Казакстаннын табигат зоналарына кыскаша салыстырмалы сипаттама.

Тургунбекова Ақбаян Сабақтың   тақырыбы:  Казакстаннын   табигат   зоналарына   кыскаша   салыстырмалы сипаттама. Сабақтың мақсаты:   Oқушылардың Қазақстанның табиғат зоналары туралы білімдерін тереңдету, табиғат кешенінің барлық компоненттерінің  бір­ бірімен тығыз байланысты екендігі туралы көзқарастарын қалыптастыру; Күтілетін   нәтиже:  Оқушылар   сыни   тұрғыдан   ойлана   отырып,   нақтылыққа   үйренеді, картамен,   интерактивтік   тақтамен,   оқулықпен   жұмыс   жасауға   қызығушылығы   артады. Оқушылар   еңбексүйгіштікке,   табиғатты   қорғай   білуге,   жауапкершілік   сезімін қалыптастыруға тәрбиеленеді. Сабақ әдісі: сұрақ ­ жауап , СТО стратегиялары Сабақтың түрі: Сайыс сабағы Көрнекілігі:  Қазақстанның   физикалық   картасы,   интерактивтік   тақта,   жануарлар   мен өсімдіктер   суреттері. Бағалау: Тянь­Шань тауының шыңына жету.6695м Мұғалімнің іс­әрекеті Ұйымдастыру     2 мин Оқушылармен 3 тілде сәлемдесу  Саламатсыңдар  Оқушыларды түгелдеу Психологиялық ахуал Шаттық шеңберін жасау. 4 топқа топтастыру 1.Еліктер 2.Бүркіттер 3.Қар барыстары 4.Тиіндер Сайыстың 4 түрі: 8 мин І тур Жорға 1. Қазақстанның табиғат зоналар саны? 2. Ең солтүстіктегі табиғат зонасы. 3. Орманды дала зонасының топырағы. 4.Қазақстан   жерінің   27%   алып   жатқан   табиғат зонасы? 5. Дала зонасындағы жауын­ шашын мөлшері?  2.Бүркіттер 1. Дала зонасындағы салмағы 16 кг жететін құс ? 2. Жайық өзенінен Алтай тауларына дейін 2900 км созылып жатқан табиғат зонасы.? Оқушылар   бір­біріне   тілектерін, ойларын жеткізеді. Топтарға бірігіп сабаққа кіріседі. Оқушының іс­әрекеті Мұғаліммен амандасады Әр   топ   берілген   сұрақтарға   жауап береді. 3.Нарын,Тайсойған,Қарақұм   құмдары   қайда орналасқан? 4. Балқаш көліне құятын өзен? 5. Астана қаласы қай өзен бойында орналасқан? 3.Қар барыстары 1.Сарыарқаны басқаша қалай атауға болады? 2.Қызылқұм,Мойынқұм,СарыесікАтырау құмдары қай табиғат зонасында? 3.   Бидай,жүгері   т.б   дақылдар   өсетін   табиғат зонасын ата?. 4.Шөл зонаның өзендерін ата?.     5.   Жер   көлемі   бойынша   Қазақстан   нешінші орында? 4.Тиіндер 1. Шөл зонаның өсімдіктеріне сипаттама бер?   2.Улы өрмекші тәріздестерден   шаян,бүйі,қарақұрт қай зонада кездеседі?  3. Қазақстанда қанша қорық бар? 4.Тоғай дегеніміз не?(Әр түрлі өсімдіктерден  құралған қалың бұталар)    5. Мәңгі жасыл өсімдік (шырша) ІІ тур: «Жұмбақтар шешу» дұрыс жауап 500 м   8 мин «Тіл – тіршіліктің тірегі». ХХ ғасыр басындағы қазақ зиялысы  Халел Досмұхамедұлының «Жеті түрлі ілім біл, жеті жұрттың тілін біл»  деген   парасатты   пайымдауы   қазір   ақиқатқа айналды.  Сондықтан,   тамыры   тереңде   жатқан   ауыз әдебиетіне, нақты айтсақ   жұмбақтарды шешеміз және жауабын үш тілде айтамыз. 1. Кең әлемді кернейді Көзің бірақ көрмейді (ауа­ воздух­ air) 2. Құрғақ жерде сақтайсың  Онсыз тамақ татпайсың (тұз­ соль­ salt) 3. Қыздырып соқсаң иленеді, Балға мен төстен именеді  (темір­ железо­iron) 4. Нан бар жерде ­­­­­­ бар (ән­ песня­ song) 5. Көп сөз көмір, аз сөз ­­­­­ (алтын­ золото­gold) 6. ­­­­­ ішкен құдыққа түкірме (су­ вода­ water) 7.Қыз өссе елдің көркі, ­­­­­ өссе жердің көркі (гүл­ цветок­ flower) 8.   Жалғыз   кірпіш   қорған   болмас,   жалғыз   ағаш ­­­­­болмас (орман­лес­forest) ІІІ тур Сандарды орналастыру 8 мин ІV тур: «Табиғат зоналарын  сипатта»  500м   8 мин Арқаның Бетпақ деген даласы бар,  Бетпақ шөл, ойлы­ қырлы панасы бар. Сол шөлде ел жоқ, күн жоқ өсіп­ өнген.  Жәндіктің киік деген баласы бар.  Бетпақта қысы­ жазы ел болмайды,  Ел­ жайлау, өзен яғни көл болмайды.   Бұтасы қи болады, қара жусан  Көгара бетегелі бел болмайды.  С.   Сейфуллиннің   “   Ақсақ   киік”   поэмасынан алынған   өлең   шумағы   қандай   табиғат   зонасы туралы айтылған? (шөл зонасы) 2. Оқжетпес оқшырайып өрлеп кеткен,  Кеудені керіп өкке сермеп кеткен. Қия­ құз, жоқпар сарай, бура тастар,  Тәртіппен көлді айнала сәндеп шөккен  І.Жансүгіровтың поэмасынан алынған өлеңде қай жер туралы айтылған? (Дала зонасы) 3.Қазақстанның   жеті   ірі   өзендерін   ата?(Ертіс, Есіл, Жайық, Тобыл, Іле, Шу, Сырдария) 4.1.Орманды дала топырағы 2.Дала  3.Шөлейт   4.Шөл (1.қара;   2.қара   және   қызыл   қоңыр;   3.ашық қара қоңыр;4 сұр қоңыр) 5.Өсімдіктер арасында жанаргүл,шайшөп,итмұрын, Дәрілік   валериан   кездесетін   табиғат   зонасын дәрі­дәрмектік ата?(Дала зонасы) 6.Жас   гүлінен   іш   құртын   (глист)   түсіретін сантонин   дәрісі   жасалады.«Қызыл   кітапқа» енгізілген.   Өсімдік   атын   ата   және   қай   зонада? (Дермене жусаны. Шөл зонасында) 7.Дала   зонасының   қандай   жыландары   бар   атын ата ?зиянсыз қара шұбар жылан,кіші сары бас жылан,су   жыланы: улы жыландардан­ сұр жылан,қалқан тұмсық жылан Қорытынды  оқушыларды:  марапаттау  Тянь­Шань тауының шыңына жету.  6695м Кері байланыс жасайды. Кері байланыс:         Аты­жөні:______________________   топ аты: ____________ Топтық жұмыс ұнады ма? Мысалы: Неше сұраққа жауап   бере   алдым деп ойлайсың? Тобыңда кім белсенді   және   кім өте төмен қатысты?   Сен үшін қиын болға н жері қанда й?     Келесі   сабақ қалай   болғанын қалайсың?