Ұқсас фигуралар 9 сынып

Ұзақ мерзімді жоспардың  тарауы:  9.2. В Жазықтықтағы  түрлендірулер   Күні: 03.12.2019ж Сабақ жоспары Мектеп: №50 жалпы орта білім беретін мектеп  Мұғалімнің аты­жөні: Максутова Мергуль Мирмановна Қатысқандар: 24 Қатыспағандар:0 Ұқсас фигуралар және олардың қасиеттері.  Үшбұрыштардың ұқсастығының белгілері.(1 – сабақ) 9.1.4.14 ­ үшбұрыштар ұқсастығы белгілерін білу және қолдану; 9.1.4.15 ­ тікбұрышты үшбұрыштардың ұқсастығын білу және қолдану; Сынып: 9 Сабақтың  тақырыбы Осы сабақта қол  жеткізілетін оқу  мақсаттары (оқу  бағдарламасына  сілтеме) Сабақтың  мақсаты Бағалау  критерийі  Ұқсас үшбұрыштардың анықтамасын, үшбұрыштардың ұқсастық белгілерін біледі, түсінеді, тұжырымдайды;  Үшбұрыштардың   ұқсастығын   дәлелдеуде   ұқсастық   белгілерін  Үшбұрыштардың   ұқсастық   белгілерін   есептер   шығаруда қолданады; қолданады. тұжырымдайды; қолданады; қолданады.  Үшбұрыштардың  ұқсастық белгілерін  анықтайды,   Үшбұрыштар ұқсастығының белгілерін дәлелдеулерде   Үшбұрыштардың  ұқсастық белгілерін есептер шығаруда  Тілдік мақсаттар Оқушылар:       Құндылықтарға  баулу Пәнаралық  байланыс Алдыңғы білім Ұқсас үшбұрыштардың қабырғалары өзара пропорционал болады;  Үшбұрыштардың ұқсастық белгілерін тұжырымдайды; Пәнге қатысты лексика және терминология:  Ұқсас үшбұрыштар – Подобные треугольники – Similar triangles Ұқсастық белгілері – Признак подобия – Test of similarity Тікбұрышты үшбұрыш – Прямоугольный треугольник – Right  triangle Катет – Катет – Сatheter Гипотенуза – Гипотенуза – Hypotenuse Пропорционалды – Пропорциональный – Proportional Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер: 1­белгі: Егер үшбұрыштың екі бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес екі  бұрышына . . . болса, онда мұндай үшбұрыштар ұқсас болады; 2­Белгі. Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы екінші үшбұрыштың екі  қабырғасына  . . . және арасындағы бұрыштары тең болса, онда бұл  үшбұрыштар ұқсас болады; 3­Белгі: Егер бір үшбұрыштың үш қабырғасы екінші үшбұрыштың үш  қабырығасына  . . .  болса, онда бұл үшбұрыштар ұқсас болады; «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясының құндылықтарына негізделген  «Қазақстан тәуелсіздігі және Астана» тұлғааралық қарым қатынасты  дамытуға мүмкіндік беретін топтық және жұптық жұмыс.Тақырыптың  балаға ой салар идеясын баса ашуға мүмкіндік жасау. Өз бетінше  қорытынды шығару дағдыларын дамыту Сызу, информатика Үшбұрыш, үшбұрыштың түрлері, үшбұрыш теңдігінің белгілері, ұқсас  түрлендіру, ұқсас фигуралар. Сабақ барысы Сабақтың жоспарланға н кезеңдері Сабақтың басы 5 мин Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері Ресурстар Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасу, түгендеу. Саралау тәсілі: Жіктеу (аралас гендерлік топ)  Оқушылар  үшбұрыш суреттерін суыру арқылы  топқа бөлінеді, үшбұрыштардың өлшемдері  әртүрлі болады. (тең бүйірлі, тең қабырғалы, тік  бұрышты, доғал бұрышты)       Интербелсенді тақта Үй тапсырмасын тексеру.  Оқушылар сағат тілі бағытымен дәптерлерін  алмастырып, интербелсенді тақтадағы жауаппен  тексереді. «+»,«­» қойып отырады. ҚБ: фигуралармен бағалайды.  Бәрі дұрыс болса,   Ішінара қателіктер болса;  Қате көп болса. Өтілген тақырыпты пысықтау:  Белсенді оқыту тәсілі  «Ыстық орындық» әдісі (берілген сұраққа тез,  әрі дұрыс жауап беру керек, себебі, орындық –  ыстық) 1. Ұқсас түрлендірудің қасиеттерін ата.  2. Гомотетия үшбұрышты қандай фигураға  бейнелейді? 