Урок на тему "Газдардың салыстырмалы тығыздығы." ( Химия)

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 8.2 В  Стехиометриялық есептеулер. Күні:  Сынып: 8 Сабақтың тақырыбы: Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары Мектеп:  Мұғалімнің аты­жөні:  Қатысқандар саны: Газдардың салыстырмалы тығыздығы. 8.2.3.7 Газдардың салыстырмалы тығыздығын және заттың молярлық массасын салыстырмалы тығыздық бойынша  есептеу Білу, түсіну, қолдану Қатыспағандар саны: Ойлау дағдыларының деңгейлері Сабақ  мақсаттары Барлық оқушылар: салыстырмалы тығыздықтың қалай белгіленетінін, қандай формуламен есептейтінін біледі. Оқушылардың басым бөлігі: Газдардың салыстырмалы тығыздығын есептейді, салыстырмалы тығыздық арқылы әр түрлі газдардың молярлық массасын таба алады. Кейбір оқушылар: салыстырмалы тығыздықты табуға есептер құрастырып, шығарады Бағалау  критериі Тілдік  мақсаттар Құндылық тарды баулу Пәнаралық  байланыс Алдыңғы  білім Сабақ  барысы Сабақтың  жоспарлан­ ған  кезеңдері Сабақтың  басы       2 мин 3 мин   Газдардың салыстырмалы тығыздығын есептейді Салыстырмалы тығыздық бойынша газдың молярлық массасын анықтайды Оқушылар орындай алады: салыстырмалы тығыздықтың анықтамасын, қалай белгіленетінін,  қандай формуламен табатынын айта алады. Газдың молярлық массасын анықтай алады. Негізгі сөздер мен тіркестер: салыстырмалы тығыздық, молярлық масса, тығыздық. Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: Талқылауға арналған тармақтар: 1.Ауаның құрамындағы азот газы жеңіл ме әлде оттегі газы жеңіл ме? 2. Неліктен шар ұшады? 2. Көмір қышқыл газын бір ыдыстан екінші ыдысқа су сияқты құю себебі неде? Сіз неліктен.......екенін айта аласыз ба? Сіз неліктен салыстырмалы тығыздық деп аталатынын айта аласызба? Жазылым бойынша ұсыныстар: тапсырмаларды орындайды Бірлесе жұмыс жасау, сын тұрғысынан ойлау, топтық жұмыс барысында өзара сыйластық,  құрметпен қарау, ынтымақтастық, белсенді болу, жауапкершілікті сезіну, білім алуға дайын болу. Математика, физика 6.2 А Заттардың құрылысы мен қасиеттері 7.3. Валенттілік. Химиялық формулалар. Қосылыстардың формуласы бойынша салыстырмалы  молекулалық массасын есептеу Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері Ресурс тар Ұйымдастыру кезеңі:  ­ Амандасу. ­ Оқушыларды топқа бөлу: «Оттек», «Ауа», «Газдар» деп 3 топқа бөлінеді.  ­ Оқу мақсаттарымен  ­ Бағалау критерийлерін таныстыру. Үй тапсырмасын тексеру «Менен сұрақ, сізден жауап» әдісі: 1.Авогадро заңының тұжырымдалуы. 2.Қалыпты жағдай деп қандай жағдайды айтады? 3.Молярлық көлем дегеніміз не, ол қалай белгіленеді және өлшем бірлігі қандай? 4.Кез келген газдың 1 молінің алатын көлемі қандай? 5 мин Ортасы 10 мин 5.Молярлық көлемді пайдаланып, газдардың көлемін қандай формуламен есептейді? 6. Молярлық көлемді пайдаланып, зат мөлшерін қандай формуламен табады? Әр топ оқушылары өздеріне берілген 2 сұраққа жауап береді. Үй тапсырмасын бекіту мақсатында 3 топқа  «Миға шабуыл» әдісі арқылы есептер  беріледі. «Оттек» тобына: 1.