9 сынып География пәні сабақ жоспары

Қысқа мерзімді жоспар Сабақ: №19 Күні: 13.11.2017 ж. Сынып: 9 «А» Сабақтың тақырыбы: Елдің  отын­энергетика  кешеніне сипаттама    1.Сабақтар топтамасы аяқталғанда оқушыларының нені білгенін, түсінгенін және жасай алғанын қалар едіңіз?  Білу: Отын энергетика кешеніне түсінік беру. Мұнай мен ғаз өнеркәсібі салаларын білу. Түсіну: Ел экономикасын дамытуда отын өнеркәсібінің маңызын түсіндіру.  Қолдану: Мұнай мен газ кен орындары мен өндірілетін аймақтарды картадан анықтау.  Талдау:  Қазақстан   жерінде   отын   кен   орындары   мен   өнеркәсіп   орындарының   орналасу заңдылықтарын түсіндіру.  Жинақтау:  Отын өнеркәсібінің қоршаған ортаға әсері туралы түсінік беру.  Бағалау:  Алған   білімдерін   қортындылай   отырып,   еліміздегі   газ   өнеркәсібінің   болашағы   және жергілікті жердегі отын түрлерімен оның игерілуі туралы өз ой­ пікірлерін жазу. 2.Жұмыстың   қандай   түрлері   оқушылардың   белсенді   білім   алуына   әсер   етіп,   олардың ойлауына барынша ықпал жасайды?  Жеке жұмыс, топтық әңгіме, гипотеза жасауға, оны қорғауға, сынақтан өткізуге және құруға уақыт бөлу 2.Оқушыларға білім алуға көмектесу үшін бағалауды қалай пайдаланасыз?   Оқушылардың жауабын тыңдай отырып екі жетістік бір ұсыныс айту,  дайын жауаптары арқылы өзін­өзі бағалау, критерий арқылы топтың жұмысын бағалау 3. Сыныптағы барлық оқушыларды (дарынды және талантты, жасы кіші) жұмысқа қалай тартасыз?      Ерте болған оқышыларға қосымша тапсырмалар беру 4.   Сіз олар үйренеді деп жоспарлаған нәрселердің барлығын олардың үйренгенін қайдан білесіз? Оқып үйрену нәтижелері бойынша берілген тапсырмаларды орындау барысында Сабақтың  барысы Уақыты Мұғалімнің іс ­әрекеті Ұйымдастыру кезеңі 5 минут Оқушылармен амандасып, оқушылардың көңілін сабаққа аудару,  сыныптағы оқушыларды  топқа бөлу. Сынып  құрамын түгелдеу, тақтаға күн ретін жазу.   ­сабақта  қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау;    ­сабақтың  өткізу жоспарын көрсету. 10 минут Кіріспе бөлім   Оқушыларға жеке жұмыс жасау  Оқулықпен жұмыс: тапсырылады.  1. Электронды оқулық: Мұнай және газ өнеркәсібі. 1. Отын өнеркәсібіне  жатады. .................., .........................,   2. Электр  энергясына ........................., ............................., .................. ....., .................., .......................................,   3. Отын­энергетикалық баланс дегеніміз  ­ ..........................     4. Мұнайдан өңдеген  кезде  ......................, ................, ......................, .................... Оқушылардың іс­әрекеті Оқушылар   топқа бөлінеді. Тақтадан күн ретін жазып  алады. сабақтың  жалпы  мақсатымен   және өткізу  жоспарымен танысады Оқушылар жеке жұмыс  жасап берілген  тапсырманы орындап  шығады. Дайын жауаптары  арқылы өзін­өзі бағалайды. .. алынады. 5. Мұнай өңдеу кезіндегі газ  қалдықтарынан ......................................, ............................., ....................................., ...................................... . 6. Мұнай кен  орындары   ...... ....., .............. ...., ........... ......,  ..................... ., ................ ......., ............ ............. кездеседі. 7. Мұнай кен  орындары    ...................., .........................., .................., ...... ........, ................. шоғырланған. 