"Шаршының қабырғаларын өлшеу" Математика 1-сынып

Математика Сабақ тақырыбы: Шаршының қабырғаларын өлшеу Күні : 22.12.2016 жыл СЫНЫП: 1-сынып Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны: Оқу мақсаты: 1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш,шаршы,тік төртбұрыш) жан-жағын өлшеу,салыстыру 1.1.3.2 см,дм,кг,л өлшем бірліктерін қолдану арқылы шамаларды өлшеу 1.1.3.4 ұзындықтың см, дм өлшем бірліктерін олардың арасындағы қатынас негізінде түрлендіру Барлық оқушылар: Оқушылардың басым бөлігі: Кейбір оқушылар: Ресурстар: Әрбір оқушыға арналған: өлшемі 10×20 см тіктөртбұрыштар; сызғыш;санаy таяқшалар. Тірек сөздер Шаршының қабырғаларын өлшеу Сабақтың мақсаты: Ұзындықты анықтау мақсатында өлшеу жұмыс-тарын жүргізу, шаршының периметрін табуды меңгерту, заңдылықтарға сүйеніп шаршылар құрас-тырту; өткен сабақтардағы білімдеріне сүйене отырып, есептеу дағдысын дамыту. Сабаққа байланысты деректі материалдар Сабаққа қатысты ескертпелер Шаршы — барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш. Оның қабырғаларын өлшеу арқылы оның барлық қабырғаларының ұзындығын тауып, атаулы сандармен амалдар орындау жұмыстары жүргізіледі. Шаршының бір қабырғасының ұзындығын білсе жеткілікті. Төртбұрыш туралы білімдерді қайталау барысында тіктөртбұрыш пен шаршының айырмашылығын анықтап, олардың негізгі қасиеттері (шаршының, тіктөртбұрыштың төрт қабырғасы бар; шаршы — барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш, ал тіктөртбұрыштың қарама-қарсы қабырғалары тең) нақтыланады. Сабақ “периметр” ұғымын енгізуге және шаршының периметрін табуға дайындық сабағы болып табылады. Бүгінгі сабақта фигуралардың қабырғалары туралы тақырыпты оқып-үйрену жалғастырылатынын айтыңыз. Кіріспе тапсырма. Оқушыларға тіктөртбұрыш пен шаршының қабырғаларын табу үшін жұмысты жұппен ұйымдастырыңыз. Ол үшін жұптағы оқушылардың біреуіне қабырғалары 10 см және 20 см болатын тіктөртбұрыш таратып беріңіз. Оған тіктөртбұрыштың қабырғасын табуды тапсырыңыз. Екінші оқушы оныңәрекетін бақылап отырады. Керек кезде бір-біріне көмектеседі. Бірінші оқушы тіктөртбұрыштың қа-бырғаларын өлшеп, оның ұзындығын табады. Тіктөрт-бұрыштың ұзындығын тапқан соң, оқушылар өздерінің жұбына сол тіктөртбұрышты үлкен қабырғасының ортасынан бүктеп береді. Келесі оқушы шыққан фигураның қабырғасын өлшеп табады. Шыққан нәтижелерін салыстырады. — Алғашында берілген фигура қалай аталады? (Тіктөртбұрыш.) — Тіктөртбұрыш екенін дәлелде. (Қарама-қарсы қабырғаларының ұзындықтары тең). Оның барлық қабырғаларының ұзындығы қанша болады? (Тіктөртбұрыштың барлық қабырғаларының ұзындығы — 60 см.) — Үлкен қабырғасының ортасынан бүктегенде шыққан фигура қалай аталады? (Шаршы.) — Шаршы екенін дәлелде (Шаршының барлық қабырғаларының ұзындықтары бірдей. Ал бүктегенде шыққан фигураның қабырғаларының ұзындықтары 10 см-ден.) — Шаршының барлық қабырғаларының ұзындығын қалай таптыңдар? (Қабырғаларының ұзындықтарын қостық.) — Шаршы мен тіктөртбұрышта