Зат мөлшері 3 моль оттек қ.ж. қандай көлем алады? «Ауа» тобына: 1.Көлемі 56 л (қ.ж.) азоттың зат мөлшерін есептеңдер. «Газдар» тобына: 1.Массасы 48 г оттек қандай көлем (қ.ж.) алады? Дескриптор: 1. Зат мөлшері арқылы көлемді табады 2. Көлем арқылы зат мөлшерін табады 3. Масса арқылы зат мөлшерін табады, зат мөлшері арқылы көлемді табады. Экрандағы дұрыс жауап арқылы оқушылар өзін­өзі бағалайды. Жаңа тақырыпты ашу мақсатында «Ой қозғау» сұрақтары қойылады: 1.Ауаның құрамындағы азот газы жеңіл ме әлде оттегі газы жеңіл ме? 2. Неліктен шар ұшады? 2. Көмір қышқыл газын бір ыдыстан екінші ыдысқа су сияқты құю себебі неде? Жаңа сабақ: Мұғалімнің түсіндірмесі Газдардың салыстырмалы тығыздығы. 1 моль газдың басқа 1 моль газдан неше есе ауыр немесе жеңіл екенін көрсететін физикалық шама газдардың салыстырмалы тығыздығы D деп белгіленеді. Бірінші газдың салыстырмалы тығыздығы мен екінші газдың салыстырмалы тығыздығы олардың молярлық массаларының қатынастарына тең: Үлесті рме  қағазд ары Мұндағы D - Біріншігаздыңекінші газ бойыншасалыстырмалытығыздығыдепаталады. Әдеттегаздардыңсалыстырмалытығыздығысутек газы DН2, оттек газы DО2, ауаDауа т.б. бойыншаесептеледі. АуаныңорташамолярлықмассасыМауа═ 29. Осығансәйкесәртүрлігаздардыңмолярлықмассасынмынаформулаларбо йыншаесептеледі: М═ DН2*МН2; М═ DО2*МО2; М═ Dауа*Мауа Аммиак газыныңауабойыншасалыстырмалытығыздығынтабыңдар.Әуелігаздард ыңсалыстырмалымолекулалықмассасын табу қажет: Мr (NН3)═17, Мr (ауа)═ 29. Ендіаммиактыңсалыстырмалытығыздығынтабайық: Dауа(NН3)═ Мr (NН3)/ Мr (ауа)═ 17/29═0,59 Химиялық формула бойынша да газдардыңтығыздығынтабуғаболады. Кез-келгенгаздың 1 молініңкөлемі (VМ-молярлықкөлем) қалыптыжағдайда 22,4 л екенінпайдаланып, берілгенгаздыңтығыздықтарынкелесі формула бойыншаесептейді: мұндағыр(ро) –заттыңтығыздығы m- заттыңмассасы V- заттыңкөлемі Егерзатмассасыоныңмолярлықмассасынатеңболса, оныңкөлемімолярлықкөлемгесайкемиді, сондықтан р═ m/V Перио дтық  кесте 6 мин Сабақтың  соңы  10 мин р═ М/VМ Мысалы: Ауаныңқалыптыжағдайдағытығыздығынесептеңдер: р(ауа)═ 29 г/моль /22,4 л/моль═ 1,29г/л ІІІ. Жаңатақырыпбойыншаесептер шығарады: 1.Тапсырма «Кім жылдам?» әдісі арқылы топтық жұмыс беріледі «Оттек» тобына: 1. Қалыпты жағдайдағы О3 озонның тығыздығын есептеңдер. 2. Тұрмыста қолданылатын пропан газы С3Н8 ауадағы оттек газынан неше есе ауыр? «Ауа» тобына: 1. Көмірқышқыл газының СО2 сутек бойынша салыстырмалы тығыздығын есептеңдер. 2. Ең жеңіл газ сутегі болса, ең ауыр газ радон болып табылады. Сутегі газы радоннан неше есе жеңіл екенін табыңдар? «Газдар» тобына: 1.Оттектің сутек бойынша тығыздығын есептеңдер 2. Шарларды гелий газымен толтырғанда, ол жоғары қарай ұшады. Гелийдің ауадан неше есе жеңіл екенін анықтаңдар? Дескриптор: 1. Молярлық көлемді пайдаланып, тығыздықты есептейді. 