План урока по белорусскому языку по теме "Правапіс у, ў" (5 класс)

Тэма ўрока 

Правапіслітар у, ў

Мэты:

адукацыйная: пашырыць і сістэматызаваць веды вучняўпраправапіслітар у,ў у беларускаймове;

развіццёвая: садзейнічацьразвіццюўменняўаналізаваць, прымяняцьнабытыя веды на практыцы, рабіцьсамастойныявывады;

выхаваўчая: стварыцьумовы для выхаванняўважлівасці, актыўнасці, павагі да роднага слова, культуры.

Ход урока

І. Арганізацыйнымомант

Слова настаўніка

Добры дзень.Сённятакіпрыгожыдзень, і я хачу, каб вы ўсміхнулісяадзінаднаму.А зараз з такімцудоўным настроем мы пачынаем наш урок.

2 Праверкадамашнягазадання

1 Тэарытчнаяразмінка. Гульня "Веру ці не веру" (вусна)

1. У беларускаймовегук [д] прызмякчэннізмяняецца на [дз']+

2 . У беларускаймовегук [т] прызмякчэннізмяняецца на [дз']?-

3. Дзеканнемназываеццазмяненнегука [д] прыягозмякчэнні на гук [т'] ?-

4 Цеканнемназываеццазмяненнегука [т] прыягозмякчэнні на гук [ц'] ?+

5 Пасля [дз'] пішуццалітарыа,о, э,у ?-

6 Пасля [ц'] пішуццалітарые,ё, ю,я,і ?+

2 Арфаграфічнаяхвілінка( слайд 1)

Устаўцепрапушчаныялітары д/дз, т / ц

..ішыня (т /ц), ..я..ел (д/дз; т/ц), ..юльпан (т /ц), ..вёрды (т /ц), ..ыялог (д/дз), ..эатр (т /ц), кар..іна (т /ц), ..юбка (д/дз), ..эпо (д/дз), ко..ік (т /ц), ва..яны (д/дз), ..япло (т /ц), ар..ыст (т /ц).

Вучнімяняюццасшыткамі для ўзаемаправеркі. ( адказы на слайдзе, выстаўленнеадзінаднамуадзнак)

(слайд 2) Цішыня, дзяцел, цюльпан, цвёрды, дыялог, тэатр, карціна, дзюбка, дэпо, коцік,вадзяны, цяпло, артыст

3Падрыхтоўка да ўспрыманнятэмы (моўнаеназіранне) :

(слайд 3) Звярніцеўвагу на прэзентацыю, тут змешчаныназвыптушак. Паспрабуйцеўставіцьпрапушчаныялітары:

Ласта…ка Ж…равель

Маліна…ка Б…сел

Жа…рук К…лік

А…сянкаГл…шэц

(слайд 4) Ластаўка,малінаўка, жаўрук, аўсянка, Журавель,бусел,кулік,глушэц.

Як мы можамзімойдапамагчыптушкам?

3. Як вы лічыце, якая тэма нашагаўрока? (адказвучняў)

( слайд 5) Правапіс у - ў

А якія задачы нашагаўрока? ( слайд 6)

- узнавіць, паглыбіць і замацавацьтэарытычныматэрыял па правапісе у - ў

- умецьпрымяняцьатрыманыя веды прывыкананніпрактычныхзаданняў

- удасканальвацьарфаграфічныя і пунктуацыйныянавыкі і ўменні;

Запісдаты,тэмы

4Паглыбленневедаў па тэме

( слайд 7) Змяніцьсловы, абоўтварыцьновыя, каб в,л перайшлі ў ў: лава, грыва, трава, канава, чыталі, сказалі, шукалі, падпісалі

• А ціведаеце вы, што ў Беларусіёсцьгорад, у якімпаставіліпомнікў?(Полацк)

(вучнёўскаепаведамленне) ( слайд 8 - помнік ў)

Помнік ў (расказваевучань)

7 верасня 2003года ў Полацкубыўустаноўленыпомніклітары ў нескладовае. Ёнзроблены ў выглядзестэлы, на яе гранях размешчанырэльефныявыявылітары.Помнікзроблены ў выглядзевокладкікнігі, на якойзмешчанысловы з літарай "ў", а таксамацытата з верша РыгораБарадуліна «Ад Еўфрасінні, ад Скарыны, ад Полацкапачаўся свет». Помнікможаслужыцьсонечнымгадзіннікам.Прыягоадкрыцці, штоадбываласяпадчассвяткавання Дня беларускагапісьменства, гаварыласяпраўнікальнасцьлітары ў , сцвярджалася, што такой літарыняма ў алфавітах свету, распавядаласяпранепаўторнуюмеладычнасць і мяккасцьгуку, пазначанагаёй. Помнік “Ў” – гэта даніна павагі нашай Бацькаўшчыне, яе гісторыі, культуры. Літара “Ў” – гэта тое, што адрознівае нас ад іншых народаў, гэта адметны сімвал нашай мовы, які вызначае яе непаўторнасць.

Якія славутыя людзі нарадзіліся ўПолацку?(Е.Полацкая.Ф Скарына)-фотаздымкі. (слайд 9 )

5Актуалізацыявывучанага

Давайце разам успомнім, каліпішацца ў? (вучні з пачатковай школы называюцьправілыправапісу ў)

А зараз давайце пазнаёмімся з правілам на стр. 27 і 28 ірастлумачымправапіс у – ў. Словы зяленым колерам запішам у сшытак!

