Рабочая программа по осет яз 3 класс

Ахуырадон программæ Ирон литературон кæсынадæй 3 кълас Ирæттæ   сæ   рæвзæрдæй   фæстæмæ   аудынц   сæ   мадæлон   æвзагыл,   уымæн   æмæ æмбарынц:   цалынмæ   æвзаг   цæра,   уæдмæ   фидар   уыдзæн   национ   культурæ,   национ хиæмбарынад. Ног (дыккаг фæлтæры) стандартты домæнтæ сты, цæмæй Уæрæсейы цæрæг алы адæмæн дæр йе  взаджы кад се  хсæн бæрзонддæр ист æрцæуа, цæхгæр фæхуыздæр уа йæ ахуыр кæныны хъуыддаг. Уыцы хæстæ та æххæст кæны райдайæн скъола. ΄ ΄ Райдайæн скъолайы бындур æвæрд æрцæуы сывæллæтты алывæрсыг рæзтæн.  Уымæ гæсгæ ирон æвзаг ахуыр кæныны хъуыддаг арæзт у ахæм нысан æмæ хæстæ сæххæст кæнынмæ: ­ хъуамæ сывæллæттæ сæ кæрæдзимæ иронау дзурын сахуыр уой. Уый тыххæй та хъæуы фидар фæлтæрддзинад кæсын, фыссын æмæ хъуыды кæнынæй; ­ иумæйаг ахуырадон зонындзинæдтæ бæрзонддæр кæнын; ныхасы рæзтыл кусын; фылдæр базонынмæ æмæ интеллект уæрæхдæр кæнынмæ тырнын; ­ мадæлон æвзаджы фæрцы сывæллоны алывæрсыгæй хъомыл кæнын; ­ хъазты хуызы сывæллæтты эмоционалон уавæр рæзын кæнын; ­ зонындзинæдтæ фылдæр кæнынмæ тырнындзинад рæзын кæнын.  Куыд   зонæм,   афтæмæй   æппæтæй   хуыздæр   фадат   уыцы   нысантæ   сæххæст кæнынæн ис кæсыны урокты.  Кæсыны урокты хъæздыгдæр æмæ рæсугъддæр кæнынц сабиты миддуне, ахъаз сын сты сæ эстетикон рæзтæн, æвзæрын сæм кæнынц алыхуызон бæллицаг æнкъарæнтæ. Ахуыр сæ   кæнынц   Райгуырæн   бæстæ   уарзын,   æрдзы   рæсугъддзинад   æмбарын,   хистæрæн, ныййарæгæн кад кæнын, фæллой уарзын æмæ а.д. Иудзырдæй сæ алывæрсыгæй хъомыл кæнынц. Хъомыл кæнын та, В.Г. Белинскийы загъдау, цытджын хъуыддаг у, адæймаджы хъысмæт уымæй аразгæ у. Литературон   кæсынад   сабитæн   æнкъарын   кæны   нывæфтыд   ныхасы   ад,   йæ аивдзинад,   амоны   йын     ныв   æмæ   фæлгонц   уынын.   Райдайæн   кълæсты   литературон кæсынадæн йæ сæйраг нысан у скъоладзауты раст æмæ æмбаргæ кæсыныл сахуыр кæнын. Программæ   домы,   цæмæй   скъоладзаутæ   базоной   тексты   сæйрагдæр   цы   у,   уый рахицæн   кæнын,   уацмысы   мидис   хи   ныхæстæй   радзурын,   дзырдты   нысаниуæг   зонын, текстæн   йæ   аивадон   æууæлтæ   рахатын,   сахуыр   уой   хъуыды   кæнын,   рæза   сæ   аивадон æнкъарынад, цымыдис æмæ разæнгард кæной чиныг кæсынмæ. 1 модуль. Адæмон сфавлдыстад. 