Поурочное планирование по технологий 9 гос.класс

Тақырыбы: Мақсаты: 9 сынып.  Ас мәзір түрлері. Тәуілік бойындағы ас мәзірін құру технологиясы. Ас мәзірін құру, Бағасын есептеу. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. Әлеуметтік белсенділікке, өндіріс пен қоғамның  арасындағы байланысын түсінуі сонымен қоршаған ортаға технологияның әсерін білу; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып, жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін  дамыту. Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық байланыс: Ас үй жабдықтары, техника қауіпсіздігі нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Ұйымдастыру: Жаңа сабақ: Қорытынды: Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Тақырыппен таныстру. Мәзір түрлері ­ тағамдарды өз еркімен таңдау мәзірі. Кешенді ас мәзірі; бизнес­ланч мәзірі; жексенбілік бранч мәзірі; күндізгі рацион мәзірі; диеталық және балалар мәзірі; банкет мәзірі; тематикалық кештер  мәзірі; тағамдарды өз еркімен тандау мәзірі — кез келген қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында  қолданылады. Кешенді ас мәзірі — бірнеше варианттан құрастырылады: кешенді таңғы, түскі, кешкі ас.  Олар бір­ бірінен тағамдардың құрамы бойынша және бағасы бойынша ерекшеленеді. Үш рет тамақтану кезінде таңғы асқа 30%, түскі асқа 45%, кешкі асқа 25% үсынылады. Бизнес­ланч мәзірі — жартылай  дайын өнімдерде жүмыс істейтін жедел қызмет көрсететін мейрамханаларда 12—16 сағ аралығында  жүргізіледі.  Ас мәзірін қалай дұрыс құрастыру керек? Маусымдылық. Біздің ас мәзірін таңдауымызда жыл мезгілі үлкен роль атқарады. Жазда біз тағамға –  жеңіл, ал қыста аса маңызды тамақтарды қолдануға тиіспіз. Тағамдарды әзірлеу кезінде жазда жас  піскен көкөністерді пайдаланыңыз. Мұздатылған немесе консервіленген көкөністер сияқты тамаша  қоспаның маусымдылығы болмайды. Алуан түрлілігі. Біздің ас мәзіріміз алуан түрлілігімен ерекшеленуі тиіс. Тағамдардың және  гарнирлердің қайталануын болдырмау керек. Егер Сіз бір тағамға күріш берсеңіз, онда екінші тағамға, мысалы, картоп немесе ботқа беру керек. Лайықты порция.Сондай­ақ қонақтың мүмкіндіктерін назарға алу керек. Оның төрт сағаттық кешкі ас кезінде бес жұғымды тағамды жей алмайтыны анық. Сіз не тағамдардың аз санын, не нәрлілігі аз  тағамдарды және аз порцияларды беруге шешім қабылдауға тиіссіз. Түрі.Ас мәзірін анықтап, біз сондай­ақ тағамдардың үстелдің үстіне қандай түрде берілетінін назарға  алуға тиіспіз. Таңдалған тағамдардың өзінің түсі бойынша алуан түрлі болуына ойлануыңыз керек.  Мұндай құрамның назар аудартатыны анық және қонақтар тағамдардың әрқайсысының дәмін татып  көруден бас тарта алмайды. Тағамдарға соңғы көзқарас.Біз таңдалған ас мәзірін қарама­қарсылық көзқарасынан қосымша  бағалауға тиіспіз. Жақсы таңдалған ас мәзірінде ыстық және суық тағамдар, жеңіл және аса жұғымды,  қуырылған және пісірілген тағамдар болуы тиіс. Егер Сіз жоғарыда аталған принциптерді басшылыққа алып, өз ас мәзіріңізді таңдап алсаңыз, Сіздің аспаздық табысыңызға кепілдік берілгеніне сенімді  болыңыз. Техника қауіпсіздігімен танысып, жазу. Жұмыс ережелері және ас үйде өз­өзін ұстау. Ас үі және оның жабдықтары Тамақ дайындағанда санитарлық гигиеналық талаптар. ­ ­ Ас мәзірдің қандай түрлерің білесін? Ас мәзірін қалай құрайсын? Бағалау: Үй тапсырманы беру: Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Өз ас мәзірін құрып, бағасын есептеп келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Үгілмелі қамыр жасау технологиясы. «Эклер» пирожныин жасау 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. Үгілмелі қамырды  жасау технологиясын білу; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік  тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Ас үй жабдықтары, ыдыс, техника қауіпсіздігі нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Өз ас мәзірін құрып, бағасын есептеп келу берілді. Тексеру. Бүгінгі сабағымыздың ұраны: «Өнерлі қол – бақытқа жол» Жаңа сабаққа кіріспес бұрын бәріміз мына жұмбақтарға назар аударайық. 1.     Бір құдықтың екі түрлі суы бар, Қайнатса екеуі де мұзға айналады.     (жұмыртқа) 2.     Жатып қарасам екеуі де аппақ, Татып қарасам тәтті – ақ.                    (қант) 3.     Суықта мұз болып қатады, Ыстықта балқып жатады.                    (май)  4.     Ақ тікенді бүктедім, Көк есекті жүктедім.                            (астық)  Жұмбақтардың шешуі – біздің бүгінгі сабағымызда  дайындалатын тағамымыздың құрамына қосылатын азық –  түліктер. Үгілмелі қамырдан қандай тағамдар дайындалады? Дайындалу жолдары: Үгілмелі қамырды екі тәсілмен әзірлейді 1 – тәсіл. Ұнды тақтайға елейді де, оған шекер, тұздық,  қопсытқыш қосады. Үйілген ұнның ортасын ойып, сұйық пен  жұмыртқаны құяды. Ұсақталған май бөлігін қосып, қамырды   қолмен тез илейді. Дайын қамырды орамалмен жауып, бір сағат суыққа шығарып қояды.  2 – тәсіл. Майды құмшекермен  көпсітіп, оған жұмыртқа,  тұздық, ұнды қосады да, тез илейді. Мұндай қамыр жұмсақ  болады. Сондықтан оны кондитерлік шприц арқылы  бөлектейді  немесе қаңылтыр табаны қолмен майлайды. Сарамандық жұмыс: «Эклер»  пирожныин  жасау ­ ҚЕ қайталау.  Қамырдың атауы   ұн (стақан )   маргарин  немесе сары май (г) қант          жұмыртқа қайм ақ сүзб е ­ Қорытынды: 1 100 ­  ­ ­ ­ 2 200 ­  ­ ­ ­ 150 200 30 50 100 100 200 250 2 – 2 5 1 ­ ­ 2 – 2,5 2 – 2,5 2 – 2,5 30 – 50 150­175 2 сарысы Үгілмелі тәтті қамыр Үгілмелі жұмсақ тәтті  қамыр Қаймақ қосылған  үгілмелі қамыр Сүзбе қосылған  үгілмелі қамыр Ашытқы қосылған  үгілмелі қамыр Дайындау картасы  бойынша эклер пирожныйын пісіру  «Алтын қақпа» ойыны 1.     «Тас қақпа» сұрағы 1)    Үгілмелі қамырдан қандай тағамдар пісіреді?Жауабы: пирог,  торт, бәліш, печенье т.б. 2)    Үгілмелі қамырды неше тәсілмен әзірлейді? Жауабы: 2 тәсіл 2.     «Темір қақпа» сұрағы 1)    Пирожный тағамы қандай өнеркәсіпте дайындалады?Жауабы:  Кондитер өнеркәсібі  2)    Үгілмелі қамырдан дайындалатын тағамдардың құрамына  қандай азық­түліктер қажет?Жауабы: Ұн, қант, сары май, жұмыртқа 3.     «Күміс қақпа» сұрағы 1)    Үгілмелі қамырдан жасалатын бұйымдар қандай температурада піседі? Жауабы: 180 – 2200 С 2)    Торт, печенье, тоқаш, бәлішті қандай сортты ұннан  дайындайды? Жауабы: Жоғары сортты 4.     «Алтын қақпа» сұрағы 1)    Жылай­жылай пісер,Аузыңа кеп түсер. Жауабы: Шелпек  2)    Қамырға қосылатын жағымды иісі бар ақ түстес кристалл  ұнтақ ? Жауабы: ванилин 5.     Алтын сандықтан шыққан сұрақ Ұн, қант, май, жұмыртқа сөздерін орысша және ағылшын тілдеріне аудар Жауабы: Ұн – мука – flour, Қант – сахар – shugar.Май – масло –  butter. Жұмыртқа – яйцо – egge Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Бағалау: Үй тапсырмасы Асқа байланысты мақал­мәтелдер жазып келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 10 сынып.№7    Кондитерлік өнімдерді безендіру. Тұтынушы құқығы. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік  тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Ас үй жабдықтары, ыдыс, техника қауіпсіздігі нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Асқа байланысты мақал­мәтелдер жазып келу берілді. Тексеру.  Өткен тақырыпты қайталау: Үгілмелі қамырды қандай азық­ түліктерден дайындайды? 2. Бисквиттік қамырдан үгілмелі  қамырдың айырмашылығы қандай? 3. Бисквиттік қамырдың  дайындау технологиясын айтып бер. Тақырыппен таныстру. Бисквит қамырының негізі — жұмыртқа. Жоғары сортты ұн  пайдаланылады. Хош иісті етіп, дәмін келтіру үшін қамырға  лимон шырынын және цедра қосады, шоколад тортын әзірлегенде  ұнтақ какао пайдаланылады. Қалыпқа алдын ала таза қағаз (аздап сары май жағылған) төселеді, ол түбіне және ішкі қабырғаларына  нығыз жабы сып тұруы қажет. Жұмыртқаның шикі ақуызын  сарыуыздан мұқият айырады. Ақуызды тоңазытқышқа қояды  (салқындатылған ақуыз тезірек көпіршиді). Сарыуызды ағарғанға  дейін құмшекермен үгіп езеді.. Сарыуыз бен қант жақсы  езілгеннен кейін алынған массаны ұнға араластырады, одан соң  мұқият араластыра отырып, көпіршіген ақуыз қосады. Дайын  болған массаны бірден қалыпқа құяды да, пісіру үшін сол бойда  пешке қояды. Бисквитті 200 С­тан аспайтын тұрақты  ᵒ температура жағдайында пісіру керек. Бисквиттен рулет, торт,  пирожный және печенье жасайды. Торт, пирожный әшекейлеу тәсілдері Крем дайындау үшін сатудағы кілегейден (сливки) алу керек.  Кілегей – кремнің негізі болып табылады. Кілегейдің түрлері өте  көп, калориясы төмен тағам түріне жатады. Оның құрамында май көбірек болса, кілегей жақсы көпіршіп, ұзақ  сақталады. Кондитерлік өнімді әрлеу үшін арнайы қағаз немесе  мата кон­к құйма қалта, түтікше сияқты металл немесе  пластмасса ұштықтар кондитерлік шприцтер пайдаланады. Осы  құралдың көмегімен кондитерлік өнімдердің бетіне кремдерді  өзіңнің қиялыңдағыдай етіп,жағып шығуға болады. Осы  қалыптардың әр түрлілігіне қарай тәттіліктерге кремнен  толқын,гүл, шар тәрізді әшекейлер жасап безендіруге болады.  Кондитерлік құйма қалта металл түтікшелері болмаған  жағдайда қағаз конус тәрізді түтікшелерді корнеттерді  пайдаланады.  Ұсақ өрнектер жасау үшін корнеттің ұшын өнімге жақын  ұстайды. Ал ұзын бірдей өрнектер жасағанда алшақ ұстау керек. Сарамандық жұмыс:  ҚЕ қайталау:  ­ Асханада жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Пышақпен жұмыс істеудегі ҚЕ. Дайындау картасы  бойынша бисквитті торт даярлап, әшекелеу. 1. Қандай кондитерлік өнімдерді креммен әрлейді? 2. Кондитерлік өнімді әрлеудің қандай тәсілдерін білесіңдер?  3. Тортты әрлеу тәсілдерін айтып беріңдер?  4. Қандай құрылғының көмегімен кондитерлік өнімдерге бедер жасауға, жазуға болады? Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Кондитерлік өнімдерді безендіру. Тұтынушы құқығы.Бисквит  қамырдын басқа да дайындау тәсілдеріне реферат жазып келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Бисквитті торт  даярлау,  әшекелеу Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Крем мен сиропты жасаудағы негізгі құрамы. Крем мен сироп  жасау. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Ас үй жабдықтары, ыдыс, техника қауіпсіздігі нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Бисквит қамырдын басқа да дайындау тәсілдерің жазып келу  берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Крем өрнектері Сызық пен толқын.Кондитер қапшығына ұшы тіке кесілген  қалыпты салып, оны креммен толтырасыз. Кремнің көп салынып  кетпегенін қадағалаңыз. Себебі крем мөлшерден тыс көбірек  салынып кетсе, жұмыс уақытында қиындық тудыруы мүмкін. Оң  қолмен қапшықты ұстап, қыса бастайсыз, ал сол қолмен  қапшықтың бас жағын ұстаңыз.Бірыңғай түзу сызық түсіру үшін  қапшықты біркелкі салмақпен қысып отырыңыз. Алдымен  шамалы қолыңызды жаттықтырып, кейін торлар мен  толқындарды сыза бастайсыз. Шарлар.Одан кейін кондитер қапшығына ұшы кеңдеу қалыпты  кигізіп, шар тәрізді домалақтар жасауға болады. Қапшыққа крем толтырғаннан кейін жақсылап ұстап, төмен қарай қысыңыз.  Домалақ пайда болған кезде қысуды бірден тоқтатып, қолдағы  қалып енгізілген қапшықты көтеріп алу керек. Міне, осымен  домалақтар дайын болды. Жапырақшалар. Пергамент немесе қатты қағазды орап, алдымен  қапшық жасап аламыз. Қайшымен қапшықтың екі жағынан  қиғаштап, кесіп тастау керек.Сосын оған крем толтырып қысып,  жапырақша, толқын, ирек т.б. өрнектерін салып шығуға болады. Жұлдызшалар.Бізге қапшыққа кигізу үшін ірі тістері бар қалып  қажет. Қапшыққа 1/3 мөлшеріндей крем салып, оны тік ұстап  тұрып, бір рет жылдам басып доғару керек. Сонда әдемі  жұлдызшалар пайда болады. Үтірлі сызықша. Үтір өрнегіне тік қиылған немесе тістері бар  қалып керек. Қапшыққа салған кремді тәттіліктер бетіне үтір  сияқты етіп түсіреді. Бастапқыда қапшықты тігінен ұстап  қысамыз, одан кейін жайлап бұрылыс жасай отырып, қысуды  тоқтатпаймыз. Бірінші үтірге екінші, сосын үшіншісі бір – біріне  жалғап кете береміз. Үтірлерді керісінше бағытпен жүргізіп өтуге де болады. Торттың шеттерін әдемі өрнектермен безендіру үшін үш қабатты  үтірлер жасап өту керек. Ол үшін ұзынынан үтір салып, оның  жанына керісінше бағытпен тағы үтірлерді жүргізіп өтіп, ал осы  екі бағытта жүргізілген үтірлердің ортасынан үшінші қабатты  жүргізсе болғаны, дайын болып шығады. Сарамандық жұмыс:  ҚЕ қайталау:  ­ Асханада жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Пышақпен, электроплитамен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Дайындау картасы  бойынша крем мен сиропты жасау. 1. Қандай кондитерлік өнімдерді креммен әрлейді? 2. Кондитерлік өнімді әрлеудің қандай тәсілдерін білесіңдер?  3. Тортты әрлеу тәсілдерін айтып беріңдер?  4. Қандай құрылғының көмегімен кондитерлік өнімдерге бедер жасауға, жазуға болады? Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Крем өрнектерің істеп көру, дәрісті жаттау.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Крем мен сироп жасау. Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Еттен жасалған екінші тағамдар. Қазақтың ұлттық тағамдар.  Екінші тағамдар жасау. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Ас үй жабдықтары, ыдыс, техника қауіпсіздігі нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Крем өрнектерің істеп көру, дәрісті жаттау берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстыру. Қазақша ет (бесбармақ, бешбармақ)  асқанда ең  алдымен жіліктеп бұзылған етті адам санына қарай мөлшерлейді. Тойға  немесе қонақ асыға көбінесе қой сойылады. Қой еті жіліктенгенде   13  мүшеге бөлінеді. Олар жамбас ­ 2, ортан жілік – 2, асықты жілік – 2,  беломыртқа – 1, сүбе – 2 (сүбемен бірге  бүйректен жоғарғы 5 қабырға  кетеді), қабырға ­2, төс – 1, омыртқа ­1, жауырын ­2, тоқпан жілік – 2,  кәрі  жілік – 2, бұғана – 1, мойын  Сорпа. Ет желінген соң сорпаны әкеледі. Сорпа деп қазақ ұғымында малдың, аңның, балықтың, құстың қайнатып пісірілген етінің суға шыққан сөлін,  маңызын айтады, яғни еттің ең күшті нәрі.  