КСП по математике на тему "Ондық бөлшектерді қосу және азайту"

Міндеттер Сабақтың түрі,  әдіс тәсілдері Сабақтың  көрнекілігі Күтілетін  нәтиже І.Мотивациялық  кезеңі /  Сабақтың  басы  5А­сынып Математика 5сынып,А.Е.Әбілқасымова, БілімЛанд.кз,  слайдтар Ондық бөлшектерді қосу және азайту Күні: 17.02.2017 Сілтеме Тақырыбы Жалпы мақсаты Оқушылардың бөлшек сандардың ондық жазылуын,ондық бөлшектерді қосу мен  азайту дағдыларын қалыптастыру.Оқушыларды белсенділікке, жан­жақтылыққа,  шапшаңдыққа тәрбиелеу Оқушылардың алған білімдерін практикада пайдалана білу; ондық бөлшектерді  қосу, азайту ережелерін пайдалана отырып,есептерді шығару, теңдеулерді шешу;  мәтін есептрге амалдар қолдана алу Оқуға бағыт­ бағдар беру. Топта жұмыс істеу арқылы тақырыптың меңгерілуін бағалау. Оқушылардың өзін және достарын бағалау мүмкіндіктерін жасау. Есеп шығаруда ережелерді қолдана білудағ дысын қалыптастыру. Математикалық тілде сауатты сөйлеу қабілеттерін дамыту. Жаңа сабақ, топпен және жұппен жұмыс, сұрақ­ жауап, сыни түрғыдан ойлаубірін­  бірі бағалау Презентация,  таратпалы тапсырмалар, парақшалар, постер Мұғалім үшін  оқу нәтижелері Ондық бөлшектерді қоса және азайта алады,теңдеулерді шығара алады,ондық  бөлшекті жай бөлшекке,жай бөлшекті ондық бөлшекке айналдыра алады,ондық  бөлшектерді сандық сәуледе кескіндейалады,ондық бөлшектерді салыстыра алады. І. Психологиялық дайындық Балалар,біздер қандай бөлшектерді оқып жатырмыз? /ондық бөлшектерді/ Сіздер, білесіздер, өте ерте заманда адамдардың заттарды санауы қажет  болғандықтан натурал сандар пайда болды.Одан кейін нәрселерді тең етіп бөлу  қажеттігінен жай бөлшектер пайда болды.Техника,өндіріс,сауданың өсуіне  байланысты тез және дәл қосу,азайту,бөлу керек болды.Ал жай бөлшектер үшін бұл мүмкін болмады.Сондықтан үтірлер арқылы тез есептелінетін ондық бөлшектер  пайда болды.Біздің ата бабаларымыз ертеден келе жатқан әдет бойынша бір  нәрсенің ұзындығын өлшегенде «сынық сүйем» қол өлшемдерін пайдаланған.Бұл  ерте кезден ақ бөлшек ұғымын білгендігін көрсетеді.Ондықбөлшектерді дәлме дәл  және оңай салыстыруға, қосып,көбйтуге, бөлуге болады. Бұл туралы Рим жазушысы Цицерон былай деген екен: «Бөлшекті білмейінше,   математиканы білемін деп ешкім айта алмайды!» Ал орыстың ұлы математигі  Магницкий де:  «Бүтінге келсең жұлынып,  Алдыңа еш жан салмасаң Бөлшекке келсең бұғынып, Жауабын таба алмасаң, Есепке мықты демелік, Бөлшекке көңіл бөлейік» деп, бүтін сандарға амалдар қолдануды қанша жақсы білсең де, бөлшек сандарға  амалдар қолдануды білмесең, онда есепке мықтымын деп айтпа деген екен. Келешекте сендер алтыншы, жетінші сыныптарда физика және химия деген  пәндерді оқитын боласыңдар. Сонда  физикалық, химиялық есептерді шығарған  кезде бөлшек сандар өте жиі қолданылады. Сол,себепті,балалар бөлшек сандарға  амалдар қолдануды осы бастан дұрыстап үйреніп алыңдар Оқушыларды топқа бөлу: 4 топқа балалар топтасады Операциялық кезең/ Сабақтың ортасы Мұғалімнің іс әрекеті ІІ.Үй тапсырмасын тексеру ІІІ.Алдын – ала даярлық тапсырмасын орындау. Әр топқа сұрақтарға жауап  беру.   «Зымыран сұрақтар» кезеңі ІҮ.Сыни тұрғыдан ойлауды қолдану. • • • • • Ондық бөлшектер дегеніміз не? Ондық таңбалар дегеніміз не? Мысал келтір Ондық бөлшекті координаталық сәуледе қалай белгілейміз? Ондық бөлшектерді қалай салыстырамыз?  