементтері мен қосылыстарының реакцияларын түсіну;

14-топтың элементтері мен қосылыстарының реакцияларын түсіндіру.

Тапсырма сипаты: ! Қауіпсіздік техникасы ережелерін тексеру.

Оқушыларды 2 топқа бөлінеді және элементтер мен олардың қосылыстарының қасиеттерін зерттеу бойынша эксперименттер жүргізу сұралады.

Оқушылар келесі реакцияларды қамтуы тиіс:

Қалайы және қорғасын:

* сұйылтылған тұз қышқылымен

* сұйылтылған күкірт қышқылымен

* азот қышқылымен

* концентрацияланған қышқылдармен-демонстрация

*натрий гидроксидінің концентрацияланған ерітіндісі (демонстрация).

Хлорид қалайы ерітіндісі (II) :

* натрий гидроксиді

* аммиак ерітіндісі

* мырыш кесектері

* калий дихроматының қышқылданған ерітіндісі (VI)

* калий манганатының қышқылданған ерітіндісі (VII).

Қорғасын нитратының (II) ерітіндісі:

* калий хлориді, бромид және йодид ерітінділері.

* сұйылтылған күкірт қышқылымен

* натрий гидроксиді ерітіндісі.

s Қалайы хлориді (II) ерітіндісі бастапқыда концентрацияланған тұз қышқылында дайындалады және бұл процедураны құзыретті тұлға орындауы тиіс.

s Қалайы хлориді (II) зиянды. Көзді қорғау құралдарын киген жөн.

! Қорғасын тұздары улы және қоршаған ортаға қауіпті. Көзді қорғау құралдарын киіп, қолданғаннан кейін қолды мұқият жуу керек.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://zadachi-po-ximii.megapetroleum.ru/zadacha-na-parallelnoe-protekanie-reakcij/

Топтық жұмыс

6 мин

Мұғалімнің әрекеттері:

Мұғалім есеп шығаруда қолданылатын  негізгі формулаларды сұрайды.

Неге стехиометрияны білу маңызды?

Параллель реакциялар теңдеулерін қолдану арқылы есептерді шешу алгоритмін оқушылармен талқылайды.

Оқушы іс-әрекеті: Оқушылар қауіпсіздік ережесін сақтай отырып қорғасын, қалайы және олардың қосылыстарының химиялық реакцияларын жүргізеді.

Дескрипторлар

* Эксперимент жүргізу

* Химиялық теңдеулерді жазыңыз

* Өз тұжырымдарыңызды жазыңыз

Тапсырманың сипаттамасы:

қосымша парақты құру

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://uchebilka.ru/fizika/30572/index.html?page=7

Жеке жұмыс

5 мин

Мұғалімнің әрекеттері:

Студенттерге параллель реакциялардың теңдеулері бойынша есептеу үшін дифференциалды тапсырмалары бар жеке карточкалар беріледі. Оқушыларды бағалау үшін, жұмыс аяқталғаннан кейін, бір-бірін  бағалауды ұсынылады.

Тапсырманың сипаттамасы:

Есептер шығару

Оқушы әрекеті:

Оқушылар жеке берілген есептерді шығарады.

Жетістік критерийі:

* есептеу үшін математикалық формулаларды білу

* химиялық теңдеулерді жазыңыз

* молярлық қатынас бойынша қосылыстардың массасын / көлемін анықтау

Бағалау: бірін- бірі бағалау

https://drive.google.com/file/d/0BzWC5XH_Ts5BQ2F6WVdieXpBb2c/edit

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3B 14-топ элементтері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Әр түрлі тотығу дәрежелерін көрсететін 14 (ІV) - топ элементтері оксидтерінің қасиеттері

(37-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.3 - 14 (ІV) топ элементтерінің +2 және +4 тотығу дәрежелі оксидтерінің  қасиеттерін түсіндіру;

Сабақтың мақсаты:

- 14 (ІV) топ элементтерінің +2 және +4 тотығу дәрежелі оксидтерінің  қасиеттерін түсіндіреді.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу.

 Өткен білімді еске түсіру үшін оқушыларға сұрақтар қойылады:

- Қалайы (II) оксиді де, қалайы (IV) оксиді де амфотерлік. Амфотерлік термині нені білдіреді?

- Кремний (II) оксиді қышқыл, амфотерлік немесе негізгі бола ала ма? Жауабыңызды түсіндіріңіз

Электрондық құрылыс тұрғысынан +2 және +4 тотығу дәреже көрсетін қосылыстардың салыстырмалы тұрақтылығы туралы топтарда талқылау туралы оқушыларға тапсырма беріледі. Оқушылар топ бойынша қасиеттердің өзгерісін бағдаршаны жоғары және төмен қарату арқылы сипаттайды.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

https://www.youtube.com/watch?v=Uzot2Lc-dMo

Мұғалімге арналған видео-ресурс

  Сіз бұл сілтемені студенттерге үйде тақырыпты қайта қарау үшін көрсете аласыз

Жаңа сабаққа кіріспе

Мұғалім жаңа тақырып пен оқу мақсаттарымен оқушыларды таныстырады.

Мұғалім сыныпты төрт топқа бөліп, топтық жұмыстың тапсырмаларын түсіндіреді:

- тотығу дәрежесі (+2) және (+4) болатын қосылыстардың салыстырмалы тұрақтылығының қасиеттерінің өзгеруін өз бетінше зерттеу

- тотығу дәрежесі (+2) және (+4) болатын қосылыстардың салыстырмалы тұрақтылық заңдарының әр түрлі нұсқаларын олардың электрондық құрылымдары тұрғысынан қарастыру

- әр үлгі үшін қасиеттердің өзгеру бағытын бағдаршаны жоғары не  төменге қаратып сызу арқылы көрсету.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Мұғалім топтық жұмыс үшін қажетті материалдарды ұсынады

Әр топтың спикерлерін тыңдағаннан кейін мұғалім сыныпқа тапсырма береді:

1. Тұмшапеште тамақ пісіруге арналған ыдыстар құрамында кремний диоксиді бар қыштан жасалған. Бұл ыдыстарды жасау үшін неге кремний диоксиді қолданылатынын  химиялық қасиеттері мен байланыс тұрғысынан түсіндіріңіз.

2. Кремний диоксиді бар керамика жоғары вольтты электр пилондарында электр оқшаулағыш ретінде қолданылады. Кремний диоксидіне негізделген керамика неге жақсы электр оқшаулағыш екенін түсіндіріңіз.

Оқушылар қалыптастырушы бағалау бойынша жеке жұмыс жасайды.

Қалыптастырушы бағалау

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

https://www.youtube.com/watch?v=Uzot2Lc-dMo

Мұғалімге арналған видео-ресурс

  Сіз бұл сілтемені студенттерге үйде тақырыпты қайта қарау үшін көрсете аласыз

Топтық жұмыс

6 мин

IV топтың элементтері мен олардың қосылыстары топ бойынша төмен қарай  айтарлықтай айырмашылықты көрсетеді.

