Очик дарслар

Tasdiqlayman_____________                                                                                                              maktab direktori  D.X.Magrupova  Toshkent shahri Yunusobod tumani 96­maktab matematika fani  o’qituvchisi Tuxtabayeva Muattarning    matematika          fanidan  5­sinf ucnun  mavzusiga doir 1­soatlik Toshkent -2019 FAN:  Matematika                                                                        Sana 21.02 SINF: 5 MAVZU: Sonlarning taqribiy qiymatiga doir misollar yechish . Maqsad: O’quvchilar  o’nli kasrlarni taqribiy qiymati haqida ma’lumotga ega  bo’ladilar. Mavzuga doir masalalarni yechish ko’nikmalarini shakllantirish.  Xamkorlikda ishlash ko’nikmalarini rivojlantirish. JIHOZLAR:Tarqatmalar, A4 formatli qog’oz,markerlar. DASR JARAYONI: I­bosqich. O’qituvchi darsni tashkil etgandan keyin o’tilgan mavzularni savollar  yordamida so’rab oladi. O’qituvch o’quvchilarni javoblarini to’ldirgan holda mavzuni mustahkamlaydi  va yangi mavzu bilan bog’laydi. II­bosqich.  O”QITUVCHI: O’quvchilar sizlar bilan 5­sinf matematika darsida natural  sonlarni tadribiy qiymatini, ya’ni yaxlitlashni o’rgangan edik. Hayotda o’nli  kasrlarni taqribiy qiymatini topishga ehtiyoj sezamiz. Masalan, sim uzunlagi  3.47 santimetr bo’lsa uni tadriban 3.5 santimetr deyish mumkin.  Bozorda  olma  xarid qilganimizda  3.87 kg bo’lsa buni 4 kg deyishimiz mumkin. O’nli kasrlar xona birliklari bo’yicha yaxlitlanadi. O’nli kasrlarni yaxlitlash  qoidalarini o’rganib olamaz. 1­qoida. Agar tashlab yuboriladigan raqam 5 dan kichik bo’lsa, undan chapda  turgan raqamlar  saqlanadi,o’zgarishsiz qoladi. 2­qoida. Agar tashlab yuboriladigan  raqam 5 ga teng yoki 5 dan katta bo’lsa,  undan chapda turgan saqlanadigan xonadagi raqamga  1 qo’shiladi, chapdagi  boshqa raqamlar o’zgarishsiz qoladi. Endi misollar ko’rib chiqamiz. 12,492 12,49                                     12, ≈ 492 12,5     ≈   12,492 12≈ ≈ 497,4985 497,499 497,4985 497≈ ≈    497,4985 497,50    497,4985 500≈   497,4985 497,5 ≈ 1­qator 1­gurun. Berilgan sonlarni o’ndan birlar xonasi bo’yicha yaxlitlang. 7,265 7,3≈ 1,35501 1,4≈ 11,638 11,6≈ 10,081 10,1≈ 2,781 2,8≈ 76,544 76,5≈ 203,962 204≈ 0,467 0,5≈ 300,415 300,4 ≈ 9,826 9,8≈ 2­guruh. Tenglamani yeching  va  Xning qiymatini birlar xonasi bo’yicha  yaxlitlang. x­5,2=4,9 x=4,9+5,2 x=10,1≈ 10 12,1­(x+5,8)=1,7 x+5,8=12,1­1,7 x+5,8=10,4 x=10,4­5,8 x=4,6 5≈ 3­ guruh. A)  To’g’ri to’rtburchakning tomonlari 5.9sm va 12.8sm gat eng.  Uning perimetrini toping va birlar xonasi bo’yicha yaxlitlang. a=5,9sm       b=12,8sm p­? p=5,9+5,9+12,8+12,8=37,4 37 sm≈ Javob: p=37 sm ga teng. B)  Quyidagi kasrlar ketma­ket kelgan qaysi natural sonlar orasida joylashgan?  2,01;3,48;4,59; 2<2,01<3 3<3,48<4 4<4,59<4 2­qator  1­guruh. Berilgan sonlarni yuzdan birlar xonasi bo’icha yaxlitlang. 7,265 7,27≈ 1,35501 1,36≈ 11,638 11,64 ≈ 10,081 10,08 ≈ 2,781 2,78≈ 76,544 76,54 ≈ 203,962 203,96 ≈ 0,467 0,47≈ 300,415 300,42 ≈ 9,826 9,83≈ 2­guruh.a) Birinchi son 23.6 ga, ikkinchi son undan 5.6 ga ortiq bo’lsa, shu  sonlarni yig’idisini toping va natijani birlar xonasi bo’yicha yaxlitlang. 23,6+(23,6+5,6)=23,6+29,2=52,8 53 ga teng ≈ b) Qulay usulda hisoblang va natijani o’nlar  xonasi bo’yicha yaxlitlang. 40,375+21,38+74,62=40,375+(21,38+74,62)=40,375+96=136,375 130≈ 68,972+10,905+23,028=10,905+(68,972+23,028)=10,905+92=102,905 100≈ 3­guruh. Tenglamani yeching va natijani o’ndan birlar xonasi bo’yicha  yaxlitlang. Y+0,83=1,1 Y=1,1­0,83 Y= 0,27 0,3≈ 3­qator 3,84­(x+0,89)=2,3 x+0,89=3,84­2,3 x+0,89=1,54          x=1,54­0,89          x=0,65 0,7≈ 1­guruh. a)  To’g’ri to’rtburchakning tomonlari 5.9sm va 12.8sm gat eng. Uning  perimetrini toping va birlar xonasi bo’yicha yaxlitlang. p­? a=5,9sm       b=12,8sm p=5,9+5,9+12,8+12,8=37,4 37 sm≈ Javob: p=37 sm ga teng. b) Qulay usulda hisoblang va natijani o’nlar  xonasi bo’yicha yaxlitlang. 40,375+21,38+74,62=40,375+(21,38+74,62)=40,375+96=136,375 130≈ 68,972+10,905+23,028=10,905+(68,972+23,028)=10,905+92=102,905 100≈ 2­guruh.  . Berilgan sonlarni  birlar xonasi bo’icha yaxlitlang. 7,265 7≈ 11,638 12≈ 2,781 3≈ 203,962 204≈ 300,415 300≈ 1,35501 1≈ 10,081 10≈ 76,544 77≈ 5,467 5≈ 9,826 10≈ 3­guruh.  Tenglamani yeching va natijani o’ndan birlar xonasi bo’yicha  yaxlitlang. 3,84­(x+0,89)=2,3 x­5,21=4,92          x=4,92+5,21 x=10,13 10,1≈ x+0,89=3,84­2,3 x+0,89=1,54 x=1,54­0,89 x=0,65 0,7≈ III­ bosqich.  BAHOLASH O’quvchilar berilgan misollarni yechib  bo’lganlaridan keyin, ularni doskaga iladilar. Gurunlarni misollari tekshirilib,  qatorni umumiy balli kelib chiqadi. IV­ bosqich.  UYGA VAZIFA  245; 246; 247 YAKUNLASH.