Бас – қойдың, ешкінің, сиырдың басын үйтіп, қырып жылы суға бірнеше рет  қайталап, мұқият жуып тазартады. Бас асқан етпен бірге беріледі.  Құырдақ – жаңа сойылған малдың  өкпе­бауырынан, мойын, төстік етінен,  жүрек бүйрегінен, сондай­ақ  ішек­қарнынан ұсақтап әзірлейді Екінші  тағамдар  жасау. Қорытынды: Сарамандық жұмыс:  ҚЕ қайталау:  ­ Асханада жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Пышақпен, электроплитамен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Дайындау картасы  бойынша екінші тағамды дайындау. Осы сөздерді үш тілге аудару.Нан, айран,ет,құрт,  Нан­ хлеб­ nan, айран­ кефир­ alran, ет­ мясо­ meat, құрт – курт –  kurt.Сүт – молоко – sun (milk),палау – плов­ pilav, шелпек –  шелпек – shelpek Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Бағалау: Үйге тапсырма: Ет тағамдары тақырыбында реферат жазып келу.  Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Сабақ аяқталды, сау болыңдар! 9 сынып. Еңбекке баулу Қазақстанның ұлттық асханасының ерекшелігі. Еттен жасалған  ұлттық тағамдар. Түске асқа үстел жасау, қонақ күту. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Ас үй жабдықтары, ыдыс, техника қауіпсіздігі нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Ет тағамдары тақырыбында реферат жазып келу берілді.  Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Қонақты қарсы алу: 1. қонақты орналастыру 2. келген қонақтың жағдайын жасау 3. қонаққа сақталған сыбағаны дайындау. Айран­ ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы  алынбаған сүттен ашыта беруге болады. Ол үшін 5­10 минут  сақырлатып қайнатылып, қанжылым қалыпқа түскенше  суытылады. Содан соң ұйытқы қосып араластырады да ыдыс  тұмшаланып тасталады. Ол 1­2 сағат аралығында ұйып болады. Қымыз­ биенің ашыған сүті. Қымызды ашытып баптау өте күрделі процесс. Қазақтар қымызды көбінесе жылқы терісінен жасалған  сабада, торсықта немесе метен шелектерде ашытады. Қымыздың сапасы тікелей оны пісіруге байланысты.Сабаға 100 литрден  астам, торсықтарға 10­20 л, ал метен шелектерге 30­40 л қымыз  кетеді.  Шұбат­ түйе сүтінен ашытылады. Шұбатты ашыту технологиясы  қымыз ашытуға қарағанда оңай. Өйткені оны бір қорландырып  алса одан әрі ешқандай ашытқысыз аши береді. Шұбатты көбінесе торсықта немесе ағаш күбіде ашытады. Торсықта немесе ағаш  күбіде бір тәулік ішінде шұбат бабына келе бастайды. Торсықты  көбінесе түйенің мойнағынан жасайды. түйенің сауылған жаңа  сүтін құйып отырады. Ыдыстан шұбатты сарқа құйып қорын  үзбеуге тырысады. Шұбат ашытылған торсық, мес немесе ағаш  күбіні айына екі рет ішіндегі өңездерінен тазартып, тұзды сумен  жуып­шайып отырады.  Көрермендерге осы тақырыпқа байланысты мынадай сөздер  таратылады. Презентация бойынша еттен жасалған ұлттық тағамдар туралы  әнгімелесу. Құырдақ – жаңа сойылған малдың  өкпе­бауырынан, мойын,  төстік етінен, жүрек бүйрегінен, сондай­ақ  ішек­қарнынан  ұсақтап әзірлейді Сарамандық жұмыс:  ҚЕ қайталау:  ­ Асханада жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Пышақпен, электроплитамен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Дайындау картасы  бойынша қуырдақ пісіру.  Түске асқа үстел жасау. Рөлге бөлініп қонақ күтуге үйрену. ­ Сен екінші тағамдардың тағы қандай түрлерін білесін? ­ Ас үйде өзін қалай үстау керек? ­ Асханада сақталатын ҚЕ Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Тестке жауап беру. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Еттен жасалған  ұлттық  тағамдар.  Түске асқа  үстел жасау,  қонақ күту. Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Сән, стиль туралы түсінік. Журналдағы пішу жұмыстарының  ережесі. Өлшем алу. Размерін анықтау. Сән таңдау.  1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, сызу, бейнелеу өнері, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Тестке жауап беру берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Сән (мода) латын сөзі өлшем, әдіс, іс­әрекет түрі, мағынасы ол  уақытша келісімді­сәнді киіне білу деген ұғым береді. Әр  адамның өз талғамына, қажетіне сай сәнді киіну мүмкіндігі  бүгінде бар құбылыс. Сіз іс тіге білетін, бұл кәсіпті сүйетін адам  өзіне жарасымды да сәнді киімді қашан да тігіп ала алады.   Талғам­бәрінен бұрын адамның өзіне шек қоя білуі (нені, қайда,  қашан кию керек, өзінің сырт келбетіне көзқарасы, өзін­өзі ұстай  білуі т.б) Стиль (грекше балауызға өрнек түсіретін үшкір таяқша) сөзі  әдебиет пен өнерде автордың, туындының мәнерін, мазмұнын,  идеялық көркемдік ерекшеліктерін білдіреді. Стиль түрлері: классикалық, фольклорлық, романтикалық,  спорттық. Классикалық стиль (байсалды, іскер,әсем)ең бір тұрақты,  ғасырлар сүзгісінен өткен, мүлдем өзгермейтін, ерлердің жұпты,  үштік костюм «ағылшын»пальтосы, плащ, ал әйелдердің киіміне  ұзын жеңді көйлектер, тік немесе бүрмелі белдемшелер «шинель» костюмдері жатады. Фольклорлық стиль –ұлттық сипаттағы осы заманғы киімдер. Бұл стильде ұлттық ою­өрнектер, кестелер, қол жұмыстарын  кеңінен  қолданамыз. Романтикалық стиль­бұл ұшқыр, қиал елестер ізденістер тобы.   Киімде әйелдік қасиеттерді бейнелейтін бөлшектерді, жиектерді  пайдалану. Спорттық стиль­ демалыс, спортпен жаттығу, саяхат үшін  ыңғайлы киімдер. Журналдағы пішу жұмыстарының ережесі Сарамандық жұмыс: Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ Өлшем алудың ережесімен танысу. Өлшем алып алу. Размерлерін анықтап білу. ­ Тігін шеберханада өзін қалай ұстау керек? ­ Тігін машинасымен жұмыс жасау ҚЕ Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Өзінің өлшемдерін алу. Размерін анықтау. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Өлшем алу.  Размерін  анықтау. Сән  таңдау. Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Журналдағы сәнді пішуді көшіру ережесі. Қағазға көшіру.  1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, сызу, бейнелеу өнері, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Өзінің өлшемдерін алу. Размерін анықтау берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Киімді тігу технологиясы: өлшем алу, пішім бөлшектерін – айындау ­ пішу жұмыстары – көктеу ­ ақаумен жұмыс ­  машинамен жұмыс ­ ығалды­жылумен өндеу ­ дайын бұйым. Киім тігу технологиясы күрделі процесс. Киімнің сапалы болуы,  киім сызбасына байланысты. Әдетте киім базалық пішім бойынша үлгіленеді. Жалпы киім пішімін дайындауда қалыптасқан  дәстүрлі әдіс тәсілдер бар: сызба құрастыру арқылы, сән  журналының пішім парағын пайдалану арқылы және  компьютерлік бағдарлама арқылы Кестелер бойынша жұмыс. Журналдармен жұмыс. Сарамандық жұмыс: Қағазға көшіру. Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ Өз өлшемдеріне сәйкес бурда өлшемдер кестесінен өлшемді  анықтайды. «Бурда» сән журналын пайдаланып, көйлек тігуге  қажетті өлшемдерін анықтайды. Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: ­ Тігін шеберханада өзін қалай ұстау керек? ­ Тігін машинасымен жұмыс жасау ҚЕ Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Дәрісті жаттап келу. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: 9 сынып. Еңбекке баулу Тігін бұйымдарының әшекейленуі. Фасон мен денеге  сәйкестендіріп пішуді өзгерту.  1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, сызу, бейнелеу өнері, тарих. Сабақ барысы Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Дәрісті жаттап келу берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Киімнің түсі мен әшекейленуі. Қазақ қоғамында ер адамдар  қызыл, жасыл, ақ, сары сияқты ашық түсті киім кимеген. Ер­ азаматтың киімі көбінесе қара, қоңырқай, қара көк болып келген.  Келесі бір мәселе – ою­өрнекке, әшекейлеуге қатысты. Бұл  халықтың мәдениетінің, эстетикалық талғамының өте биік  болғанының айғағы (кейде орынды жерінде ұсақ өрнек, алтын  жіптермен зер кесте қыздардың киіміне салынған. Сол сияқты  хан­сұлтандар салтанатты жиындарда зер шапан киіп шыққан).  Сарамандық жұмыс: Фасон мен  денеге  сәйкестендіріп  пішуді өзгерту. Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ Өз өлшемдеріне сәйкес бурда өлшемдер кестесінен өлшемді  анықтайды. Фасон мен денеге сәйкестендіріп халат пішуін  өзгерту. Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: ­ Тігін шеберханада өзін қалай ұстау керек? ­ Тігін машинасымен жұмыс жасау ҚЕ Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Халатқа матаны тандап әкелу. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Мақсаты: 9 сынып.   Үлгінің көмегімен шалбар пішу.Банкілік есеп.Матаны пішуге  дайындау технологиясы. Пішу технологиясы. Тігін бұйымдарын  пішу.  1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Тігін  бұйымдарын  пішу. Қорытынды: Бағалау: Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, сызу, бейнелеу өнері, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Халатқа матаны тандап әкелу берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Матаны пішу­тігін бұйымдарын дайындау үрдісінің ең маңызды  кезеңі. Матаның барлығы үтіктегенде, жуғанда азды­көпті өзінің  негізгі формасын өзгертеді, ал мұның өзі дайны киімнің бүлінуіне  соқтырады. Сондықтан матаны пішер алдында өңдеу қажет.Ол  үшін: матаны пішер алдында дымқылдап, ішкі жағынан үтіктеу  керек. Жүн маталарын су бүркіп орап тастап, біраздан соң үстіне  шүберек жайып үтіктеу керек. Пішілетін матаны жайғанда оның арқауы мен тіні тік бұрышты  болып келуі тиіс. Пішу үшін матаны үлкен столға немесе еденге жайған ыңғайлы.  Дайын үлгіні жақсы үтіктелген матаның үстіне ұқыптылықпен  және матаны үнемдей отырып орналастыру керек. Үлгі  бөлшектерін матаға үлкенінен бастап орналастырады. Мата міндетті түрде оңы ішіне қаратылып екі бүктелген болуы  тиіс. Әдіпті де матаның негізгі жібі бойымен екі бүктеу арқылы  қиып аламыз. әдіпті егер көйлекке желбір салатын болса, онда оң  бетіне қаратып тігуге де болады. Әдіпті көйлекке біріктіріп тігу үшін, ең бірінші иық кесіндісін  біріктіріп, мойын ойындысы бойынша бұйымға көктеп тігіп  дайындайды да, машина тігісімен айналдыра тігеді және әдіпті оң  жағына аударып көктейді. Көктеудің үстінен үтіктеп бастыра сырып тігеді.Алдыңғы бой  өңіріне желбір немесе шілтер салып безендіріп, артқы боймен  біріктіріп жұмысты аяқтаймыз. Сарамандық жұмыс: Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ Халатты пішу. ­ Тігін шеберханада өзін қалай ұстау керек? ­ Тігін машинасымен жұмыс жасау ҚЕ Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Үйге  тапсырманы  беру: Дәрісті жаттап алу. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: 9 сынып. Еңбекке баулу Пішілген бөлшектерін дайындау.  Бақылау сызықтарын жүргізу. Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, сызу, бейнелеу өнері, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Дәрісті жаттап алу берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Матаны пішуге дайындаудың бірнеше тәсілдері: а )  Декатирлеу б )  Матаның оң , теріс жағын , мата түгінің бағытын , матаның  ақауын анықтау. в )  Матаның тұрақты бояуын анықтау. г )  Әрлеп үтіктеу.    «Декатирлеу» дегеніміз не екенін және оның мағынасын  түсіндіріңіз. Оқулық бойынша матаны пішуге дайындау туралы қысқаша  конспект. Матаны пішуге дайындау үшін – бірнеше шарттардың орындалуы  талап етіледі. Үлгі бөліктерінде міндетті түрде арқау жібінің  бағыты көрсетіледі. Матаның бетіне барлық үлгі бөліктерін орналастырғаннан кейін ,  тігінші түйреуіштерімен бекітіп , тігінші борымен контур  сызығын хүргізіп, тігіске қосымша қалдырып үзік сызық  жүргізгеннен кейін пішу жұмысы орындалады. Бөлшектің контур сызығы – тұтас сызық , тігіске қосымша  сызығы – үзік сызықтармен сызылады. Матаға белгіні түсіру үшін , тек қана тігінші борын қолдану  керек ( сабын қалдығымен сызса майлы дақ қалады). Матаны қолданғанда міндетті түрде суретіне ( тор , жолақ) назар  аудару керек, матаның екі жағын бүктегенде  тік және көлденең  сызықтары сәйкес келуі керек. Сарамандық жұмыс: Бақылау  сызықтарын  жүргізу. Қорытынды: Бағалау: Үйге  тапсырманы  беру: Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ ­ Өткір және үшкі заттармен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ Бақылау сызықтарын жүргізу. ­ Тігін шеберханада өзін қалай ұстау керек? ­ Тігін машинасымен жұмыс жасау ҚЕ Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Дәрісті жаттап алу. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Сараман. т­ бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Өнімді киіп көруге дайындау технологиясы. Киіп көру технологиясы. Бүйір және иық қиықтары. Киіп көруді өткізу. 1. Техникалық модельдеу мақсатын түсіндіру, киімнің жаңа үлгілерін өңдеу сатыларымен таныстыру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Дәрісті жаттап алу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру. Түйреуіштерді алып тастап, бұйымға тексеріс өткізу. Алғашқы өлшеу,  бұйымды фигураға дәл келтіруге және пішудің дәл еместігін шығару.  Фигураның жеке ерекшелігіне байланысты оқулықта келтірілген өлшеу жоспар бойынша өткізіледі. Алғашқы өлшеу өткізгеннен кейін жаңа сызықтарды борлап жүргізеді,  сөгіп, жаңа контур сызығы бойынша көктеледі.Жасаған жұмыстың  дұрыстығына көз жеткізу үшін екінші өлшеу өткізеді, бұйымның  ұзындығы анықталады. Слаид арқылы тақырыпты түсіндіру. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Электро машинасымен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Бір шақтап көруді өткізу, ақауларды қарап түзету Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы  Тақырыбы: Сараман. т­ бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Ақауларды түзетіп келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! 