Электр өткізгіштік топ бойынша  қалай өзгеретінін сипаттаңыз және түсіндіріңіз (алмаз түріндегі көміртектен қорғасынға қарай)

IV топ оксидтерінің салыстырмалы тұрақтылығы +2 және +4 тотығу дәрежесінде қалай өзгеретінін сипаттаңыз

Қорғасын (IV) оксидінің термиялық ыдырауы үшін теңдестірілген реакция теңдеуін жазыңыз

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады

Жеке жұмыс

5 мин

(I) Бағалау

Мақсаты: оқушылардың ЖО-ны қалай түсінгендерін бағалау

Сипаттама: студенттер сұрақтарға жеке-жеке жауап береді, содан кейін бір-бірін тексереді

б критерийлері:

- тұрақты оксидті анықтаңыз

- химиялық қасиеттерін түсіндіріңіз

Тотығу күйінің тенденциясы

Мұғалімнің әрекеті:

1) оқушыларды 3 топқа бөліп, оларды бір сұрақ бойынша беріңіз (мысал: 1 (a, b, c, т.б))

2) студенттерде түсініспеушілік болған жағдайда көмектесу

Студенттің әрекеті:

1) тотығу күйі бар +4 және +2 қосылыстардың электрондық конфигурациясын жазып, салыстырыңыз

2) сұрақтарға жауап беру

б критерийлері:

+4 және +2 тотығу күйі бар қосылыстардың электрондық конфигурациясын жазып, салыстырыңыз

- Химиялық реакцияларды жазып, оларды басқа сыныптастарына түсіндіріңіз

Бағалау: топ - бағалау

Сипаттама:

 1. Оқушылар электронды құрылымдар тұрғысынан +4 және +2 тотығу жағдайларының салыстырмалы тұрақтылығын ескеруі керек

2. Сұрақтарға жауап беріңіз және жауаптарын талқылаңыз

Мақсаты: - +2 және +4 тотығу күйлерінің оксидтерінің қасиеттерін біліп, түсіндіре білу;

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3B 14-топ элементтері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Жай заттардың табиғатта таралу түрлері және алыну әдістері. БЖБ №1

(38-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.4 14 (ІV) топ элементтерінің жай заттары және химиялық қосылыстарының алыну әдістерінің реакция теңдеулерін құру

Сабақтың мақсаты:

-14 (ІV) топ элементтерінің жай заттары және химиялық қосылыстарының алыну әдістерінің реакция теңдеулерін құрады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Ұйымдастыру кезеңі.

Тапсырма №1

Мұғалім іс әрекеті:

Оқушыларға түрлі түсті қағаздардан тапсырмалар беріледі,.Нәтижесінде оқушылар қолдарындағы әр элементтің қолданысын біле отырып төрт топқа бөлінулері қажет.

Оқушылар өздері жаңа тақырып пен оқу мақсаттарын анықтап, дәптерлеріне жазып алады.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Жаңа сабаққа кіріспе

Мұғалім іс әрекеті:

 (G) Оқушылар топтарға бөлінеді. Әрбір топқа бір элемент беріледі (C-Pb). Әрбір топ «өз» элементінің презентациясын жасау керек. 

Оқушы іс –әрекеті: Қолдарындағы қима  қағаздар арқылы топтасады.

Мақсаты:  жаңа сабақ тақырыбы мен сабақтың оқу мақсатын оқушылардың өздері анықтау. Бұл жерде бұл тапсырманың маңыздылығы оқушылардың жаңа тақырыпты өмірмен байланыстыра алулары.

Бағалау: оқушы – мұғалім

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Оқушылар топтарға бөлінеді. Әрбір топқа бір элемент беріледі (C-Pb). Әрбір топ «өз» элементінің презентациясын жасау керек. 

Жаңа тақырып.

Тапсырма №2 Топтық тапсырма.

Мақсаты : Оқушылардың өз бетімен жұмыстану арқылы зерттеу дағдыларын қалыптастыру.

Оқушы іс –әрекеті: G) Презентацияда элементтердің  табиғатта  қосылыстарының кездесуін, ашылу тарихын зерттейді.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Топтық жұмыс

6 мин

Оқушылар топтарға бөлінеді. Әрбір топқа бір элемент беріледі (C-Pb). Әрбір топ «өз» элементінің презентациясын жасау керек. 

 1 топ: Кремний: кварц, яшма, агат, опал, силикаты, алюмосиликаты -

2 топ: Көміртек: графит, алмаз, каменный уголь, нефть, природный газ, орг. в-ва, карбонаты

3 топ: Германий, қалайы және қалайы: Касситерит SnO₂ ; Галенит PbS;   Аргиродит  (Ag₈^IGe^IV)S₆ ; Германит  (Fe^IICu₆^IGe₂)S₈

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Жеке жұмыс

5 мин

Тапсырма №3

 Жұптық тапсырма.

Мұғалім іс әрекеті:

Оқушыларды реакция теңдеулерін жаздыру керек

Мұғалім іс әрекеті:

Оқушылар берілген қосымша ақпараттар мен ресурстарға сүйене отырып, тапсырмаларды орындайды.

Оқушыларға (C-Pb).тобы элементтерінің зертханада және өнеркәсіпте алу жолдарының реакция теңдеулерін жазу беріледі.

Оқушы іс –әрекеті:

Оқушылар реакция теңдеулерін жазады.

 Бағалау: оқушы –оқушы , бірін – бірі бағалайды.

Оқушы іс –әрекеті:

Т) Оқушылар топта берілген критерийлерге сай 14-топ элементтерінің қолданылуы туралы 1 беттен тұратын ақпарат дайындайды.  Оқушыларға өзін – өздері бағалауға арналған топқа бағалау парағы үлестіріледі. Бұл бағалау парағы арқылы оқушылардың берілген жұмысқа сандық және сапалық тұрғыдан  қалай қатынасқандығына талдау жасауға болады.

Оқушылар ақпараттарды тыңдап болғаннан кейін топтағы барлық элементтер үшін жекелей қорытынды кесте құрады. 

Бағалау: оқушы –оқушы , бірін – бірі бағалайды.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Азот молекуласы құрылысының ерекшеліктері мен қасиеттері

(39-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.5 - азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

- азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін түсіндіреді.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Оқушылармен амандасу.Сыныпты белсендіру.

Мұғалім оқушыларға азоттың ашылу тарихын баяндайды.

1772 жылы қарапайым зат ретінде азотты («бүлінген ауа» атауымен) Даниэль Резерфорд сипаттады, ол азоттың негізгі қасиеттерін (сілтімен әрекеттеспейді, жанбайтын, тыныс алу үшін жарамсыз) көрсеткен магистрлік диссертациясын жариялады. Дәл Даниэль Резерфорд азоттың бірінші ашушысы болып саналады. 

Тапсырма: 1172 жылы Генри Кавендиш келесі тәжірибені жасады: ол ауаны бірнеше рет жанып жатқан от үстінен өткізді, одан кейін оны сілтімен өңдеді, нәтижесінде Кавендиш тыныс тарылтатын (немесе мефитикалық) ауа деп атаған қалдық алынды.

Тәжірбиені түсіндіріп,сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз. Қандай газ өзгеріссіз қалды

Жауабы: химия тұрғысынан жанып жатқан отпен ауа оттегісінің реакциясы кейін сілтімен жұтылатын көмірқышқыл газына бай­ла­ныс­ты­рыл­ды. Осыған қоса газ қалдығы көп мөлшерде азот ретінде ұсынылады.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты таныстырылып, оқушылар бағалау критерийлерін ұсынады.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

https://www.youtube.com/watch?v=dzn4ypptU4A

Жаңа сабаққа кіріспе

Мұғалім оқушыларға азоттың төмен белсенділігін түсіндіруге шақырады. Мәселені шешу үшін алдымен азот атомы мен азот молекуласының құрылысын зерттейді.

Оқушылар ауаның құрамын көрсететін диаграмманы сызады және не себептен ауаның құрамында азоттың пайыздық құрамы көп және өзгеріссіз қалатынын талқылайды.Оқушылар қорытындылай келе азотың ешқандай затпен реакцияға түспейтіндігімен түсіндіреді.

Оқушылар жұмыс парағындағы тапсырмаларды орындайды.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Азотқа ПЖО орны бойынша  сипаттама беріңіз:

Азоттың сипаттамаларын бірлесіп талқылау.

Азотқа ПЖО орны бойынша  сипаттама беріңіз:

-периоды

 - топ

- атом құрамы

- толық электронды формула

- мүмкін болатын тотығу дәрежелері, қосылыстардың мысалдары.

 (К) немесе (Э) Жану кезінде шамамен ауаның 20% жұмсалатындығын көрсету үшін «Шыны қалпақтың астында май шамның жануы» тәжірибесі оқушыларға көрсетіледі. Көрсетілім алдында қауіпсіздік ережелерін еске түсіру.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://www.chem.msu.su/rus/elibrary/bazanov/glava1.pdf 

Топтық жұмыс

6 мин

Ауа құрамын анықтау үшін көрсетілім нәтижелерін оқушылармен талқылаңыз.