3. Ұқсас түрлендіру кезінде бұрыштың шамасы  қалай өзгереді? 4. Ұқсас түрлендіру кезінде  үшбұрыштың  қабырғалары қалай өзгереді? ҚБ:          «Үш шапалақ» әдісі Үш шапалақ өте жақсы, екі шапалақ    3 мин жақсы, бір шапалақ орташа деп бағалайды Жеке жұмыс Ширату жаттығуы: Әдіс: Артығын алып таста  (Оқушыларға  берілген алты үшбұрыштың ішінен  артығын алып тастау керек) 1)  2)  Суреттер  http://methmath.ru/prpodt r.html сайтынан алынды. 3)  4) Интербелсенді тақта 5)  6)     Жауабы:   4   және   6   суреттер   артық,   қалған үшбұрыштар ұқсас. ҚБ: «Басбармақ» әдісі   Басбармақ жоғары қараса­ «бәрін түсіндім». Көлденең  қараса­«шамалы түсіндім» Төмен қараса «мүлдем түсінбедім» Осы сұраққа оқушылар (Үшбұрыштардың  қабырғаларының арасында бір заңдылықтың  барын айтады) Оқушыларды сабақтың  кезеңдерімен, мақсатымен,  бағалау  критерийлерімен таныстырамын. Жаңа тақырыпты меңгеру Ол үшін  bilimland.kz сайтынан видео  көрсетіледі. Мақсаты: оқушыларға үшбұрыштардың ұқсастық белгілері туралы түсінік беру. Сабақтың ортасы 2 мин https://bilimland.kz/kk/su bject/geometriya/9­ synyp/ushburyshtardyng­ uqsastyq­belgileri­ tikburyshty­ ushburyshtardyng­ uqsastyhy 10 мин Жалпы орта білім  беретін мектептің            9 сыныбына арналған  оқулық  Топтық жұмыс Бағалау критерийі        Үшбұрыштардың  ұқсастық белгілерін   анықтайды, тұжырымдайды; Ойлау дағдыларының деңгейі: білу, түсіну. Саралау тәсілі: Дереккөздер Белсенді оқыту әдістері: Зерделеу және зерттеу жұмысы   Әр   топқа   тапсырмалар   беріледі.   Топта тақырыпты талқылайды, постер қорғайды 1 – топ: Үшбұрыштардың ұқсастығының бірінші  белгісі; 2 – топ: Үшбұрыштардың ұқсастығының екінші  белгісі; 3 – топ: Үшбұрыштардың ұқсастығының үшінші  белгісі; 4 – топ: Тікбұрышты үшбұрыштардың ұқсастығы Дескриптор: Білім алушы:  Үшбұрыштардың ұқсастық белгісін  тұжырымдайды;  дәлелдеп түсіндіреді:  мысалдар келтіреді. Геометрия, 9­сынып        И . Бекбоев, А. Абдиев,  Ж. Қайдасов,                   Г.Хабарова. 2009 ж 5 мин ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек»  (екі жұлдыз – екі ұнаған нәрсе, бір тілек –  жақсартуды қажет ететін нәрсе) Сабақты бекіту: Оқулықпен жұмыс Бағалау критерийі        Үшбұрыштардың  ұқсастық белгілерін есептер шығаруда қолданады. Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану Саралау тәсілі: тапсырма Белсенді оқыту тәсілі: «үштік» әдіс «Ойлан. Жұптас. Бөліс»  4 топқа оқулықтан  түрлі есептер беріледі, есепті оқушы жеке  шығарады, жұппен тексереді, топта талқылайды.  Топтан бір оқушы тақтаға шығып көрсетеді.  1 – топ: №137 Үшбұрыштардың қабырғалары 5 см, 7 см, 4 см.  Оған ұқсас үшбұрыштың үлкен қабырғасы  21  см­ге тең болса, оның басқа қабырғаларын  табыңдар. Шешуі:  к = 7  21 1 3    х=15 см    у=12 см 1  3 5 х 1  3 4 у Жауабы:  а=15 см, в=12 см. 2 – топ: № 145 Үшбұрыштардың қабырғалары  8 дм, 16 дм және  20 дм. Оған ұқсас үшбұрыштың периметрі  55  дм. Екінші үшбұрыштың қабырғаларын  табыңдар. Шешуі: Р1=8дм+16дм+20дм=44дм к= 44  55 4 5 , а=10 дм 4  5 8 а 2 мин 6  мин , в=20 дм , с=25 дм 4  5 16 в 4  5 20 с Жауабы: 10дм, 20дм,25дм. 3 – топ: № 143 Екі теңбүйірлі үшбұрыштың төбелеріндегі  бұрыштар тең. Бір үшбұрыштың бүйір қабырғасы мен табаны сәйкесінше 8,5 дм және  5 дм.  