9 сынып. Еңбекке баулу Кішкене бөлшектерді өндеу технологиясы. Қалатаны өндеу. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Ақауларды түзетіп келу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру. Жаңа сабақты «Алтын қақпа» ойынын ойнау  арқылы өтеміз «Темір қақпаны» ашамыз, яғни сергіту сәті Қауіпсіздік ережесі (графикалық диктант) Инені аузыңа сал Инені өз жастықшасына түйреп қою керек Тігін машинасында қисайып отыр Қайшыны арнайы қобдишаға сал Шашты жайып жұмыс істеу керек Жарық артыңнан түсу керек Жұмысты жуылған таза қолмен бастау керек Тамақ жеп отырып жұыс істеу керек Үтікті арнайы термооқшаулағыш тұғырға қою керек Жіпті аузыңмен үз Өзара бір – бірін тексеру Жауабы: дұрыс 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 дұрыс емес «Күміс қақпа» Жаңа сабақ: Қалталар киімнің құрамдас бөліктерінің бірі. Қалталар: Жапсырма,Жарма,Төс,Омырау,Ішкі,Сыртқы,Тілме Тілме емес болып бөлінеді. Қалпақшалы,Тілме,жапырақшалы,  төртбұрышты,жиекті,Тілме,емес,жоспар тігісінде ,бүкпелі жерде болады Жапсырма қалталардың формасы әр түрлі болып келеді, оларды бүктеп  қойып, қақпақ және планка салып өңдейді. Ішкі қалталарды өңір мен астардың жапсар тігісінде және омырау ішіне  орналастырады. Қалталардың барлық түрі және өңдеу тәсілі жағынан алуан  түрлі болып келеді. Біз бүгін қалталардың ішінде жапсырма қалтамен  танысамыз.  Жапсырма қалтаны өңдеу үшін Таңдаған қалта үлгісін матадан қиып аламыз Кесілген пішім ішке қарай ауыз жағынан 2 см аралықта бүгіледі, ал үш  жағынан 0,5 см бүгіледі Тегістеп үтіктейді Қалтаны түнгі көйлекке орнату үшін: Көйлекке қалта орнын белгілеу Қиып алынған қалтаны алжапқышқа белгіленген жеріне көктеп қою керек  немесе ағылшын түйреуішпен екі жерден тігіп аламыз Қол машинасымен бастырып тігіп аламыз Тегістеп үтіктеледі Қалтаны бисермен, лентамен, шілтермен сәндеуге болады. Жаңа сабақ бойынша кроссворд шешеміз Кроссворд КАЛТА Тігін құралы (оймақ) Қалтаны матадан немен ойып аламыз? (қайшы) Сыртқы қалтаның бір түрі (тілме) Екі матаны біріктіргенде қолданылатын тігіс түрі (көктеу) Машина тігісінің бір түрі (бастыра)  Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Электро машинасымен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Нұсқаулық карта бойынша қалтаны өндеу. Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Екінші қалтаны өндеп келу.  Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру: Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Қорытынды: 9 сынып. Технология Жағаны өндеу әдістері. Жағаны өндеу. 1. Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру.  2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Екінші қалтаны өндеп келу берілді. Тексеру.  Тақырыппен таныстру. Жағалардың формасына байланысты сыртқы түріне қарай ішкі  көрінбейтін бөлігін­тіктеме және сыртқы көрінетін бөлігін­бүгілме  деп екіге ажыратады. Айтылған бөліктер тіктеменің бүгілу сызығы  арқылы екіге бөлінеді. Жағаның тіктемесі жеке бөліктен немесе  бүгілмемен тұтастырыла пішілген болып келуі мүмкін. Жағаларды өңдеу барысында қатқыл, орнықты, серпімді ету қажет.  Астыңғы жағаны астараралықпен сырып немесе желімді тәсілмен  біріктіру нәтижесінде жаға қатқылдана түседі. Жағаны өңдеу төрт сатыланып атқарылады:Астыңғы жағаны өңдеу  және оны астармен біріктіру, үстіңгі жағаны өңдеу, үстіңгі жағаны  астыңғымен біріктіру және жағаны бұйымға біріктіріп тігу. Сарамандық жұмыс: Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ. Өз өлшемдер бойынша жағаны өндеу 1.  Астыңғы жағаны мойын оймасымен қалай біріктіреді, тігеді?  Орындалуы, өңделуі а) сырып тігеді б) беттестіріп торлап в) түйісу учаскесінде қайтып тігеді Қалай? а) жота ортасын үйлестіре отырып б) жотаның ортаңғы тігісі қусырмаларын және жота ортасын үйлестіре отырып в) жағаны жиектеп Техникалық шарты а) оң жақ тігісінен бастап б) сол жақ тігісінен бастап бір мезетте в) ортасынан бастап Тігіс ені а) астыңғы жаға жағынан 8­10мм тігіспен б) 10­15 мм тігіспен в) 5­8 мм тігіспен қайып тігеді Дымқылдың­жылулық  өңделуі а) үтік үстел үстінде б) арнаулы қалып үстінде в) арнаулы қайып үстінде, бұйым жағасын жұмыс істеушіге қаратып Форма бойынша жағалар түрлері а) алқымына дейін түймеленетін бұйымдар жағасы б) қайырмасына дейін түймеленетін бұйымдар жағасы в) бөлек кесіліп –пішілген тіктеме жағалар г) өңірме және жотамен тұтастырыла пішілген тіктеме жағалар д) алқымға дейін және қайырмаға дейін түймеленетін бұйыдардың әртүрлі жағалары Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Жағаның сызбасын сызып, матаға түсіріп келу. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Бағалау: Үйге тапсырма: Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру: Үй жұмысын  тексеру: Өткен  тақырыптарды  қайталау 9 сынып. Технология Жеңнің төменгі қиықтарын өндеу, сызбасын құрастыру.  1. Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру.  2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік  тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Тестке жауап беру берілді. Тексеру.  10­9«5»,8­6 «4»,5­4 «3»,3­1 «2» сұрақтарға жауап берген оқушылардың  бағасы.(Оқушылар бірін –бірі бағалайды) 1..Модельдеу дегеніміз не?(жаңа модельдегі киімдерді шығару,жаңа  пішімді ойлап табу.) 2.Модельдеудің неше түрі бар?(2 түрі бар.техникалық,көркемдік) 3.Адам тұлғасы неше түрге бөлінеді?(3түрге бөлінеді.тік тұлға,енгіш  тұлға,артқа шалқайынқытұлға) 4.Қай өлшемдер 2­ге бөліп жазылады?(көлденең өлшемдер.мысалы:бел  айналымы,мықым айналымы,кеуде айналымы) 5.Техникалық модельдеу дегеніміз не?(зскизден,фотосуреттерден ) 6.Көркемдік модельдеу дегеніміз не?(суретші моделер айналысады) 7.Қай өлшем арқылы өз өлшемдерімізді білеміз?(кеуде өлшемі,Ка 3) Жаңа сабақ: Тақырыппен таныстру. Еркін елдің болашағы жастарда.­дей келе жаңа сабағымызды  бастаймыз.Біз көйлек тікпес бұрын,мата таңдаймыз.Өлшемімізді  алып,үлгісін түсірдік.Енді бүгінгі өтетін сабағымыз –ұзын жеңді  тігу.Жеңнің оң жағын ішіне қаратып бүктеп аламыз.Мата  жылжып кетпес үшін ине шаншыммен қадап қоямыз.(қауіпсіздік  ережені сақтау керек.Қолымызға оймақ киеміз.)Инемен жеңді  көктеп шығамыз.Тігістің өлшемі 1,5 см болу керек.Содан соң  енді машина тігісімен жүргіземіз.Сосын ылғалды жылумен  үтіктейміз,Жеңнің жоғары ойынынан 1,5 см етіп,жиыру тігісін  жүргіземіз.Ол қолтық ойындысына тура келу керек. 1.Форманың симетриялығы және жұптық бөлшектің дұрыс  орналасуы. 2.Бөлшектердің шет жақтарның біркелкі жиектемелерді өңдеу  сапасы. 3.Бұйым бөліктерінің сурет бағытының дұрыстығы,суреттің  үйлесімділігі.Жұптық бөліктердің суретінің симетрия болуы. 4.Инешаншымдардың тігіс жолдарының тігістерінің сапалары. Осы параметрлерде сақтауымыз керек.Бұйым бөлшектері  біркелкі шығу үшін,үш түрлі қателікті жібермеуіміз  керек.1.матадан кететін қателік.2.канструкциялық өңдеу  қателігі.3.техникалық қателік. 1.Мата қателіктері қай кезде кездеседі?