Ұлы Константин кезінде Рим империясы қалай өзгерді? 6-сынып

Ұзақ мерзімді  жоспардың тарауы

ІҮ бөлім. Рим дәуірлер тоғысында

Мектеп: 221 негізгі орта мектебі

Күні: 25.04.2018 ж

Мұғалімнің аты-жөні: Байдулла Мөлдір Ерманқызы

СЫНЫП: 5   

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

 Ұлы  Константин кезінде Рим империясы қалай өзгерді?

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.3.2.2 басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін түсіндіру

5.2.1.1 негізгі діни ұғымдарды (Құдай,ғибадатхана, қасиетті жазба,пұт) түсіндіру

5.2.1.3 ежелгі қоғамның дамуына діндердің ықпалын сипаттау

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

аааааааааааааааааааааааааа

  -Ұлы Константин кезіндегі басқыншылық соғыстар мен  Рим империясының мемлекетік шекараларындағы  өзгерістерін  түсіндіреді,   негізгі діни ұғымдарды анықтайды

-Константин кезіндегі қоғамның дамуына діндердің ықпалын сипаттайды

Оқушылардың басым бөлігі:

Ежелгі Рим картасындағы шекарадағы  өзгерістерді салыстырады

Ұлы Константин саясатының өзектілігін анықтайды

Кейбір оқушылар:

Ұлы  Константин тұсындағы христиан дінінің қоғамға ықпалын тұжырымдайды

Бағалау критерийлері:

1.Ұлы Константин кезіндегі  Рим  империясындағы өзгерістерді біледі

 2. Діни ұғымдарды,діннің қоғамның дамуына тигізер ықпалын анықтайды

Тілдік мақсат

Негізгі сөздік қор мен терминдер сөздер: Монотеизм, политеизм, пұтқа табынушылық, реформа

Жазылым бойынша : Монотеизм, политеизм, пұтқа табынушылық, реформа  сөздерін дәптерге түсіреді

Талқылауға  арналған  тармақтар

1.Ұлы Константин кім?

2.Ұлы Константиннің христиан дінін қабылдау себептері қандай болды … .

3Христиандықты мемлекеттік дін ретінде қабылдау Рим империясын өзгертті, өйткені …

Құндылықтарға баулу

 Өзгелердің  мәдениетіне  және көзқарасына құрметпен қарау, достық  қарым –қатынас жасау және сын тұрғысынан ойлау , рухани құндылықты сақтау,өмір бойы білім алу, жауапкершілік таныту, шығармашылық  дағдылары қалыптасады

Пәнаралық байланыс

Қазақстан тарихы 5-сынып  «Сақтар»,  дүниетану 4 сынып  «Әлемнің жеті кереметі»

Алдыңғы білім

Рим империясы    5-сынып дүние тарихы    І-ІІІ ғасырда  Рим империясы қалай дамыды?    98-100 бет

Сабақ барысы

С абақтың  жоспарланған кезеңідері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

              Ұжымдық жұмыс

3 мин

-Ұйымдастыру кезеңі

«Серпілген сауал» әдісі

1.Адамдардың құлдыққа түсу себебі?

2.Құлдарды қандай жұмыстар атқарды?

3.Римдегі құлдар көтерілісін кім бастады?

4. Не себепті құлдар көтеріліс жасады?

5.Римдегі Спартак бастаған көтеріліс қай император тұсында болды?

6.Көтерісшілер мақсатына жете алды ма?

6. Спартактың іс әрекетіне баға бер

 ҚБ: Оқушылар бармақ арқылы бағаланады.

Кері байланыс: сұрақтарға жауап беру қиын болды ма?

Ой қозғау  « Тұлғаны таны»  әдісі

       -Оқушылар тақтадағы тұлғаны таныдық па?

-Бұл билеуші қай елдің тарихында кездеседі?

-Ежелгі Римде Константиннің атқарған қандай жағымды қызметтері болды?

