maktab direktori
Tasdiqlayman_____________
D.X.Magrupova
Toshkent shahri Yunusobod tumani 96maktab
matematika fani o’qituvchisi Tuxtabayeva
Muattarning geometriya fanidan 11sinf ucnun
mavzusiga doir 1soatlik
TOSHKENT 2019
Sana 19.02 sinf 11 Fan Geometriya
Dars mavzu: Shar va uning elementlari (1dars) .
Dars maqsadi :
1) Ta’limiy : o’quvchi shar va uning elementlari , sharni tekislik bilan kesimi, urinma tekislik haqida tushunchalariga ega bo’lishi (FK1, TK5)
2)Tarbiyaviy : Umuminsoniy qadriyatlar , fazilatlarni shakllantirishga shart
sharoit yaratish
3)Rivojlantiruvchi: Test yechish qobiliyatlarini rivojlantirishga sharoit yaratish
(TK1)
Dars turi : Yangi mavzu bayoni
Dars metodlari : ma’ruza , klaster , venn diagrammasi , BBB jadvali , tezkor test
, namoyish , mozaika , savoljavob , kichik gurhlarda ishlash .
Dars jihozi :
a)
o’quv uslubiy materiallar : kitob , tarqatma materiallar , slaydlar , koptok
, transportyor .
b)
Darsda ishlatiladigan texnik jixozlar: kompyuter , proektor
Dars tafsilotlari :
I . Tashkiliy qism .(3minut)
O’qituvchi darsga kirib xona tozaligini , o’quvchilarni davomatini tekshiradi .
O’quvchilarni o’tirish tartibini belgilaydi .
II. Tayanch bilimlarni faollashtirish .(4minut)
Uyga vazifa so’raladi va va o’ldingi darsga doir og’zaki savoljavob
qilinadi .BBB jadvali tarqatiladi . Bu jadval bilan qanday ishlash tushuntiriladi
.Bu jadvalni o’quvchilar to’ldirishadi va chekkaga olib qo’yishadi . Dars oxirida
BBB jadvali yig’ishtirib olinadi va shuni natijasi bilan yakun yasaladi . III. Yangi mavzu bayoni : (10minut)
3til metodidan foydalanib mavzuni tushuntiramiz .
1til :O’quvchilarga shar va sferani ta’rifi beriladi .
2til. Shar va sfera tenlamasi formula bilan beriladi .
3til : shar va sferani chizma orqali beriladi va farqi
aytiladi .
Fazoning berilgan nuqtadan, berilgan masofadan katta
bo‘lmagan uzoqlikda
yotgan hamma nuqtalaridan iborat jismga shardeyiladi.
Berilgan nuqtasharning markazi,berilgan masofa esa
sharning radiusi deb ataladi (1rasm).Sharning
chegarasi shar sirtiyoki sfera deb ataladi. Shunday
qilib, sharning markazidan radiusga teng masofa qadar
uzoqlashgan hamma nuqtalarsferaning nuqtalaridir. Shar
markazini shar sirtining istalgan nuqtasi bilan tutashtiruvchi
kesma ham radius deyiladi (1rasm)
Ta’rifga ko‘ra, markazi A (a; b; c) nuqtada va radiusi R
ga teng bo‘lgan sferaning ixtiyoriy M (x; y; z) nuqtasi
koordinatalari (x a)2+ (y b)2+ (z c)2 =R2tenglikni
qanoatlantiradi va bu sfera tenglamasi deyiladi . (2rasm) .
Markazi A (0;0;0) da bo’lgan shar tenlamasi x2+y2=R2 bo’ladi .
Shuningdek, ta’rifga kora, markazi A (a; b; c) nuqtada va radiusi R ga teng
bo‘lgan shar M (x; y; z) nuqtalarining koordinatalari(x a)2+(y b)2+(z c)2 R bo‘lsa, tekislik va shar umumiy nuqtaga ega
emas (5.arasm), agar d = R bo‘lsa, tekislik sharga urinadi (5.brasm), O’quvchilar yaxshi tasavvurga ega bo’lishi uchun namoyish metodidan
foydalanib darsga tayyorlab kelingan slaydlar namoyish etiladi . (Ilovada
keltirilgan ) .Doskada 510misol yechib ko’rsatiladi .