1 темæ. Адæмон сфæлдыстад 2 темæ. Нарты равзæрд 3 темæ. Нарты Батрадз æмæ хъулонзачъе уæйыг 4 темæ. Батрадз æмæ æлдар 5 темæ. Батрадз Нарты гуыппырсарты куыд фервæзын кодта 6 темæ. Сырдон та Нарты асайдта 7 темæ. Теуа йе 'нæзондæй куыд фесæфт. Аргъау 8 темæ. Рувас­хадзы. Аргъау 9 темæ. Диалог æмæ монолог 10 темæ. Уызын æмæ паддзах. Аргъау 11 темæ. Мады хох. Таурæгъ 12 темæ. Хур æмæ Мæй. Таурæгъ 13 темæ. Авд хойы. Таурæгъ 14 темæ. Æмбисæндтæ 2 модуль. Райгуырæн бæстæ. 1 темæ. Ирыстоны тырыса. Гасынты Ж. 2 темæ. Ды дæ уый, ды, мæ Ирыстон! Цырыхаты М. 3 темæ. Дзæуджыхъæу. Айларты Измаил 4 темæ. Дзæуджыхъæуы герб. Хуыгаты Сергей 5 темæ. Нæ хæхбæсты тых. Уырымты Петя 6 темæ. Ирыстоны хæхты. ( Н ы в м æ  г æ с г æ  к у ы с т ) 7 темæ. Абайты Васо 8 темæ. Тæбæхсауты Бало. Темыраты Дауыт 9 темæ. Гергиты Валерий 10 темæ. Андиаты Сослан. Дзасохты Музафер 11 темæ. Хъантемыраты Алибек. Виктор Маръяновскиймæ гæсгæ 12 темæ. Едзиты Сослæмбег. Дзантиаты Анатолий 13 темæ. Ирыстон. Уалыты Лаврент 3 модуль. Ивгъуыд царды нывтæй. 1 темæ. Хетæгкаты Къоста. Нигер 2 темæ. Рагон ирон хæдзар æмæ хæдзары дзаумæттæ. 3 темæ. Къоста. «Особа»­йæ 4 темæ. Дурсæтджытæ. ( Н ы в м æ  г æ с г æ  к у ы с т ) 5 темæ. Æмбæлттæ. Барахъты Гино 6 темæ. Хохæгтæ ­ лигъдæттæ. Хъаныхъуаты Инал 7 темæ. Мæ рыст дæуæн дзурын, Ирыстон. Æлбегаты Азæмæт 8 темæ. Хъæбатыры мæлæт. Дзаттиаты Тотырбег 9 темæ. Æвддæс мин цæрынхъуаг адæймаджы. Дзесты Куыдзæг 4 модуль. Сыгъзæрин фæззæг. 1 темæ. Зæрдылдаринаг 2 темæ. Фæззыгон хъæды нывтæ. Токаты Асæх 3 темæ. Сыгъзæрин фæззæг. Беруаты Барис 4 темæ. Фæззыгон. Челæхсаты Михал 5 темæ. Базон­базон. Хозиты Макар. 6 темæ. Мыстулæг. Гуацъветы Юрий 7 темæ. Скъолайы фæлварæн зæххы хай. ( 8 темæ. Арвæй æнгуз æрхауд. Ситохаты Саламджери 9 темæ. Æнувыддзинад. Гуырдзыбеты Барис 10 темæ. Базон­базон. Гаглойты Григол 11 темæ. Уыци­уыци. Тохты Иван 12 темæ. Фæззыгон нывт. Хæмыцаты Албег 5 модуль. Урсзачъе зымæг. 1 темæ. Зæрдылдаринаг 2 темæ. Дзæбидыртæ. Ситохаты Саламджери 3 темæ. Зымæгон. Дарчиты Дауыт 4 темæ. Зымæгон хъæзтытæ. ( Н ы в м æ  г æ с г æ  к у ы с т ) 5 темæ. Ногбоны арт. Мыртазты Барис 6 темæ. Уыци­уыци. Къадзаты Станислав 7 темæ. Мæргъты фæдтæ митыл. Калоты Петр 8 темæ. Зымæг æмæ магуса. Тохты Иван 9 темæ. Зымæг хæхты. Кокайты Тотрадз 10 темæ. Æфцæджы сæрты. Дзасохты Музафер 11 темæ. Зымæджы лæвæрттæ. Цæгæраты Гиго 12 темæ. Зымæгон цъырцъырæгтæ. Тедеты Георгий 6 модуль. Æрвхуыз уалдзæг. 