  Тақырыпты анықтап оқу мақсатымен таныстырып, бағалау  критерийлерін ұсынамын

Доп, суреттер,  бейнеролик

Сабақтың ортасы

Топтық жұмыс

15 мин

Жұптық жұмыс

5 мин

                                     Оқушылар берілген суреттер арқылы топтарға бөлінеді.

«Ойлан. Топтас.Бөліс» әдісі

Ітоп- Константиннің  жаулаушылық соғыстары (графикалық органайзер)

ІІ топ- Константиннің  дін саласындағы өзгерістері (тірек сызба)

ІІІ топ- Негізгі діни ұғымдарға тұжырымдамалық карта жасайды

ҚБ: «Бутерброд» әдісі Мадақ. Сын.Мадақ. арқылы сағат тілі бағытымен бір-бірлерін бағалайды

Кері байланыс:Оқушылар тапсырма орындағанау барысында қандай қиындықтар болды?

«Оқиғалар тізбегі» әдісі

Тапсырма :  Оқиғаның дұрыс реттілігімен мерзімі бойынша көрсетіңіз

     А) Христосқа сиынатын әр түрлі қауымдар мен ұйымдар пайда болды. Олардың діни түсініктері мен уағыздары  бір-бірінен ерекшеленеді;

    В) Адам бейнесіндегі құдай туралы аңыз пайда болып, оны Иса (Иисус Христос) деп атады;

     С) Христиан шіркеуі императорға бағынышты, өте бай және қуатты ұйымға айналды.Рим империясында христиан дінінен басқа діннің бәріне тыйым салынды.

     D) Константин христиандарға бас қосып, жиналуға және ғибадатхана салуға рұқсат берді. Ол шіркеу қызметін де нығайтты.

Дескриптор:

-Рим империясының өзгеруіне діннің ықпалын көрсетеді.

-оқиғаның дұрыс реттілігін орналастырады

-оқиғаның болған уақыттарын анықтайды

ҚБ: Жұптар бірін бірі бағалайды

Плакат, маркер

Сабақтың соңы

Жеке жұмыс

7 мин

5 мин

Кеңейтілген тапсырма

1.Тапсырма: «Жүйелілік органайзер»

2. Тапсырма:Картамен жұмыс.

Карталарды салыстырыңыз.Мемлекет шекарасының өзгеру себептерін болжаңыз.

Тапсырманы бағалау критерийлері:

-Оқушылар мемлекет шекарасының өзгеруіне кемінде 2 себеп келтіреді

1.Константин  тұсында христиан дінінің мемлекеттік дәрежеге көтерілуі, империясының дамуына әсер ете алды ма?

2.Не себепті Константин империяның астанасын көшіруді жөн көрді?

   ҚБ: Екі жұлдыз бір тілек

Рефлексия  «5 минуттық жазу»  әдісі

-Бүгін не үйрендім

- Не білдім?

- Нені жақсартуым керек?

Үйге тапсырма: «Рим тарихындағы Константиннің орыны» 50 сөзден тұратын эссе

Жүйелілік органайзер, карталар

Стикер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз? 

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Оқушылар суреттер арқылы Константин кезіндегі басқыншылық соғыстарды түсінеді

Ұлы Константин тұсындағы діннің қоғамға ықпалын анықтап,діннің мемлекеттің дамуына ықпалын тұжырымдайды

Оқушыларды қалыптастырушы бағалауға  дағдыландыруды басшылыққа аламын. Оқушыларды «жарайсың» , «керемет» деп мақтатап мадақтап отырамын.Тақырыпты меңгерту үшін  «Серпілген сауал», «Тұлғаны таны», «Ойлан Жұптас Бөліс», «Кеңейтілген тапсырма», «Оқиғалар тізбегі» әдістері жүргізіледі. Сабақта «Бутерброд», «Екі жұлдыз бір тілек» , «Бармақ арқылы бағалау» әдістері бойынша кері байланыстар жүргізіледі

·      Ноутбукпен ара қашықтықты сақтау ескертіледі

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық  оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.  Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ  мақсаты оқу мақсатына сай жасалды.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: Топтық жұмысқа алынған «Ойлан Топтас Бөліс» әдісі жақсы жоспарланды  себебі  белсенді оқу жүрді.