қандай ұқсастық барын байқадыңдар? (Ескерту: шаршы да тіктөртбұрышқа жататынын еске түсіру керек.) Тәжірибе жұмысын басшылыққа алып қорытынды жасатыңыз. Яғни шаршының барлық қабырғаларының ұзындығын табу үшін бір қабырғасының ұзындығын тауып, оны 4 рет қосса жеткілікті. Шаршының қабырғаларын өлше. Тапсырманы оқушыларға жеке орындауды ұсыныңыз. Суретте көрсетілген шаршының қабырғасын оқушылардың дұрыс өлшеп жатқанын бақылаңыз. Тапсырманың жауабын бір-бірімен жұмыстарын салыстырту арқы-лы тексертіңіз. Жауабы: 5 см; 2 см; 4 см. Фотосуретке арналған жиектеме. Бұл тапсырма бойынша портретке сәйкес келетін жиектемені анықтау үшін не істеу керектігін айтқызыңыз. Ол үшін оқушылардан мынадай сұрақтар сұраңыз: — Қоянның портретінің пішіні қандай? — Портретке дәл келетіндей жиектемені табу үшін не істеу керек? Оқушылармен тапсырманы орындау үшін жүзеге асырылатын әрекеттердің жоспарын жасатыңыз. Алғашында оларға портреттің қабырғасын өлшеуді ұсыныңыз. Содан кейін жиектеменің қабырғасының ұзындығын анықтап, қайсысы дәл келетінін тапқызыңыз. Оқушылардың арасында басқа жолмен дәл келетін жиектемені табатыны болса, оның жауабын барлық оқушыға тыңдатып, дұрыс болған жағдайда онымақтаңыз. Өлшеу жұмыстарын орындай алмаған оқушылармен жеке түсіндіру жұмыстарын жүргізу арқылы тақырыпты толық меңгеруіне жағдай жасаңыз. Жауабы: портретке сәйкес келетін жиектеме қоңыр түсті жиектеме. Шығарып көр. Тапсырманы топпен орындауды ұсыныңыз. Алдымен оқушылармен ақылдасып, ше-шімін өздері табуына уақыт беріңіз. Белгіленген уақыт біткен соң төмендегідей сұрақтар қойыңыз: — Суретте шаршы пішіндес қоршаудың тек бір жақ қабырғасы ғана тұр. Оның ұзындығына неше тақтай кетті? (10 тақтай.) — Егер қоршау шаршы пішіндес болса, оның неше қабырғасы болады? (Төрт.) — Шаршының тіктөртбұрыштан қандай айыр-машылығы бар? (Шаршы — барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш.) — Ендеше қоршаудың әрбір қабырғасына неше тақтайдан кетеді? (10 тақтайдан.) — Қоршауға барлығы неше тақтай кетеді? Жауабы: қоршауға 40 тақтай кетеді. Орындап көр. Оқушыларға тапсырманы жұппен орындауды ұсыныңыз. Берілген тапсырмада оқушылардың шаршының моделін таяқшаларды пайдаланып құрастыруын және оның периметрін есептеп табуын ұйымдастырыңыз. Бірінші шаршы қабырғасының ұзындығы бір таяқшадан, екінші шар-шы қабырғасының ұзындығы екі таяқшадан құрас-тырылғанын көріп, келесі шаршы қабырғасының үш таяқшадан жасалатынын табуға жетелеңіз. Жауабы: шаршының бір қабырғасының ұзындығы — 3 таяқша. Барлығы — 12 таяқша. Тілдік құзыреттілікті қалыптастыру Қосымша тапсырмалар Сабақ барысында оқушылардың математикалық терминдерді дұрыс қолдануына қолдау көрсетіп отырыңыз. Топпен немесе жұппен талдау жасау кезінде оқушылардың коммуникативтік дағдысы (бірін-бірі тыңдау кезінде, өз көзқарасын нақты дәлелдер арқылы көрсетуде, сұрақтарға негіздеп жауап беруде) дамиды. Қане, ойлап тап! Оқушылар шаршыны толықтыру үшін, қанша қағазқыстырғыш керектігін ойлап