Екіншісінің табаны 4 дм. Екінші үшбұрыштың  бүйір қабырғасын табыңдар. Шешуі:  к= 5 4 , в= 5,8  в 5 4 4*5,8 5  8,6  дм Жауабы: 6,8 дм 4 – топ: № 140 Үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтарының  қатынасы 3:4:5. Оған ұқсас үшбұрыштың кіші  қабырғасы 12дм. Екінші үшбұрыштың  қабырғаларын табыңдар. Шешуі:  к= 3  12 1 4 , в= ,с = 1  4 4 в 1  4 5 с  дм  дм Жауабы: 12дм, 16дм, 20дм Дескриптор:  Білім алушы:  Үшбұрыш ұқсастығын анықтайды;  Ұқсастық коэффициентін табады;  Үшбұрыштың белгісіз элементтерін  табады. https://sabaqtar.kz/psikho logiya/2292­ psihologiyaly­ oyyndar.html http://expert.keleshek­ 2030.kz/geo_9kz.php http://expert.keleshek­ 2030.kz/geo_9kz.php ҚБ: «Бағдаршам» әдісі Қызыл түс – түсінбедім Сары түс – сұрақтарым бар Жасыл түс – барлығы түсінікті Сергіту сәті «Ұқсастық шегі» Оқушылар жұбына қарап отырады. Кезектесіп  ұқсастығын, ұқсас қасиеттерін айтады, ой  бөліседі.   Жұптық жұмыс  Бағалау критерийі        Үшбұрыштар ұқсастығының белгілерін  дәлелдеулерде қолданады; Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану. Саралау тәсілі:  тапсырма, диалог және қолдау көрсету Белсенді оқыту тәсілі: «Бірге ойлаймыз» әдісі Деңгейлік тапсырмаларды жұптасып шешу. Әрбір оқушы есепті жұптасып шешеді. Мұғалім  кеңес береді, бақылайды, типтік қателіктер мен  қиындықтар туралы ескертеді. Есеп шығаруға  қатыспай отырған оқушыны анықтайды. А деңгейі:   1 – есеп.Екі теңқабырғалы үшбұрыштың ұқсас  болатындығын дәлелде.  Дескриптор:  Білім алушы:  Есепке сәйкес сызба сызады.  Үшбұрыштар ұқсастығының белгілерін  http://expert.keleshek­ 2030.kz/geo_9kz.php пайдаланып, үшбұрыштардың ұқсас  екендігін дәлелдейді. В деңгейі: 2 – есеп.АВС үшбұрышынды АВ=15 см, АC=20  см. АВ қабырғасына МА =8 см, ал АС  қабырғасына AN=6см кесінді салынған. АВС мен ANМ үшбұрыштары ұқсас бола ма? Жауабын  түсіндіріңдер. Дескриптор:  Білім алушы:  Есепке сәйкес сызба сызады.  Үшбұрыштар ұқсастығының белгілерін  пайдаланып, үшбұрыштардың ұқсас  екендігін дәлелдейді.  Жауабын негіздейді. С деңгейі: 3 – есеп. Тең емес АВ=а және CD=b кесінділері  BD кесіндісіне перпендикуляр. AD және ВС  кесінділерінің қиылысу нүктесі О­дан BD кесіндісіне дейінгі қашықтықты табыңыз. Дескриптор:  Білім алушы:  Есепке сәйкес сызба сызады.  Үшбұрыштар ұқсастығының белгілерін  пайдаланып, үшбұрыштардың ұқсас  екендігін дәлелдейді.  Ұқсастық белгілерін пайдаланып, екі  пропорция құрады.  Теңдік  алады.  Тиісті белгілерді орындарына қойып,  есептің жауабын табады.  ҚБ: «+, ­ , қызықты» әдісі  «Плюс» ­ оң әсер еткен фактілерді, алған,  білімдері жайлы айтады. «Минус» ­ “қолымнан келмей жатыр” немесе “  түсініксіз болып тұр ” деген ойларын айтады. «Қызықты»­ деген бағанға өздеріне не қызықты  болды соны жазады, немесе не жайында көбірек  білгісі, соны айтады. Саралау тәсілі: Қарқын AF=6м, FB=10м,  AC=12м. х – ті тап. Дескриптор: Білім алушы:  АВС және АDF ұқсастығын дәлелдейді;  Ұқсастық белгісін анықтап, ұқсастық  коэффициентін табады;  Пропорция құрады;  х­тің мәнін табады;  есептің жауабын жазады. ҚБ: «Мұғалімнің қолпаштау сөздері»  «Жарайсың, Жақсы, Тапқырсың» Жеке жұмыс Бөлім: «Жазықтықтағы түрлендірулер» Оқу мақсаты: 9.1.4.14 ­ үшбұрыштар ұқсастығы  белгілерін білу және қолдану; Бағалау критерийі:   Үшбұрыштар ұқсастығының белгілерін  дәлелдеулерде қолданады;  Үшбұрыштардың  ұқсастық белгілерін  Сабақтың соңы 7 мин есептер шығаруда қолданады. Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану 1 – тапсырма ABC см, АС=9 см.  1 CBA 1 1 ,  АВ=4   см,   ВС=   7 ­ ның периметрі 60 см болса, ВС­ ның  1 1 1 CBA ұзындығын табыңыз. Дескриптор:  Білім алушы:  Үшбұрыштар ұқсастығының сәйкес  қабырғаларының пропорционалдығын  біледі;  Периметрлерінің қатынасынан  ұқсастық коэффициентін табады;  пропорция құрады.  