8. Мұнай 1899ж .............................,  1911ж ..........................., 1915ж ............................,  1979ж .................................. өндірілуде. 9. Қазақстандағы  мұнай  өңдеу   зауыттары ................................., .............................., ........... .......... . 10.Қазақстандағы газдың ірі кен орындары .....................,  11.Қазақстандағы негізгі газ өндіретін  компаниялар ............................., ..............................., ......... ..................., ...................................................  . 12. Қазақстандағы  газ өңдеу  зауыттары  .............................    2.   Картамен жұмыс  20 минут Негізгі бөлім Видео көрсетіп  Қазақстандағы отын өнеркәсіп  орындарының орналасуын өнеркәсіпдің  дамуынның  негізгі бағытын  анықтату  а)Тақтаға жаңа сабақтың тақырыбы жазылады ә)Жаңа терминдер мен ұғымдарды жазу тапсырылады Отын өнеркәсібі Су  ресурсы  Отын­энергетикалық  баланс б) Оқушыларға мәтінмен танысу тапсырылады І­топ. Отын­энергетика кешенінің шаруашылықта  маңызы.  II­топ. Қазақстандағы мұнай өнеркәсібінің дамуы.  Қазақстанның газ өнеркәсібі III­ топ. Отын өнеркәсібінің дамуына байланысты  туындайтын экологиялық мәселелер. 10 минут Қорытынды бөлім     Кескін  картаға   Қазақстанның  мұнай мен газ кен  Мұнайдан не өндіреді және қайда қолданады? Газден не өндіреді және қайда қолданады? Ойлан  және жылдам  жауап бер? 1. 2. Картамен жұмыс 1. орындарын және негізгі өндірілетін аудандарын   түсіріңдер. Оқушының  жеке пікірі(көзқарасы) 1. Қазақстандағы газ өнеркәсібінің даму жолдары мен  болашағы қалай деп ойлайсыңдар? Өз ойларыңды  жазыңдар. Қысқа мерзімді жоспар а)Оқушылар тақырыпты  жазып алады  ә)Жаңа терминдер мен  ұғымдарды  дәптерлеріне  жазып алады б)Оқушылар мәтінмен  танысып шығады. Топтаса  отырып ойланады,  талқылайды,оқушылар  бағалау көрсеткіштеріне  сүйене отырып, жақсы  жауап беруге ұмтылады.  Оқушыларға  сұрақтар  қойылады.Оқушылар  берілген сұрақтарға жауап  береді. Бүгінгі сабаққа  анализ жасайды. Сабақ рефлексиясын  жазады. Қысқа мерзімді жоспар 2. Туған жерлеріңде отынның қандай түрі  көбірек  пайдаланылады және неліктен? Топтық жұмысты бағалау критерий Тақырыпты ашу тереңдігі Тақырып ашылмаған ­0 ұпай Тақырып ашылған, бірақ  негізделмеген­1 ұпай Тақырып ашылған, жалпы негізделген – 2 ұпай Тақырып ашылған,  нақты негізделген­ 3 ұпай Сыныбы 9 «а» Күні  13.11.2017 ж Аты­жөні_______________ Жеке жұмыс. Оқулықпен жұмыс: 1. Отын өнеркәсібіне жатады. .................., .........................,   2. Электр энергясына ........................., ............................., ......................., .................., .......................................,   3. Отын­энергетикалық баланс дегеніміз ­ ..........................     4. Мұнайдан өңдеген кезде  ......................, ................, ......................, ...................... алынады. 5. Мұнай өңдеу кезіндегі газ  қалдықтарынан ......................................, ............................., ....................................., ...................................... . 6. Мұнай кен орындары   ...... ....., .............. ...., ........... ......,  ......................, ................ ......., ............ ............. кездеседі. 7. Мұнай кен орындары    ...................., .........................., .................., .............., ................. шоғырланған. 