1 темæ. Зæрдылдаринаг 2 темæ. Уалдзæг. Уырымты Петя 3 темæ. Æгас цæуай, уалдзæг. Беруаты Барис 4 темæ. Базонут­ма, уый кæд вæййы? Абайты Амырхан 5 темæ. иу. ( Н ы в м æ  г æ с г æ  к у ы с т ) 6 темæ. Рагуалдзæг. Плиты Харитон 7 темæ. Уалдзæг. Айларты Измаил 8 темæ. Базон­базон. Гаглойты Григол 9 темæ. Къæвда. Калоты Хазби 10 темæ. Куадзæн. Къарджиаты Бекызæ 11 темæ. Иумæйаг у зæхх. Айларты Измаил 7 модуль. Тæмæнтæкалгкæ сæрд. 1 темæ. Зæрдылдаринаг 2 темæ. Дæу фæнды. Куыдæгты Валодя 3 темæ. Хъæддаг халсартæ æмæ гагадыргътæ. Айларты Измаил... 4 темæ. Быдыры. Плиты Харитон 5 темæ. Аланы къæбыла. Гæззаты Иван 6 темæ. Уарын. Кокайты Тотрадз 7 темæ. Базон­базон, уый та циу? Айларты Чермен 8 темæ. Базон­базон. Гуыбаты Чермен 9 темæ. Дыргъдонгæс Вано. Мамсыраты Деебе 8 модуль. Æрдз ­ нæ дарæг. 1 темæ. Хъæдхой. Быгъуылты Чермен 2 темæ. Тымыгъ. Хостыхъоты Зинæ 3 темæ. Уыци­уыци. Богъаты Таймураз 4 темæ. Хъæддаг цæрæгойтæ æмæ хæдзарон фос. (Нывмæ г æ с г æ  к у ы с т ) 5 темæ. Судзинты уызын. Айларты Чермен 6 темæ. Хæлынбыттыр. Уырыссаг æвзагæй Мамсыраты Мураты тæлмац 7 темæ. Базон­базон, уый та циу? Икъаты Владимир 8 темæ. Æдзæсгом фыр. Дзесты Куыдзæг 9 темæ. Дзæгъындзæг. Хъуппеты Мысост 10 темæ. Зæрватыкк. Хъайтыхъты Азæмæт 9 модуль. Адæймаг æгъдауæй фидауы. 1 темæ. Хистæр æмæ кæстæр. Дзасохты Музафер 2 темæ. Уæртджынхæфс æмæ йæ сыхæгтæ. Чеджемты Геор 3 темæ. Лæвар. Уалыты Лаврент 4 темæ. Тæргайгæнаг. Гуыцмæзты Михал 5 темæ. Хъохъо. Джыккайты Шамил 6 темæ. Хазби. Цæрукъаты Владимир 7 темæ. Сæрæнгуырд. Уалыты Лаврент 8 темæ. Йæхиуыл æрхудт. Цгъойты Хазби 9 темæ. Дада æмæ Андрейкæ. Сухомлинский В. А 10 темæ. Музыкæ. Гæдиаты Цомахъ 10 модуль. Фæллой ­ царды бындур. 1 темæ. Сабиты уарзон фыссæг 2 темæ. Хосгæрдæн. Хъайтмазты Аслæмырзæ 3 темæ. Цæуыл зарыд дон? Айларты Чермен 4 темæ. «Физонæггæнæг». Хъуппеты Мысост 5 темæ. Фæллойы урочы. (Нывмæ гæсгæ к у ы с т ) 6 темæ. Хъарманы сабиты зараэг. Цæрукъаты Алыксандр 7 темæ. Кæрчытæ, рувас æмæ Мила. А р г ъ а у .  Гуыцмæзты Алеш.  8 темæ. Арс æмæ хуытæ. Барахъты Гино 9 темæ. Арвы калм. Быгъуылты Чермен 10 темæ. Тъæпкъах. Хъуппеты Мысост 11 модуль. Фыдыбæстæ хъахъхъæнын. 