 (Ж) немесе  (Т) Оқушылар азот молекуласының «Нүктелер мен айқыштар» диаграммасын салады, молекула құрылымның қалай төмен белсенділікке әкелетінін талқылайды. 

Қосымша ақпарат көздерін пайдаланып, азоттың физикалық және химиялық қасиеттерін сипаттайды.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://rpp.nashaucheba.ru/docs/index-126479.html 

Жеке жұмыс

5 мин

Азоттың химиялық белсенділігінің төмен екендігіне көз жеткізеді.

Азот молекуласының құрылымын және химиялық реакциялар теңдеулерін жазудың дұрыстығын талқылайды. Азоттың төмен химиялық белсенділігі молекулада үш байланыс болуымен байланысты деп тұжырымдайды.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Аммиак және аммоний тұздары.

(40-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.6 - аммоний ионындағы байланыстардың түзілу механизмін ажырату;

Сабақтың мақсаты:

- аммоний ионындағы байланыстардың түзілу механизмін ажыратады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Оқушылармен амандасу. Сыныпты белсендіру.

Оқушыларға «Субұрқақ тәжірибесі» бейнетаспасы көрсетіледі. Аммиактың зертханада алу әдісі мен химиялық реакция теңдеуін жазу сұралады.

Медицинада қолданылатын мүсәтір спиртінің шынысын көрсетіп оқушылардан ол туралы не білетінін сұрау.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстырып, бағалау критерийлерін оқушылармен бірге құрастыру.

Оқушылармен амандасу, сабаққа әзірлігін тексеру.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Жаңа сабаққа кіріспе

Жаңа материалды түсіндіру.

Мұғалім оушылардан аммиак молекуласының «нүкте және  айқыштар» диаграммасын құруды және бөлінбеген электрондардың жұбының болуына назар аударуды сұрайды.

Сутегі ионының қосылуы қалай жүреді?

Аммиак қышқылдармен жақсы әрекеттеседі. Оқушылар «отсыз түтін» тәжірибесін жасайды. Реакция теңдеуін тақтаға жазамыз.
NH₃ + НСІ → NH₄СІ
Аммиак күшті тотықсыдандырғыш, ондағы азот атомы электрондарды береді, қосып ала алмайды. Сондықтан аммиак өршіткісіз бос азотқа дейін:
4NH₃ + 3О₂→ 2N₂ + 6Н₂О
ал өршіткі қатысында азот (ІІ) оксидіне дейін тотығады:
4NH₃ + 5О₂ → 4NО + 6Н₂О
Аммиактың алу жолдары.
Өнеркәсіпте аммиакты 200 атмосфералық қысымда, темір катализаторы қатысында азот пен сутектен синтездейді. 
N₂ + 3Н₂ ↔ Ғе ↔ 2NH₃ + Q 
Зертханада аммиакты аммоний тұзына сөнген әкпен әсер етіп алады. Тәжірибе жүзінде аммиакты алып ылғалданған қызыл лакмус қағазының көгеруімен көрсетеміз.
2 NH₄СІ + Са(ОН)₂ → СаСІ₂ + 2NH₃↑ + 2Н₂О

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Мұғалім сұрақ қояды:

Аммиак молекуласында бөлінбеген электронды жұптың болуы қандай қасиеттерге әкеледі?

Оқушылар аммоний ионын «нүкте және айқыш» диаграммасы арқылы бейнелейді және бағалау критерийлері бойынша өзара тексеріс жүргізеді.

Әрі қарай мұғалім аммиак молекуласы мен аммоний ионының пішінін болжау үшін валенттік орбитальдардың электронды жұптарының тебілу теориясын қолдануды сұрайды.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Субұрқақ  тәжірибесі: https://www.youtube.com/watch?v=T5mIcDa6lEI

Топтық жұмыс

6 мин

Мұғалімнің кері байланысын алады.

Зертханалық жұмыс

«Аммоний, сульфат иондарына сапалық реакция»              

Оқушылар таныстырылым және зертханалық жұмыс негізінде алған білімдерін тиянақтап, қорытындылап, дәптерге тірек сызба жасайды.

ҚБ: оқушылар жасаған тірек сызбаларын өзара салыстырады және талдайды. Бір-біріне сұрақтар қойып, сұрақтарға жауап береді.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Реактивтер мен құрал- жабдықтар:                         жалпақ түпті колба, дөңес колба, сынауықтар, газ жүретін түтікшелі тығындар, кристаллизатор, тығын, жанарғы, Мор қысқышы, лабораториялық штатив, фарфор тостаған, мүсәтір спирті, аммоний хлориді, кальций гидроксиді, фенолфталеин, су.

Жеке жұмыс

5 мин

«Артығын тап» ойыны

BaCL₂                   HCL.                   CuCL₂

H2SO4. NaNO₃    NaOH

NH₄Cl   H₂CO₃,    (NH₄)₂S

Қандай өзгеше заттың формуласын кездестірдіңіз?

Бұл тұздың молекуласында металл ионының орнына:

1) Күрделі катион (NH4)+.

2) Бұл катионның атауы қандай ? (Аммоний.)

3) Бұл тұздардың атаулары қандай болады? (Аммоний тұздары.)

4) Бүгінгі сабақтың тақырыбын атаңыз.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Сабақты қорытындылау үшін мұғалім бағалау критерийлеріне оралып,оқушылармен талдайды

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Азотты тыңайтқыштардың өнеркәсіптік алынуы

(41-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.7 - азот тыңайтқыштары өндірісі үдерісінің химизмін түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

- азот тыңайтқыштары өндірісі үдерісінің химизмін түсіндіреді.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Оқушылармен сәлемдесу. Сабаққа қатысымын бақылау. Өтілген тарау қайталанып, бөлім бойынша жиынтық бақылау алынады.

Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбы, мақсаты және күтілетін нәтижелермен таныстыру.

Оқушылардың туған жеріндегі өндіріс орындары туралы білетін білімдерін кеңейту мақсатында сұрақтар қойылады:

·         Қызылорда облысында қандай өндіріс (өнеркәсіп) орындары бар?

Оқушылардың жауаптары тыңдалып, қорытындыланады және формативті (ауызша) бағаланады.

·         Сіздер атаған химиялық өнеркәсіптердің қайсысы «химия наны» деген атпен белгілі? Не себепті?

             (күкірт қышқылы)

Ендеше, біз өз сабағымызды күкірт қышқылы өндірісінің процесімен жалғастырайық.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

https://www.youtube.com/watch?v=YJvcN3xAXdQ

Жаңа сабаққа кіріспе

Күкірт қышқылының Қазақстанда өндірілуі туралы видео көрсетілім көрсетіледі. (https://www.youtube.com/watch?v=YJvcN3xAXdQ)

Видео көрсетілім бойынша сұрақтар:

1.       Күкірт қышқылы Қазақстанның қай облысында өндіріледі?

2.       Жылына қанша тонна күкірт қышқылы өндіріледі?

Оқушыларға күкірт қышқылын контактілі әдіспен өндіру принциптерімен таныстыру үшін, топта жұмыс орындалады.

Топ жұмыстарын бағалау критерийлері:

·         Реакция теңдеуі;

·         Реакцияның сипаттамасы;

·         Химиялық өндіріс принциптері;

·         Уақытты тиімді пайдалану (5 мин).

Топтық жұмысқа арналған мәтін қосымшада көрсетілген.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Топтық жұмысты қорытындылау мақсатында сыныппен бірге төмендегі тапсырма орындалады және сұрақтар қойылады:

Әр топ мүшелері өз мәтіндерін сынып алдында түсіндіріп, сәйкес реакция теңдеуін қажетті қағдайларымен жазады.

a)       Контактылы процестің қай этапы қайтымды реакция болып табылады?

b)       Не себептен  күкірт  триоксидін сумен әрекеттестіру арқылы күкірт қышқылын алуға болмайды? Түсіндіріңіздер.

c)       Олеум дегеніміз не?

d)       Күкірт триоксидін алу үшін қандай жағдайлар қажет?