8. Мұнай 1899ж ............................., 1911ж ..........................., 1915ж ............................, 1979ж .................................. өндірілуде. 9. Қазақстандағы  мұнай  өңдеу  зауыттары ................................., .............................., ..................... . 10.Қазақстандағы газдың ірі кен орындары .....................,   11.Қазақстандағы негізгі газ өндіретін  компаниялар ............................., ..............................., ............................, ...................................................  . 12.Қазақстандағы  газ өңдеу зауыттары  .............................  Жаңа терминдер мен ұғымдарды жазу тапсырылады Отын өнеркәсібі,  Су  ресурсы,  Отын­энергетикалық баланс І­топ. Отын­энергетика кешенінің шаруашылықта маңызы.  II­топ. Қазақстандағы мұнай өнеркәсібінің дамуы. Қазақстанның газ өнеркәсібі III­ топ. Отын өнеркәсібінің дамуына байланысты туындайтын экологиялық мәселелер. Ойлан  және жылдам  жауап бер? 3. Мұнайдан не өндіреді және қайда қолданады? 4. Газден не өндіреді және қайда қолданады? 2.  Кескін  картаға   Қазақстанның  мұнай мен газ кен орындарын және негізгі өндірілетін аудандарын  түсіріңдер. Картамен жұмыс Жеке пікір (көзқарас) 3. Қазақстандағы газ өнеркәсібінің даму жолдары мен болашағы қалай деп ойлайсыңдар? Өз ойларыңды жазыңдар. 4. Туған жерлеріңде отынның қандай түрі  көбірек пайдаланылады және неліктен? Сыныбы 9 «а» Күні  13.11.2017 ж Аты­жөні_______________ Жеке жұмыс. Оқулықпен жұмыс: 13.Отын өнеркәсібіне жатады. .................., .........................,   14.Электр энергясына ........................., ............................., ......................., .................., .......................................,   15.Отын­энергетикалық баланс дегеніміз ­ ..........................     16.Мұнайдан өңдеген кезде  ......................, ................, ......................, ...................... алынады. 17.Мұнай өңдеу кезіндегі газ  қалдықтарынан ......................................, ............................., ....................................., ...................................... . 18.Мұнай кен орындары   ...... ....., .............. ...., ........... ......,  ......................, ................ ......., ............ ............. кездеседі. 19.Мұнай кен орындары    ...................., .........................., .................., .............., ................. шоғырланған. 20.Мұнай 1899ж ............................., 1911ж ..........................., 1915ж ............................, 1979ж .................................. өндірілуде. 21.Қазақстандағы  мұнай  өңдеу  зауыттары ................................., .............................., ..................... . 22.Қазақстандағы газдың ірі кен орындары .....................,   23.Қазақстандағы негізгі газ өндіретін  компаниялар ............................., ..............................., ............................, ...................................................  . 24.Қазақстандағы  газ өңдеу зауыттары  .............................  Жаңа терминдер мен ұғымдарды жазу тапсырылады Отын өнеркәсібі,  Су  ресурсы,  Отын­энергетикалық баланс І­топ. Отын­энергетика кешенінің шаруашылықта маңызы.  