1 темæ. Цом, фæцæуæм! Плиты Грис 2 темæ. Дзотты Лазыр. Мæхæмæтты Ахуырбеджы уацау. «Адæм, уæ фырт уæм дзуры»­йæ 3 темæ. Цæргæйæ баззадысты не 'хсæн. Гокъоты Хадзы­Мурат 4 темæ. Федтон аэз мæхи цæстытæй. Цæгæраты Гиго 5 темæ. Мæ хистæр æфсымæр. Черчесты Хъасболат 6 темæ. Æгъуыстаджы кадæг. Кадзаты Станислав Афæдзы кæронмæ сывæллæттæ хъуамæ зоной: ­æмбаргæ,аив æмæраст кæсын; ­ахуыргæнæджы   æххуысæй   тексты   архайджыты   характеристикæ   дæттæг   дзырдтæ æмæ хъуыдыйæдтæ ссарын; ­тексты сæйраг хъуыды  æвдисæг бынæттæ ссарын; ­ахуыргæнæджы   разамындæй   хи   цæстдарæнтæм   гæсгæ   афæдзы   афонты, æрдзы,боныхъæды æмæ хъазæнты тыххæй радзурын; ­амынд тексттæ наизусть дзурын; ­хæдзары цы чингуытæ кæсынц, уыдоны тыххæй радзурын. .. Ныхасы  темæ Сахæт ты дих № Тексты сæргонд Æнцойгæнæн  дзырдтæ æмæ дзырдбæстытæ Хъомыладон куыст Практикон куысты хуызтæ Уæлæмхасæн  æрмæг, хибарæй  куыст  1 12 Адæмон  сфæлдыста д 1.Мыртазты  Б.»Мæ чиныг. Худгæ хурау. Цинæйдзаг хъæлæс. Царды рухсмæ Адæмон  сфæлдыстад.  Нарты равзæрд. 3­4.«Нарты  Батрадз æмæ  хъулон зачъе  уæйыг» 5­6.«Батрадз  Нарты  гуыппырсарты  куыд фервæзын  кодта» 7.«Сырдон та  Нарты асайдта» 8.Аргъау «Теуа йе ̕нæзондæй куыд  фесæфт» сидæг. Гуымирытæ. Уæйгуытæ.  Тыхджын æмæ ныфсджын  адæм Нарт. Æрдзы фарн. Нарты хистæртæ  бауынаффæ кодтой.  Батрадз кувæггаг райста.  Батрадзы хъæзтытæ. Гуыппырсартæ. Номдзыд  хотыхтæ. Болат Батрадз.  Уæларвмæ сфардæг. Æнæбын цад. Нарт дисæй  амардысты. Сайдæй  рацæуын. Рувасы ныхæстæ.  Физонæггæнинæгтæ.  Ныджджыгъгъытт кодта. 9.Аргъау«Уызын  æмæ паддзах».  Диалог æмæ  монолог. 10)Таурæгъ «Мады хох».  Уызын .Паддзах.  Зæрдæлхæнæн. Лæф­ лæфгæнгæ. Зондджын  дзуапп. Залым. Мады хох.  Бæстырæсугъд. Сæнайы  Чиныджы хъомыладон æмæ ахуырадон  нысаниуæг Хуыцау цы адæмы  ныууагъта, уыдоны  сæйраг миниуджытæ. Адæмы сæрыл  тохгæнджыты нæмттæ мыггагмæ цæрынц. Батрадз Нарты сæрыл  кæддæриддæр цæттæ  у тохмæ. Сайын нæ хъæуы.  Хинтæ хи сæрыл  цæуынц. Зымæгмæ сæрды хи  цæттæ кæнын  хъæуы,цæмæй фондз  æмбалы æмбисонд  макæуыл æрцæуа. Рæстдзинад хорз у,  фæлæ иуæй­иу хатт  йæ дзурæгæн хæрзмæ  нæ фæвæййы. Бирæ адæмы сæрыл хи цард раттын­ Æмдзæвгæ аив кæсын,  зæрдывæрдæй йæ ахуыр кæнын. Нарты æртæ мыггаджы  миниуджытимæ базонгæ кæнын. Æнцойгæнæг дзырдтимæ куыст. Таурæгъ бакæсын æмæ йын йæ  сæйраг хъуыды æмбарын кæнын. Ǽ æмбарын кæнын Таурæгъ кæсын, зынæмбарæн  дзырдтæ æмбарын кæнын. нцойгæнæн дзырдты мидис  Таурæгъ кæсын, зынæмбарæн  æмæ æнцойгæнæн дзырдтыл  куыст Аргъау кæсын. Хи ныхæстæй йæ дзурын Дзургæ сочинени