На слайдзетэкст (слайд 10). Чытаем кожны па сказу.

Прыгожыст(у)дзеньскідзянёк. Цёплы, сонечны, сапра(ў)дысвяточна - (ў)рачысты. (У) полі, (у) лесе - (у)сюды снег. До(ў)га мы бл(у)каем (у) ма(ў)клівымбялюткім царстве. Адзахапленняхочаццакрычаць (у)рачыстае "(ў)ра".

6Фізкультхвілінка

-А зараз крышку адпачнем, прапаную вам паслухаць верш у выкананні Юрася Свіркі “Беларусь”.

-Сядзьце зручна , заплюшчыце вочкі і паспрабуйце намаляваць у паветры спачатку гук –у-, потым –ў-.

7Прымяненневедаў на практыцы

А зараз прыменіматрыманыя веды на практыцы:( слайд 11) 

Тэст

1.Пасляякіхлітар вы не будзецепісаць ў?

а) з; б) о; в) р ; г) е.

2. Якіясловы не дзеляцца на склады.

а) Убачу; б) стаў; в) лаўка; г) увага;

3.У якіхсловазлучэнняхсловынапісаныправільна?

а) вуліцаЎсходняя;

б) гляджуўверх;

в) пайшоў у лес.

Праверкаправільнасцівыкананнятэста.(слайд 12) 1 -а), в) 2 -б), 3 - б), в)

(слайд 13) А зараз запішыцесловы і размяркуйцеіхпаводлеправапісу у - ў: вадаварот...(у,ў), пра..да (у,ў),со..с (у,ў), на ..краіне (у,ў), во..к (у,ў), тры..мф (у,ў), любо.. (у,ў), сла..ны (у,ў), ), ст..дзень (у,ў).

( слайд 14)вадавароту, праўда, соус , на Украіне, воўк, трыумф, любоў, слаўны, студзень .

Лексічная работа (слайд 15). Да дошкі выходзіць вучань.

Дапішыцесказы,выкарыстоўваючы антонімы. Што такое антонімы?:

Верабей лятае, а вуж поўзае

Васілёксіні, а дзьмухавец жоўты

Жэрдка тонкая, а бервяно тоўстае

-Растлумачцеправапіс –ў

Лексічная работа (слайд 16 ). Да дошкі выходзіць вучань.

Знайсці і запісаць да рускіх слоў беларускія адпаведнікі,растлумачыць правапіс беларускіх слоў

Открытка ----- рыдлёўка;

лопата ------- шпакоўня;

скворечник ------ паштоўка

(слайд 17) Разгадацькрыжаванку, растлумачыцьправапіс ў:

1.Чалавек, яківучыцьдзяцей(настаўнік)

2.Драўляная хатка для шпака(шпакоўня)

3.Птушка, якая робіцьгнёздыпадстрэхамі(ластаўка)

4.Чалавек, якізаймаеццапаляваннем(паляўнічы)

5.Другі дзеньтыдня(аўторак)

( слайд 18) Колькі слоў у сказе?Запісаць яго, растлумачыць правапіс: Празнейкічасчовенпакінуўвостраўіпаплыўунізпарацэ (10,11,12,13)

Праз нейкі час човен пакінуў востраў і паплыў уніз па рацэ. (слайд 19)

Работа па групах. Творчая работа "Зімовыяпейзажы"(выс.узр.) (сл. 20)

- Вучнямпаказваюццамалюнкі з зімовым пейзажам і прапануеццаскласці па малюнках2-3 сказы, у якіхужываюццасловы з у - ў. Вучніскладаюць сказы і зачытваюцьіх.

На ніжэйшы ўзр. – практ.55                 Далей - Практ.51 – 5 слоў.

8 Абагульненне матэрыялу

Тлумачэнне месца ўрока ў тэме:

Сённяшніўрок-пачатактэмы “правапісў”.Нанаступных уроках мы звернемувагу на правапіс –ў- у іншамоўных словах і на выключэнні з правіла.

9Выстаўленнеадзнак

10 Д/з §8,вывучыцьправіла., практ.53 ( слайд 21 )

11Рэфлексія:Вы ўсесёння малайцы, актыўнапрацавалі, дасягнулізначнагапоспеху. Здайцесшыткі, я праверукласнае і дамашняезаданні.

ПомнікЎ

7 верасня 2003года ў Полацкубыўустаноўленыпомніклітары ў нескладовае. Ёнзроблены ў выглядзестэлы, на яе гранях размешчанырэльефныявыявылітары.Помнікзроблены ў выглядзевокладкікнігі, на якойзмешчанысловы з літарай "ў", а таксамацытата з верша РыгораБарадуліна «Ад Еўфрасінні, ад Скарыны, ад Полацкапачаўся свет». Помнікможаслужыцьсонечнымгадзіннікам.Прыягоадкрыцці, штоадбываласяпадчассвяткавання Дня беларускагапісьменства, гаварыласяпраўнікальнасцьлітары ў , сцвярджалася, што такой літарыняма ў алфавітах свету, распавядаласяпранепаўторнуюмеладычнасць і мяккасцьгуку, пазначанагаёй. Помнік “Ў” – гэта даніна павагі нашай Бацькаўшчыне, яе гісторыі, культуры. Літара “Ў” – гэта тое, што адрознівае нас ад іншых народаў, гэта адметны сімвал нашай мовы, які вызначае яе непаўторнасць.