Поурочный план по биологии

Сынып: 7 Қатысқандар саны: Қатыспағандар  саны: Сабақтың тақырыбы Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі түсініктері. Өсімдіктер және жануарлар  жасушаларын салыстыру. Жарық микроскобынан көрінетін жасуша құрылымдары:  пластидтер, вакуоль, ядро, цитоплазма, жасушалық мембрана, жасушалық қабырға. Сабақ негізделген  оқу мақсаты  (мақсаттары) Сабақ мақсаттары Барлық оқушылар: 7.4.2.1 ­ «жасуша», «ұлпа», «мүше», «мүшелер жүйесі» туралы түсініктер; 7.4.2.2 ­ өсімдіктер және жануарлар жасушаларын ажырату;  Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі туралы біледі және өсімдік пен жануарлар  жасушаларын ажыратады Оқушылардың басым бөлігі:  Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесін маңызын түсіндіре алады  Өсімдіктер және жануарлар жасушаларын салыстырып  айқындайды. Кейбір оқушылар:  Ұлпа, мүше, мүшелер жүйесін сәйкестендіреді.  Өсімдіктер мен  жануарлардың жасушаларын дәлелдеп айта алады.   Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі түсіндіре алады.   Өсімдіктер және жануарлар жасушаларын салыстыра алады.  Топтық, жұптық жұмыстар арқылы достыққа және  келісіп жұмыс істеуге тәрбиелеу  Жаратылыстану Оқушылар:  Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының құрылысын  салыстырып  түсіндіре алады. Негізгі сөздер мен тіркестер: Бағалау критерийі Құндылықтарға  баулу Пәнаралық  байланыс Тілдік мақсат Ядро, митохондия, пластид, ЭПТ, лизосома, прокариотар, протистер, ұлпа  терминдерін  түсіндіре алады, айырмашылықтарын айқындай алады. 6.4.2.1 жасуша компоненттерін анықтау Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз) Ресурстар Алдыңғы оқу Жоспар  Жоспарла нған уақыт Басталуы  0­3 мин СТОү Психологиялық ахуал:  «Жұлдызды сәт» оқушыларға әртүсті  жұлдыз қималары   таратылады, оның ішінде оқушы  есімі және сыныптастарының  олардың бойындағы бір жақсы қасиетін жұлдыз ішіне жазады. Сол  арқылы достыққа, бір­бірін сыйлауға үйренеді. Жұлдыз қималары Ортасы  4­13 мин ОмОЖТ,С ТО, ОүБжОБ ТжДБО «Серпілген доп» әдісі арқылы доп лақтырып бір біріне жоғары  деңгейде сұрақтар  қою арқылы, оқушылар сұрақтарға жауап береді. Доп, Смайлик, АКТ, қима қағаздар   Дескриптор Жасушаның құрылысын біледі Жасуша органоидтарын ажыратады 1 1 Смайлик арқылы ынталандырады. СТО       АКТ «Ой қозғау» әдісі. Қағаз қималары оқушыларға таратылады.Соған   қарай  өсімдік және жануар жасушасына қарай екі топқа  бөлінеді.Интербелсенді тақта арқылы жасуша туралы бейнеролик  көрсетіледі. Шыққан сурет бойынша сұраққа жауап береді. Суретте  не бейнеленген? Бұл сурет нені дәлелдейді? Оқушылар жауап бере  отыра жаңа тақырыпқа шығады Интербелсенді тақта  https://www.youtube.com/watch? v=PcM3WwpayuE «ДЖИГСО»  әдісі.  Бұл  әдіс   арқылы   І  топқа   жасуша,  ұлпа,  мүше, мүшелер   жүйесі   білу,   ІІ   топқа   өсімдіктер   және   жануарлар жасушаларын   салыстыру     .   Ең     алдымен   жеке,   жұппен,   топпен талқылайды. Әр топтан спикерлер шығып, басқа топтармен талдап, қайта топқа оралып, топпен талқылап, постерге түсіреді, топ болып шығып барлығы жұмыстарын қорғайды.  