жіпті тоқу  барысында,жіпті иіру барысында,мата дайындау барысында Ол үшін біз дүкенге барғанда,матаны сатып аларда матаны  жайып көруіміз керек. 2.Конструкциялық өңдеу қателіктері. Сән ательесіндегі тігіншілердің өлшемді дұрысалмауы,үлгіні  дұрыс сызбауынан ,үлгіні матаға дұрыс  орналастырмауынан,конструкциялау кезінде сызудан кетеін  қателік.Оның ақыры неге апарып соғады.Киген кезімізде әдемі  көрінбейді,денеге қонымды тұрмайды. 3.Техникалық қателік  Тігіс тігу барысында,тігіс адымын матаны дұрыс қоймағандықтан болады.Дұрыс ылғалды­ жылумен үтіктемегендіктен,мата созып  алудан,қайшымен жұмыс жасағанда бір жерін қиып жіберуден  болады.Біз осы 3 қателікті жібермесек,тіккен көйлегіміз жақсы шығатыны анық. Сарамандық жұмыс: Жең сызбасын  құрастыру.  Қорытынды: Шеберханада жұмыс істеуде сақталатын қауіпсіздік ережелері: ­ Электр тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ҚЕ Жең сызбасын құрастыру. ­ Тігін шеберханада өзін қалай ұстау керек? ­ Тігін машинасымен жұмыс жасау ҚЕ 1 3 4 2 5 6 8 7 ш Е Б Е Р Л І к 1.Сүт тағамы (ірімшік) 2.Киіз төсеніш (текемет) 3.Шаңырақ көтеретін құрал (бақан) 4.Киіз үйдің қабырғасы (кереге) 5.Киіз үйдің төбесі (шаңырақ) 6.Уыққа жабылатын киіз (турлық) 7.Ұлттық киім (ішік) 8.Қыз баланың ұлттық бас киімі (сәукеле)  Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Ұзын жеңнің сызбасын сызып,матаға түсіріп келу. Сабақ аяқталды, сау болыңдар! 9 сынып. Еңбекке баулу Ілмектердің түрлері. Ілмек бұйымдарын өндеу. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. берілді. Тексеру  Бағалау: Үйге тапсырма: Тақырыбы: Сараман.  т­бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Тақырыппен таныстыру.  Түймеліктері бүйір тігісте, қатпарлар арасында ысырмамен немесе әдіппен өңделеді. Түйме, ілмектерде модельге байланысты  қолданылады. Әйелдер киімінде ысырманы сол жақ бүйір тігіске  орналастырады. Ысырманы екі түрлі әдіспен: А) Қиықтардың ортасына орналастыру; Б) Қиыққа жылжыта орналастыруға болады. А) Бүйір тігісті айыра үтіктеп, ысырманың басы белдемшенің  жоғарғы қиығынан 1 – 1,5 см төмен бекітіп, буындары қиықтармен  сәйкес келетіндей етіп көктейді. Көктеу барысында ысырманың екі  жағының тең түсуіне назар аудару керек. Ысырманы мата түстес  жіптермен жиегінен 0,5 – 0,7 см тігіспен тігеді. Түймеліктің  соңында қиыққа перпендикуляр тігіледі.  Б) Ысырманы қиыққа жылжыта орналастыруда белдемшенің артқы  бөлігінің қиығынан 0,2 см оң бетіне жылжыта көктейді. Алдыңғы  бөлігін тура қиығы бойынша көктеп үтіктейді. Ысырманы  қиықтарға көктеуде артқы бөлігінің қиығына 0,1 – 0,2 см  жеткізбей, алдыңғы  бөлігін ысырманы толық жабатындай етіп  көктеп, 0,8 – 1,2 см тігіс жалпақтығымен машина тігеді.  Қынама силуэтті бұйымдарды ысырма астына негізгі матадан  дайындалған қақпақ тігіледі. Дайын қақпақты бұйымның теріс  жағынан бүйір тігістің артқы бөлігіне ысырмаға жақын тігеді.  Белдемше түймелігін әдіппен өңдеу үшін оның бөліктерін  түймелікке арналған  арнайы әдіппен пішеді. Түймелік жиектері  мықты болу үшін алдыңғы бөліктің әдібіне желімдегіш   материалдар пайдаланады. Әдіптің жиегін торлап, көрінбейтін  тігіспен алдыңғы бөлікке бекітеді. Артқы бөліктің әдібінің қиығын  қосымша мата жолағымен өңдейді. Әдіптің жиегін артқы бөлікке  көрінбейтін тігіспен бекітеді. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Электро машинасымен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Түймелерді, ысырманы нұсқалық картамен тігу. Код Орындалатын операция Құрал ­ Нұсқаул жабдықтар ар 1 Белдемшенің бүйір тігісін айыра үтіктеу Үтік 2 Ысырманы бүйір тігіске көктеу Қол ине 1 см  3 Тең түсуін тексеру ­ ­ 4 Ысырманы машинада тігу 22 ­ А 0,5 – 0,7  см 5 6 7 Дайын қақпақты артқы бөлікке  көктеу Қол ине Қақпақты артқы бөлікке машинада тігу 22 – А Түймелікті үтіктеу үтік       Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы  Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты  қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Жұмысты аяқтап келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! 9 сынып. Еңбекке баулу Тақырыбы: Сараман.  Өнімнің төменгі қиықтарын өндеу. Бұйымды нақты өндеу. Өнімнің төменгі қиықтарын өндеу. Бұйымды нақты өндеу. Сапасын бақылау. т­бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Ұйымдастыру: Амандасып, отырғызу. Сабақ барысы Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Жұмысты аяқтап келу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.  Оқулық бойынша оқушылар өздері танысып, дәптерге конспект жазып  алады. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Электро машинасымен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Оқулыкта көрсетілгендей оқушылар жоғарғы қиығын өңдейді.Оң  жағынан белдік бөлшегін инемен бекітеді. Егер белдіктің ішкі жағы  матаның тарқатылмайтын жағы болса,ашық қиық ішкі жағына  қалатындай етіп белдікті бүктейді. Жоғарғы тігіс белдіктің бүктелген  сызығына жақындатып тігіледі. Егер белдіктіңекі жағы да жөрмелмесе, онда белдікті белдемшенің іш  жағына келтіріп , жабық жөрмеп тігу. Тігісті шетіне көктеп, сонан кейін  машина тігісімен тігу.  Белдемшенің төменгі бөлігін өңдеудің тәсілін таңдап, оқушы белдемше  тігуді аяқтайды.  Ең соңында міндетті түрде ылғалды – жылулық өңдеу өткізіледі. Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Қорытынды: Бағалау: Үй тапсырмасы Дәрісті жаттап келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! 9 сынып.  технология Тақырыбы: Сараман. т­бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру: Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Бисірді таңдап алу,бисермен жұмыс,несиелер туралы айту.Жұмыс істеу кезінде  санитарлық талаптарды сақтау. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып, жауапкершілікке, тиянақтылыққа  тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін  дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Дәрісті жаттап келу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.   Әшекелеу түрлерінен кестені тандадық.  Кесте­ қазақ халқының қолөнерінің ерекше түрі. Кестемен   нені   әшекеулеп   безендіруге   болады?  Ертеде   халқымыз   тұтынатын бұйымдарының бәрін кестемен әшекейлеп безендірген. Кестелеу өнері дүние жүзінің әр халқында бар. Әр халықтың тарихи дамуына, тұрмысына, табиғи ерекшелігіне және эстетикалық талғамына байланысты өзгеше болып келеді. Еуропада кестемен   айналысу   ақсүйектіктің,   мәдениеттіліктің   де   белгісі   ретінде   қабылданған.   Үй тұрмысындағы қажетті бұйымдар: дастарқан, терезе пердесі, қол орамалдар, жастық тыстары, түрлі көлемдегі үлкенді­кішілі стол жапқыштар, барлығы кестеленген.  Қазақ   әйелдері   де   бүгінге   дейін   мүмкіндігінше   пайдаланатын   заттарын   кестемен   сәндеуге тырысады.  Кестелеудің қандай түрлерін білесіндер?  