2: «Оқиғалар тізбегі» әдісі оқушыларды ойлануға жетеледі

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: Кеңейтілген тапсырма оқушылардың қызығушылығын арттырады

2:Сабаққа қатысты  карат,суреттер сабақтын жақсы өтуіне ықпал етті

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Сабақ соңында оқушылардан алынған рефлекция арқылы оқушылардың картамен жұмыс  жасауда қиналғандарын аңғардым, картамен жұмысқа төселдіру үшін, үнемі катамен жұмыс жүргізуді басшылыққа алуды жоспарлаймын. Топтық, жұптық жұмыстар барысында ортақ пікірге барлық оқушының атсалысуына , белсенділік танытуына қосымша жұмыстар жасау керек.

Бағалау критерийлері

Дескриптор

Ұлы Константин кезіндегі  Рим  империясындағы өзгерістерді біледі

 1.Константин императордың кезіндегі өзгерістерді жаулаушылық соғыстарды біледі

2.Империалық соғыс кезіндегі шекаралардағы өзгерістерді картадан табады

3.Константиннің  дін саласындағы өзгерістерін атайды

Діннің қоғамға ықпалын біледі

1.Негізгі діни ұғымдарды түсіндіреді

2.Діни ұғымдарды  бір-бірінен ажыратады

3. Рим империясының өзгеруіне діннің ықпалын көрсетеді.

Ұзақ мерзімді жоспардың  тарауы: 3 – бөлім Ислам тарихы

Мектеп:№221

Күні: 16.10 2018ж

Мұғалімнің аты-жөні: М.Байдулла

Сынып: 6  

Қатысқандар: 

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Неліктен VIII-XII ғасырларды  ислам мәдениетінің «алтын ғасыры» деп атайды?

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

6.2.2.1– Тарихи оқиғалардың өзара байланысын орнату арқылы діндердің әлемдік мәдениетке ықпалын анықтау;

6.2.2.4 - Шығыстың ортағасырлық мәдениетінің ерекшеліктері сипаттау;

6.2.3.1 – Шығыс ойшылдары жетістіктерінің маңызын бағалау

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар: Ислам мәдениетінің әлемдік мәдениетке тигізген ықпалын,шығыс мідениетінің ерекшеліктерін, шығыс ойшылдар жетістіктерін анықтайды;

Оқушылардың басым бөлігі: орта ғасырда арабтардың  ашқан ғылыми жетістіктерін сипаттайды;

Кейбір оқушылар:ислам мәдениетінің неліктен «алтын ғасыр» деп аталғандығына болжамдар жасап,  бағалау;

Бағалау критерилері

-Ислам дінінің әлемдік мәдениетке тигізген әсерін түсінеді;

-Арабтар ашқан ғылыми жетістіктерді сипаттайды;

-Ислам мәдениетінің неліктен «алтын ғасыр» деп аталғандығына болжамдар жасап, бағалайды;

Тілдік мақсаты

Диалогқа және жазылымға арналған тіркестер:

«Шахмат» әдісі бойынша шахмат тақтасының суретін пайдалану арқылы оқушылар бос ұяшыққа өз ойларын кезекпен жазады,  кейін ой бөліседі.

«Жұбынды тап» тапсырмасы негізінде сөздіктермен жұмыс жасайды (айтылым дағдысы)

«Тұжырым кестесі» бойынша мәтінмен жұмыс жасайды (оқылым, жазылым дағдысы)

«Сұрақ бізден жауап  сізден» тапсырмасы бойынша сұраққа жауап береді (айтылым дағдысы)

-Мүмкін Ислам мәдениетінің әлемдік мәдениетке .......