Ондық бөлшекті жай бөлшекке , жай бөлшекті ондық бөлшекке қалай айналдырамыз? Ү. Жаңа тақырыпты түсіндіру 0,12 және 0,9 сандарын қосуды қарастырамыз. 0,12 + 1,29 = 1,29                              0,12                                                       +   1,29                                                            1,41 12,56  + 1,3 =  13,86                       12,56                                                       +  1,30                                                          13,86 15 + 1,128 = 16,128                       15,000                                                  +      1,128                                                         16,828 18, 648 – 12,256 = 6, 392                          18, 648  12, 256   6, 392 ­         17,5 – 8,72 = 9,38                               17,50                                                       ­       8,   7  2                                                               9,78 125 – 2,087 = 121,913                    125,000                                                              2,087                                                           122,913 2,1 + 0,9 = 3      2,1       13,12 + 4,88 = 18        13,12     6,124 + 3,876 = 10     6,124                            0,9                                            4,88                                         3,876                              3,0                                          18,00                                       10,000 Сонда балалар, ондық бөлшектерді қосу және азайту үшін: ондық бөлшектерді үтір үтірдің астына келетіндей етіп бір бағанға жазамыз бөлшектердегі үтірден кейінгі цифрлар санын теңестіреміз үтірге мән бермей қосуды/ азайтуды/ орындаймыз шыққан қосындының /айырымның/ мәніндегі үтірді үтір астына қою керек Ал, ендігі, жаттығу жұмыстарын орындайық: «Зақымданған»  үтірлерді қалпына келтіру /ойын – есеп/ / теңдік дұрыс орындалатындай етіп, нүктелерді қалпына келтіріңдер/ Есепті оқушылар дәптерлерінде бағандап орындап алып, тақтаға шығып қатесін түзейді. а) 32 + 18 = 5     3,2 + 1,8 = 5 б) 3 + 108 = 408     3 + 1,08 = 4,08 в) 63 – 27 = 603     63 – 2,7 = 60,3 г) 736 – 336 = 4     7,36 – 3,36 = 4 Қойылған үтірдің қатесін түзе : 1 2 3 4 24, 95 + 4,5 =294,5   / 29,45/ 0,613 + 32,7 = 3,3313   / 33,313/ 7,891 + 3,9 = 117,91     /11,791/ 76,38 + 9,62 = 8600      /86/ Балалар, бұл ойын – есепті әрі қарай орындауды үйден аяқтап келіңдер! Ондық бөлшектерді қосу /азайту/ үшін: 1. бөлшектердегі үтірден кейінгі цифрлар санын теңестіру керек 2. ондағы аттас разрядтарды бірінің астына бірі тұратындай, /үтірдің астына үтір тура  келетіндей/ етіп, баған түрінде жазу керек 3. разрядтар бойынша қосу /азайту/ керек 4. шыққан нәтижедегі үтірді берілген бөлшектердегі үтірлердің астына келтіріп қою керек. Сұрақ: Қосу мен азайтудың қандай қасиеттерін білесіңдер? (қосудың ауыстырымдылық, терімділік  қасиеті, қосындыдан санды азайту, саннан қосындыны азайту) Ондық бөлшектерді қосуда, азайтуда қосудың және азайтудың қасиеттері қолданылады. 