Интерактивдуу усулдар

Саалаев Өскөн

Пассивдүү(демилгесиз) усулдарга-аңгеме, лекция, чечмелөө, түшүндүрүү, экскурсия, көрсөтүү ыкмалары(окуучулар көрүп уга турган маалыматтар) кирет

Ал эми активдүү (демилгелүү) усулдарга-китеп (текст) менен иштөө, тапшырмаларды, көнүгүүлөрдү аткаруу, тест алуу, маселе чыгаруу, өз алдынча чыгармачылык менен иштөө ж. б. ыкмалары кирет.

Жаңы идеяларды жаратуучу усулдар

 а) акыл чабуулу (жеке, түгөйлөшкөн, группалык, кыскача а, б, в деп дагы атайбыз).
 
б) эркин жазуу

2. Бири-бирин окутуу усулдары

Бул усулдар окуучулардын чакан топторго бөлүнүп иштөөсү аркылуу ишке ашырылат.
а) чакан топтордо иштөө
б) “ мозаика ” бири-бирин окутуу
в) кезектешип бири-бирин окутуу
г) жалпы бирин-бири окутуу
д) ийрек (зигзаг)
е) чаташкан логикалык чынжырлар
ж) ротация усулу

Ротация усулу

Окуучулар бир нече чакан топторго бөлүнүшөт. (2-3мүн)
Ар-бир топко тема, суроо же тапшырма жазылган ватман жана маркерлер таратылып тапшырма түшүндүрүлөт. (2-3мүнөт, ватман экиге бөлүнөт)
Ар-бир топ өз ара кеңешип суроолорго бир нече жооп жазышат. (2-3мүн)
Берилген убакыт бүткөндө, мугалим “Ротация” деген команда берип, окуучулар өз ватмандарын сааттын жебесинин багыты боюнча өзүнөн кийинки топко жиберишет. Алар дагы өз билгендерин кошумчалап кийинки топко которушат. (2-3мүн)
Ошентип ар-бир топтун ватмандары өздөрүнө кайтып келгиче иш улана берет. (бири-бирин кайталабашы керек)
Ватмандарын алып башка топтогулардын жазган маалыматтары менен таанышып чыгышат. Ар-бир топ кезеги менен доскага чыгып аларды окуп беришет.(эгерде зарыл болсо ушуну менен токтотсо болот)
Андан кийин өтүлгөн тема боюнча текст таратылат же китептен берилет. Окуучулар аны окуп чыгышат.
Ватмандын экинчи бөлүгү таратылып ага окуганда дагы кошумча маалыматтар пайда болсо кыскача жазышат. (4-5мүн)
Убакыт бүткөндө аны мурдагы илген ватмандын жанына илип экөөнү салыштыра окуп беришет. (2-3мүн)

3. Талкуулап, пикир алышуу усулдары

а) дискуссия
б) кайчылаш дискуссия
е) сүрөт менен иштөө
в) дебат (саясий, парламенттик ж. б. дебаттар)
ж) позицияңды ээле
г) класста жалпы талкулоо
з) ПОПС и)ПСМТ к) РАФТ
д) биргелешип издөө (дискуссиянын бир түрү)

ПСМТ усулу
ПСМТ (Позиция-себеп-мисал-тыянак) усулун колдонуу балдардын талкууга катышы билүүсүн өнүктүрүү үчүн эң мыкты ыкма болушу мүмкүн. Мындай ыкма балдардын инсандарга эмес, идеяларга көңүл бургандай кылып өз пикирлерин айтышына багыт берет.
Пикирлерин айтып жатканда балдардан төмөндөгүдөй ырааттуулукту сактоону өтүнүңүз. Бул үчүн жөнөкөй бир мисал келтирели:
1.Позиция
Окуучу өз позициясын билдирет: “Чылым чеккенге тыюу салуу керек дегенге мен макулмун”
2.Себеп
Окуучу эмне үчүн башкача эмес, дал ушундай пикирде экендигинин себебин айтат:
“Чылым чегүүдөн өпкө рак оорусуна чалдыгат”
3.Мисал
Окуучу мисал келтирет: “ Төлөмүш байкем былтыр өпкө рагынан каза болду”
4.Тыянак
Окуучу өз аргументтерин жалпылаштырат: “Мына ушул себептен мен элибиздин ден-соолугу чың болушу үчүн мен чылым чеккенге тыюу салуу керек деп ойлойм».