400-450 С

7-12 атм.

V 1:1

Катализатор V₂O₅

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Топтық жұмыс

6 мин

Неліктен күкірт қышқылын өндірудің екінші сатысындағы реакцияның жүруіне жоғарыда аталған жағдайлардың қажет екендігін және Ле-Шателье принципіне сүйене отырып реакция өнімін арттыру үшін аталған жағдайлардың әсерін түсіндіру үшін, алдыңғы сыныптарды алған білімді қайталап, топпен жұмыс орындалады.

1-топ: Химиялық тепе-теңдікке концентрацияның әсері.

2-топ:Химиялық тепе-теңдікке қысымның әсері.

3-топ: Химиялық тепе-теңдікке температураның әсері.

Топтар жұмысын бағалауға арналған критерийлер:

ü  Химиялық реакцияның тепе-теңдігіне берілген фактордың әсерін толық түсіндіреді.

ü  Аталған фактордың әсерін бүгінгі тақырыппен байланыстырады;

ü  Уақытты тиімді пайдаланады (2 мин)

Әр топ өз жұмысын түсіндіреді. Топтар бірін-бірі формативті (ауызша) бағалап, өз пікірлерін білдіреді.

Оқушыларға аталған факторлардың химиялық реакция тепе-теңдігіне әсері графигі таратылады. Оқушылар өз жұмыстарын топта жалғастырады.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Жеке жұмыс

5 мин

Оқушылардың сыни ойлау дағдыларын қалыптастыру мақсатында сұрақ қойылады:

Демек, күкірт триоксидін алу үшін қай температураны алған тиімді:

1000 ⁰C

450 ⁰C

300 ⁰C

Неліктен?

Оқушылардың бүгінгі сабақтың мақсатына қаншалықты деңгейде жеткендігін бақылау мақсатында жеке жұмыс орындалады. Жеке жұмыс тапсырмалары қосымшада көрсетілген.

Оқушылар бірін-бірі тексеріп, бағалайды.

Сабақ соңында оқушылар  рефлексия  жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

http://www.alhimikov.net/elektronbuch/ammiak.html

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Үй тапсырмасы: Аммиакты өнеркәсіпте алу әдісі (Габер процесі)

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Азот оксидтері және нитраттарының қоршаған ортаға экологиялық әсері.

(42-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.8 - азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерін талдау;

11.2.1.9 - азот қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін азайту мәселелерін  шешудің  жолдарын ұсыну

Сабақтың мақсаты:

- азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерін талдайды.

- азот қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін азайту мәселелерін  шешудің  жолдарын ұсынады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Оқушылармен сәлемдесу. Сабаққа қатысымын бақылау. Өтілген тарау қайталанып, бөлім бойынша жиынтық бақылау алынады.

Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбы, мақсаты және күтілетін нәтижелермен таныстыру.

Оқушылардың туған жеріндегі өндіріс орындары туралы білетін білімдерін кеңейту мақсатында сұрақтар қойылады:

·         Қызылорда облысында қандай өндіріс (өнеркәсіп) орындары бар?

Оқушылардың жауаптары тыңдалып, қорытындыланады және формативті (ауызша) бағаланады.

·         Сіздер атаған химиялық өнеркәсіптердің қайсысы «химия наны» деген атпен белгілі? Не себепті?

             (күкірт қышқылы)

Ендеше, біз өз сабағымызды күкірт қышқылы өндірісінің процесімен жалғастырайық.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

https://www.youtube.com/watch?v=YJvcN3xAXdQ

Жаңа сабаққа кіріспе

Күкірт қышқылының Қазақстанда өндірілуі туралы видео көрсетілім көрсетіледі. (https://www.youtube.com/watch?v=YJvcN3xAXdQ)

Видео көрсетілім бойынша сұрақтар:

3.       Күкірт қышқылы Қазақстанның қай облысында өндіріледі?

4.       Жылына қанша тонна күкірт қышқылы өндіріледі?

Оқушыларға күкірт қышқылын контактілі әдіспен өндіру принциптерімен таныстыру үшін, топта жұмыс орындалады.

Топ жұмыстарын бағалау критерийлері:

·         Реакция теңдеуі;

·         Реакцияның сипаттамасы;

·         Химиялық өндіріс принциптері;

·         Уақытты тиімді пайдалану (5 мин).

Топтық жұмысқа арналған мәтін қосымшада көрсетілген.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Топтық жұмысты қорытындылау мақсатында сыныппен бірге төмендегі тапсырма орындалады және сұрақтар қойылады:

Әр топ мүшелері өз мәтіндерін сынып алдында түсіндіріп, сәйкес реакция теңдеуін қажетті қағдайларымен жазады.

e)       Контактылы процестің қай этапы қайтымды реакция болып табылады?

f)        Не себептен  күкірт  триоксидін сумен әрекеттестіру арқылы күкірт қышқылын алуға болмайды? Түсіндіріңіздер.

g)       Олеум дегеніміз не?

h)       Күкірт триоксидін алу үшін қандай жағдайлар қажет?

400-450 С

7-12 атм.

V 1:1

Катализатор V₂O₅

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Топтық жұмыс

6 мин

Неліктен күкірт қышқылын өндірудің екінші сатысындағы реакцияның жүруіне жоғарыда аталған жағдайлардың қажет екендігін және Ле-Шателье принципіне сүйене отырып реакция өнімін арттыру үшін аталған жағдайлардың әсерін түсіндіру үшін, алдыңғы сыныптарды алған білімді қайталап, топпен жұмыс орындалады.

1-топ: Химиялық тепе-теңдікке концентрацияның әсері.

2-топ:Химиялық тепе-теңдікке қысымның әсері.

3-топ: Химиялық тепе-теңдікке температураның әсері.

Топтар жұмысын бағалауға арналған критерийлер:

ü  Химиялық реакцияның тепе-теңдігіне берілген фактордың әсерін толық түсіндіреді.

ü  Аталған фактордың әсерін бүгінгі тақырыппен байланыстырады;

ü  Уақытты тиімді пайдаланады (2 мин)

Әр топ өз жұмысын түсіндіреді. Топтар бірін-бірі формативті (ауызша) бағалап, өз пікірлерін білдіреді.

Оқушыларға аталған факторлардың химиялық реакция тепе-теңдігіне әсері графигі таратылады. Оқушылар өз жұмыстарын топта жалғастырады.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Жеке жұмыс

5 мин

Оқушылардың сыни ойлау дағдыларын қалыптастыру мақсатында сұрақ қойылады:

Демек, күкірт триоксидін алу үшін қай температураны алған тиімді:

1000 ⁰C

450 ⁰C

300 ⁰C

Неліктен?

Оқушылардың бүгінгі сабақтың мақсатына қаншалықты деңгейде жеткендігін бақылау мақсатында жеке жұмыс орындалады. Жеке жұмыс тапсырмалары қосымшада көрсетілген.

Оқушылар бірін-бірі тексеріп, бағалайды.

Сабақ соңында оқушылар  рефлексия  жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

http://www.alhimikov.net/elektronbuch/ammiak.html

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Үй тапсырмасы: Аммиакты өнеркәсіпте алу әдісі (Габер процесі)

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Күкірттісутек және сульфидтер

(43-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.10 - күкіртсутектің тотықсыздандырғыш қасиеттерін түсіндіру;

11.2.1.11 - сульфид ‑ ионын тәжірибе жүзінде анықтау

Сабақтың мақсаты:

- күкіртсутектің тотықсыздандырғыш қасиеттерін түсіндіреді.

- сульфид ‑ ионын тәжірибе жүзінде анықтайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сабаққа кірісу үшін өткен сабақпен байланыс орнату үшін (Т\F) тапсырмаларды орындайды.

