Ледавікі. Ахова вод

Дата: 21.04.2022

Тэма: “Ледавікі. Ахова вод”

Мэта:

-         фарміраваць паняцце аб ледавіках і ўяўленні аб важнасці аховы вод гідрасферы;

-         мець прадстаўленні: аб уздзеянні ледавікоў на рэльеф; праблемах гідрасферы і ахове вод;

-         ведаць паняцце “Ледавік”;

-         умець паказваць на карце ледавік Федчанкі;

-         тлумачыць адрозненні мацерыковых ледавікоў ад горных;

-         выхоўваць экалагічную культуру на прыкладзе аховы вод гідрасферы.

Тып урока: урок  вывучэння новага матэрыялу ( камбінаваны)

Ход урока

1.     Арганізацыйны момант ( прывітанне вучняў, эмацыянальны настрой , праверка гатоўнасці да ўрока)

2.     Актуалізацыя апорных ведаў.

Заданне: устаўце у сказы неабходныя прапушчаныя словы: вулканічнае, бяссцёкавае, возера, верхавое, прэснае, балота, нізіннае, катлавіна,сцёкавае, старычныя.

1)    Замкнёны натуральны вадаём сушы з запаволеным водаабменам – гэта ….

2)    Возера, з якога не выцякае рака, - …. возера.

3)    Пераувільготнены ўчастак мясцовасці - …

4)    Прыроднае паглыбленне, у якім размяшчаецца возера - …

5)    Возера, з якога выцякае хаця б адна рака, - … возера.

6)    Возера, у водах якога ўтрымліваецца менш 1 грама солі на 1 літр, называецца ….

7)    Азёры, якія ўтварыліся ў старых рэчышчах рэк і маюць серпавідную форму, называюцца ….

8)    Возера, якое ўтварылася ў кратары вулкана, называецца…

9)    Па спосабе жыўлення  і характару расліннасці балоты падзяляюццца на … і …

3.     Матывацыя вучэбнай і пазнавальнай дзейнасці.

Ці знаеце вы, дзе знаходзяцца асноўныя запасы прэсных вод на Зямлі? Не ў рэках або азёрах, а ў іншых аб’ектах гідрасферы, якія займаюць 11% сушы.

Настаўнік прапаноўвае вучням загадку, адгадаўшы якую яны ўзнаюць тэму ўрока.

Многа год у гарах запар

Снег ідзе і сыпле град.

Слой ападкаў тых вялік,

І завуць яго … ( ледавік)

4.     Пастаноўка задач урока. Настаўнік арганізуе работу вучняў па пастаноўцы задач урока . На дошцы запісаны апорныя словы: ледавік, утварэнне,   будова, тып, работа ледавікоў, ахова вод. З дапамогай апорных слоў вучні фармулююць задачы ўрока.

Знаёмства вучняў з планам вывучэння новага матэрыялу. Кожнаму вучню прадстаўляецца суправаджальная картка з планам урока і заданнямі.

5.     Вывучэнне новага матэрыялу.

Вучні працуюць у парах.

Блок 1. Што такое ледавік? Утварэнне, будова і рух ледавіка.

Вывучаем паняцце “ледавік”.

Пытанні: 1 Якімі аб’ектамі прадстаўлены ўнутраныя воды?

2. У якім стане ў іх знаходзіцца вада?

3. Што такое лёд? 4. Як вада пераўтвараецца ў лёд? 5. Наша рака зімой пакрываецца лёдам. Як вы думаеце, рака ў гэты час становіцца ледавіком? (работа з падручнікам с. 165, абмеркаванне пытанняў “Як утвараецца лёд у рэчцы, як утвараецца лёд у ледавіку?”) . Прагляд відэароліка “Утварэнне ледавіка”

Настаўнік падводзіць вынік, пры неабходнасці тлумачыць механізм утварэння ледавіка ( рыс 1): а) снега выпадае больш, чым паспявае растаць; б) кожны новы слой цісне на ніжні, слаі ўшчыльняюцца, прэсуюцца; в) спрэсованны снег ператвараецца ў лёд.

                                                                                                                                                           Рыс.1

Вывучаем, якія ўмовы неабходны для ўтварэння  ледавіка.

Вучні абмяркоўваюць пытанні:

1.     Ці можа ў нашай мясцовасці ўтварыцца ледавік, зімой у нас выпадае снегу больш, чым паспявае раставаць? 2. Пры якіх умовах можа ўтварыцца ледавік?

Настаўнік падводзіць вынік і звяртае ўвагу вучняў на наступныя палажэнні: 1) для ўтварэння ледавіка тэмператуа паветра павінна быць заўсёды ніжэй за 0⁰ С; 2) снегу павінна выпадаць больш, чым паспявае раставаць.

Работа з картай.

Заданне. Па карце “Воды сушы” (с. 24-25) вызначце, як на карце абазначаюцца ледавікі, дзе на паверхі Зямлі ўтвараюцца ледавікі. ( у палярных абласцях: Антарктыдзе, Грэнландыі).

Падумайце, ці ёсць ледавікі ў Афрыцы. Вучням прапаноўваецца рашыць задачу: вызначце тэмпературу паветра  на вяршыні вул. Кіліманджара, калі тэмпература паветра ля падножжа роўна + 25⁰С. Вучні робяць вывад.

Настаўнік расказвае аб снегавой лініі.

Выканаць заданне 5  па контурнай карце (с.18-19) і адказаць на пытанне: На якіх мацерыках ёсць яшчэ ледавікі?

Настаўнік падводзіць вынік: ледавікі на планеце ўтвараюцца: а) у палярных абласцях; б) высокагорных раёнах.

Вывучаем будову ледавіка і яго работу.

1)    Для вучняў падрыхтаваны рысунак “Будова ледавіка”.

 Заданне: абазначыць на рысунку: а) вобласць жыўлення ледавіка; б) вобласць раставання ледавіка; в) асаблівасці руху ледавіка.

2)    Работа з падручнікам с.167. Прачытаць п. 4 і абмеркаваць пытанне “Як ледавікі  ўздзейнічаюць на рэльеф?”.

Блок 2. Тыпы ледавікоў.

Заданне: прачытаць тэкст п. 3 ( с. 165 – 166) і запоўніць табліцу.

Блок 3. Значэнне гідрасферы ў жыцці людзей.

Прыём “Эўрыстычная размова”

Пытанні:

Якую ролю ў жыцці чалавека адыгрывае гідрасфера? Як выкарыстоўвае чалавек водную абалонку Зямлі? Якія праблемы ўзніклі ў выніку выкарыстання чалавекам гідрасферы? (адказы, разважанні вучняў).

6.     Замацаванне матэрыялу. Вучням прапануецца выканаць заданні рубрыкі “Практыкум” (с. 170). Заданне 1, 4. Заданні выканаць у сшытку.

7.     Д.з. § 27, падрыхтаваць плакат “Гідрасфера ў небяспецы”.

8.     Вынік урока. Рэфлексія: прыём “Мікрафон”