Открытый урок родного языка (чеченский язык) в седьмом классе. Тема "Животный мир"
Цели.
Повторение пройденного материала
Знакомство с животным миром Чечни
Привить любовь к родной природе и чеченскому языку.
Литература:
Методическое пособие Чентиева М.Д. г, Грозный
Птицы и животные нашей родины Х.А. Берсанов г.Грозный
Защита животного мира. охрана природы.открытый урок по родной литературе в 5-7 классах
Литература
1. Нохчийн литература 4 класс (5)
2. Нохчийн школан 4(5)чу классехь литература
хьехаран
методически пособи. М.Д.Чектиева,г Грозный?
3. Вайн Махкара акхарой а,олхазарш а.Х.А.Берсановд
Грозный.
4. Гайтаран г1ирс акхарой суьрташ.
1алашо:
1. Ц1ахь 1амийнаргталлар.
2. Вайн махкара акхарой довзийтар.
3. Вайн 1аламехьа а нохчийн маттехьа болу безам
Урок д1аяхьар:
Ц1ахь 1амийнарг таллар.
1. Ц1е х1ахь дешначу туьйралан.
2. ДЫмуха долало и туьйра?
3. Х1ун ойла гойтудуьйранан чулацамо? Бакъой,
харцой муха
къастамо туйеранехь?
4. Нийса луьйш муьлхаргхил^ царах .:борз;я laxap?
5.1ахар х1унда тоьлла барзал бакъдерг хьалха муха
долу?Керла тема.
АКХАРОЙ
Хьехархочун дош........
Лом оьрсаша «Лев» олу
майра а, кицхь болуш а
экха ду иза. Акхаройн пач
чахь ду олу цунна.Боьршачу
лоьман кхес хуьлу лергаш т1е
кхаччалугортан техь,Кхин
д1а дег1 т1ехь лоха а, луста а,
морса а чо хуьлу.
Мел доккха а экха ома до
Лоьмо ча а, нал а
Лоьман кеза шиъ хута духа
Хьолахь.
Лом т1ехьаьжчу хала
Хеташ экха ду.
Щоьхьашш
Оьрсаша «Тигр» олу. Вайн
Кавказан лаьмнашкахь цхьана хе
Нахь хила ц1оькьалоьмаш. Х1ин
Ца уын тосалуш дац.
Иза онда а, ницхь болуша, май
Ра а экха ду. Дег1 деха ду цутан
110180 см, ц1га 80110 см.,
Нас
Тарш йоций а, стоммий.
Шиъ к1еза хуьлу цутан. Диъ к1еза
деш
Меттиг хуту.
™оьрсаша «Волк» олу.
Вайн халкьо олуш ду майрачу стагана
«Борз сана майра ву»К.
Кавказан лаьмкийн хьаннашкахь, ге
Нарчу малхбалин тайгехь, юккъерчу
Азехь и д1.кх. хутуш ду и шатайна
экха. Нал ницкъ болуш экха ду амма
адаман ч1ог1 кхоьру иза.
Акха+цициг оьрсаша «Рысь» олу.
Кавказехь наггахь бен тосалуш дац иза.
Дег1ан дохала 80100 см.
Хьутан акха цициг — лесной кот
Эрзашкара цициг — камышовый кот
Тхьалал — заяц
К1айн пхьагал — заяц беляк
Латта пхьагал — Тушканчик
Тарсал — Белка
Оьпа — Хомяк
Хьагитиг — Выдра
Дингат — Ласка
Зу ЁжИг
£
К.
Кавказан лаьмкийн хьаннашкахь, ге
Нарчу малхбалин тайгехь, юккъерчу
Азехь и д1.кх. хутуш ду и шатайна
экха. Нал ницкъ болуш экха ду амма
адаман ч1ог1 кхоьру иза.
Акха+цициг оьрсаша «Рысь» олу.
Кавказехь наггахь бен тосалуш дац иза.
Дег1ан дохала 80100 см.
Хьутан акха цициг — лесной кот
Эрзашкара цициг — камышовый кот
Тхьалал — заяц
К1айн пхьагал — заяц беляк
Латта пхьагал — Тушканчик
Тарсал — Белка
Оьпа — Хомяк
Хьагитиг — Выдра
Дингат — Ласка
Зу ЁжАкха сту зубр
Акха газа — Дикая коза
Лу — Косуля
Масар — (Массар)
Серна
Сайгак — Сайгак
Пела — Марал
Сай — Олень
Боккха сай — Лось
III. 1аминарг т1ег1аг1дар.
1. Д1фяздъе церан ц1ергаш шай литературин
тетрадеш т1е.
2. Шуна мутхарш гина царех :
3. Акхаройх мутхарг дукха деза шуна
(х1унда?):
IV. Ц1ахь бен болх
1. Х1оттаде доцца, дийца, дийцар цхьана
экханах лацей (туьйра а.)
2. Хаа цераш ц1ераш язъян.V. ЖамI дар.
Ц1ахь 1аминарг дуьйцуш а, керла тема
1амаеш а дина дакъа леци Махтиевс, Баталовас
царна «5» дуьллу.