510. Sferaning tenglamasi (x + 1)2 + (y 2)2 + (z 1)2 = 25 ko‘rinishda berilgan
bo‘lsa, uning markazi va radiusini toping.
Yechish .Ta’rifga ko‘ra, markazi A (a; b; c) nuqtada va radiusi R ga teng
bo‘lgan sferaning ixtiyoriy M (x; y; z) nuqtasi koordinatalari
(x a)2+ (y b)2+ (z c)2 =R2tenglikni qanoatlantiradi . bundan a=1 , b=2 , c=1
va R=5 bo’ladi .Demak bu misolda sferani markazi A(1;2;1) va radiusi R=5 ga
teng bo’lar ekan . IV .Mustahkamlash (20minut)
Darsni mustahkamlashda sinfni 4 tadan kichik guruhlarga bo’lamiz . Klaster
metodida guruhdagi o’quvchilar kelishib mavzuda berilgan shar va doiraga
tegishli formulalarni yozib chiqishadi . (3minut)Venn diagrammasi orqali shar
va sferani umumiy va xususiy xossalarini organishadi . (2minut)
markazi
diametri
Shar va sfera
Sfera formulasi
Urinma tekislik
Diametrial kesimi yuzi
radiusi
nligi
Shar formulasi
u
z
a u
n
yla
a
simi
rial k
e
t
e
m
Dia
Shar ni elementlari va
Xossalari
Sfera
hajmi mavjud emas , tekislik bilan
kesimda aylana hosil bo’ladi .
Umum. Xossalar
Umumiy
tomonlari:
Radiusi ,
diametri , sirti
yuzasi ,
diamtrial
kesim aylana
uzunligi
Sferani elementlari
va xossalari Shar
Hajmga ega , tekislik bilan kesilganda
doira hosil bo’ladi Mozaika metodi yangi o’tilgan mavzuni tarifini yod olishga yordam beradi .
X2
X2
Y2
Y2
+
+
=
≤
R2
R2
Kalit so’z: sfera tenglamasi va shar tenglamasi
Ikkinchi mozaikamiz :
Sharning markazidan
O’tadigan
tekislik
Diametr
tekisligi
deyiladi
’quvchilar o’tilgan mavzuni masalalar yechishga tadbiqini quyidagicha
Kalit so’z : diametr tekislikni ta’rifi
tekshiramiz .
Tezkot test metodi . Oquvchilarga quyidagicha test terqatamiz . 8 minutdan
so’ng yig’ishtirib olinadi .
Radiusi 13 ga teng bo‘lgan shar tekislik bilan kesilgan. Agar shar
1.
marka
zidan kesimgacha masofa 12 ga teng bo‘lsa, kesimning yuzi nechaga teng ? A ) 5 B) 13 C) 6 D) 10
Sferaning tenglamasi (x + 1)2 + (y 2)2 + (z 1)2 = 25 ko‘rinishda
2.
berilgan
bo‘lsa, uning radiusini nechaga teng?
A) 23 B) 24 C) 2 D) 5
Sharning radiusi 10 dm, uning tekislik bilan kesimining yuzi 64 π
3.
dm2.
Sharning markazidan kesim tekisligigacha bo‘lgan masofa nechaga teng ?
A) 6 B) 7 C) 5 D) 12
4. Sfera to‘g‘ri chiziq nechta umumiy nuqtaga ega bo‘lishi mumkin?
A) 1 ta B) 2 ta C) cheksiz ko’p D) 1 yoki 2 ta
5. Sfera tekislik bilan nechta umumiy nuqtaga ega bo‘lishi mumkin?
A) 1 ta B) 2 ta C)1 ta yoki cheksiz ko’p D) 1 yoki 2 ta
V. Darsga yakun yasash va baholash (7minut)
Dars yakunida o’quvchilarning islagan venn diagrammasi , klasterlari ,
testlari va baholanadi . Yani qaysi guruh o’quvchilari diagramma va
klasterlarni to’g’ri tuzishgan bo’lsa shularga yuqori ball qo’yiladi va mozaikasini bali ham qo’shib hisoblanadi . Tezkor testlarni bahosi javobi
to‘g‘ri topilgan 5 ta test uchun – «besh» baho, 4 ta test uchun «to‘rt»
baho , 3 ta test uchun «uch» bahoqo‘yiladi.Birorta ham javob topa
olmagan, 1 ta yoki 2 ta test javoblarini to‘g‘ri topgan o‘quvchilarga baho
qo‘yilmaydi. Ular bilan keyingi darslarda va darsdan keyin ishlab, ularni
han bu kabi testlardan ijobiy baho olishlariga erishish lozim bo‘ladi. Test
uchun olgan bahos bilan qolgan ballari qo’shib o’rtachasi qo’yiladi .