табуы керек. Сабақта олар шаршының барлық қабырғаларының ұзын-дығын табу үшін, оның бір қабырғасының ұзындығын білсе жеткілікті деген қорытынды жасаған. Сондықтан олар жетпей тұрған қағазқыстырғыштың санын есептеп таба алады. Егер қиындық туған жағдайда олар шаршыны толықтырып, қағазқыстырғыштардың суретін сала алады. Содан кейін қанша керек екенін санайды. Жауабы: 9 қағазқыстырғыш Шаршы сыз. Тапсырма бойынша оқушылар берілген шаршылар қабырғаcын санау арқылы ондағы қабырға ұзындығының біртіндеп өсіп келе жатқан заңдылығын анықтайды. Келесі шаршының қабырғасы 3 торкөз екенін тауып, шаршыны сызады. Жауабы:шаршының қабырғасы — 3 торкөз. Ең үлкен шаршыны тап. Бұл тапсырмада сурет-тегі құлтемірде неше шаршы бар екенін және ең үлкен шаршыны анықтап, табу көзделген. Өлшеудің нәтижесін оқушылар бос торкөздің ішіне жазады. Оқушылар суреттегі ең үлкен шаршыны тауып, оның қабырғасының ұзындығын өлшейді де, белгіленген жерге жазады. Жауабы: 5 см. Бағалау Оқушылар сабақтың соңында: шаршының қабырғасының ұзындығын өлшейді және оның барлық қабырғаларының ұзындығын анықтайды. Оқушының сабақ тақырыбын түсінгенін тексеру үшін төмендегі сұрақтарды қойыңыз: — Шаршының неше қабырғасы бар? (Төрт.) — Қабырғаларының ұзындықтары бірдей тіктөртбұрыш... деп аталады. (Шаршы.) — Қабырғасының ұзындығы 2 см болатын шаршының барлық қабырғаларының ұзындығы нешеге тең болады? Оқушылармен жұмыс дәптеріндегі “Жетістік баспалдағымен” өзін-өзі бағалау жұмысын өткізіңіз. Оқу ісінің меңгерушісі: ___________Математика Сабақ тақырыбы: Шаршының қабырғаларын өлшеу Күні : 22.12.2016 жыл СЫНЫП: 1-сынып Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны: Оқу мақсаты: 1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш,шаршы,тік төртбұрыш) жан-жағын өлшеу,салыстыру 1.1.3.2 см,дм,кг,л өлшем бірліктерін қолдану арқылы шамаларды өлшеу 1.1.3.4 ұзындықтың см, дм өлшем бірліктерін олардың арасындағы қатынас негізінде түрлендіру Барлық оқушылар: Оқушылардың басым бөлігі: Кейбір оқушылар: Ресурстар: Әрбір оқушыға арналған: өлшемі 10×20 см тіктөртбұрыштар; сызғыш;санаy таяқшалар. Тірек сөздер Шаршының қабырғаларын өлшеу Сабақтың мақсаты: Ұзындықты анықтау мақсатында өлшеу жұмыс-тарын жүргізу, шаршының периметрін табуды меңгерту, заңдылықтарға сүйеніп шаршылар құрас-тырту; өткен сабақтардағы білімдеріне сүйене отырып, есептеу дағдысын дамыту. Сабаққа байланысты деректі материалдар Сабаққа қатысты ескертпелер Шаршы — барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш. Оның қабырғаларын өлшеу арқылы оның барлық қабырғаларының ұзындығын тауып, атаулы сандармен амалдар орындау жұмыстары жүргізіледі. Шаршының бір қабырғасының ұзындығын білсе жеткілікті. Төртбұрыш туралы білімдерді қайталау барысында тіктөртбұрыш пен шаршының айырмашылығын анықтап, олардың негізгі қасиеттері (шаршының, тіктөртбұрыштың төрт қабырғасы бар; шаршы — барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш, ал тіктөртбұрыштың қарама-қарсы қабырғалары