Тың игеру

А.С.Пушкин атындағы  МДШО бар орта мектебі Тарих пәні мұғалімі Саркытова Б.С Қазақстан тарихы     9 ­ сынып Блум таксаномиясы негізінде   «Тың эпопеясы»    тақырыбына    деңгейлік  тапсырма құрастыру( жауабымен). Сабақтың мақсаты:   Білімділік мақсаты: Сын тұрғысынан ойлау  технологиясын тарих сабағында қолдана отырып  Блум таксономиясы негізінде сабақ  жоспарын құру және   технология негізіндегі стратергияларды қолдана отырып оқушылардың  шығармашылық  жұмыстарын  шыңдау. Дамытушылық мақсаты:  Оқушының сыни тұрғысынан ойлай алу, өздігінен  іздену, сенімділікпен жұмыс жасау, өз пікірін ашық айту, ғылыми тұжырым  жасай алу дағдыларын дамыту   Тәрбиелік мақсаты: Қазіргі заман талабына сай білімді, тарихын білетін әрі  құрметтейтін,  иманды, адамгершілігі мол, жат іс­әрекеттен аулақ, өзіне сын  көзбен қарай алатын, ұлтжанды, отансүйгіш азамат тәрбиелеу.  Деңгейлер Білу Сұрақтары 1.Соғыстан кейінгі жылдардағы  Қазақстанның экономикалық   жағдайы қандай болды? 2.  Тың және тыңайған жерлерді  игеру туралы шешім қай жылы  қабылданды? Жауаптары 1 Соғыстан  кейінгіжылдарда Қазақ  КСР­нің ауылшаруашылық  деңгейі өте төмен  жағдайда болды. Ол  халықтың азыққа және  өнеркәсіптік шикізатқа  деген қажеттіліктерін  қанағаттандыра алмады.  Астық өнімдерінің  тапшылығы айқын көріне  бастады. Мәселені  шешудің жалғыз жолы –  тың және тыңайған  жерлерді игеру болды. 2 1954 жылы көктемде  « Тың және тыңайған  жерлерді игеру» туралы  шешім қабылданды. Түсіну Кластер  стратегиясы 1 Одақ бойынша жыртылған  жерлер қай облыстарда? 2 Қазақстандағы тың  Солт. Кавказ,  1 Орал,Оңтүстік Сібір,Еділ  бойы, Қазақстан бойынша игерілген облыстарды  атаңыз және ол облыстар қай экономикалық ауданда   орналасқан? Қолдану Талдау  1.Құрастырмалы тест 1. Тың игеру науқанында  республиканың ұлттық­ демографиялық  ерекшеліктері ............................. 2. Жергілікті халықтың ғұрпына,  дәстүріне, мәдени  ескерткішіне ............... . 3.  Қазақ мектептерінің  саны ................  4. 1954­59 жж. Тың жерлерді  игеруге ­­­­­­­­­­­ жұмсалды. 5. ­­­­­­ Қазақстанға 2млн адам  келді. 6.Тың игеру жылдары Қазақстанда ­­­­­ жер жыртылды. 7.Қазақстанда ­­­­­­ жүздеген  шағын елді мекенде пайда болды. 8.­­­­­­­­ Республика бойынша  жалпы өнім өндіруді 70%­ға  арттыру көзделгенімен, іс жүзінде  ол 15 %­ға ғана артты. 2. Картамен жұмыс:Тың  игерілген  облыстарды  картаға  түсіру 1. Кесте толтыру 1.Тың игерудің күнгей  тұстарын  анықтаңыз. 2. Тың  игерудің  көлеңкелі  жақтарын  анықтаңыз Тың игеру: Ақмола ,  2 Қостанай, Солтүстік  Қазақстан , Көкшетау ,  Торғай, Павлодар  облыстарында жүзеге  асырылды. Бұл –  Қазақстанның солтүстік   экономикалық ауданы еді. 1.   ескерілмеді 2. менсінбей қарау орын  алды. 3. күрт кеміді 4.  