Урок чытання ў 1 класе " Гук[ р], літара Р"

Тэма. Гук [р], літара Р

Мэта – забяспечыць знаёмства вучняў з літарай Р/р як знакам для абазначэння гука [р] з дапамогай асваення спосабаў дзеянняў: распазнаваць у словах і выдзяляць гук [р]; абазначаць яго літарай; чытаць літару Р/р у складах, словах, сказах.

Абагульненне па ўроку. Літара Р/р («эр») абазначае зычныя гук [р] – цвёрды звонкі; у складзе «зычны + галосны» пасля літары Р/р могуць стаяць толькі тыя літары галосных гукаў (Ы, А, У, О, Э), якія паказваюць, што папярэдні зычны – цвёрды.

Ход урока

1.                Арганізацыйны этап. Стварэнне станоўчай матывацыі для засваення новых ведаў. Паведамленне тэмы ўрока.

2.   Выдзяленне і характарыстыка гука [р].

Пастаноўка вучэбна-практычнай задачы. На дошцы выявы рака і рыбы.  

– На ўрок завіталі дзве жывёлы. Іх можна лічыць   суседзямі, таму што ў іх агульнае месца пражывання. Каб назваць гэтых жывёл, вам трэба разгадаць загадкі:

– Дзе жывуць рак і рыба? (У рацэ.)

Гукавы аналіз слоў, выдзяленне і характарыстыка вывучаемага гука. Пад кіраўніцтвам настаўніка ў словах «рак», «рыба», «рака» выдзяляецца першы гук [р].

Настаўнік прымацоўвае на дошку сіні кружок са званочкам або адкрывае яго на схеме «Работа літары Р»

Развіццё фанематычнага слыху. Распазнаванне гука [р].

–       Калі пачуеце ў ім гук [р] у пачатку слова, пляскайце ў далоні, калі пачуеце гэты гук у канцы слова, сцісніце далоні ў кулачкі і плясьніце ў далоні кулачкамі. Калі пачуеце ў ім гук [р] у сярэдзіне слова, плясьніце далонькамі па парце. Калі ў слове гэтага гука няма, то сядзіце ціхенька.

Карп, карась, шчупак, ёрш, акунь, вугор, карась, плотка, пячкур, лешч, краснапёрка, рыбец, сом.

–       Назавіце адным словам. (Рыбы.)

–       Дзе знаходзіцца гук [р] у слове “рыбы”? (У пачатку слова.)

Падбор слоў з гукам [р]. Вучні самастойна называюць словы з гукам.

3.         Знаёмства з літарай Р.

Увядзенне літары Р для абазначэння гука [р

–    Літара Р абазначае звонкі цвёрды гук [р]. Гэта яе работа. Будзьце ўважлівыя – імя літары і зычны гук, які гэта літара абазначае, не супадаюць!

Графічны аналіз літары Р.  

Вучні разглядаюць літару побач з Кірыліцай (с. 66 буквара), вызначаюць, з якіх прадметаў яе склалі. (З ракавінак.

–    Якія прадметы нагадвае вам літара Р? Да чаго яна падобная? Настаўнік прапануе ўсім вучням устаць і паказаць літару Р:

–    Ногі разам, адна рука ўздоўж тулава, другую пастаўце на пояс.

Замацаванне ўяўленняў пра работу літары Р.         Вучні разглядаюць малюнкі на с. 66 буквара – рак, рыба. Арганізуецца гутарка па пытаннях:

4.   Навучанне чытанню складоў з літарай Р.

Падрыхтоўка да чытання складоў.

–   Будзем злучаць зычны гук [р] з галоснымі так, каб атрымаўся склад. Чытанне складоў “зычны + галосны”. Арганізуецца чытанне складоў у буквары (с. 66):

–       Звярніце ўвагу на тыя склады, якія трэба чытаць разам з чарапашкай. Прачытайце іх не спяшаючыся. Звярніце ўвагу на тыя склады, якія трэба чытаць разам з ракетай. Прачытайце іх хутка.

–       Гук [р] заўсёды цвёрды, таму літара Р не сябруе з літарамі галосных гукаў, якія паказваюць, што папярэдні зычны – мяккі. Для іх у складзе пасля літары Р работы няма!

5.         Чытанне слоў і сказаў з вывучанымі літарамі. Развіццё маўлення.

Знаёмства са словамі-амонімамі (без ужывання тэрміна). Вучні чытаюць словы на с. 66 буквара, адказваюць на пытанні:

6.   Чытанне тэксту. Развіццё маўлення.

–       Прачытайце назву тэксту. Разгледзьце малюнак да яго. Пакажыце на малюнку Ігара (Пірата). Паслухайце тэкст. (Чытае настаўнік.) Як завуць сабаку Ігара?

7.        Падвядзенне вынікаў урока. Рэфлексіўны аналіз дзейнасці вучняў.

У выніку рэфлексіі сваіх дзеянняў на ўроку вучні павінны ўсвядоміць, пра што яны даведаліся, чаму навучыліся. Настаўнік падводзіць вынік урока, хваліць усіх за працу, адзначае актыўнасць і стараннасць асобных вучняў. Педагог паведамляе, што мэта ўрока дасягнута – вучні пазнаёміліся з літарай Р, даведаліся, якую работу яна выконвае, навучыліся чытаць склады і словы з новай літарай.