Сæрды  мысинæгтыл  радзырд Аргъау бакæсын, йæ сæйраг  хъуыды йын зæрдыл бадарын Таурæгъ кæсын. Зæринæйы  сгуыхтдзинад цæй мидæг ис, хох. «Фæззыгон  хъæды» Хъуппеты М. «Æхсæртæ»  Дарчиты Д. Фæллой, бæрз бæлæсты  сыфтæртæ, мæргътæ, хъарм бæстæ, фæззæг 1) «Сырддонцъи у» Ситохаты С. Сырддонцъиу, къуырцц­ къуырцц, æхсынæнтæ дзулы муртæ 2) Кæцы  горæтмæ.  Саламты А. 3) «Фыдыбæстæ » 4) «Уазæгуаты  ивгъуыдмæ. Дон». Болатты Хъ. 5) «Цин» Ходы  К. Цæгат Ирыстон,  республикæ. Райгуырæн бæстæ æз мæ  мад куы хонын, амонды  фæндаг. Донхорыг, хохаг дон,  чындзы донмæ хонын. Райдзаст у нæ бæстæ,  æнæкæрон­йæ фæз,  зæхх,бæркад фæрнæйдзаг хъуыддаг у. Бæрз бæласы  рæсугъддзинад,  мæргътæ хъарм  бæстæм тæхыны  размæ. Фæззыгон  хъæды хуыз. Радзырды диссаг­ сырддонцъиуы зонд,  цъиутæн æххуыс  кæнын. Ирыстоны истории, йæ горæттæ, хъæуты  рæсугъдзинад Цæмæн у фыдыбæстæ  мад, хо, æфсымæр,  фыд Доны стыр нысаниуæг  адæймаджы царды,  донимæ баст ирон  æгъдæу. Райгуырæн бæстæйы  рæсугъдзинад, поэты  зæрдæйы цин. уый бамбарын кæнын. Сæна  æмæ Мады хох кæм сты, уый  бацамонын. Æмдзæвгæ æмæ радзырды  иудзинад, аив сæ бакæсын,  дзырдуатон куыст бакæнын Радзырд хайгай кæсын, йæ  сæйраг хъуыды йын сбæрæг  кæнын. Радзырд кæсын, зæронд усы  дзуаппы фæдыл зондамонæн  беседæ саразын. Æмдзæвгæ кæсын, йæ сæйраг  хъуыды йын бацамонын. Наиз.  ахуыр кæнынмæ йæ бацæттæ  кæнын. Радзырд бакæсын, ног дзырдтыл бакусын, æмбисæндтыл куыст. Æндæр тæхгæ  цъиуты  миниуджыты  тыххæй радзурын. Радзырд  «Горæтты  рæсугъддæр» Æнцойгæнæг дзырдбæстытыл  куыст, уыци­уыцитæ, нывтимæ  куыст. Сочинении  (фысгæ кæнæ  дзургæ) «Ис нæ  хъæуы» «Æгъдау»  6) Агънаты Æ.  Хъант.К«Асл.» Алцæмæндæр æгъдау ис.  Æххормагæй схуыссын,  зынаргъ вазæ, хатыр курын.  Хатыр курын æрмæст  йæ рæдыд чи бамбары, уый зоны. Æгъдау алы  Радзырды æртæ хайы дæр  бакæсын, Аслæнбег дзы йæхи  куыд дардта, уый равдисын. Тыдж.Ю.  «æхсарбег» 7) Æххуысгæнд жытæ (Дзесты К.) Ахуыры фæзминаг,  коммæгæс, фæзминаг Къаннæг хъуывгъан,  æнæзонд,  æххуысгæнджытæ. ран дæр хъæуы Æххуыс дзыхы  ныхæстæй нæу, фæлæ  хъуыддагæй 8) «Хорз чызг»  (Гуыцмæзты А.). «Трамвæйы»  Сегъынаты Л. Кондджын, зондджын Æвзæр боныгуырд, зæронд  лæг æндыснæгæй къæдзтæ  æнæгъдау, зивæггæнаг 9) Коцойты  Арсен  «Хъæддзау» 10) «Хъулон»  уарзт. Мамсыраты  Д. 11) Æз дæн…  (Таурæгъ) 12) «Зыдыкатæ»  Мамсыраты М. Хъазæн фæрæт, хъæддзау,  æцæг хъæддзауы хуызæн,  бæлæсты хуыздæр, сгуыхт  хъуыддæг, гæды ныхас ма  зæгъон, сахъ лæг. Сæрдыгон хизæнтæ,  фыййау, фидар уæнгтæ,  ирвæзынгæнæг Уæлдзæг, мæргътæ хъарм  бæстæй куы æртæхынц,  хуссар бæстæ Фæлладуадзæн парк, арс  Машæ, арсы лæппынтæ,  зыдыка Цы у хорз æмæ æвзæр, хи уарзыны  æгъдæуттыл ныхас.  