20 млрд сом  5. 1954­62 жылдары 6. 25 млн гектар  7. 15 жаңа қала, 86 қала  тұрпатты поселке,  8. 1959­1965жж.  2.  Оқушылар  алдарындағы картаға тың  игерілген облыстарды  түсіреді  1.Қазақстан Одақ бойынша  астықты аймаққа айналды. Қалалармен өнеркәсіп  орындары салынды Мәдени ошақтар пайда болды Техниканы меңгеру басталды. Халықтар арасында достық қарым – қатынас орнады. 2 . Қазақ тілі тұрмыстық тіл  болып қалды. Қазақ мектептері жабылды. Демографиялық күйзеліс  басталды. Экстенсивті әдіспен  жүргізілді Мал шаруашылығының  жайылымдық жерлері  тарылды. Топырақ эрозиясы күшейді. Жердің құнарлы қабаты  желге ұшты Ет пен сүт өнімдерінің  тапшылығы туды. Пайдакүнемдер көбейді. 2  Диграмманы оқушылар  толтырады Тест жауаптары 1. С 2. А 3. В 4. С Ортақ белгілері 2. Венн диаграммасы Ұжымдас тыру  жылдарын дағы  Қазақстан Тың  игеру Жинақтау  Тақырыпқа байланысты тест  1. Тың игеру барысында 1960  жылдардың басына дейін  Қазақстанға қанша адам қоныс  аударды? А) 132 мың В) 640 мың С) 2 млн­ға жуық. 2. Қазақстанның солтүстік  бөлігінде ең көп және тығыз  орналасқан халық: А) Орыстар В) Қазақтар С) Поляктар. 3. Республикада жергілікті ұлт  өкілдерінің саны 2 млн 787 мыңды  құраған санақ қай жылы  жүргізілді? А) 1958 жылы В) 1959 жылы С) 1960 жылы 4. Төмендегі облыстардың  қатарында %­бен есептегендегі  халық ең тығыз орналасқан  облысты белгіле: А) Ақмола В) Қостанай С) Солтүстік Қазақстан. «Кубизм» әдісін қолдану 1 Күріш өсіруден рекордты  өнім алуға қол жеткізген  Ыбырай Жақаев қайда  дүниеге келді? 2 Тың игерушілер  айтарлықтай көрсеткішке  қашан қол жеткізді? 3      3. Тың игерудің алғашқы екі  жылында республикаға барлығы  қанша адам келді? 4 1955 жылы жыртылған жер  көлемі 5 1956 жылы Қазақстан  тыңынан қанша астық  жиналды ? 6 Ақмола облысында жылдың  жылы маусымындағы  жауын­шашын мөлшері  қанша? 1 Егер Қазақстанда тың  және  тыңайған жерлерді игеру шарасы  жүргізілмесе Қазақстан бүгінде  әлемдегі ең бағалы сортты қара  және қатты бидай өсіретін  астықты ауданға айнала  алар ма  еді? 2. «Тың игеру жылдары  Қазақстан мың тілде сөйлейтін  Бағалау «Кубизм» әдісінің жауаптары 1 (Қызылорда облысы  Шиелі ауданында) 2 (1956 жылы) 3 (640 мың) 4 9,4 млн гектар 5 16 млн га 6 (250­300 мм) Иә, тың игерудің ең бір  жағымды тұсы Қазақстанның  бағалы да сапалы астықты  аймаққа айналуында. Бірақ  демографиялық, әлеуметтік,  экономикалық зияны мен  зардаптары зор болғандықтан біздің елімізде тың игеру  мәселесі нақты  ғылымдарға  негізделіп еш зерттеулерсіз  экстенсивті тұрғыда   жүргізілді. 2. Оқушы осы тақырыптағы алып планетаға айналды »   тақырыбына шағын пікіріңізді  жазыңыз. Қазақстанда қалыптасқан  демографиялық ахуал жайлы  өз көзқарасын жазады.