II­топ. Қазақстандағы мұнай өнеркәсібінің дамуы. Қазақстанның газ өнеркәсібі III­ топ. Отын өнеркәсібінің дамуына байланысты туындайтын экологиялық мәселелер. Қысқа мерзімді жоспар 5. Мұнайдан не өндіреді және қайда қолданады? 6. Газден не өндіреді және қайда қолданады? 3.  Кескін  картаға   Қазақстанның  мұнай мен газ кен орындарын және негізгі өндірілетін аудандарын  түсіріңдер. Картамен жұмыс Ойлан  және жылдам  жауап бер? 5. Қазақстандағы газ өнеркәсібінің даму жолдары мен болашағы қалай деп ойлайсыңдар? Өз ойларыңды жазыңдар. 6. Туған жерлеріңде отынның қандай түрі  көбірек пайдаланылады және неліктен? Жеке пікір (көзқарас) Отын ­ энергетикалық кешен Жарияланды 1­04­2013, 23:42 Категориясы: География  Тақырыбы: Отын ­ энергетикалық кешен (9 ­ сынып география пәні) §6 Кешеннің ерекшелігі мен маңызы. Мұнай және газ өнеркәсібі Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға еліміздегі жетекші сала аралық кешенді, оның елдің  шаруашылығындағы негізгі міндеті жайлы жалпы мағлұмат. Дамытушылық: Проблемалық тапсырмаларды шешу арқылы оқушылардың ойлау қабілетін  дамыту. Тәрбиелік: Қазақстандағы табиғат байлықтарын тиімді әрі қорғай білуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Көрнекілігі: Карта, Трек схемалар, кестелер, атлас, кескін карта т. б. Сабақты ұйымдастыру формасы: Оқушылармен амандасу. Сабақты жүргізу әдіс ­ тәсілдері: сұрақ ­ жауап, әңгімелеу. Құрал ­ жабдықтар: Қазақстанның әкімшілік ­ саяси картасы Негізгі ұғымдар: отын өнеркәсібі, электр қуаты, энергетикалық ресурстар, мұнай ­ газ алабы, мұнай ­ газ құбырлары, ілеспе газ, газ құбыры жүйесі Номенклатура: Маңғыстау алабы – Өзен және Жетібай, Қаражамбас, Қаламқас, Солтүстік  Бозашы, Кеңқияқ, Жаңажол, Оңтүстік Торғай алабы – Құмкөл; Ақтөбе, Орал, Тараз, Қарағанды,  Атырау Қысқа мерзімді жоспар Сабақтың барысы 1. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру. 3. Жаңа тақырыпқа көшу кезеңі Жаңа тақырыпқа көшу үшін оқушыларға бірнеше сұрақ қояды: 1. Салааралық өндірістік кешен дегеніміз не? 2. Қазақстан өнеркәсібіндегі ең ірі салааралық өндірістік кешені қай кешен? 4. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі. Ең алдымен тақырыпқа жалпы шолу жасайды. Отын ­ энергетикалық кешен (ОЭК) – отын өнеркәсібі мен электр қуатын біріктіреді. ОЭК отын электр мұнай құбыры өнеркәсібінің қуаты газ құбыры салалары (ЖЭС, СЭС, (ЭЖТ) (мұнай және АЭС) мұнай өңдеу, газ, көмір) Кешеннің негізін энергетикалық ресурстар құрайды. Қазақстанның ОЭК – і негізгі 4  ерекшеліктерімен сипатталады: 1) кешен отынның ірі ресурстары мен энергия қуатына сүйенеді; 2)  отынды өндіру ішкі тұтынудан бірнеше есе асып түседі; 3) өте тиімді отын түрі табиғи газ бен  мұнай болғанмен, негізгі энергия көзі көмір; 4) экологиялық проблемалар туындайды. Мұнай  өнеркәсібі отын өнеркәсібіндегі жетекші ролді атқарады. Одан 300 түрлі өнім алуға болады.  Қазақстандағы мұнай өнеркәсібі ХІХ ғ. аяғынан бастап дамыды. 1911 ж. Орал ­ Ембі мұнай ­ газ алабындағы Доссор кеніші игеріле бастады. Кейін  Маңғыстау, Оңтүстік Торғай алаптары ашылды. Мұнай мен газды ірі компаниялар өндіруде:  «Шеврон ­ Тексако» (Теңіз), ҚӨБ концорциумы (Қарашығанақ). Қытай ұлттық мұнай компаниясы  (Жаңажол, Құмкөл), «Қазмұнайгаз». Қазақстанның ең ірі ұлттық компаниясы. Мұнай өндіріс  ауданынан темір жол арқылы цистерналарда, Каспий теңізі арқылы танкерлермен, негізгі бөлігі  құбыр арқылы тасымалданады. Газ өндіру жеке сала ретінде 1920 ж. Игерілді. Қазір  республикамызда ілеспе газбен бірге табиғи газ да өндіріледі. Газ құбыр арқылы тасымалданады. Республикамыздағы өзекті мәселелердің бірі – бірыңғай  газ құбыры жүйесін құру. 5. Жаңа тақырыпты бекіту кезеңі: 1. Энергетикалық ресурстар қалай бөлінеді? 