-Себебі,арабтар ашқан сол кездегі ғылыми жаңалықтар......

-Менің ойымша «алтын ғасыр» деп аталған себебі......

 Терминология:

«алтын ғасыр», оптика, алгоритм, тригонометриялық функциялар, гелиоцентризм

Құндылықтарға баулу

«Мәнгілік ел» жалпыұлттық идеясының  3 –ші құндылығы бойынша  зайырлы қоғам және  жоғары  руханият негізінде  әдептілікке, имандылыққа, ұлтжандылыққа, елін,  жерін  сүюге, ғылым мен білім алуға баулу

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану.Дінтану.Физика.Математика.Астраномия

Алдыңғы білім

Ислам дінінің пайда болу тарихы , оның дамуын және арабтардың жаулап алу  шапқыншылықтары туралы біледі.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған  жаттығу

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Сыныпта психологиялық ахуал туғызу.

Оқушыларға  (Мысыр, Сирия, Палестина) жазуы бар парақшалар таратып, сол аттар бойынша 3 топқа біріктіріп және Мысыр, Сирия, Палестина  елдері  картадан көрсетіледі.

«Шахмат» әдісі .Өткен тақырып бойынша қайталау, кері байланыс жүргіземін.Араб мәдениеті жетістіктерін бейнелейтін суреттерді көре отырып, сұрақтарға нақты жауап бере алады.

                     Сұрақ

1.«Арабтардың шаруашылығының ерекшілігі?

2.Қағба  бұл қасиетті...

3.Ислам дінінің бес парызын ата?

4.Араб  халифатындағы мемлекеттік тіл?

5. Альгамбрадағы қабырға оюлары қалай пайда болды?

Түрлі түсті қағаздар,

Суреттер

Ислам мәдениет

інің «алтын ғасыры» презен

тациясы

Сабақтың ортасы  

25 минут

1 -тапсырма Оқулықтан мәтін беріледі.

«Тұжырым кестесі»   әдісі арқылы тапсырма орындалады. (топтық жұмыс)

Араб тілі әдебиет пен ғылымның тіліне айналды. Ислам діні рухани қазынаның көзі саналады. Қолөнер жоғарғы дәрежеде дамыды. Арабтар аспаптарды пайдаланып жер көлемін  есептеп шығара алды, аспан ілеміндегі  жұлдыздардың орналасуын  сипаттап жазды. Әбу-Райхан әл-Бируни жердің күнді айналатындығы туралы  болжамын айтты.

«Ислам  мәдениеті» мәтіні арқылы  мәдениет саласында  қандай жетістіктерге жеткенін  анықтап, кесте толтырады.

ҚБ: «Сэндвич» стратегиясы арқылы бір-біріне пікір айтады және оқушылардың ішкі уәжін қалыптастыру үшін жетондар беріп бағалаймын. Бір-біріне кері  байланыс жасайды.

-позитивті комментарий, не ұнады;

-cындарлы сын, не нәрсені жақсарту керек

-келешекке арналған комментарий: маған ұнады бірақ келесі жолы..

2-тапсырма. «Мұсылман елдерінің мәдениеті»  тақырыбындағы мәтін арқылы терминдерді түсіндіреді.

Жұбыңды тап. (жұптық жұмыс)

ҚБ: «Бағдаршам» әдісі бойынша түстерді таңдау арқылы жұптар бір-бірін ауызша бағалау жүргізеді.

-Қызыл түс-түсінген жоқпын

-Cары түс-әлі де практика қажет/ cұрақ бар

- Жасыл түс- барлығы түсінкті

                                                                                   3 -тапсырма.                                                                                                     «Сұрақ бізден жауап сізден» әдісі. (жеке жұмыс)

Шығыс ойшылдарының  еңбектерінің маңызын атайды.