1) 14,25 + 7,341 = 7,341 + 14,25 = 21,591 (Қосудың ауыстырымдылық қасиеті) 2) 3) (15,224 + 8,1) + 1,9 = 15,224 + (8,1 + 1,9) = 15,224 + 10 = 25,224 (Қосудың терімділік қасиеті) (5,46 + 1,78) – 2,46 = (5,46 – 2,46) + 1,78 = 3 + 1,78 = 4,78 (Қосындыдан санды азайтудың  қасиеті) 4) 4,25 – (1,89 + 0,25) = (4,25 – 0,25) ­1,89 = 4 – 1,89 = 2,11 (Саннан қосындыны азайтудың қасиеті) Ү. Оқулықпен жұмыс:  №1272  1 қатар 1) 0,07 + 13,23 = 13,3 9,02 + 4,28 = 13,3 18,36 + 7,14 = 25,5 2 қатар 3 қатар     2) 85,07 + 3,03 = 88,1          25,6 + 0,41 = 26,01             9,2+3,3+1,6=14,1          56 + 0,37 = 56,37 3) 6,3+2,5+0,7=9,5  0,1+9,9+1,5=11,5 №1274  (жұптары) 2) 15,9­4,75=11,15 4) 41­32,5=8,5 6) 18,3­5=13,3 8) 61­7,64=53,36 ҮІ. Сергіту сәті ҮІІ. «Зақымданған үтірлер» /ойын – есеп/  /теңдік дұрыс орындалатындай етіп, нүктелерді қалпына келтіріңдер/  Есепті оқушылар дәптерлерінде бағандап орындап алып, тақтаға шығып қатесін түзейді.  а) 32 + 18 = 5  3,2 + 1,8 = 5                3 + 1,08 = 4,08                             63 – 2,7 = 60,3                                      б) 3 + 108 = 408                        в) 63 – 27 = 603                               ҮІІІ. Сабақты бекіту. Тест жұмысы            І – нұсқа 1. Ондық бөлшекті қосыңдар: ІІ ­ нұсқа                         а) 1,4   б) 5,2   в) 8,7  9,7 + 0,1                                                                   8,5 + 0,2  а) 1,6   б) 9,8  в) 5,3                                                                      2. Салыстырыңдар:  19,6  және  15,4 + 2,3       а) <    б) >   в) =                                                                          3. Теңдеуді шешіңдер:  х ­ 6,3 = 9,8                      а) 1,75   б) 4,38  в) 16,1                                     16,3  және  14,5 + 2,1                        а) >   б)  =   в) <                         х ­ 2,3 = 7,4                        а) 18,1   б) 9,7   в) 9,3 4.Азайтуды орындаңдар: 6,25­4,3  а) 1,95   б) 8,9   в) 19,5                                             а) 1,8   б) 9,7  в) 4,3                                                                          5. Мәселе есеп I жәшікте ­ 10,6 кг конфет                                     I жәшікте ­ 8,3 кг алмұрт ал II жәшікте – ? 3,2 кг көп                                    II жәшәкте  ­ ? 1,6 кг көп  а) 13,8   б) 1,8  в) 5,4                                              а) 3,9   б) 1,3   в) 9,9 6,5­4,7 Сабақтың аяғы Бағанадан бергі есептеулерімізден көргеніміздей ондық бөлшекті; 1. Қосуға,алуға; 2. Салыстыруға; 3. Сан сәулесінде кескіндеуге; 4. Жай бөлшекті ондық бөлшнекке,ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыруға; Осы бөлшектер арқылы берілген теңдеуді шешуге болады. Үйге тапсырма: 1) Ондық бөлшектерді қосу  және  азайтудың алгоритмін оқу,  ереже дәптерге конспект түсіру. 2) Оқулықтан №  Қосымша: Теңдік тура болатындай етіп тиісті жеріне үтір қой: 43 + 17 = 6             83 – 38 =792       52+28=8 5 + 999 =1499        995 – 195 =8      3+289=589 37 + 586 =956        64 ­  4 = 24         85­5=35      3, 5                    +        4,187                1 8,5 4 8                     1,447     Ү. Қорытындылау және бағалау:  Қорытындлау және бағалау: оқушыларға қай топ қандай дәрежеде қатысқандарын айтып   өту   және   жіберілген  жаттығу   жұмыстарын   орындау   барысында   кеткен кемшіліктер   талданады,   себеп­салдар   анықталады.   Оқушылардың   жұмыстары бағаланады. ,5                           □□□                  ­  2, 8□ □ □ □ □ □ □ □ □□ ,4                      0, ,2 Рефлексия