2. Мұнайдың қандай кен орындары бар? 3.  Қазақстандағы ең ірі магистральді мұнай құбырларын ата. 4. Қазіргі кезде газ өнеркәсібі қалай  дамуда? 5. Табиғи газ неше облысқа тасымалданады? 6. Транзитті газ құбырларын ата, картадан  көрсет. Бекіту сабағы “Бақытты сәт ” ойыны 1. шарлар салынған қапшық немесе кішкене бөшке. 2. Секундомер (сағат) 3. Ортақ бағалау парағы 4. Фишкалар 5. Үй тапсырмасы (әр командаға 2 сұрақтан). 6. Конкурс тапсырмалары. 7. Жауап үлгілері. Қысқа мерзімді жоспар Ойынның жүру барысы Сынып 2 командаға бөлінеді, әр команданың өз Капитаны және атауы болады. І гейм. “Бой сергіту”. Командаларға 8 сұрақ беріліп, оларды талдауға 5 минут бөлінеді.  Команданың бір өкілі жауап береді, ал бәсекелес команда жауаптың дұрыстығын үлгі бойынша  қадағалап отырады. Сұрақтарға ең көп дұрыс жауап берген команда ұтады. ІІ. Гейм. “Бөшкеден шыққан бас қатырғылар”. Команда мүшелері бөшкеден нөмірлері бар  шарлар алып шығады. Жүргізуші әр нөмірге жұмбақ немесе сұрақ оқиды. Өз ішінде талқылаған соң, команда капитандары жауап береді. ІІІ. “Жұмбақтас”. Мұнда жүргізушінің сұрағына жылдамырақ жауап берген команда ұтады.  Егер жауап дайын болса, команда көк жалаушаны немесе қолын көтереді. Сұрақтар: 1. Қазақстанда қандай ұлттық мұнай компаниясы жұмыс жасайды? 2. Қандай мұнай құбырларын білесіздер 3. Атластың отын ­ энергетика кешені картасынан мұнай ­ газ алаптарын және кен  орындарын табыңыздар 4. Атластағы картадан газ алаптарын және газ кен орындарын табыңыздар 5. Теңіз мұнай кен орны қай жылы ашылды? 6. Дүние жүзі ең ірі газ конденсат кенішінің бірін аты. ІҮ гейм. “Сен – маған, мен ­ саған”. Командалар бір ­ біріне 2 сұрақтан қояды (үй  тапсырмасы). Ү гейм. “Көсемдікке ұмтылу”. Сұрақтарға барлық ойыншылар жауап береді. Ең көп дұрыс  жауап берген команда ұтады. Ал ең көп дұрыс жауап береген (4 ­ 7) балалар өз командасына  қосымша ұпай (өздеріне баға: 4 ­ 5 жауап ­ 4 балл –”4” бағасын, 6 ­ 7 жауап ­ 5 балл –”5” бағасын)  алады. (тест түрінде 12) 2, 3, 4, 5 геймдерді талқылауға 1 минуттан беріледі. Егер бірден жауап берілсе, онда осы  үнемделген уақытын команда басқа сұрақты талдағанда пайдаланады. Әрбір дұрыс жауапқа  команда 1 балл немесе фишка алады. Жауап үлгісі. 1. Қазақстанда қандай ұлттық мұнай компаниясы жұмыс жасайды? Жауабы: Мұнай мен газды ірі компаниялар өндіруде: “Шеврон Тексако” (Қарашығанақ), Қытай ұлттық мұнай компаниясы (Жаңажол), Канаданың “Петро ­ Қазақстан” компаниясы  (Құмкөл) мұнайын игеруде. Қазақстанның ең ірі ұлттық мұнай компаниясы “Қазмұнайгаз”. 2. Мұнай құбырларын картадан табыңыздар. Жауабы: Ең ірілері Атырау ­ Новороссийск, Атырау ­ Самара, атырау – Орск, Омск ­  Повлодар – Шымкент – Чарджоу, Қарашығанақ – Атырау. Салынып жатқан ірі мұнай құбырының  бірі Атасу ­ Алашаңқай (Қытай). 