 1.Неліктен VIII-XIIғғ. Ислам мәдениетінің  «алтын ғасыры» деп аталады?

2.Әл-Бирунидің  ең маңызды жетістігі?

3.Ибн-Сина  есімімен қай ғылым саласы байланысыты?

4.Әл-Хорезми  математика  саласында қандай  қандай жаңалықтар ашты?

5.Әл-Фараби неліктен әлемнің  екінші ұстазы деп аталды?

6.Араб мәдениетінің  қазақ жеріне  тигізген игі әсерлері қандай?

ҚБ: «Аспазшы» стратегиясын пайдаланып оқушылардың бүгінгі сабақтан  нені меңгергендігін білу.

..... қанағаттндым

..... аса қанағаттанбадым

.....қорыта алмадым

Егер .... қоссаңыз, дәмі тіл үйіретін немесе (керемет) болар еді

Кесте

Мәтін

42-43 беттер

Сәйкестен

діру кестесі

сұрақтар

Сабақтың соңы

9 минут

Кері байланыс:  «Еттартқыш,сандық,қоқыс жәшігі»

Саралау-Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Бағалау-Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін

қалай тексеруді  жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасыңың сақталуы

Оқушылaрғa сaбaқ үдерісінде тaпсырмaлaрды орындaудaғы ұтымды тұстaрын, әрі қaрaй жетілдіруге болaтын тұсын aйтып кетемін. Жaуaпқa ризa болғaндa «жарайсын, керемет, мықты» деп мaдaқтaп отырaмын.

Оқушылар шығыстың орта ғасырлық  мәдениеттерін білу  үшін «Шахмат» "Тұжырым кестесі " ,                                     « Жұбыңды тап», «Сұрақ бізден жауап сізден» әдістері жүргізіледі; Топтар "Сәндвич", «Бағдаршам», «Аспазшы»  әдісі арқылы бірін-бірі бағалайды. Оқушылардың сурет, мәтін бойынша мәліметтерді  талқылап, дұрыс топтастырғанын анықтау үшін жүргізіледі;«Еттартқыш, сандық, қоқыс жәшігі» әдісі бойынша тиімді кері байланыс жүргізіледі.

Физика, математика, астрономия, дінтану   пәндерімен бaйлaныс орнaтылaды.

АКТ-ні сабақтың өн бойында пайдаланылады, жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесін сақтау .

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық  оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.  Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ  мақсаты оқу мақсатына сай жасалды.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: Топтық жұмысқа алынған «Тұжырым кестесі» әдісі жақсы жоспарланды  себебі  белсенді оқу жүрді.

2: Жұптық жұмысқа алынған термин сөздер оқушылардың жаңа сөздерді есте сақтауына үлес қосты

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: Ислам мәдениетінің  «алтын ғасыры» презентациясы оқушылардың  қызығушылығын арттырады

2:Сұрақ бізден жауап сізден  жеке жұмыс  сабақтың жақсы өтуіне ықпал етті

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Сабақ соңында оқушылардан алынған рефлекция арқылы оқушылардың бүгінгі сабақтағы бағалаудың тиімді болғанын аңғардым,ын аңғардым, картамен жұмысқа төселдіру үшін, үнемі катамен жұмыс жүргізуді басшылыққа алуды жоспарлаймын. Топтық, жұптық жұмыстар барысында ортақ пікірге барлық оқушының атсалысуына , белсенділік танытуына қосымша жұмыстар жасау керек.

Бағалау критерийлері

Дескриптор

Ұлы Константин кезіндегі  Рим  империясындағы өзгерістерді біледі

 1.Константин императордың кезіндегі өзгерістерді жаулаушылық соғыстарды біледі

2.Империалық соғыс кезіндегі шекаралардағы өзгерістерді картадан табады

3.Константиннің  дін саласындағы өзгерістерін атайды