Жиі қолданатын кесте түрлері­ «баспа кесте», «қабырға кесте», «біз кесте», «тығыз кесте», «маржандау», «түкті кесте», т.б. Бұл­ қазақ қыздарына аналарының бала кезінен үйрететін ыждақаттылық пен төзімді талап ететін   қолөнер   түрі.   Адам   бойында,   әсіресе   бойжеткендерде   табанды,   сабырлы,   ұқыпты, зерделі мінез­құлық қалыптастыруда кесте өнерінің тигізетін пайдасы өте көп. “Маржандап кестелеу” деп ­ үлгі бойынша сызылған өрнектің үстіне, мәнеріне қарай  тізіліп алынған әр түрлі ұсақ аржандарды бастырып тігуді айтады. Мұндай әдістер  тақия, сәукеле, еңір, т.б. бір киер сән­салтанат бүйымдарына колданылады. Маржандап кестелеу үшін, қазіргі уақытта бисер, моншақ стиклярусты пайдалануға болады.  Кестелеу алдында бейнені таңдау керек. Ою өрнектерді таңдап кестелейміз. Киімдерді қандай ою түрлерімен безендіруге болады ? Киімдерді өсімдіктектес оюлармен безендіру қайталанбас көрік береді. Геометриялық оюлар  мен өрнектер киім безендіруде молынан кездеседі. Ғарыштық сипаттағы өрнектерді де киім  безендіруге қолданған. Өйткені олар мағыналы, терең мәнді болып саналған. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар, ҚЕ. Халатты әшекелеу. Қорытынды: Бағалау: Үй тапсырмасы  Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Жұмысты жалғастырып келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Сараман.  т­бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: 9 сынып. Еңбекке баулу Алқалардың түрлері. Әр түрлі әдіспен алқаларды жасау. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Жұмысты жалғастырып келу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.  Слайд арқылы тақырыпты ашу. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; Бисермен әр түрлі әдіспен алқаларды жасау. Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты  қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Өзіндік жұмыс жасап келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы    Тақырыбы: Сараман. т­ бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: 9 сынып. Еңбекке баулу Бір түрдегі байланысуды орындау әдістері. «Гүл», «столбик»  т.б. Бір түрдегі байлынысу үлгісімен жұмыс жасау. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Ұйымдастыру : Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақ барысы Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатың айту. Өзіндік жұмыс жасап келу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.  Бисердің шығу тарихы:Бисер тоқу өнері ертеде кеңінен тарап,  танылып келе жатқан халық шығармашылығының және әшекей  бұйымдар дайындаудың бір түрі. Бисермен жай суреттерден бастап өте күрделі түрлі­түсті жұмыстар жасауға (тоқуға), алқа, тұмарша,  шаш буғыш, сырға, білезік, белдік, сөмкелерді де әшекейлеп тоқуға болады, сонымен қатар ойыншақтар да тоқуға болады. Қолдан  жасалатын бисер моншақтары Ресейде, шет елдерде өте жоғары  бағаланады. Нақ осы кезде халық шығармашылығының осы түрі  жаңа өрлеу үстінде, дамудың сатысында. Бисер тоқу өнері өте нәзіктікті, әдемілікті, шыдамдылықты және  фантазия мен шеберлікті талап етеді. Әр адам бисер тоқумен  айналысуына болады. Схемамен жұмыс істегенде есте сақтау  қабілеті жоғары болып, түстерді айыра білу керек. Барлық қолөнер сияқты, бисер тоқудың да тарихы бар. Бисердің шығу тарихы  әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Ал. әйнектің қашан  пайда болғанынан әлі күнге дейін дерек жоқ. Дегенмен әйнекті  пайдаланудың ең алғаш құпиясын Финикия елі ашқан деген аңыз  бар. Бұл аңызда Финикиялық көпестер әлемді жүзіп жүріп Сирияға  тоқталады. Өздеріне азық дайындау мақсатымен отқа қазан қою үшін аралдан үлкен таз іздейді.  Ешнәрсе таппаған олар кемедегі селитраның үлкен бөлігін  пайдаланады. Жалынның ыстық температурасынан селитра еріп,  өзен құмына араласып, сұйық әйнек болып аққан екен. Осылай ма,  жоқ әлде басқа тәсілмен бе әйнек дүниеге келген. Бірақ  Финикиялық көпестер бүкіл Жерорта теңізінің халқына әйнектен  жасалған бұйымдарды сатқан екен. Кейбір деректер бойынша әйнектің Отаны ежелгі Египет болған.  Әйнектен жасалған моншақтар, амулет, ыдыс­аяқтар біздің  заманымызға дейін УІ ғасырдың ескерткіштерінен табылған.  Әйнекті массаға, кобальт, мыс, марганец қосу арқылы египеттіктер  көгілдір, жасыл, алқызыл түсті әйнек алған, мұндай әшекейлерді  еркектер де, әйелдер де ақ түсті киімдермен таққан деседі. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Электро машинасымен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Нұсқаулық карта бойынша тоқу. Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты  қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Қосымша материалдарды ізденіп әкелу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы Тақырыбы: Сараман.  т­бы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру: Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ:  Бисермен кестелеу. 9а,ә сынып. Технология  1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып, жауапкершілікке, тиянақтылыққа  тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің бірлігі арқылы қабілеттерін  дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Қосымша материалдарды ізденіп әкелу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.  Қазіргі кезде бисерден тоқылған бұйымдар, жастар мен орта жастағы әйелдерге арналған  сәндік киімдерге жапсырылған немесе түрлі оюлармен әшекейленген киімдер, аяқ киімдерді,  сөмкелер жиі кездестіруге болады. «Өмір жасы» ұзақ болу үшін мықты болып келетін жібек  жіппен лескімен орындалады. Бисермен қазақтың ою­өрнектерін тұмарша, өңіржиек,  бойтұмар, сондай­ақ алқа, шашпау тағы басқа өте сәнді әшекейлер: сырғалар, мойынға тағатын алқалар тоқу өте сәнді көрінеді. Бисер ­ ұсақ моншақтарға берілетін жалпы түсінік. Стекулярус ­ ұзындығы 3мм түтікше тәріздес сумоншақтың түрі. Фурнитура ­ қосымша көмекші материалдар (түйме, ілгек, жіптер, композиция) Композиция ­ бірнеше заттың көркем жиынтығы және құрастыру Жұмыс орнын ұйымдастыру: Бисермен тоқу жұмысы қызықты, әрі тез жүруі үшін тек құрал­ саймандардың түгел болуы ғана емес, жұмыс орныңды ыңғайлап алуда маңызды. Әсіресе ол  жер бисерді орналастыруға ыңғайлы болуы керек. Ол үшін бір бедерлі фланельді матаға, түрлі түсті бисерлерді үйіп қою керек. Кей жағдайларда өте терең емес (5­10мм) тәрелкеге салған  да ыңғайлы, бірақ әр түсті жеке тәрелкеге салған жөн, не болмаса жақтаулары биік емес  қорапшалар пайдалануға болады. бисермен жұмыс істегенде, сонымен қатар, жұмыс істейтін  орын жарықпен жақсы қамтамасыз етілуі керек. Болмаса көзді ауыртып, жиі шаршауға әкеліп  соқтырады. Көзге демалыс беру үшін әр сағат сайын 10­15 минут үзіліс жасау қажет. Сарамандық жұмыс: ҚЕ қайталау:  ­ Тігін шеберханасында жұмыс істеудегі гигиеналық талаптар; ­ Электро машинасымен  жұмыс істеудегі ҚЕ. Бисермен тоқудың кең тарлаған техникасы ­ параллельді тоқу. Яғни сым темір бисердің  қуысынан параллельді өтеді. Берілген тоқудың негізгі әдістерін қарап көрейік. Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Аңдарды тоқып әкелу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Қорытынды: Бағалау: Үй тапсырмасы  Тақырыбы: Мақсаты: Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: 9 сынып. Еңбекке баулу Мамандықтың әр түрі. Экономиканың тарихы. Экономиканың басты сұрақтары. ҚР экономикасы. Жекешелендіру және  мемелекет иелігінен алу. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің  бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Аңдарды тоқып әкелу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.  Жұмбақтарды шешіңіз. Білімнің дәнін тереді, Балаға тәлім береді. (Ұстаз) Адамның жүзін, Басы мен көзін. Айнытпай келбетін, Салатын кім суретін? (Суретші) Қалпағы ақ қарасаң, Дәрігер емес, бірақ ол. (Аспаз) Өскен шашты жаратпайтын, Қайшысы бар жалақтайтын. (Шаштараз) ­ Сіз қандай мамандық иесісіз? ­ Мамандығыныз өзіңізге ұнайды ма? Көрініс: «Үш жігіт туралы хикая» атты әңгіме бойынша жұмыс  1. Мәтінді тыңдаңыз  МАМАНДЫҒЫМ­ МАҚТАНЫШЫМ Өмірді мамандықтың түрі көп. Әр мамандықтың өзіндік ерекшелігі  бар. Дәрігер адамдарды емдесе, мұғалім оларды оқытады, әнші ән  айтады, құрылысшы үй салса, тігінші киім тігеді. Тағы басқа да  мамандықтар туралы айта беруге болады. Адамдар мамандықты жүрегінің қалауы бойынша таңдауы керек.  Өйткені, әрбір адамның болашағы таңдаған мамандығына тікелей  байланысты. Өз ісін жақсы көріп, үлкен жауапкершілікпен  атқарғанда ғана бақытты болады. Ал жүрегі қаламаған мамандық  иелері көп қиындықтарға кездеседі. Менің мамандығым – оқытушы. Қиындығы мен қызығы мол осы  мамандықты бала күнімнен армандадым. Адам баласына көмектесу – игілікті істердің бастысы. Мен қазақ тілін оқыту арқылы көптеген адамдармен танысып, оларға қолымнан келген көмегімді көрсетіп  жатырмын. Менің мамандығым әлемдегі ең қажет мамандықтардың бірі. Сондықтан мамандығымды мақтаныш тұтамын.  2. Мамандық атауларына сай қызметтерін жазыңыз Үлгі: суретші – сурет салады. Суретші, оқытушы, аспаз, биші, шаштараз, өрт сөндіруші, әнші, тәртіп сақшысы Тыңдаушылар өз тапқан мамандықтары бойынша әңгімелейді. 3. Мәтінді түсініп оқыңыз. 4. Мәтіндегі асты сызылган сөздерді жаттап алыңыз Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы  Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты  қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Реферат жазып келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Тақырыбы: Мақсаты: 9 сынып. Еңбекке баулу Мамандықтың класификациясы, мамандықтың формасы.  Қазақстанда табиғи ресурстарды пайдалануы. Ресурстардың  шектелуі мен таңдау мәселелері. Еңбек мазмұның, мақсатың анықтау. 1.Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру; 2. Технологиялық сауаттылығын қалыптастыра отырып,  жауапкершілікке, тиянақтылыққа тәрбиелеу. 3. Оқушы тұлғасының өзіндік саналығы мен өмірлік тәжірибесінің Корнекілігі: Әдісі: Пәнаралық  байланыс: Ұйымдастыру : Үй жұмысын  тексеру: Жаңа сабақ: бірлігі арқылы қабілеттерін дамыту. Тігін машина, мата  мен жіп, ҚЕ нұсқауы. Түсіндіру әдісі, сұрақ ­ жауап әдісі. Математика, өзін­өзі тану, тарих. Сабақ барысы Амандасып, отырғызу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсатың айту. Реферат жазып келу берілді. Тексеру  Тақырыппен таныстыру.Мамандық таңдаудың оңай жұмыс еместігін,  мамандықты темпераментке сай таңдау керектігін, тіпті, әлемдегі ең қауіпті  мамандық тізімін де айтып өттік. Қазір мектеп түлектері ҰБТ сынағын бітіріп, оқу орны мен мамандықтарын қызу таңдау үстінде болар. Біздің бүгінгі  әңгімеміз мамандық таңдауда ойланып жүрген түлектерге ғана емес, жұмысы  бар маман иелеріне де қатысты. Мамандық таңдау деген өзің айналысқың келетін жұмысты таңдау ғана емес,   өзің   араласқың   келетін   ортаны   да   таңдау.  Қазақ   "Адам   екі   түрлі жағдайда   қателеспеу   керек:   бірі   ­   жар   таңдағанда,   екіншісі   ­   мамандық таңдағанда" деп бекер айтпаса керек.  "Мамандық"   сөзі   латын   сөзінен   шыққан,   "жұрт   алдында   сөйлеу,   жариялау" дегенге   саяды.   Есте   жоқ   ескі   заманда   мамандықтың   қазіргідей   түр­түрі болмады. Әр адам барлық жұмыспен өзі ғана айналысатын. Дегенмен, әйелдер мен ерлерге деп бөлінетін жұмыстар болған. Ерлер аң аулап, үй тұрғызып, қару­жарақ   жасаса,   әйелдер   жеуге   жарамды   өсімдіктерді   жинап,   тамақ пісірген, киім­кешек тігіп, бала тәрбиелеген.  Заман өзгерген сайын, адам да жетіліп, нарықтық қарым­қатынас пайда болды. Қоғам   дамып,   дүниеге   түрлі   жұмыстар,  сәйкесінше,   түрлі   мамандықтар келді. Кез келген еңбек мамандық емес. Еңбектің мамандық деп аталуының өзіндік шарттары бар: бірі ­ маман атануыңыз үшін білім алып, қолыңызға сол саланың дипломын, куәлігін, аттестаты не сертификатын алуыңыз керек болса, екіншісі ­ еңбегіңізге ақының төлені қажеттілігі.  Өз ісінің нағыз маманы атану екінің бірінің еншісіне бұйырмаған. Ол үшін ең алдымен  мамандығыңызға   деген   махаббат  керек.   Мамандыққа   деген махаббат  пен  карьерист  болу  екеуі  біздіңше   екі  бөлек   нәрсе.  Махаббатпен істелген жұмыс қана нәтиже бермек. Екінші сөзбен айтқанда, мамандығыңыз сіздің   сүйікті   ісіңізге   айналуы   қажет.   Бұл   жағдайда   адам   жұмысқа   ерекше құлшыныспен кірісіп, жұмысынан ләззат алады.  Өз жаныңызға жақын мамандықты іздеп табу да барынша күрделі жұмыс. Өз қалауыңызды   білесіз,   бірақ   мамандығыңыздың   қалай   аталатынын   білмейсіз. Бұндай   жағдайа   психолог­профконсультант   (мектеп   психологтары),   мектеп мұғалімдері,   туған­ туыстарыңыздың көмектеріне жүгінгеніңіз жөн. Дегенмен, Массагет.кз сайты   оқу   орындарының   оқытушылары,   ата­анаңыз, ең алдымен жүрегіңіздің үнін тыңдауыңызға кеңес береді.  Қазір  сауда­саттықтың  жүріп   тұрған   заманы   болғандықтан,   көптеген мамандықтар   осының   төңірегінде   деуге   болады.   Агенттер   мен   менеджер мамандықтары сұранысқа ие десек, артық айтпаймыз. Мысалы, коммерциялық агент, жарнамалық агент, туристік агент, финанстық менеджер, сауда­саттық менеджері, жоба менеджері, кеңсе менеджері т.б. Әлемде өзі қаламайтын мамандық иесі болып жүрген қаншама адам бар, өз жұмысын жанымен сүйіп істейтін адамдардың да саны аз емес.  Мамандық таңдаудан   жаңылмай,  өз   өміріңіздің   бір   кірпішін   дұрыс   қалауыңызға тілектеспіз. Оқушылар бір біріне өздері сұрақ қойып, сабақты  қорытындылайды. Белсене ат салысқан балаларды мадақтап, баға қою. Дәрісті жаттап келу.  Сабақ аяқталды, сау болыңдар! Қорытынды: Бағалау: Үй  тапсырмасы  24 Ауыл шаруашылығы туралы мәлімет, өсімдік  және жануарлар өсіру мамандығы. Қаржылық қызметтер мен қаржылық қызметтердің  Әр түрлі ммандыққа мінездеме. тұтынушысы. Банк шоты, төлем қарталары,  дипозиттер, несиелер, сеифтік сақтаулар,  интернет банкинг. 25 Ауыр, жеңіл және құрылыс Әр түрлі мамандыққа