тең) нақтыланады. Сабақ “периметр” ұғымын енгізуге және шаршының периметрін табуға дайындық сабағы болып табылады. Бүгінгі сабақта фигуралардың қабырғалары туралы тақырыпты оқып-үйрену жалғастырылатынын айтыңыз. Кіріспе тапсырма. Оқушыларға тіктөртбұрыш пен шаршының қабырғаларын табу үшін жұмысты жұппен ұйымдастырыңыз. Ол үшін жұптағы оқушылардың біреуіне қабырғалары 10 см және 20 см болатын тіктөртбұрыш таратып беріңіз. Оған тіктөртбұрыштың қабырғасын табуды тапсырыңыз. Екінші оқушы оныңәрекетін бақылап отырады. Керек кезде бір-біріне көмектеседі. Бірінші оқушы тіктөртбұрыштың қа-бырғаларын өлшеп, оның ұзындығын табады. Тіктөрт-бұрыштың ұзындығын тапқан соң, оқушылар өздерінің жұбына сол тіктөртбұрышты үлкен қабырғасының ортасынан бүктеп береді. Келесі оқушы шыққан фигураның қабырғасын өлшеп табады. Шыққан нәтижелерін салыстырады. — Алғашында берілген фигура қалай аталады? (Тіктөртбұрыш.) — Тіктөртбұрыш екенін дәлелде. (Қарама-қарсы қабырғаларының ұзындықтары тең). Оның барлық қабырғаларының ұзындығы қанша болады? (Тіктөртбұрыштың барлық қабырғаларының ұзындығы — 60 см.) — Үлкен қабырғасының ортасынан бүктегенде шыққан фигура қалай аталады? (Шаршы.) — Шаршы екенін дәлелде (Шаршының барлық қабырғаларының ұзындықтары бірдей. Ал бүктегенде шыққан фигураның қабырғаларының ұзындықтары 10 см-ден.) — Шаршының барлық қабырғаларының ұзындығын қалай таптыңдар? (Қабырғаларының ұзындықтарын қостық.) — Шаршы мен тіктөртбұрышта қандай ұқсастық барын байқадыңдар? (Ескерту: шаршы да тіктөртбұрышқа жататынын еске түсіру керек.) Тәжірибе жұмысын басшылыққа алып қорытынды жасатыңыз. Яғни шаршының барлық қабырғаларының ұзындығын табу үшін бір қабырғасының ұзындығын тауып, оны 4 рет қосса жеткілікті. Шаршының қабырғаларын өлше. Тапсырманы оқушыларға жеке орындауды ұсыныңыз. Суретте көрсетілген шаршының қабырғасын оқушылардың дұрыс өлшеп жатқанын бақылаңыз. Тапсырманың жауабын бір-бірімен жұмыстарын салыстырту арқы-лы тексертіңіз. Жауабы: 5 см; 2 см; 4 см. Фотосуретке арналған жиектеме. Бұл тапсырма бойынша портретке сәйкес келетін жиектемені анықтау үшін не істеу керектігін айтқызыңыз. Ол үшін оқушылардан мынадай сұрақтар сұраңыз: — Қоянның портретінің пішіні қандай? — Портретке дәл келетіндей жиектемені табу үшін не істеу керек? Оқушылармен тапсырманы орындау үшін жүзеге асырылатын әрекеттердің жоспарын жасатыңыз. Алғашында оларға портреттің қабырғасын өлшеуді ұсыныңыз. Содан кейін жиектеменің қабырғасының ұзындығын анықтап, қайсысы дәл келетінін тапқызыңыз. Оқушылардың арасында басқа жолмен дәл келетін жиектемені табатыны болса, оның жауабын барлық оқушыға тыңдатып, дұрыс болған жағдайда онымақтаңыз. Өлшеу жұмыстарын орындай алмаған оқушылармен жеке түсіндіру жұмыстарын жүргізу арқылы тақырыпты толық меңгеруіне жағдай жасаңыз. Жауабы: портретке сәйкес келетін жиектеме қоңыр түсті жиектеме. Шығарып көр. Тапсырманы топпен орындауды ұсыныңыз. Алдымен оқушылармен ақылдасып, ше-шімін өздері табуына