Жаңа сабақ тақырыбы, мақсаттарымен танысу.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/833a5d56-e394-45e6-9978-a6af64d2b1be

Жаңа сабаққа кіріспе

Бейнебаяндарды қарау:

Күкір диоксиді.

Оқушылармен бейнебаянды диалог негізінде талда.

Сыныпты екі топқа бөліңіз.

1-топ Күкірт диоксидінің табиғатқа әсері.

2-топ Күкірт диоксдінің қолданылу аясы.

Тапсырма әр топ өзіне берілген тақырып бойынша постер жасайды.

*Орындау уақыты – 10 мин.

*әр топ өз постерін түсіндіреді. (2 мин.)

*2 жұлдыз 1 тілек стратегиясын қолданып топтар бір-біріне кері байланыс береді.

Бағалау критерийлері:

- күкірт диоксидінің қолданылу аясын және табиғатқа әсерін сипаттай алады.

Дескриптор:

- күкірт диоксидінің қолданылу аясын және табиғатқа әсерін сипаттайды;

- постерді ұқыпты сызады;

- келесі топқа сындарлы кері байланыс береді.

Оқушылар жеке жұмыстар орындайды.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Оқушыларға ақпараттық парақтарды таратып беріңіз және әр топ өзінің тақырыбына сәйкес ақпаратты оқуларын ақпараттық парақтан немесе берілген сілтеме бойынша кітаптан оқуларын сұраңыз.

Бейнебаяндарды қарау:

1.       Калий сульфидінің тұз қышқылымен реакциясы

2.       Натрий сульфидінің күміс нитратымен реакциясы

Оқушылармен осы бейнебаяндарда жүрген реакциялардың молекулалық, толық иондық және қысқартылған иондық теңдеулерін талқылау.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/833a5d56-e394-45e6-9978-a6af64d2b1be

Топтық жұмыс

6 мин

Оқушыларға ақпараттық парақтарды таратып беріңіз және әр топ өзінің тақырыбына сәйкес ақпаратты оқуларын ақпараттық парақтан немесе берілген сілтеме бойынша кітаптан оқуларын сұраңыз.

Оқушыларға ақпараттық парақтарды таратып беріп, оны оқшаулағышпен оқып шығуларын сұраңыз.

Ақпараттық парақтарды таратып бергеннен соң оқушылар жеке қалыптастырушы бағалау жұмыстарын

1. массасы 12 г магний су буымен әрекеттескенде негіз түзілді. Түзілген негіз күкірт қышқылымен әрекеттескенде түзілген тұздың массасын анықтаңдар.

2. Массасы 224 г калий гидроксидінің массалық үлесі 20 пайыздық ерітіндісінен 11,2 л күкіртті газды өткізді (қ.ж). Алынған ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесін есептеңдер.

Жауабы: w(NaHSO₃) = 18,52% ,  w(KHSO₃) = 18,52%

орындайды.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/b4b6bc6e-ac98-4790-aa02-2884d45e533f

Жеке жұмыс

5 мин

Оқушылармен осы бейнебаяндарда жүрген реакциялардың молекулалық, толық иондық және қысқартылған иондық теңдеулерін талқылау.

3. Көлемі 100 мл, тығыздығы 1г/мл натрий гидроксиді ерітіндісінен 4,928 л көміртек (ІV) оксидін өткізді (қ.ж), нәтижесінде 22,98 г екі тұз қоспасы түзілді. Алынған ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесін есептеңдер.

Жауабы: w(NaHСO₃) = 18,52% ,  w(Na₂СO₃) = 18,52%

Дескриптор

-          Тізбектелген реакция теңдеулерін жазады;

-          Белгілі заттың мәні арқылы белгісіз зат мөлшерін анықтайды;

Анықталған зат мөлшерін анықтауға қажетті мәнін анықтауға қолданады.

-          Тізбектелген реакация теңдеулерін жүзеге асыра алады;

-          Заттың зат мөлшерін анықтайды;

-          Белгісіз заттың зат мөлшерін анықтай алады;

Белгілі мән арқылы массаны, көлемді анықтай алады;

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/b4b6bc6e-ac98-4790-aa02-2884d45e533f

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Күкірт диоксиді және қышқыл жаңбырлар.

(44-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.12 - атмосфераның күкірт диоксидімен ластану көздерін атау және қышқыл жаңбырдың түзілу мәселелерін сипаттау;

Сабақтың мақсаты:

- атмосфераның күкірт диоксидімен ластану көздерін атау және қышқыл жаңбырдың түзілу мәселелерін сипаттайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сабақ басында:

- оқушылардың зейінін шоғырландыру мақсатында «Өзіңе тілегенде досыңа тіле!» ойынын өткізу

Оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын/ОМ анықтап алу

Жетістік критериймен таныстыру арқылы сабақ соңында күтілетін нәтижелерді анықтап алу

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/3898a92c-a4d6-477b-a474-426f50c98e7a

Жаңа сабаққа кіріспе

Күкіртсутек бойынша қайталауға арналған ақпараттар

Күкіртсутектің табиғатта кездесуі

Физикалық қасиеті

Күкіртсутек молекуласы су молекуласы сияқты бұрышты болғандықтан полюсті. Айырмашылығы күкіртсутек молекуласында сутектік байланыс жоқ ,сондықтан агрегаттық  күйі газ

Күкіртсутек шіріген жұмыртқа иісті,түссіз газ.Улы.  Судың бір көлемінде 2,5 көлем күкіртсутек ериді. Бұл ерітінді күкіртсутек суы деп аталады, әлсіз қышқылдық қасиет көрсетеді

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Негізгі бөлім

Тотығу-тотықсыздану реакцияларында күкіртсутек S 2- ионы арқылы тотықсыздандырғыш қасиет  көрсетеді 

   Күкіртсутек ауада көгілдір түсті жалынмен күкірт (IV) оксидін түзе жанады

2H₂S^-2 + 3O₂ → 2H₂O + 2S+4O₂↑

            S^-2 -6е→ S⁺⁴     тотықсыздандырғыш    

            O₂+4е → 2O ^-2     тотықтырғыш

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/d1a10c8f-5efb-414c-a440-e09c4650a22d

Топтық жұмыс

6 мин

Берілген реакция теңдеулеріндегі күкірттің тотығу дәрежелерін, күкірттің қасиеттерін анықтап, электрондық баланс әдісімен теңестіріңдер.

H₂S + Br₂ → S + HBr

H₂S + FeCl₃ → FeCl₂ + S + HCl

H₂S + Cl₂ + 4H₂O →  H₂SO₄ + HCl

H₂S + HNO₃(конц) →  H₂SO₄ + NO + H₂O

H₂S + H₂SO₄(конц) →  S + SO₂ + H₂O 

Ой толғау (топтық жұмыс) Атмосфераның күкірт диоксидімен улану себептерін  постер құру, таныстыру, талқылау. (Ол үшін бейнефильмді көріп алып жұмыс жасайды)

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/ae13555d-6d48-4efd-af4d-71e4db5a62ac

Жеке жұмыс

5 мин

(жұптық жұмыс) күкірт диоксидінің химиялық қасиетін сипаттау

күкірт диоксидінің судағы ерітіндісінің қышқылдық қасиетін қалай дәлелдеуге болатынын түсіндіріңіз, реакция теңдеулерін жазыңыз

(ҚТ) Осы тәжірибелерді жасау кезінде күкірт диоксиді алынуы мүмкін/ көрсетілім тартпа шкафта жасалады!