Хистæрæн кад кæнын  трамвайы йын бынат  дæттын æмæ а.д. Æнæбары æвзæр  хъуыддаг бакæнгæйæ  йæ радыд чи бамбары,  уымæн хатыр кæнын  хъæуы. Хъулон уарзт фосы  дæр нæ хъæуы! Хиуыл феввæрсын­ иуæй иу хатт  фыдбылыз хæссы! Ӕрдзы диссæгтæ  æнæкæрон сты! 13) «Сæныкк  фæтæргай»  Сæныкк, баззади сидзæрæй,  урс æхсыр мондагæй, марди Цæрæгойтæ æнæхин  сты­сайæн сæ нæй!  Аслæнбег йæ рæдыд цæй фæрцы бамбæрста, ууыл адзурын. 1. Радзырды 1 хайæн анализ  скæнын, лæппутæй йæхи чи  куыд равдыста, ууыл æрдзурын. 2.  Биттуйы архайд сын сæ  ныхмæ æрæвæрын. Нывимæ  куыст. Æмдзæвгæ зæрдывæрдæй  сахуыр кæнын. Радзырды алгоритм ссарын,  ныхмæвæрддзы цы дыууæ  лæппуйы миниуджытæ ис, уый  бамбарын кæнын. Радзырд кæсын, йæ сæйраг  хъуыды йын бамбарын кæнын.  Хорз æмæ æвзæр хъуыддæгыл  æрныхас кæнын. Радзырд кæсын, йæ сæйраг  хъуыдыйыл аив беседæ саразын, æнцойгæнæг дзырдтæй иуыл  бакусын. Аив бакæсын, йæ сæйраг  хъуыды йын бамбарын кæнын Дзæуджыхъæуы, сырддоны  тыххæй радзурын Арсы  лæппынтæ кæцæй  æрбафтыдысты,уыдоны тыххæй  беседæ саразын (Дуровты цирк) Радзырд кæсын æвзарын.  Хæдзарон фосы миниуджыты  Дзесты К. «Рынчынфæрсæг» Хуыгаты С.  «Бæтæ æмæ  Дзодзæ» «Изæрæй»  Епхиты Т. «Дзæбидыр»  Бекмæрзты А.  Нæ хæлар  цæрæгойтæ й чи куыд  цæры Баситы М. Сидзæр.  Хъайтмазты А. 14) Зæрватыкк  (Барахъты Г.) 15) «Хъæбатыр  тæрхъус» Дзесты  Куыдзæг «Мæ  16) чиныг» (Мыртазты Б.) 17)Адæмон  сфæлдыстад.  «Нарты равзæрд» æххормагæй Зæрватыкк, кæимæ хъазон,  уый мын нæй, хъынцъым  кæнын, тыргъмæ зæрватыкк  æрбатахт Хъæбатыр тæрхъус,  цæргæс, фæныфсджын,  хуыкком Чиныг, царды рухсмæ  сидæг,дисæгтæ мæнæн  арæхстгай фæдзырдта. Хуыцау дунейы сфæлдыста. Хуыцауы уынаффæ.  Гуымирытæ. Ног адæм.  Æртæ Нарты. 18) Аргъау  «Рувас –хадзы» Рувас. Хадзы. Чабæмæ  кувынмæ цæуын. Удыбæстæ балхæнын. 19) «Ирыстон».  Дзасохты М. Фыдыбæстæ­мад, кадджын,  дæлвæз бæрзонд Ирыстон 20) «Лæгау».  