Методическая разработка внеклассного мероприятия "Алтн булг"

 

Сценарий проведения

районного конкурса - состязания  «Алтн булг»

(звучит калмыцкая мелодия)

 

Ведущий: Мендвт, күндтә мана гиичнр, багшнр, билгтә сурһульчнр! Эндр мана районд  Хальмг Таңһчин «Алтн булг» гидг марһан давулгдҗана.

- Өдгә цагт нарт-делкән цуг келн-әмтн төрскн келән, сойлан, тууҗан медҗ, цааранднь өргҗүлх ик чинртә төр хаһлҗана. Келн-улсин серл-сана өөдлүллһн,өвкнрин байн дамшлт сергәҗ, шинҗлҗ, тустаһар олзллһн - өдгә цагин онц темдг болҗ йовна.

 

     Хальмг олн-әмтн ик кезәнәс нааран урн үгдән һавц, туульч, җаңһрч улсар йилһрдг бәәсмн. Хальмг келн-әмтн келмрч, келндән хурц улсиг күндлнә. Җирһлд учрсн сән тоотднь килмҗтә болдгар, му тоотднь дурго болдг сурһмҗ олн-әмтнә келдг амн урн үгин зөөр өгнә. Эдн үйәс үйд теегдҗ келгдәд, үймүд хоорндк олн-әмтнә залһлдаг батрулҗ, олна авц-бәрцинь, ухан - седклинь мөңкинд делгрүлнә. Хальмг амн үгин билг хальмг улсин келнәннь олмһа, ке, хурц, мергн, төв янзинь үзүлнә. Амн урн үгин келн күүнә келҗәх үгиг кеерүлнә.

       Тегәд эндр өдр эн марһанд билгтә сурһульчнр эврәннь билг-эрдмән, медрлән үзүлх.  Марһанд йисн школын сурһульчнр  орлцҗана:

- Лаганя 1-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 2-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 3-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 4-гч школын сурһульчнр,

- Бембин Тимофейин нертә Җалһа дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗин Исмаилин нертә Красинск дундын школын сурһульчнр,

- Улан –холын дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗ-Һәрән Түрбән нертә Северн дундын школын сурһульчнр,

- Бурана школын сурһульчнр

 

 - Цуглрсн улсиг мана күүкд йөрәхәр седҗәнә.

(выступление детей)

 

     Не, ода «Алтн булг» гидг марһаһан эклҗәнәвидн. Мана марһана жюрин гешүд:

1. Жюрин һардач:

-

-

-

-

-

-

 

- Не, ода мадн баг болһнла таньлдхвидн.

Түрүнк марһан «Таньлдлһн». (Выступление команд «Визитная карточка»)

 

Команд болһн нааран һарад, эврәннь багин болн эмблемин тускар келҗ өгх.   

Не, ода .......... дунд школын сурһульчнрт үг өгчәнәвидн.

- Лаганя 1-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 2-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 3-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 4-гч школын сурһульчнр,

- Бембин Тимофейин нертә Җалһа дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗин Исмаилин нертә Красинск дундын школын сурһульчнр,

- Улан –холын дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗ-Һәрән Түрбән нертә Северн дундын школын сурһульчнр,

- Бурана школын сурһульчнр

 

2 марһан - «Үлгүрин чимг»:

«Күүнә кеерүл – келн, келнә кеерүл – үлгүр» гиһәд сәәхн келчксн үг бәәдг. Үг келсн цагтан үлгүрмүд орулҗ келхлә, күүнә келн сәәхрнә. Үлгүрмүд – хальмг келн-улсин келнә мергн билгәс үүдсн, уханань эңкр сәәхн товчлвр. Олн үгәр келхин ормд, цөөкн үгәр эс гиҗ нег үлгүрәр ухаһан медүләд келчксн деер, келснь чигн тодрха болна. Тегәд ода мадн «Үлгүрин чимг» гидг марһа давулхмн.

Команд болһнас түрүн хойр сурһульчнр орлцх.

Эн марһанд хурц келтә, дала үлгүрмүд меддг билгтә сурһульчнр диилвр бәрх.

 (марһан давулгдҗана)

 

- Лаганя 1-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 2-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 3-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 4-гч школын сурһульчнр,

- Бембин Тимофейин нертә Җалһа дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗин Исмаилин нертә Красинск дундын школын сурһульчнр,

- Улан –холын дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗ-Һәрән Түрбән нертә Северн дундын школын сурһульчнр,

- Бурана школын сурһульчнр

 

- Эн марһанд орлцсн күүкдт ханлтан өргҗәнәвидн. ……..

 

3 марһан - «Тиигтхә!»:

     Хальмг амн үгин билгт ончта орм эзлҗәхнь – йөрәлмүд. Күүнә җирһлд юн эс учрна, цуг эн йовдлмуд үзүлҗ, медүлҗ чадм үгмүд олҗ авч күн тер йовдлыг цәәлһҗ, батлад йөрәлмүдт орулна. Йөрәлмүд җирһлд үүдсн сәәхн тоотынь күүнд нерәдҗ, седклинь байрлулҗ, эн тоотыг делгү элвг болх сана орулна. Тегәдчн хальмг келн-улс эврәннь әрүн санан-седклән йөрәлд багтаҗ келнә. Тер учрар, йөрәлмүдиг хальмг келнә билгин эрдм гиҗ келнә. Тегәд дарук мана марһан - «Тиигтхә!».