2. Газдардың салыстырмалы тығыздығын табады. 2.Тапсырма  «Оттек» тобына:  «Шаршылар мен нөлдер» ойыны Ауадан ауыр болып келетін газ тәрізді заттардың формулаларын тауып, сызыңдар. CH4 H2 SO3 C2H6 SO2 CO2 NH3 N2 H2S Н2 Дескриптор: Газдардың молярлық массасын есептейді, ауаның массасымен салыстырады. «Ауа» тобына: «Үштік одақ» ойыны Ауа О2 Cl2 С3Н8 CO2 Дескриптор: 1. Газдардың молярлық массасын табады 2. Ауа, оттек, сутек газдары бойынша салыстырмалы тығыздықты есептейді АКТ Үлесті рме  қағазд ары Үлесті рме  қағазд ары «Газдар» тобына:   «Сәйкестендіру тесті» Сутек бойынша D=32 Aуа бойынша D=2,45 Оттек бойынша D=1,38 M = 44г/моль M = 64 г/моль M = 71 г/моль SO2 CO2 Cl2 Дескриптор: 1. Салыстырмалы тығыздық арқылы молярлық массаны табады 2. Молярлық масса арқылы белгісіз газдың формуласын табады «Бес саусақ» әдісі арқылы кері байланыс аламын. Үйге тапсырма: 1,5,7 есептер 2 мин 2 мин Қосымша ақпарат Саралау –  Сізқандайтәсілменкөбірекқолдаукөрсетпексіз?  Сізбасқаларға қарағанда қабілетті  оқушыларғақандайтапсырмалар бересіз?  Бағалау – Сіз оқушылардың  материалды игеру деңгейін  қалай тексеруді жоспарлап  отырсыз? Денсаулық және  қауіпсіздік техникасын  сақтау ● Өзін­өзі бағалау     Өзара бағалау «Жетістік баспалдағы» «Алма ағашы»  «Бес саусақ» Оқушылардың үйренгенін  тексеруді тиімді бағалау әдістері  арқылы жоспарлаймын  ● –жаратылыстану,  физикада химиядағы  термин сөздер көп  кездеседі. ­Оқушының сау және  қоршаған ортаға назар  аудару туралы сезімін  дамытып, басқалармен  жұмыс істеген жағдайда  кейбір шамада  қауіпсіздік шараларын  сақтауда жауаптылығын  көрсетеді. Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді  жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың  тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.  ● А деңгейі 1. Мына газдардың тығыздықтарын есептеңдер:  NH3, Cl2, CH4, SO2, H2. 2. Газдардың салыстырмалы тығыздықтарын (Н2,  ауа) табыңдар: NH3, HCl, SO3, H2S. B деңгейі 1. Көлемі 30 л, ауамен салыстырғандағы  тығыздығы 2­ге тең газдың массасын және  тығыздығын есептеңдер. 2. Массасы 128 г SO2 көлемін (қ.ж.), зат мөлшерін  және молекула санын есептеңдер. С деңгейі  1. Белгісіз газдың сутегімен салыстырғандағы  тығыздығы 32­ге тең болса, оның ауамен  салыстырғандағы тығыздығы қандай? 2. Белгісіз газдың тығыздығы p=1,52 г/л болса,  оның сутегімен салыстырғандағы тығыздығын  табыңдар. Сабақ бойынша рефлексия  Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары  шынайы, қолжетімді болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса,  неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс  жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді  пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар  болды ма және неліктен? Жалпы бағалау Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1:  2: Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/  қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?