Сабак жоспары

Сабақ тақырыбы: Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Қаңлылар елінде жан – жақты дамыға егін шаруашылығы, мал шаруашылығы, қала мәдениеті, көп салалы қолөнерлер, сауда қатынастары болғандығын ашып көрсету, арқылы қаңлылар туралы терең мағлұмат беру.
Дамытушылық: Оқушыларды қаңлылардың шаруашылығы және тұрмысымен таныстыра отырып, жүйелі ойлау мен талдай білуге, жан-жақты іздене білуіне, еркін сөйлеп, ойын жеткізе білуге үйрету.

Тәрбиелік: Қаңлылар тарихынан түсінік бере отырып, оқушылардың бойына ұлтжандылық сезімін қалыптастыру.Отанымыздың мәдени мұрасын қастерлеп, бағалай білуге,құрметпен қарауға тәрбиелеу.

Сабақ түрі: Аралас сабақ

Сабақтың типі: Жаңа материалды меңгерту және өздігінен оқып-үйрету сабағы.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, тақырыптық слайдтар,Қазақстан картасы, дүние жүзінің саяси картасы,тірек-сызбалар.

Оқытудың әдістері: , «РАФТ, топтастыру, кубизм» стратегиясы, картамен жұмыс, сұрақ-жауап. Сабақтың жүру барысы:

 І. Ұйымдастыру. Сыныпты төрт топқа бөлінген топ басшысн сайлайды ,өз аттарын экрандағы ұяшықты таңдау арқылы алады .Әр топ өз атауларына түсінік беріп кетеді.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. «Қызығушылықты арттыру» кезеңі.

2. «Кімшапшаң?» ойыны.

1 –топ

1.      Қаңлылар туралы мәліметтер қай елдің деректерінде кездеседі? (Қытай,Шицзи,ЦяньХаньшу)

2.       Қаңлылар өмір сүрген уақыт белдеуі?

3.      Қаңлылардың Отырар-Қаратау мәдениетінің таралған  аймағы?

4.      Аумағы 60 шаршы метрден 150 шаршы метрге дейін өңделген  шағын егіс танабының орны үйсіндердің қай қыстау қонысынан анықталды? Ақтас

2 топ

1.Қаңлы тайпаларының ең негізгі атамекені қай жер? (Сырдария өзенінің орта ағысы)

2.Қаңлылар археологиялық ескерткіштері қандай мәдениеттерге бөлінеді? (Қауыншы, Отырар-Қаратау, Жетіасар)

3.Қаңлылардың халық ,әскер саны қанша ? 600 халық саны , 120 мың әскер саны .

4. Үйсіндер егіс алқабын қай жерлерге салған ? өзен бойларына

3топ

1.Қаңлы елін кім биледі? (Ұлы хан)

2.Қаңлы елінде құлдық қалай пайда болды? (Соғыстан түскен тұтқындардан)

3. Үйсіндерде гуньмодан кейінгі  лауазым? Бек

4. .Б.з.б. 46-36 жылдары қаңлылар Қытайға қарсы тұрған қандай елге көмек көрсеткен?  Ғұндар

4 топ

1.Үйсіндерде байлар қанша жылқы иемденді? 4-5 мың

2.Қаңлы елінің астанасы  ? Битянь

3.Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны? 5 иелік

4.Қаңлылардың  Қауыншы мәдениетінің  таралған  аймағы  ?  Ташкент төңірегі

III.Жаңа сабақты меңгерту.

 Жаңа сабақ жоспары: Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы.
Мағынаны тану кезеңі.
1. Қаңлылардың шаруашылығы.
2. Металл өндірісі
3. Сауда қатынастары.
4. Мәдениеті және діни нанымдары
деген тақырыптарды кубик лақтыру арқылы таңдайды,әр топ өз тақырыптарын алған соң ,топтастыру жүйесі ақылы ,РАФТ статегиясымен  түсіндіру.

Егіншілік қоныстарыАрал өңірі , Ташкент алқабы егістік аңғарлары , Сырдария өңірінде дәнді және бау-бақша өсірілді егістік арықтары Зах арығы Ханарық арығы (Шыршық өзенінің оң жағалауының 20 шақырым орналасқан)

 Қаңлылардың маңызды шаруашылығы Төрт түлік мал өсіру Кәсіптері Аң аулау балық аулау құс аулау Жүн өңдеу, құмыра жасау Қаңылылар шаруашылығы. Шаруашылықтың маңызды бір саласы егіншілік . 

Металл өндірісі Темір ұсталығы қола құю зергерлік Металл өндірісінің орталығы Шаш-Илақ Ежелгі Құлата қаласы.  Қаңлылардың шеберлері Темірден балта, шот, кетпен,ат абзелдері мыс Орақ, пышақ, біз қоладан шеге, қазан,айна,қару-жарақ сүйектен қын жасаған, жұмырлағыш, түйме зергерлер алтын,күміс білезік, сырға,сақина асыл тастар алқа, моншақ,қаптырма.

Сауда қатынастарыҰлы Жібек жолы Сырдария алқабы Б.з.б 4ғ. Әртүрлі 1300 –дейтеңгетабылды. ОтыраралқабыМарданқорымынанҚытайтеңгелерітабылдыб.з.б 2ғ. ҚаңлыларсаудабайланысыЖасағанелдерРим ,Кушан ,Қытай.

IV.Бекіту сұрақтары:Ой қорыту кезеңі.

                                      Саудамен айналысты.

                                                                                             Мал шаруашылығы

Егішілік

                                       Металл өндіру

1.Қаңлылар Шыршық оң жағалауынан қандай арық қазылды?(Зах)   

2. Егісті суарудың қандай тәсілі  көп қолданды? (көлдете жайып суару тәсілі)

3. Қандай мал өсірген? (Төрт түлік мал)

4. Қаңлы қыстаулары қай аймақта болған?  (Сырдария жағасында)

5.Қазіргі уақытта қаңлылардың қанша теңге табылды? (1300)

8.Қаңлыларда сауданың қандай түрлері дамыған? ( ішкі ж/е сыртқы

V.Бағалау парағы

VI.Үйге тапсырмасы: Қаңлылардың шаруашылығы туралы  мәнжазба жазып келу.

Тест құрап келу.

VII.Шығу парағы. Сабақ соңында оқушылар бүгінгі сабақ туралы ,келесі сабақ туралы пікірін жазуы парағы.