3. Атластың “отын ­ энергетика кешені “картасынан мұнай ­ газ алаптарын және мәтіндегі  кен орындарды табыңдар. Қысқа мерзімді жоспар Жауабы: Кен орындары 1960жыл Орал ­ Ембі мұнай ­ газ алабындағы Доссор 1970 ж. Қаражанбас, Қаламқас, Солтүстік Бозащы және т. б. Кен орындары. Мұнайды Тереңірек қабаттардан тұз тұнбасының астынан Кеңқияқ және Жаңажол, алып  Қарашығанақ, Теңіз мұнай кен орындары. Кеңқияқ, Жаңажол, Қарашығанақ кен орын ­ ғы ілеспе газдан сұйық көмір сутегін бөліп  алып – одан конденсат алды. 1980 ж. үшінші мұнай газ алабы ­ Оңтүстік Торғай ашылды. Ірі кен орыны Құмкөл. 1990 ж. басында ең үлкен мұнай ­ газ алабы ашылды. “Қазақстан Каспий шельф” компаниясы Каспий теңізінің Солтүстік қайраңнан ең үлкен мұнай кен орны қашанда ашты. 4. Атластағы картадан газ алаптарын және газ кен орындарын табыңыздар. 1960ж Маңғыстау мұнай – газ алабынан басталды. Қазіргі кезде республикада көптеген газ  қорлары барланды. Бірақ 2/5 бөлігі Қарашығанақ кен орынының үлесінде. Келесі ірі кен  орындарына Қашаған, Имашев, Жаңажол жатады. Оңтүстік Шу – Сарысу газ алабы біртіндеп қолға  алынып игеріле бастады. 5. Теңіз мұнай кен орны қай жылы ашылды? Теңіз мұнай кен орыны 1979 ж. ашылды. Орташа тереңдігі 5500 ­ 6000 метр. Дүние жүзіндегі ең ірі газконденсат кешенінің бірін ата. Д. Ж. ең ірі газконденсат кенішінің бірі Қарашығанақ. ІІ гейм Қазақстан аумағында әлемдік көмір қорының 3, 3% ­ ы шоғырланған көмір өндіруден сегізінші орында ал Ресеймен Украинадан кейінгі үшінші орында В тобы жалпы қоры ­ 176, 6млрд тонна өндіру мүмкіндігі 21, 5млрд тонна 6. Сабақты қорытындылау: 1. Қазақстанның отын ­ энергетика кешенінің құрамы қандай? 2. Қазақстан ОЭК ­ нің негізгі ерекшеліктері қандай? 3. Қазақстанның ОЭК бойынша д. ж.­ гі көрінісі немесе сипаты қандай? 7. Бағалау кезеңі: 8. Үйге тапсырма беру: Қазақстанның отын ресурстары (мұнай, газ, көмір) кен орындары мен алаптарын кескін  картаға түсіру.    Сабақтағы кері байланыс Жарияланды 1­05­2014, 06:32 Категориясы: Ұстаздарға  Коучинг сабақ жоспары № 2 Коучинг тақырыбы: Сабақтағы кері байланыс. Оқытудың мақсаты: Мұғалімдерге сабақтағы кері байланыс жайлы, оның классификасиясы,  әдістері жайлы мәліметтер алуға жағдай жасау. Қысқа мерзімді жоспар Оқушылардың көңіл – күйіне, сабақтағы іс ­ әрекетке, оқу материалдарына рефлексия жасау жолдарын жоспарлауды бірлесіп қарастыру. Күтілетін нәтиже: Мұғалімдер сабақтағы кері байланыс жайлы, оның классификасиясы,  әдістері жайлы мәліметтермен таныс болады. Кері байланыстың мәнін, оның түрлерін түсінеді.  Оқушылардың көңіл – күйіне, оқу материалдарына қалай кері байланыс жасау керектігін біледі. Жүру барысы: І. Ұйымдастыру. а) Сәлемдесу, қатысушыларды ортаға шақыру. Тренинг өткізу. «Суретші» Қатысушылардың екі адамнан жұптасуын сұрау. Қатысушылар екі адамнан бір ­ біріне қарама ­ қарсы тұрады. Олар құшақтасақан күйі  бірінің арқасына бірі ақ парақты қойып сурет салады. (Не салып жатқанын өздері көре алмайды)  Енді осы суретті бір ­ біріне сыйға тартады. ә) Ұқсас суреттер бойынша топқа бөлу. Мұғалімдер төрт ­ төрттен топқа бөлінеді ІІ. Негізгі бөлім 1) Бастапқы кері байланыс. Көңіл ­ күй мен эмоциялық жағдайға кері байланыс.  Мұғалімдердің коучингке эмоциялық тұрғыдан дайындығын байқау. 2) Бірлескен талдау. «Миға шабуыл» ­ Қалай ойлайсыздар, сабақтағы кері байланыс немесе рефлексия деген не? ­ Кері байланыстың (рефлексияның мақсаты) мақсаты не? ­ Кері байланыстың қандай түрлерін білесіздер? ­ Қандай әдіс ­ тәсілдері бар? Қатысушылар кері байланыстың қажеттілігі жайлы бір ­  бірімен ойларымен бөліседі. 