уақыт беріңіз. Белгіленген уақыт біткен соң төмендегідей сұрақтар қойыңыз: — Суретте шаршы пішіндес қоршаудың тек бір жақ қабырғасы ғана тұр. Оның ұзындығына неше тақтай кетті? (10 тақтай.) — Егер қоршау шаршы пішіндес болса, оның неше қабырғасы болады? (Төрт.) — Шаршының тіктөртбұрыштан қандай айыр-машылығы бар? (Шаршы — барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш.) — Ендеше қоршаудың әрбір қабырғасына неше тақтайдан кетеді? (10 тақтайдан.) — Қоршауға барлығы неше тақтай кетеді? Жауабы: қоршауға 40 тақтай кетеді. Орындап көр. Оқушыларға тапсырманы жұппен орындауды ұсыныңыз. Берілген тапсырмада оқушылардың шаршының моделін таяқшаларды пайдаланып құрастыруын және оның периметрін есептеп табуын ұйымдастырыңыз. Бірінші шаршы қабырғасының ұзындығы бір таяқшадан, екінші шар-шы қабырғасының ұзындығы екі таяқшадан құрас-тырылғанын көріп, келесі шаршы қабырғасының үш таяқшадан жасалатынын табуға жетелеңіз. Жауабы: шаршының бір қабырғасының ұзындығы — 3 таяқша. Барлығы — 12 таяқша. Тілдік құзыреттілікті қалыптастыру Қосымша тапсырмалар Сабақ барысында оқушылардың математикалық терминдерді дұрыс қолдануына қолдау көрсетіп отырыңыз. Топпен немесе жұппен талдау жасау кезінде оқушылардың коммуникативтік дағдысы (бірін-бірі тыңдау кезінде, өз көзқарасын нақты дәлелдер арқылы көрсетуде, сұрақтарға негіздеп жауап беруде) дамиды. Қане, ойлап тап! Оқушылар шаршыны толықтыру үшін, қанша қағазқыстырғыш керектігін ойлап табуы керек. Сабақта олар шаршының барлық қабырғаларының ұзын-дығын табу үшін, оның бір қабырғасының ұзындығын білсе жеткілікті деген қорытынды жасаған. Сондықтан олар жетпей тұрған қағазқыстырғыштың санын есептеп таба алады. Егер қиындық туған жағдайда олар шаршыны толықтырып, қағазқыстырғыштардың суретін сала алады. Содан кейін қанша керек екенін санайды. Жауабы: 9 қағазқыстырғыш Шаршы сыз. Тапсырма бойынша оқушылар берілген шаршылар қабырғаcын санау арқылы ондағы қабырға ұзындығының біртіндеп өсіп келе жатқан заңдылығын анықтайды. Келесі шаршының қабырғасы 3 торкөз екенін тауып, шаршыны сызады. Жауабы:шаршының қабырғасы — 3 торкөз. Ең үлкен шаршыны тап. Бұл тапсырмада сурет-тегі құлтемірде неше шаршы бар екенін және ең үлкен шаршыны анықтап, табу көзделген. Өлшеудің нәтижесін оқушылар бос торкөздің ішіне жазады. Оқушылар суреттегі ең үлкен шаршыны тауып, оның қабырғасының ұзындығын өлшейді де, белгіленген жерге жазады. Жауабы: 5 см. Бағалау Оқушылар сабақтың соңында: шаршының қабырғасының ұзындығын өлшейді және оның барлық қабырғаларының ұзындығын анықтайды. Оқушының сабақ тақырыбын түсінгенін тексеру үшін төмендегі сұрақтарды қойыңыз: — Шаршының неше қабырғасы бар? (Төрт.) — Қабырғаларының ұзындықтары бірдей тіктөртбұрыш... деп аталады. (Шаршы.) — Қабырғасының ұзындығы 2 см болатын шаршының барлық қабырғаларының ұзындығы нешеге тең болады? Оқушылармен жұмыс дәптеріндегі “Жетістік баспалдағымен” өзін-өзі бағалау жұмысын өткізіңіз. Оқу ісінің меңгерушісі: ___________