Хетæгкаты Къоста «Чи фылдæр  уарзы йæ мады». Хызын, зондамонæг,  æнæзивæг, мадæлты кой,  уарзы йæ мады. Æрдз у рæсугъд æмæ  хъæздыг! Саби æрхæндæг  хъуамæ макуы уа! Лæгæй –лæгмæ тохы  хъæбатыр уæвын зын  у, фæсвæдмæ та­ æнцон Чиныджы хъомыладон æмæ ахуырадон  нысаниуæг Нæртон адæмы  тых,намыс æмæ  хъæбатырдзинады  тыххæй таурæгътæ. Сайын хорз нæу.  Хинæйдзагæн йæ  хинтæ йæхиуыл  цæуынц. Райгуырæн бæстæмæ  уæрзондзинад Æнæзивæг уæвын:  хистæртæн,  ныййарджытæн аргъ  кæнын. тыххæй беседæ. Æмдз. наиз. (кæсын) Радзырд бакæсын; равзарын æй,  раст фæрстыты фæрцы, зын  дзырдтыл бакусын Уыци­уыцитæ Радзырды сæйраг хъуыды  бамбарын кæнын «Саг» Томаты  Володя Æмдзæвгæ кæсын,  зæрдывæрдæй йæ ахуыр кæнын.  Æнцойгæнæн дзырдтыл куыст. Хуыцау цы адæмыхæттытæ  сфæлдыста,уыдоны  миниуджытæ. ртæ Нарты.  Æнцæйгæнæн дзырдтыл куыст Ǽ Аргъау бакæсын. Йæ сæйраг  хъуыды йын бамбарын кæнын.  Æнцойгæнæн дзырдтыл кусын. Нывимæ куыст (ф.30),  æмдзæвгæ кæсын, йæ сæйраг  хъуыды йын сбæрæг кæнын. Æмдзæвгæйы мидис, радзырдæн анализ кæнын, мадмæ  уарзондзинад дзыхы ныхастæй  кæй нæу, уый текстыл  равдисын. Улæфты бонты  тыххæй радзырд Алчи йæхи мады  тыххæй радзырд  саразæд 1. 2. 3. 4. 5. Разныхас  Адæмон  сфæлдыста д­адæмы  хæзна Ды дæ мæ  цин,мæ  цардам… æгад митæ  дæ сæрмæ  ма хæсс… 1 12 5 5 5 Азы кæронмæ скъолаладзаутæ хъуамæ базоной: ­ æмбаргæ, аив æмæ раст кæсын; ­ хъæлæсы уаг раст аразын; ­ чысыл текст хинымæр кæсын; ­ цы уацмыс бакастысты, уый мидисæй фæрстытæн раст дзуæппытæ дæттын; ­ сæ хъуыдымæ гæсгæ кæрæдзимæ хæстæг дзырдтæ иртасын; ­ радзырд, аргъау,æмдзæвгæ кæрæдзийæ иртасын; ­ зындгонд фысджыты нæмттæ зонын, сæ уацмыстæ сын ранымайын. 1. Дзапарты З.Кæсыны чиныг 2 къласæн. Дзæудж. 2011­10 Литературæ: 2. Моурауты М. Дидактикон æрмæг ныхасы рæзтыл кусынæн. Дзæудж. 2011  3. Моурауты М. æмбисæндтæ æмæ уыци­уыцитæ. Дзæудж. 2011  4. Моурауты М Дидактикон хъæзтытæ æмæ улæфты минуттæ. Дзæудж. 2011­10­ 12 5. Уалыты   Т.,Джусойты   К.,   Дзытиаты   Э.   Сывæллæттæ   литературæйæ хæслæвæрдтæ 2 къл. Ирон æвзаг æмæ кæсыны уроктæм. Дзæудж. 2005 6. Уалыты Т. Цалдæр ныстуаны æрыгон ахуыргæнæгæн. Дзæудж. 2005 7. Бзарты Р. Нæ Райгуырæн бæстæйы истории. Алан æмæ Уæрæсе рагзаманты. 8. Ирон. æвзаг æмæ литературæйы программæтæ 1­11 къл. Дзæудж. 2005 9. Пагæты З. 1­4 къл. Ахуыргæнинæгтæ кæсын­ фыссын куыд зонынц, уымæн бæрæггæнæнтæ æвæрыны бæрцбарæнтæ. Дзæудж. «Иристон» 2003 10. Ӕлдаттаты В. Нæ алыварсы дуне нывты хуызы. Дзæудж. «Ирыстон» 2003 ы Р.Кæсыны чиныг 3 къл. Дзæудж. 2005