АЛЬТЕРНАТИВТІ ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНІҢ ҚАЗАҚСТАНДА ҚОЛДАНЫЛУ КӨРІНІСІ

АЛЬТЕРНАТИВТІ ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНІҢ ҚАЗАҚСТАНДА ҚОЛДАНЫЛУ КӨРІНІСІ ə ə Бүгінгі  таңда  адамзат  алдында   леуметтік  ахуалдың,  жалпы   экономикалық  ж не  экологиялық  жағдайдың  бұзылуы  сияқты  ғаламдық   ə м селе  туындап  отыр.  Ал  2017 жылы  отанымыздың  жүрегі  Астана   қаласында  өткізілетін  ЭКСПО­17  халықаралық  көрмесінде «жасыл  экономиканың" негізінде жасалған, болашақтың балама энергия көздеріне  арналған  ірі  жобамыз  аяулы  коршаған  ортаны  қорғау  бағытындығы  сан   алуан  жол  торабының  бірі  болып табылады. ə ə Қазақстанның жел энергетикасын дамыту  леуеті өте жоғары. ҚР  Қоршаған  ортаны  қорғау  министрлігі  мен  БҰҰ­ның  даму  жөніндегі   бағдарламасының  м ліметтеріне сүйенсек,  еліміздің  потенциалы  мыңдаған   МВт  немесе  жылына 1 триллион  кВт­сағ  көлемінде — бұл  дүние  жүзі   бойынша  үздік  көрсеткіштердің  бірі.Қазақстанда  өте  қолайлы  жел  ə д ліздері бар: жел бір бағытта соғатын аймақтар (Ерейментау, Жүзімдік)  ə ж не қарама­ қарсы бағыттарда алмасып  отыратын аймақтар  (Жоңғар  қақпасы,Шелек, Қордай).Қазақстанның  электр  станцияларының  белгіленген  жалпы  қуаты 18,993 ГВт, қолданыстағы қуаты — 14,558 ГВт. Ал күн электр  станциясы – экологиялық тұрғыдан таза,дыбыссыз,  қауіпсіз   рі  пайдалануға  ыңғайлы,  оның  үстіне  өз  құнын 100 пайыз  деңгейінде  ақтайтын  тиімді   қондырғы.  Жұмыс  істеу  мерзімі  шамамен 30 жыл.  Осы 30 жыл  ішінде   жасалуына неб рі 1 кг күн кремнийі жұмсалған элемент Жылу электр  стансасында мұнайдың  100  тоннасынан  немесе  Атом  электр  стансасында 1 кг  байытылған  ураннан  өндірілетін соншалықты  электр  қуатын  бере   алады.  Елімізде  қазіргі  таңда  «күн»  өнімін  сататын компания  жұмыс  істеп жатыр. 2012 жылғы  желтоқсан  айынан  бері  қызметін  жалғастырып  келе   жатқан «Astana Solar» ЖШС  фотоэлектрлі  модульдердің  зауыты  күн   энергиясын  пайдалану  құрылғыларын  жасайтын  бірден­бір  монополиялық   компания. ə ə   Бүгінде  компанияда  фотоэлектрлі  модульдер  5МВт­қа  дейін   ə өндіріледі,  ал  жыл  соңына  дейін  ол  мөлшерді  екі  еселендіру   жоспарлануда.  Нарықтық  қажеттіліктерді  маркетингтік  зерттеудің   ə н тижесінде бұл сатыда модульдердің екі түрін: қуаттылығы 220­дан 240 Вт­ қа дейін KZPV  230 M60 ж не  қуаттылығы 250­ден 280 Вт­қа  дейін KZPV  270 M72 өндіру  туралы  шешім  қабылданды.Қазақстанда  баламалы  энергия  көздерінің  түрлерінен дамығаны­су  энергиясын пайдалану.  Қазақстан   өзендерінің  су  энергетикалық  жылдық  қорлары 162,9  млрд.  кВт  сағ.   болып  бағаланады.  Соның  ішінде  техникалық  тұрғыдан  пайдалануға  болатыны 62 млрд.  кВт  сағ.  Оңтүстік­шығыс  Қазақстанның  су   энергетикасы  қорлары негізінен Іле өзені ж не Балқаш көлі мен Алакөлдің  ə шығыс бөлігі алаптарында орналасқан. Ал  біздің  мемлекетіміз  «жасыл»   экономикаға  көшу  аясындағы  саясатты  белсенді  жүргізіп  жатқанда,  мен   осы  үдерістің  бөлігі  ретінде  қазірден  бастап  «жасыл»  болашақты құруға   мардымсыз  болса  да  кішігірім  қадамдар  жасауға  тырысудамын.  М селен,  бітіру/дипломдық  жұмысымның  тақырыбы  ретінде  «Қазақстан   Республикасындағы  баламалы энергия көздерін пайдалануға экологиялық  баға беру (күн энергиясы мысалында)»  таңдадым.  Қазіргі  уақытта  жел,  су   ə ж не  Күн  сынды  альтернативті  энергия  көздерін пайдалану ­ жоғары  ə д режеде деп айту қиынға соғады. Өйткені мамандардың есебі бойынша,   елімізде  жалпы  жаңғыртылатын  энергия  көздерінің  үлесі 1%. Бүгінде   Қазақстанның  жер  қойнауы  табиғи  қазбаларға  бай  болғандықтан  энергия   тапшылығы  айтарлықтай  байқалмайды.  Дегенмен,  баламалы  энергия   көздері­болашақтың  қажеттілігі  екені  сөзсіз.   ə