3) Қызығушылығын ояту. Мұғалімдерге «Данышпан мен адам» атты аңызды әңгімелеп беру. «Данышпан мен адам» Ертеде бір данышпан өмір сүріпті. Ол бәрін біледі екен. Ал бір адам оны көре алмапты.  Елдің көзінше оның да бірдеңені білмейтінін дәлелдегісі келіпті. Бірде көп адамдар отырған жерде  әлгі адам алақанына бір көбелекті қысып ұстап тұрып, данышпаннан «­ Айтшы данышпаным, менің  қолымдағы қандай көбелек, тірі ме? өлі ме?» ­ деп сұрайды. Ол өзі ішінен «Егер тірі десе ­ мыжып  жіберемін, ал егер өлі десе ­ онда қоя беремін.» деп ойлап тұрады. Данышпан болса, сәл ойланып  тұрып «бәрі сенің қолыңда» депті. Аңызда айтылғандай баланың (оқушының ) өзін табысты, алғыр сезінуінің бәрі біздің  қолымызда екен. 4) Сабақтағы кері байланыс. Слайдтар Слайд арқылы мұғалімдерге сабақтағы кері байланыс жайлы, оның классификасиясы,  формасы жайлы мәліметтер беру. • Көңіл – күй мен эмоциялық жағдайды анықтауға арналған кері байланыстың әдіс –  тәсілдер: Көңіл – күйдің алуандығын білдіретін әртүрлі суреттер, түрлі ­ түсті карточкалар, бет  әлпетті бейнелейтін карточкалар (смайликтер), көңіл ­ күйді бояу түстерімен анықтау. («Ауа  райы», «Бағдаршам»т. с. с Мысалы: «Алма ағашы» әдісі Оқушыларға сабақ басында екі түсті “алма” беріледі. Сабақ соңында оны алма ағашына ілу  керек. Жасыл түсті алма – мен бүгін бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл – күйім  көтеріңкі. Қызыл түсті алма – мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл – күйім жоқ. Немесе «Бір сөзбен» әдісі ­ Оқушылар өздеріне берілген 12 сөздің ішінен, өздерінің бүгінгі  сабақтағы жағдайын сипатайтындай 3 сөзді таңдап айтады. *Төзімсіздік, *Ашу, * Қуаныш, * Немқұрайлылық,*Қанағаттану, *Шабыт, *Зерігу,* Алаңдау, * Тыныштық, * Сенімділік, * Сенімсіздік, *Рахаттану. • Сабақтағы іс ­ әрекетке кері байланыс. (Мысалы: «Табыс сатысы» әдісі: кәдімгі сатының суреті, сатының 1 ­ ші баспалдағы  *Мен.............. БІЛЕМІН*, 2 ­ ші баспалдағы *мен.................. ТҮСІНЕМІН*, 3 ­ ші баспалдағы  *Мен............. ЖАСАЙ АЛАМЫН* ) «Таңдау» әдісі. Қысқа мерзімді жоспар 1. Мен сабақ қызықты _____________ қызықсыз болды деп ойлаймын. 2. Мен сабақта: үйрендім көп нәрсені _____________ үйренгенім аз болды. 3. Мен басқаларды мұқият ______________ зейінсіз тыңдадым. 4. Мен пікірсайыстарға жиі ______________ сирек қатыстым 5. Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын ____________ риза емеспін. Бұл карточканы таратып бергенде оқушылар өздерінің сабаққа қатысу деңгейі мен сабаққа  деген ынтасын білдіретін сөйлемдердің бірінің тұсына « +» белгісін қою тапсырылады. • Оқу материалының мазмұнының рефлексиясы (кері байланысы) ­ Аяқталмаған сөйлем әдісі; тезистер беру; афоризм таңдау ­ “Бұрын мен білмеуші едім,.. Енді мен білемін” деген сияқты ой ­ пікірлеріңді білдіру. ­ “Синквейн” әдісі, оқушының оқып отырған тақырыпқа қатысты іс ­ әрекетін анықтауға, бұрынғы білім мен жаңаны түсінудің арақатынасын жалғастыруға мүмкіндік  береді. Мысалы: “Аяқталмаған сөйлемдер” * Бүгін мен...................... білдім *................. қызықты болды. *.......................... қиын болды. *..................... тапсырманы мен орындадым. *......................... екенін түсіндім. * Мен енді....................... білемін. * Мен............................... сезіндім *Мен..................................... білім алдым. * Мен......................................... үйрендім. *................................. менің