Эн марһанд баг болһнас хойр йөрәлчнр орлцх.

Тана өмн 9 шар, шар болһнд йөрәлмүдин төр. Ода таасгдсн шар хаһлад ямаран төрәр йөрәлмүд келхинь медҗ авхвидн.

 

(марһан давулгдҗана)

- Лаганя 1-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 2-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 3-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 4-гч школын сурһульчнр,

- Бембин Тимофейин нертә Җалһа дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗин Исмаилин нертә Красинск дундын школын сурһульчнр,

- Улан –холын дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗ-Һәрән Түрбән нертә Северн дундын школын сурһульчнр,

- Бурана школын сурһульчнр

 

- «Тиигтхә!» гидг  марһанд орлцсн күүкдт ханлтан өргҗәнәвидн.

 

4 марһан – «Өвкнрин тууҗ-авъяс»:

Ямаранчн келн-улс эврәннь тууҗта. Хальмг улсин тууҗ йир соньн, байн.

«Хуучан хатхсн- урн, хөөткән сансн –цецн» гидг хальмг үлгүр бәәдг.

Күн болһн эврәннь урдксиннь үлдәсн зөөриг медәд, терүгәр соньмсад бәәхлә, күүнә медрлнь өөдләд, гүн уха дотран шингәҗ авна.

Мана дарук марһан- «Өвкнрин тууҗ-авъяс».

Эн марһанд орлцхар седҗәх баг болһнас хойр сурһульчнр нааран һартн.

Сурврмудт чик хәрү өгсн сурһульчнр диилвр бәрх.

(марһан давулгдҗана)

 

 

- Лаганя 1-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 2-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 3-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 4-гч школын сурһульчнр,

- Бембин Тимофейин нертә Җалһа дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗин Исмаилин нертә Красинск дундын школын сурһульчнр,

- Улан –холын дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗ-Һәрән Түрбән нертә Северн дундын школын сурһульчнр,

- Бурана школын сурһульчнр

 

-Эн  марһанд орлцсн күүкдт ханлтан өргҗәнәвидн.

 

5 марһан – «Соңсад-дуулый!»:

Хальмг улс дуунд дурта, дуулҗ чигн чаддг, нег үлү олн зүсн дуд һарһад оркдг ончта сәәхн билг-эрдмтә улс. Дун –седклин сергмҗ.

- Тегәд, дарук мана марһан «Соңсад-дуулый!».

Эн марһан 2 девсңгәс тогтҗана: 1.Айс соңсад, ямаран дунь зааҗ өгх.

2. Герин даалһвр: нег ду дуулҗ өгх.

(марһан давулгдҗана)

 

- Лаганя 1-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 2-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 3-гч школын сурһульчнр,

- Лаганя 4-гч школын сурһульчнр,

- Бембин Тимофейин нертә Җалһа дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗин Исмаилин нертә Красинск дундын школын сурһульчнр,

- Улан –холын дундын дундын школын сурһульчнр,

- Лиҗ-Һәрән Түрбән нертә Северн дундын школын сурһульчнр,

- Бурана школын сурһульчнр

 

- Эн  марһанд орлцсн баахн дуучнрт  ханлтан өргҗәнәвидн.

 

Дуулсн дуунтн дүүрән болҗ,

Орн-нутгтан ончта үрдүд болҗ

Менд, амулң өсч йовцхатн!

 

- Мана марһан чилгчдән өөрдҗәнә.

 

- Ода жюрин гешүдт үг өгчәнәвидн.

Кемр багмуд  марһана әдл то олзлхла, эднә һардачнрин (капитаны) марһан “Алтн үг” болх.

(В случае равенства баллов, выступает правило “Золотого слова”, т. е. беседа / разговор двух капитанов команд по теме «Знакомство» («вопрос-ответ»)

 

Марһана чилгчәр иим номинацар ачлгдх:

-         “Алтн булг” марһана йилһән соньн баг (За самую оригинальную эмблему Конкурса- состязания «Алтн булг»)

-         Йилһән олмһа баг (Самая находчивая команда)

-         Йилһән йөрәлч баг (Самая благопожелательная команда)

-         Йилһән сән медрлтә баг (Самая эрудированная команда)

-         Йилһән айста баг (Самая музыкальная команда)

-         Йилһән  үүрин баг (Самая дружная команда)

-         Йилһән чидмһә баг (Самая волевая команда)

 

 

 

 

 

- «Алтн булг» гидг нааднд орлцсн цуг сурһульчнрт, багшнрт, гиичнрт ханлтан өргҗәнәвидн

 

Күцсн күцлән нарн мет мандлулҗ,

Ном-сурһулян, керг-үүлдврән

Өврмҗ болмар дүңгәлһҗ.

Ар Бумбин орн кевтә

Үкл уга мөңк,

Үрглҗ җирһлтә.

Оньдин дөрвн цагт

Бадм цецгин өңгтә,

Урһа зандн модн кевтә.

Олн әмтнд үлгүр, үзмҗ болҗ йовцхатн!