O’quvcilar qo’lidan dars oxirida terib olingan BBB jadvali tahlil qilinadi .
Bu jadval bilan o’quvchini qanchalik darsga tushunganligini bilib olsa
bo’ladi . Bu jadval baholanmaydi . Shu bilan dars yakunlanadi .
VI. Uyga vazifa( 1minut ) :
Darsdagi yangi atamalarni ta’rifini yod olish va 511 , 513 , 529 masalalarni
yechib kelish .
Kichik guruhlarning baholash ko’rsatkichlari va mezonlari
1ilova Guruh ishini natijalarining bahosi
4
1
2
3
Ko’rsatkichlar
Maks.baho
Ma’lumotning to’liqligi
Taqdimot(ma’lumotnin
g chizmali
tarzda
taqdim etilishi)
Guruhning
darajasi(qo’shimchalar
kiritish, savoljavoblar
berish)
Baholarning maksimal
hajmi
faollik
5
5
5
5
Baholash ko’rsatkichlari va mezonlari
Ko’rsatkichlar
“klaster”
diagrammasi
faolliklari
Mozaika
terishiga
Guruh ishini natijalarining bahosi
5
Savollarga
javob
to’liq
bersa
va
chizmani
to’g’ri
to’ldirsa
tog’ri va faol
qatnashishi
4
Savollarga
to’liq
javob
bermasa va
chizmani
to’g’ri
to’ldirsa
qisman tog’ri
javoblari
3
Savollarga to’liq
javob bersa va
chizmani to’liq
to’ldirmasa
2
Savollarga
javob
berilmasa va
chizma
to’ldirilmasa
noto’g’ri
javoblar
va
harakatlari uchun
umuman
ishtirok
etmaslik
Tezkor testni baholash mezonlari
Javobi to‘g‘ri topilgan 5 ta test uchun – «besh» baho, 4 ta test uchun «to‘rt»
baho , 3 ta test uchun «uch» bahoqo‘yiladi.
Birorta ham javob topa olmagan, 1 ta yoki 2 ta test javoblarini to‘g‘ri
topgan o‘quvchilarga baho qo‘yilmaydi. Ular bilan keyingi darslarda va
darsdan keyin ishlab, ularni han bu kabi testlardan ijobiy baho olishlariga
erishish lozim bo‘ladi.
2ilova. O’quv materiallining slaydli taqdimoti Foydalanilgan adabiyotlar .
Asosiy adabiyotlar .
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Мирзиёев Ш.М. 20172021 Харакатлар стратегияси. Т.: Адолат 2017
11sinf geometriya darsligi Iqism B.Q.Xaydarov Toshkent 2018
11sinf geometriya darsligi IIqism B.Q.Xaydarov Toshkent 2018
Analitik geometriya . Tursun Azlarov. Adabiyotlar[tahrir]. O zME.
Birinchi jild.Toshkent, 2000yil Qo’shimcha adabiyotlar .
Голиш Л.В. “Замонавий таълим технологиялари: мазмун,
лойиҳалаштириш ва амалга ошириш”. // Экспресс қўлланма. –
Тошкент: ТАСИС, 2001.59 б.
Geometriyadan masalalar to’plami N . Ribkin O'qituvchi nashriyoti 1974
yil
ʻ
7. Mеtоdika prеpоdavaniya matеmatiki v srеdnеy shkоlе. Оbхaya mеtоdika.
KоlyaginYU. M. i dr. –M. Prоsvехеniе, 1976 g
Foydalanilgan internet saytlari :
1 .Orbita.uz sayti
2. AIM.uz sayti
3. ZIYO.NET sayti
4.MULTIUROK.RU sayti
5.CLASSROOM.RU sayti
6.GIU.uz
7. UZEDU.uz
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Очик дарслар
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.