Дескриптор Топта белсенді жұмыс істейді,өсімдік және  жануарлар жасушасын салыстырып дәлелдей алады  ойын еркін жеткізеді Топта  енжар жұмыс істейді,Жасуша, ұлпа,  мүшелер туралы түсінігі бар, өз ойымен топта  бөліспейді 2 1  Оқушылар   әртүрлі   деңгей   бойынша Деңгейлік   тапсырмалар. қарапайым тапсырмадан күрделі тапсырмаға қарай орындайды. І деңгей 1. Өсімдіктер мен жануарлардың жасушаларына тән жалпы белгілер: А)жасушалық мембрананың болуы; Ә)жасушадағы хромосомалар  саны; Б)химиялық құрамы; В)хлоропластың болуы. 2. Митохондрияның негізгі қызметі: А)көмірсуларды; Ә)нуклеин қышқылдары; Б)нәруыздарды; В)АТФ­ ті синтездеу. 3. Химиялық реакциялардың катализаторлары: А)майлар; Ә)көмірсулар; Б)нәруыздар; В)нуклеин қышқылдары. 4. Генетикалық ақпарат қайда сақталады? А)ядрода; Ә)рибосомаларда; Б)ядрошықта; В)цитоплазмада. 5. Өсімдік жасушасына ғана тән органоид? А)пластидтер; Ә)ядро; Б)вакуоль;В) лизосома  ІІ деңгей 1. Жасушаның органоидтері мен басқа да құрылымдарының тұсына  олардың атқаратын қызметтерін көрсететін әріптерді жазыңдар. Жасуша органоидтері мен олардың  құрылымдары 1. Жасушалық мембрана 2. Эндоплазмалық тор өзектері 3. Цитоплазма 4. Митохондриялар 5. Рибосомалар 6. Жасуша орталығы 7. Ядро Жасушаның органоидтері мен  құрылымдарының атқаратын қызметі А)Жасушаның бөлінуін бақылау. Ә)Тұқым қуалау ақпаратын сақтау  және ұрпақтарына беру. Б)Бөліну ұршығының түзілуіне  қатысу. В)Нәруыздар синтезделетін орын. Г)Жасуша ішінде органоидтердің бір­ бірімен байланысын қамтамасыз 8. Хромосомалар ету. Ғ)Жасуша мен сыртқы орта арасында  заттардың тасымалдануын жүзеге асыру, Д)Жасушаның ішкі ортасы. Е)АТФ синтезделетін орын. 2. Нәруыздардың құрамындағы азот мөлшерінің көп болуы нені  көрсетеді? А)нәруыздардың аталуын; Ә)нәруыздардың физикалық жағдайын; Б)нәруыз мономерлерінің жалпы аталуын; В)нәруыздардың алуан  түрлілігін. 3. Қандай заттың ыдырауына байланысты адам тез арада энергиямен  қамтамасыз етіледі? А)нәруыздардың; Ә)майлардың; Б)көмірсулардың; В)нуклеин  қышқылдарының. ІІІ деңгей 1. Мына терминдерге қазақ тілінде түсініктеме беріңдер: А)рибосома; Ә)хромосома; Б)лизосома; В)митохондрия. 2. «Хроматин» деген не? __________________________________________________________ __ 3. Не себепті жасуша тіршіліктің элементарлық құрылымдық және  қызметтік бірлігі болып есептеледі? __________________________________________________________ ________ 4. Жасушадағы хромосомалар саны нені білдіреді? __________________________________________________________ _________ 5. Мәтіндегі қателерді тауып, астын сызыңдар және оларды  түсіндіріңдер. Адам организмінің барлық жасушаларында 46 хромосомадан  болады. Бұл жағдай өте маңызды, өйткені ата­ аналарынан  балаларына тұқым қуалау ақпараты толығымен және еш өзгеріссіз  беріледі. Адамдардың арасындағы өзара айырмашылықтар олардағы  хромосомалардың пішіндерінің әртүрлі болуына байланысты. Дескриптор А деңгейін ғана орындаса А, В деңгейлерін орындаса А,В,С деңгейлерін толық орындаса  1 2 3 Конверт сұрақ әдісі. Әр топқа тапсырмасы бар конверт беріледі. Оқушылар өздеріне берілген тапсырманы жұппен орындайды.  