Бағалау  крийтерилері

атмосфераға күкірт диоксидінің таралу себептерін дұрыс айқындаса

күкірт диоксидімен тірі ағзалардың улану себебін ашып айта алса

қышқыл жаңбырдың түзілу себебін түсіндірсе

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Тағам өнеркәсібінде күкірт диоксидін қолдану. Көрсетілім «Күкірт және азот қышқылдарының тотықтырғыш қасиеттері»

(45-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.13 - тағам өнеркәсібінде күкірт диоксиді қолданылу аймағын атау;

Сабақтың мақсаты:

- тағам өнеркәсібінде күкірт диоксиді қолданылу аймағын атайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сабақ басында:

- оқушылардың зейінін шоғырландыру мақсатында «Өзіңе тілегенде досыңа тіле!» ойынын өткізу

Оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын/ОМ анықтап алу

Жетістік критериймен таныстыру арқылы сабақ соңында күтілетін нәтижелерді анықтап алу

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/3898a92c-a4d6-477b-a474-426f50c98e7a

Жаңа сабаққа кіріспе

Күкіртсутек бойынша қайталауға арналған ақпараттар

Күкіртсутектің табиғатта кездесуі

Физикалық қасиеті

Күкіртсутек молекуласы су молекуласы сияқты бұрышты болғандықтан полюсті. Айырмашылығы күкіртсутек молекуласында сутектік байланыс жоқ ,сондықтан агрегаттық  күйі газ

Күкіртсутек шіріген жұмыртқа иісті,түссіз газ.Улы.  Судың бір көлемінде 2,5 көлем күкіртсутек ериді. Бұл ерітінді күкіртсутек суы деп аталады, әлсіз қышқылдық қасиет көрсетеді

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Негізгі бөлім

Тотығу-тотықсыздану реакцияларында күкіртсутек S 2- ионы арқылы тотықсыздандырғыш қасиет  көрсетеді 

   Күкіртсутек ауада көгілдір түсті жалынмен күкірт (IV) оксидін түзе жанады

2H₂S^-2 + 3O₂ → 2H₂O + 2S+4O₂↑

            S^-2 -6е→ S⁺⁴     тотықсыздандырғыш    

            O₂+4е → 2O ^-2     тотықтырғыш

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/d1a10c8f-5efb-414c-a440-e09c4650a22d

Топтық жұмыс

6 мин

Берілген реакция теңдеулеріндегі күкірттің тотығу дәрежелерін, күкірттің қасиеттерін анықтап, электрондық баланс әдісімен теңестіріңдер.

H₂S + Br₂ → S + HBr

H₂S + FeCl₃ → FeCl₂ + S + HCl

H₂S + Cl₂ + 4H₂O →  H₂SO₄ + HCl

H₂S + HNO₃(конц) →  H₂SO₄ + NO + H₂O

H₂S + H₂SO₄(конц) →  S + SO₂ + H₂O 

Ой толғау (топтық жұмыс) Атмосфераның күкірт диоксидімен улану себептерін  постер құру, таныстыру, талқылау. (Ол үшін бейнефильмді көріп алып жұмыс жасайды)

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/ae13555d-6d48-4efd-af4d-71e4db5a62ac

Жеке жұмыс

5 мин

(жұптық жұмыс) күкірт диоксидінің химиялық қасиетін сипаттау

күкірт диоксидінің судағы ерітіндісінің қышқылдық қасиетін қалай дәлелдеуге болатынын түсіндіріңіз, реакция теңдеулерін жазыңыз

(ҚТ) Осы тәжірибелерді жасау кезінде күкірт диоксиді алынуы мүмкін/ көрсетілім тартпа шкафта жасалады!

Бағалау  крийтерилері

атмосфераға күкірт диоксидінің таралу себептерін дұрыс айқындаса

күкірт диоксидімен тірі ағзалардың улану себебін ашып айта алса

қышқыл жаңбырдың түзілу себебін түсіндірсе

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Күкірт қышқылын алудың контакт әдісі. БЖБ №2

(46-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.14 - күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін түсіндіру;

11.2.1.15 - күкірт қышқылының қолданылу аймағын атау;

Сабақтың мақсаты:

- күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін түсіндіреді.

- күкірт қышқылының қолданылу аймағын атайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Оқушылармен сәлемдесу. Сабаққа қатысымын бақылау. Өтілген тарау қайталанып, бөлім бойынша жиынтық бақылау алынады.

Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбы, мақсаты және күтілетін нәтижелермен таныстыру.

Оқушылардың туған жеріндегі өндіріс орындары туралы білетін білімдерін кеңейту мақсатында сұрақтар қойылады:

·         Қызылорда облысында қандай өндіріс (өнеркәсіп) орындары бар?

Оқушылардың жауаптары тыңдалып, қорытындыланады және формативті (ауызша) бағаланады.

·         Сіздер атаған химиялық өнеркәсіптердің қайсысы «химия наны» деген атпен белгілі? Не себепті?

             (күкірт қышқылы)

Ендеше, біз өз сабағымызды күкірт қышқылы өндірісінің процесімен жалғастырайық.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/749f4f93-c72c-4812-a466-df331c56096b

Жаңа сабаққа кіріспе

(М) Оқушыларды топқа бөлу. Әр топтың лидерін анықтау. 

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

(Т) Таратпа 1,2 материалдарымен танысу арқылы күкірт қышқылының қолданылуы тақырыбына ассоциация картасын құр.

(Т) оны әр топтың лидері  сағат тілінің бағытымен келесі топта қорғау. Топ мүшелері жұмысты стикерлерге ұсыныстарын жазу арқылы бағалау.

(Т) Топ лидері өз тобына келіп, стикерлерге жазылған ұсыныстармен толықтыру

және сынып алдында қорғау

(Б) Топтардың өзара бағалауы

(М) мұғалімнің кері байланысы

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/749f4f93-c72c-4812-a466-df331c56096b

Топтық жұмыс

6 мин

Мәселелік сұрақ: өндірістің жанасу әдісінің мәні неде?

Аса қабілетті оқушылар күкірт қышқылы өндірісімен, оның дүниежүзілік экономикадағы орнын зерттей алады

Қазақстанда күкірт қышқылын өндіру тақырыбына 3-5 слайд немесе бір беттік хабарлама әзірлеу

Күкірт қышқылын өндірудің негізгі үрдістері

1.       Негізгі химиялық принциптері  - механикаландыру және автоматтандыру

2.       Химиялық реакциялар жүру  үшін оптимальды жағдай жасау (химялық реакциялардың жылуын пайдалану)

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/735b0ca2-8917-4e9e-9cda-f39bdc20bd9f

Жеке жұмыс

5 мин

Күкірт қышқылын өндірудің нитрозды әдісі – 75 %

SO₂ + NO₂ = SO₃ + NO

2NO + O_{2 =} 2NO₂

Ірі күкірт қышқылды цехтар

Жезқазған мен Балқаш мыс балқыту комбинаттарында,

Өскеменнің қорғасын-мырыш комбинатында,

Ақтөбе және Жамбыл суперфосфат заводтарында салынған.

Қалыптастырушы бағалау

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/735b0ca2-8917-4e9e-9cda-f39bdc20bd9f

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3D Қышқыл және негіз ерітінділері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Қышқыл-негіздік теория

(47-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.3.4.1 - Аррениус, Льюис және Бренстед-Лоури теорияларын және олардың қолдану шектерін сипаттау

Сабақтың мақсаты:

- Аррениус, Льюис және Бренстед-Лоури теорияларын және олардың қолдану шектерін сипаттайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Амандасу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың  жалпы мақсатын ашу.

Аррениустің, Льюистің және Брэнстед-Лоуридің теориялары тұрғысынан қышқылдар мен негіздердің анықтамаларын еске түсіру.

Аррениус теориясының практикада қолданылуын бекітуге арналған өзіндік тапсырмалар:

№1. Қышқыл мен негіздің бір-бірін толығымен бейтараптануынан шығатын қандай зат және ортаның қышқылдығы мен негіздігі немен анықталады?

№2. Диссоциациялану константасы жоғары қышқыл мен негізге мысал келтіріңіз?

№3. Аррениус қышқылы дегеніміз не? Аррениус негізі дегеніміз не? Күнделікті өмірде қолданып жүрген қышқыл мен негізге мысал келтіріңіз?