4. Өтүлгөн темаларды кайталоо усулдары

 а) карусель
б) троян аты (тарыхтан)
в) коллективде иштөө
г) кубиктеги суроолор
д) суроолор дарагы (башка учурда дагы пайдаланылат)
е) ачык суроо

5. Идеяларды графика түрүндө чагылдыруу усулдары
 а) кластер (кластер суроолору менен, кластер табышмак)
б) концептуалдык карта
г) жүзүм шиңгили
в) блокторго бөлүштүрүү
д) аныктоо шкаласы
е) долбоор түзүү
 

Кластердин түрлөрү
(Айылдык билим берүү)
Идеяларды чагылдыруудагы графикалык уюштуруучу. Сызыктуу эмес ойломдук ишти чагылдуруу ыкмасы. Кандайдыр бир темадагы идеяларды эркин жана бат чогултууга жардам берген педагогикалык стратегия. Ал бат унутулуп кала турган идеяларды графикалык сүрөттөө менен кагаз үстүнө белгилөөгө мүмкүндүк берет. Кластердин мүмкүнчүлүктөрү жана түрлөрү ар кандай: <<кластер суроолор менен>> (идеялардын ордуна суроолор жазылат) << кластер – табышмак >> (кластердеги теманын же өзүнчө түшүнүктөрдүн ордулары толтурбай бош калтырылат, ошол тегеректерди толтуруу менен окуучулар теманы же жетишпеген түшүнүктөрдү аныкташы керек)

Кадамдар: 
Теманы тандап алуу жана аны тактага же дептерге жазуу
Бардык сөздөрдү, түшүнүктөрдү, ассоциацияларды анализдебей жана сындабай туруп жаздуу. Идеялар теманын тегерегиндеги тегерекчелерге түшкөн сайын жазылып турат.
Жазуу жүргүзүү процессинде түшүнүктөрдүн ортосунда байланыштарды түзүү.
Жазуу ишке берилген убакыт же идеялар түгөнгүчө жүргүзүлөт.
Окуучулар жекече жасаган кластер, түгөйү менен талкууланат жана андан кийин бүт топко айтылат.
Кластерди келээрки иште кантип колдонуу жөнүндө ойлонушу керек.
Кыскача мазумуну: Идеяларды <чогултуп жазуу>. Идеяларды, ойлорду топтоо жана фиксациялоо

6. Окуучулардын ой-жүгүртүүсүн, сынчыл ойломун өнүктүрүүчү усулдар
Негизинен окуучулар менен жүргүзгөн ар бир иш аракет алардын сынчыл ойломун өнүктүрүүсү керек
а) синквейн
б) даймонд
в) инсерт
г) билем, билгим келет, билдим. (ББКБ).
д) сүрөт менен иштөө

8. Суроо бере билүү усулдары

а) Концептуалдык суроолор
е) сүрөмөлөөчү суроолор
б) фактологиялык суроолор
ж) Блумдун тажыгүлү
в) оор жана жеңил суроолор
г) аналитикалык суроолор
д) 6W ыкмасы

9. Салыштыруу усулдары

 а) Венндин диаграммасы
 б) рангалоо
  в) Т системасы

10. Берилген тапшырмага ролдоштуруп ойноо, тууроо аркылуу жооп берүү усулдары
а) ролдук оюн
б) иммитация (тууроо, окшоштуруу)
в) окуу жана окуганды эки экиден бөлүп жыйынтык чыгаруу

1-тема. Мен Адаммын
Өтүү мөөнтү;
Сабактын тиби: Жаңы билимди окуп үйрөнүү,
Сабактын методу: Эки бөлүктүү күндөлүк
Сабактын жабдылышы : Окуу китеби дептер, таблица ж.б.
Негизги компетенттүүлүктɵр: (Жогоруда предметтик стандарттан үзүндүнү караӈыз)
1.Маалыматтык
2. Социалдык- коммуникативдик
3. Өз алдынча уюштуруу жана маселелерди чечүү
Предметтик компетенттүүлүктɵр:
1.Жарандык- укуктук
2. Коомдук-саясий, экономикалык
3.Социалдык-коммуникативдик

Шилтемелер:

http:lib.kg

ncg