ВС­ң ұзындығын табады. 2 – тапсырма.  ∆АВС  ­ тік бұрышты. х – ті  тап Дескриптор:  Білім алушы:  АВС және РВК үшбұрыштарының  ұқсас екендігін дәлелдейді.  Ұқсастық коэффициентін табады;  Пропорция құрады;  х – ті табады  есептің жауабын табады.  ҚБ: «Эмоция символдары»  ­ керемет, дұрыс шығардым,  ­ жақсы, шамалы қате жібердім  ­ орташа, қатені көп жібердім немесе шығара алмадым Рефлексия.  «Чемодан, еттартқыш, қоқыс жәшігі» Оқушы сабақ қорытындысы бойынша үш  қабырғаға ілінген суреттің бірін таңдап,соның  қасына барып тұрады. Тақырып бойынша алған ақпараттарды керек деп санаса чемоданның тұсына, әлі де оқуым керек  деп санаса еттартқыштың тұсына, ал керек  емес,артық дүние ретінде қабылдаса қоқыс  жәшігінің тұсына тұрады. Осылайша өтілген  сабақтан оқушылар қандай білім алғанын  білемін. Үй тапсырмасы  Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау Oқушылaрдың көңiл­күйлeрiн  бaқылaу; Oқушылaрдың дұрыc  oтыруы қaдaғaлaу; Гигиеналық  талаптардың орындалуы;  Сабақта қауіпсіздік техникасы  ережелері сақталуы;  АКТ  қолдануға қатысты ережелер  сақталуын қадағалау; Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?   Оқушылардың бір­бірімен ынтымақты түрде жұппен  және топпен жұмыс істеу  дағдыларын дамыту мақсатында топқа саралаудың "Жіктеу" тәсілі арқылы топка бөлінеді.  Сұрақтар арқылы оқушылардың өткен сабақ  туралы білімдері «Ыстық орындық» әдісі арқылы тексеріледі. Ширату тапсырмасында  Артығын алып таста әдісін  қолдандым.  Жаңа тақырыптың мазмұнын ашу мақсатында саралаудың Дереккөздер әдісі,  белсенді   оқыту   әдісінің зерделеу   және   зерттеу жұмысына топтық   Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? Оқушылардың өткен  сабақты тексеру үшін  мұғалім «Үш шапалақ»  әдісі, жаңа тақырыптың  мазмұнын ашуда «Екі  жұлдыз, бір тілек» (екі  жұлдыз – екі ұнаған нәрсе,  бір тілек – жақсартуды  қажет ететін нәрсе), ширату жаттығуларында  «Басбармақ» әдісі  , топтық жұмыста «Бағдаршам»  әдісі, деңгейлік  тапсырмаларды орындауда  «+,­, қызықты»  қалыптастырушы бағалауда «Эмоция символдары»  қолданылды.Барлық  тапсырмаларға бағалау  критерийлері мен дескриптор құрылды.  Сабақ соңында оқушылар  «Чемодан, еттартқыш,  қоқыс жәшігі» тәсілі арқылы өздерінің  бүгінгі сабақтан алған  білімдерін саралап  бағалайды. жұмыс беріледі. Оқулықпен жұмыста   саралау тәсілінің  тапсырма әдісі,  белсенді оқыту тәсілінің  «үштік» әдісі «Ойлан.  Жұптас. Бөліс»   пайдаландым.Оқушылар  есепті жеке шығарады,  жұппен талқылайды, топпен бөлісіп, бір шешімге келеді. Жұптық жұмыста саралау  тәсілінің тапсырма, диалог  және қолдау көрсету, белсенді оқыту тәсілінің  «Бірге ойлаймыз» әдісін  қолданылды. Берілген  деңгейлік есептерді  жұптасын, бірігіп  шығарады.  Сабақ бойынша рефлексия  Сабақ мақсаттары немесе оқу  мақсаттары шынайы, қолжетімді  болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол  жеткізді ме? Егер оқушылар оқу  мақсатына жетпеген болса, неліктен  деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс  жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді  пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен? Жалпы бағалау Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау  үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз  маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап  беріңіз.  Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1:  2: Осы   сабақтың   барысында   мен   сынып   туралы   немесе   жекелеген   оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?