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/936b9cd4-c30b-415c-a33a-c76b2a0e1275

Жаңа сабаққа кіріспе

Бренстед-Лоури теориясы бойынша өз-өзін тексеруге арналған жаттығулар:

№1. Әрбір теңдеудегі тура реакция үшін Бренстед-Лоури теориясы бойынша қышқыл мен негізді анықтаңыз:

a. HClO_2(aq) + NaIO_(aq) = HIO_(liq) + NaClO_2(aq)

b. HS^-_(aq) + HF_(aq) = H₂S_(aq) + F^- _(aq)

№2. Әрбір теңдеудегі тура реакция үшін Бренстед-Лоури теориясы бойынша қышқыл мен негізді анықтаңыз:

а. HS^-_(aq) + OH^-_(aq) = S_2(aq) + H₂O_(liq)

b. H₃AsO_4(aq) + 3NaOH_(aq) = Na₃AsO_{4(aq )} + 3H₂O_(liq)

№3. Берілген теңдеудегі тура реакция үшін Бренстед-Лоури теориясы бойынша қышқыл мен негізді анықтаңыз: HNO_2(aq) + NaBrO_(aq) = HBrO_(aq) + NaNO_2(aq)

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Льюис теориясы бойынша өз-өзін тексеруге арналған жаттығулар:

№1. Берілгендердің қайсысы Льюис негізі ретінде химиялық байланысқа түседі: NH₃, CH₄, Ғ^-, ОН^‑? Жауабыңызды нақтылаңыз.

№2. Льюис қышқылы мен негізінің терминдік анықтамасын анықтаңыз. AlCl₃ алюминий хлоридінің тек ішкі электронын көрсете отырып сұлбасын сызыңыз. Жауабыңызды нақтылаңыз.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/a9d78cd8-f56c-4ed1-98e7-af81751e6302

Топтық жұмыс

6 мин

Топтық тапсырма. Сыныпты 1,2,3-ке санау арқылы 3 топқа бөлу:

1-топ. Аррениус теориясы.

2-топ. Льюис теориясы.

3-топ. Брэнстед-Лоури теориясы.

Топ өнімі: Ақпараты толық, түсінікті, көрнекті постер.

Әр оқушыға Аррениустің, Льюистің және Брэнстед-Лоуридің теориялары туралы мәтін таратылады. (Қосымша 1)

Әр топқа дескриптор таратылады.

Дескриптор:

1.       Мәтінді әр оқушы жеке оқиды (3 мин);

2.       Мәтіндегі маңызды мағыналы кілт сөздерді анықтап көрсетеді (2 мин);

3.       Топта талқылайды (5 мин);

4.       Топқа ұсынылған теориядағы қышқыл мен негізге берілген анықтамаларды, теорияның қай жағдайда қолданылатынын сипаттайтын постер дайындайды (7 мин);

5.       Ұсынылған теория бойынша басқа топтарға 3 сұрақ дайындайды (2 мин);

6.       Басқа топтарды ұсынылған теория туралы постермен таныстырады (6 мин).

Бағалау: Әр топ 3 сұрақ қою арқылы бір-біріне стикер беріп бағалайды (5 мин).

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/daee580c-2590-49e8-bdd9-a71076fc53e4

Жеке жұмыс

5 мин

Қышқылдар мен негіздердің анықтамаларын салыстырыңыздар:

Уақыт қалып жатса, қалыптастырушы бағалауды өткізуге болады не болмаса үй тапсырмасы ретінде беруге болады.

Сабақтың соңында оқушылар өздерінің оқулары туралы ойланады:

Мүмкіндігінше оқушылар белгілі бір критерийлерді қолдана отырып, өзінің жеке жұмысын және сыныптастарының жұмысын бағалай алады.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3D Қышқыл және негіз ерітінділері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Судың иондық көбейтіндісі. Сутектік көрсеткіш

(48-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.3.4.2 - судың иондық көбейтіндісін білу;

11.3.4.3 - күшті қышқыл және күшті негіздің pH‑ін есептеу

Сабақтың мақсаты:

- судың иондық көбейтіндісін біледі.

- күшті қышқыл және күшті негіздің pH‑ін есептейді.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сәлемдесу. Оқушылар бір-бірімен амандасады.

Сабаққа дайындық

Сабақтың тақырыбы. Сабақтың мақсаты мен міндеттері

Сыныппен жұмыс.

Үй жұмысын тексеру.

Күшті қышқыл мен негіздерге анықтама беру.

Мұғалім оқушыларға әлсіз қышқылдар мен негіздердің диссоциациясын түсіндіреді.

Оқушылар рН мәні әрқылы сутек қатиондарының концентрациясын табады (және керісінше).

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/abdc1dec-47bf-44d7-8514-d7a14b405eb0

Жаңа сабаққа кіріспе

Мұғалім оқушылармен рН мағынасын талқылайды:

рН мағынасы 7 кем болған кезде.....

рН мағынасы 7 жоғары болған кезде.........

Мұғалім оқушыларға қышқылды, негізді және бейтарап орталарының рН мәнімен байланысын түсіндіреді.

1-мысал

Сутектік көрсеткіштері төмендегідей болатын сутегі иондарының концентрациясының шамасын есептеңіз:

 а) 3 және 4, b) 7 және 8, c) 10 және 11.

 2-мысал

Электролиттік диссоциациясының алғашқы константасы бойынша келесі ерітінділердің рН-ын есептеңіз:

а) 0,1 М күкіртті сутек; b) 0,1 М бор қышқылы. 

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

рН анықтамасын және оны анықтау әдістерін сипаттау.

1-мысал

Сулы ерітіндідегі [Н+] ионның молярлық концетрациясын есептеу қажет, гидроксид ионның концетрациясы (моль/л) тең болса:

а) 10-4; b) 3,2 · 10-6; c) 7,4 ·10-11.

2-мысал

Сулы ерітіндідегі [ОН-] ионнын молярлық концетрациясын есептеу қажет, гидроксид ионның концетрациясы ( моль/л) тең болса:

а) 10-3; b) 6,5· 10-8; c) 1,4 ·10-12.

3-мысал

Ерітіндінің рН есептеу қажет, [Н+] ионының концетрациясы моль/л тең болса:

а) 2·10-7; b) 8,1· 10-3;c) 2,47·10-10.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/68014145-e5b1-4f0b-aa25-9b75ce41d3b1

Топтық жұмыс

6 мин

Мұғалім K_су мағынасын түсіндіреді. Судың иондық көбейтіндісінің K_су температураға қатысты өзгеруін қарастырады. Мұғалім оқушыларға ынталандандырушы сұрақтар қояды.

K_су мағынасын pH and pOH есептегенде қалай қолдануға болатынын түсіндіреді.

Оқушылар сутектік (гидроксидтік) көрсеткішімен танысады.

1. Сутектік көрсеткіш дегеніміз не?

2. Оны қалай есептеуге болады?

3. Күшті қышқылдың рН мәні нешеге тең болады?

4. рН мағынасы белгілі болса, сутек иондарының концентрациясын қалай есептейді?

5. Су қандай электролит?

6. Таза судың рН мәні нешеге тең болады?

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/b55fda6e-0b53-4d6e-8196-1b01303ee54d

Жеке жұмыс

5 мин

Жеке жұмыс: Есептер шығару

1-мысал. Егер сутегі иондарының концентрациясы 4×10^-3 моль/л болса, ерітінді рН қанша?

2-мысал. Егер ерітіндінің рН-ы 4,60 болса, ерітіндідегі сутегі иондарының концентрациясы қанша болады?

3-мысал. Егер ерітіндінің рН-ы 10,80 болса, гидроксид-иондарының концентрациясы қанша болады?

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/dc7115a5-6d1d-4577-96d8-c54ac69d51e6

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3D Қышқыл және негіз ерітінділері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Қышқыл және негіздер  күші.

(49-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.3.4.3 - күшті қышқыл және күшті негіздің pH‑ін есептеу

Сабақтың мақсаты:

- күшті қышқыл және күшті негіздің pH‑ін есептейді.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сәлемдесу. Оқушылар бір-бірімен амандасады.

Сабаққа дайындық

Сабақтың тақырыбы. Сабақтың мақсаты мен міндеттері

Сыныппен жұмыс.