қолымнан келді. * Мен...................................... жасай алдым * Мен.................................... жасап көруге талпынамын. *.................. мені таң қалдырды. *  Сабақ менің өміріме..... берді. * Менің............. жасағым келді «Плюс, минус, қызықты» «Плюс» ­ оң әсер еткен фактілерді, алған, білімдері жайлы жазады. «Минус» ­ “қолымнан келмей жатыр” немесе “ түсініксіз болып тұр ” деген ойларын жазады. «Қызықты»­ деген бағанға өздеріне не қызықты болды соны жазады, немесе не жайында  көбірек білгісі, соны жазады. 5) Мұғалімдерге екі сабақтың панорамасын көрсету. ­ Осы сабақтарға кері байланысты қалай ұйымдастырар едіңіздер. Топтар ақылдасып осы  сабаққа кері байланысты қалай жасайтыны жайлы пікірлеседі. Оны топ алдында қорғайды. 6) Оқушылардан алынатын топтық кері байланыс сұрақтарын талқылау. ­ Оқушылардан топтық кері байланыс алуға да болады екен. Осы сұрақтарды оқып талқылап  көрейік. (орысшадан аударылды.) ­ Топтық кері байланыс қай кезде тиімді екенін айтыңыздар? Топтық кері байланыс сұрақтары: 1. Жұмыс барысында топтағы қарым ­ қатынас тапсырманың орындалуына қалай әсер етті? ­ жұмыстың тиімділігін одан әрі арттыруға көмектесті ­ жұмыстың жақсы жүруіне кедергі болды ­ біздің қарым ­ қатынасымыз тапсырманы нақты орындауға мүмкіндік бермеді, топтағы  қарым ­ қатынасымыз тапсырма орындаған сайын нашарлап кетті. 2. Топтағы қарым ­ қатынас әсіресе қай дәрежеде көбірек іске асты? ­ ақпарат алмасуда ­ өзара қарым­қатынаста ­ өзара түсіністікте ­ осы дәрежелердің бәрінде іске асты. 3. Топ мүшелері тапсырма орындау барысында қандай деңгейдегі коммуникативтік  қиындықтарды сезінді? ­ ақпараттың аздығы, жетіспеушілігі ­ коммуникативтік құралдың тапшылығы (сөз байлығының төмен болуы, ойды дұрыс жеткізе Қысқа мерзімді жоспар алмау) ­ тілдік, сөйлесу қарым ­ қатынасындағы қиыншылық 4. Жұмыс барысында қарым ­ қатынас жасаудың қай стилі басым болды? ­ бір адамға бағытталған стиль ­ тапсырманы орындауға бағытталған стиль 5. Тапсырма орындау барысында топта ауызбіршілік сақталды ма? ­ топта ауызбіршілік пен серіктестік қарым ­ қатынас сақталды ­ топтағы бірлік, ауызбіршіліктің бұзылғаны байқалды. 6. топтағы сол жағдайдың болуына кім немесе не әсер етті? ­ топтағы бір адамның өзін көшбасшылыққа итермелеуі ­ топ мүшелерінің көбісінің ортақ қарым ­ қатынас орнатқысы келмеуі, немқұрайлылығы ­ бірігіп істеуге берілген тапсырманы түсінбеу. ­ берілген тапсырманың қызықсыз, қиын болуы ІІІ. Қорытынды кезең. • Сабақ соңындағы кері ­ байланыс. «Тазалық» ойыны түрінде алу. Қатысушыларға бір парақ беріледі. Онда мыналар салынған: Чемодан(суреті) қоқыс жәшігі (суреті) еттартқыш (Суреті) ­ Құрметті әріптестер, бүгінгі тақырып бойынша алған керекті ақпараттарыңызды чемоданға салыңыздар (жазыңыздар), бүгіні сабақтағы керек емес болған, артық дүниені қоқыс жәшігіне  салыңыздар (жазыңыздар). Ал бүгіні ақпараттың ішінде әлі оқуым керек, толықтыруым керек  дегендері болса, еттартқышқа салыңыздар (жазыңыздар) Осылайша қатысушы мұғалімдердің коучингтен не білім алғандарын көрсетеді. Қорытынды: Кері байланыс әрекетін ұйымдастыруда көзделетін басты мақсат: оқушының саналы ішкі  рефлексиясын даярлау, сол арқылы қазіргі кездегі маңызды болып саналатын өз бетімен еңбектену,  бәсекеге қабілетті болу, алғырлық сияқты қабілеттерін дамыту.