1. Төменде аталған ұлпалардың әрқайсысының тұсына сол ұлпа  орналасқан мүшелерді тауып, сәйкес әріптерді жазыңдар. Ұлпаның атауы 1. Көп қабатты эпителий Ұлпаның орналасуы А)бауыр; 2. Безді эпителий 3. Тербелмелі эпителий 4. Тығыз талшықты 5. Борпылдақ талшықты 6. Шеміршекті 7. Сүйекті 8. Сұйық дәнекер 9. Көлденең жолақты бұлшық ет 10. Бірыңғай салалы бұлшық ет 11. Жүйке Ә)жауырын; Б)буынның үстіңгі беті; В)тері асты клетчатка қабаты; Г)қан тамырларының қабырғалары; Ғ)мұрын қуысының сілемейлі  қабықшасы; Д)ми қыртысы; Е)қарын қабырғырғасы; Ж)балтыр бұлшық еті; З)тері; И)қанайналым Мүшелердің қызметі 2. Аталған мүшелердің атқаратын қызметтерін тауып, әрқайсысының тұсына сәйкес әріпті жаз: Мүшелер 1. Кеңірдек 2. Өкпе 3. Бүйрек 4. Аш ішек 5. Аналық безі 6. Гипофиз 7. Ми А)Химиялық қосылыстарды ыдырату. Ә)Химиялық заттардың қанға сіңірілуі. Б)Қанның сүзілуі (фильтрация). В)Ауаны өткізу. Г)Жыныс жасушаларының түзілуі. Ғ)Организмнің іс­әрекетін басқару. Д)Организмнің іс­әрекетін реттеуші  гормондарды бөліп шығару. Е)Газ алмасу. Дескриптор Ұлпалар мен мүшелердің айырмашылығын біледі Ұлпалар мен мүшелердің қызметі мен маңызын  түсіндіреді Ұлпалар мен мүшелердің  қызметі мен маңызын  салыстырады, өз ойын толық жеткізеді, мүшелер  жүйесін ажыратып дәлелдейді  1 2 3 Зерттеу жұмыс. Микроскоп арқылы өсімдік жасушасын дайын  микропрепараттың  өздігінен қарап дәптер бетіне түсіру.Салған  суреттіңізді сөйлетіңіз. Дескриптор Жасуша құрылсын ,органоидтарын салады, аттарын біледі Жасуша құрмандағы денешіктердің маңызын  түсіндіреді Органоидтардың қызметін дәлелдеп , өз  тұжырымын жасайды  1 2 3 Аяқталуы  ОмОЖТ,С «Екі жұлдыз, бір тілек» кері байланыс арқылы өзін және  сыныптастарын бағалайды. ТО, ОүБжОБ Үй тапсырмасы:  Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі түсініктері. Өсімдіктер және жануарлар жасушаларын салыстыру. Оқу.  Қосымша ақпарат әкелу https://kk.wikipedia.org/wiki/ %D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0 Қосымша ақпарат Саралау – Сіз  қосымша көмек  көрсетуді қалай  жоспарлайсыз? Сіз  қабілеті жоғары  оқушыларға  тапсырманы  күрделендіруді қалай  жоспарлайсыз? Тірі организмдер  жасушадан тұратынын  айтады, жасуша мен  ұлпаның құрылысын   шаблонға қарап  Бағалау – Оқушылардың  үйренгенін тексеруді қалай  жоспарлайсыз? Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау  ережелері АКТ­мен байланыс. Құндылықтардағы  байланыс 1.Оқушыларды қолпаштау,  мадақтау   2. Смайликтер арқылы, «екі  жұлдыз, бір тілек» арқылы АКТ­ны пайдаланғанда уақыт сақталды , Микроскоппен  жұмыс жасаған кезде қауіпсіздік ережелері сақталды, Төмендегі бос ұяшық сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің  сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз. Сабақ барысында тақырып пен  мақсатына өздері шықты. Қолданған әдістер тиімді болды. Берілген уақыт ішінде тапсырмаларды орындауда уақыт тапшылығы көрінді. Келесі сабаққа әдіс –  тәсілдердің уақыт бойынша кірігуін жоспарлаймын. толықтыру. Оганизмнің жасушадан,  ұлпадан, мүшеден  тұратын дәлелдеп айта  алады. Сабақ  барысында саралау  деңгейлік тапсырмалар  арқылы көрініс тапты Рефлексия Сабақ / оқу  мақсаттары  шынайы ма? Бүгін  оқушылар не  білді? Сыныптағы  ахуал қандай  болды? Мен  жоспарланған  саралау шаралары  тиімді болды ма?  Мен берілген  уақыт ішінде  үлгердім бе?  Мен  өз жоспарыма  қандай түзетулер  енгіздім және  неліктен? Қорытынды бағамдау: Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. «ДЖИГСО» әдісі топтық талқылауға тиімді болды. 2. «Деңгейлік » әдісінің жинақтау бөлімінде тиімділігі көрінді. Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1.Ынтымақтастық ахуалды қалыптастырды. 2. Топтық жұмыстағы белсенділігі Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не  білдім?