Үй жұмысын тексеру.

Күшті қышқыл мен негіздерге анықтама беру.

Мұғалім оқушыларға әлсіз қышқылдар мен негіздердің диссоциациясын түсіндіреді.

Оқушылар рН мәні әрқылы сутек қатиондарының концентрациясын табады (және керісінше).

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/abdc1dec-47bf-44d7-8514-d7a14b405eb0

Жаңа сабаққа кіріспе

Мұғалім оқушылармен рН мағынасын талқылайды:

рН мағынасы 7 кем болған кезде.....

рН мағынасы 7 жоғары болған кезде.........

Мұғалім оқушыларға қышқылды, негізді және бейтарап орталарының рН мәнімен байланысын түсіндіреді.

1-мысал

Сутектік көрсеткіштері төмендегідей болатын сутегі иондарының концентрациясының шамасын есептеңіз:

 а) 3 және 4, b) 7 және 8, c) 10 және 11.

 2-мысал

Электролиттік диссоциациясының алғашқы константасы бойынша келесі ерітінділердің рН-ын есептеңіз:

а) 0,1 М күкіртті сутек; b) 0,1 М бор қышқылы. 

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

рН анықтамасын және оны анықтау әдістерін сипаттау.

1-мысал

Сулы ерітіндідегі [Н+] ионның молярлық концетрациясын есептеу қажет, гидроксид ионның концетрациясы (моль/л) тең болса:

а) 10-4; b) 3,2 · 10-6; c) 7,4 ·10-11.

2-мысал

Сулы ерітіндідегі [ОН-] ионнын молярлық концетрациясын есептеу қажет, гидроксид ионның концетрациясы ( моль/л) тең болса:

а) 10-3; b) 6,5· 10-8; c) 1,4 ·10-12.

3-мысал

Ерітіндінің рН есептеу қажет, [Н+] ионының концетрациясы моль/л тең болса:

а) 2·10-7; b) 8,1· 10-3;c) 2,47·10-10.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/68014145-e5b1-4f0b-aa25-9b75ce41d3b1

Топтық жұмыс

6 мин

Мұғалім K_су мағынасын түсіндіреді. Судың иондық көбейтіндісінің K_су температураға қатысты өзгеруін қарастырады. Мұғалім оқушыларға ынталандандырушы сұрақтар қояды.

K_су мағынасын pH and pOH есептегенде қалай қолдануға болатынын түсіндіреді.

Оқушылар сутектік (гидроксидтік) көрсеткішімен танысады.

1. Сутектік көрсеткіш дегеніміз не?

2. Оны қалай есептеуге болады?

3. Күшті қышқылдың рН мәні нешеге тең болады?

4. рН мағынасы белгілі болса, сутек иондарының концентрациясын қалай есептейді?

5. Су қандай электролит?

6. Таза судың рН мәні нешеге тең болады?

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/b55fda6e-0b53-4d6e-8196-1b01303ee54d

Жеке жұмыс

5 мин

Жеке жұмыс: Есептер шығару

1-мысал. Егер сутегі иондарының концентрациясы 4×10^-3 моль/л болса, ерітінді рН қанша?

2-мысал. Егер ерітіндінің рН-ы 4,60 болса, ерітіндідегі сутегі иондарының концентрациясы қанша болады?

3-мысал. Егер ерітіндінің рН-ы 10,80 болса, гидроксид-иондарының концентрациясы қанша болады?

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/dc7115a5-6d1d-4577-96d8-c54ac69d51e6

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3D Қышқыл және негіз ерітінділері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Буферлі ерітінділер. БЖБ №3

(50-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.3.4.4 - буферлі ерітінділердің қолдану аймағын атау

Сабақтың мақсаты:

- буферлі ерітінділердің қолдану аймағын атайды.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Сәлемдесу. Оқушылар бір-бірімен амандасады.

Сабаққа дайындық

Сабақтың тақырыбы. Сабақтың мақсаты мен бағалау критерийлермен таныстыру.

Сыныппен жұмыс.

Оқушылардың өткен білімін жаңартудың белсенді әдісі. Оқушылар сұрақтарға жауап береді

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/8ee15389-97a0-4310-adc8-2a40be8021bf

Жаңа сабаққа кіріспе

Мұғалім оқушыларды 3 топқа бөледі. Әр топқа тақырып беріледі:

1.       Тірі ағзадағы буферлік ерітінділер

2.       Буферлік ерітінділерді медицина мен фармацияда қолдану

3.       Буферлік ерітінділерді тағам өндірісінде қолдану.

Оқушылар берілген тақырыпқа постер дайындау керек. Және басқа топтарға 3 сұрақ қою керек.

Постер дайындау үшін 15 минут беріледі.

Көмек ретінде мұғалім оқушыларға буферлік жүйелер қолданатын салаларға қатысты суреттерді көрсетеді.

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Әр топ өзінің постерін басқа оқушыларға табыстайды және сұрақтарға жауап береді.

Оқушылар буферлік жүйелер қолданатын салаларды атап, қорытынды жасайды.

Мұғалім тақырыпты түсіндіреді.

1. Буферлік ерітінділер

2. Буферлік ерітінділердің түрлері (мысалдар)

3. Буферлік жүйелердің әсер ету механизмі

4. Хендерсон-Хассельбах теңдеуі

5. Буфер сыйымдылығы

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/66cad08e-fbed-4226-8bba-0a061b9f2a77

Топтық жұмыс

6 мин

Мұғалім студенттердің топтық жұмысын ұйымдастырады.

Студенттер буферлік рН анықтау үшін есептеулер жүргізеді.

1. 0.0001 M KOH ерітіндісінің рН мәнін анықтаңыз

2. 0,01 М NaOH ерітіндісінің рН-н анықтаңыз.

3. 0,01 М барий гидроксидінің ерітіндісінің рН анықтаңыз

4. LiОН ерітіндісінің рН-ін есептеңіз, егер оның 350 мл-да литий гидроксидінің 0,0035 молі бар болса.

5. Натрий гидроксиді ерітіндісінің рН-н есептеңіз, егер оның 200 мл-да NaOHтың 0,005 молі бар болса.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

http://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/b1edd21a-7e9e-4f42-857a-60d9eaa8b310

Жеке жұмыс

5 мин

Тиісті сөздерді қойып, сөйлемді аяқтаңыз:

Буферлік ерітіндіге күшті негізді қосқанда не болады?

рН мәнін есептеуге арналған есептер шешу:

Гидроксид-иондар………....иондарымен әрекеттесіп, аздаған мөлшерде………….. хлоридін түзеді. Тепе-теңдік............. қарай ауысады. Қосылған гидроксид-иондар................. қалатындықтан, ерітіндінің рН-ы…………..

Тапсырманы өзін –өзі бағалау арқылы тексереді.

ü  0.7 моль/л сірке қышқылы мен 1.2 моль/л натрий  ацетатынан тұратын  қышқылдық буферлік  ерітіндінің рН мәні қандай?

ü  26.75 г қатты аммоний хлоридін, NH₄Cl, 2.0 л 0.5 М-лік аммиактың сулы ерітіндісінде еріту арқылы алынған ерітіндінің рН мәнін есептеңіз. Тұзды қосқанда ерітіндінің көлемі өзгермейді деп алыңыз. Аммиактың Kb мәні – 1.8 × 10⁻⁵ моль/л. 

Жұмыстарды жауабы бойынша тексеріп, талдайды.

Оқушылар жұмысты орындап болғаннан кейін бірін-бірі тексереді. Туындаған сұрақтар талданады.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3D Қышқыл және негіз ерітінділері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Тоқсандық жиынтық бағалау

(51-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

Сабақтың мақсаты:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Жаңа сабаққа кіріспе

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен  ынталандыру. 

Сабақтың ортасы

15 мин.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді.  Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Топтық жұмыс

6 мин

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Жеке жұмыс

5 мин

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

 «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Бөлім:

11.3D Қышқыл және негіз ерітінділері

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Қорытынды

(52-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

Сабақтың мақсаты: