Қақпақша – қалта аузын жауып тұратын және киім бөлшектерін сәндеуге қолданылатын бөлшектердің бірі. Сырт киімдерде қақпақшаның үлгісі әр түрлі болады. Қақпақша негізгі және сәндік матадан пішіледі және қалта аузының ұзындығына тең болады. Суретті маталарда қақпақша суреті алдыңғы бой суретімен дәлде – дәл келуі керек.
Қақпақша астары астарлық матадан 2 – 3мм кіші етіп пішіледі және негізгі жібі қақпақша ұзындығына бағытталады. Ол қақпақшаны созылудан сақтайды. Қақпақша формасына қаттылық беру үшін желімдік іштік (флизилин, дублерин) материал қолданылады. Қатырма негізгі бөлшек үстіне қойылады.
Қақпақша астарымен оң жақ беттері ішкі қарата беттестіріледі, қиықтарын теңестіріп қақпақша жағынан тіке көктеу тігістімен 0,4 – 0,6 см-ге көктейді. Қақпақша астар жағынан 0,5 – 0,7 см – ге жөрмеп тігеді. Көктеу жібін суырады.
Қақпақша дөнестелген жерінде ұштарын тілме жасайды, тігіске 0,1-0,2 см жеткізбей. Қақпақша оң бетіне аударылады, бұрыштары мен шеттері түзуленеді. Қақпақша астары жағынан ұзындығы 0,6 – 0,8 см қиғаш қол тігісімен немесе негізгі матадан ені 0,1 см жиек шығара отырып көктейді. Қақпақша астар жағынан ылғалдандыра отырып үтіктегіш мата арқылы бастыра үтіктейді. Үлгіге байланысты қақпақшаның оң бетіне безендіргіш тігіс жүргізеді, тігіс ені модельге байланысты 0,1 см, 0,5 см, 0,7 см немесе 1 см. Көктеген жібін суырады. Үтіктегіш мата арқылы оң бетінен бастыра үтіктейді.
Белбеу – әйел адам көйлектерінде, халаттарында қолданылады.
Белбеу бир немесе екі бөлшектен тұруы мүмкін. Бір бөліктен тұратын белбеудің өңделуі. Бірінші белбеудің ұзындығымен енің тексереді. Оң жақтарын беттестіріп ортасынан бүгіп, қиықтарын теңестіре отырып ені 0,4 см тіке көктеу тігістімен екі жағынан айналдыра көктейді. Көктеп болғаннан кейін тігістерін енің қиықтарын теңестіреуін тексереді. Екі қиықтары жағынан тігіс ені 0,5 см – ге жөрмеп тігу. Көктеу жібін суыру. Бұрыштарын қию 0,2 см тігіске жеткізбей. Тігісті айра үтіктеп. Оң жағына айналдырады бұрыштары мен шеттерін түзуленеді. Ұзындығы 0,6 – 0,7 см қиғаш қол тігісімен тігісті ортасына келтіріп немесе в раскол көктеу керек. Үтіктегіш мата арқылы белдеуді екі жағынан бастыра үтіктеу. Белбеудің шеткі жағынан тігіс ені 0,1 см – ге безендіргіш тігіс береді. Көктеу жібін суырып
Бекітемін
дир. ӨОЖ орынбасары
________________
№ 12 сабақ жоспары
Бағдарлама жоспары: 6. Ұсақ бөлшектерді өндеу..
Сабақ тақырыбы: 6.1 Уақ бөлшектерді өңдеу . (қақпақша, пагон,
белбеу ).
Сабақ мақсаты:
Білімділік: Қақапақша, бүкпе, пагон, белдік өңдеу барысында
практикалық дағдыларын қалыптастыру.
Дамытушылық: Оқушыларды өндірістік жұмыс орнында теориядан алған
білімдерін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды жұмыс барысында ұқыптылыққа, шыдамдылыққа,
жолдастық көмек пен өзін – өзі бақылай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың материалдық жабдықталуы: Бор, сызғыш, ине, жіп, қайшы,
күнделік, тігін машиналары. Үтік.
Сабақ түрі: Уақ бөлшектерді өңдеп үйрену сабағы .
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі – 56 мин.
1 Оқушылармен амандасу.
2 Жоқ оқушыларды белгілеу.
3 Жұмыс орындарының сабаққа дайындығын тексеру.
ІІ. Кіріспе нұсқау:
1. Үтіктеу дегеніміз не?
2. Бұйымды дұрыс үтіктеу үшін қажетті зат?
3. Жүн маталарды қалай үтіктейді?
4. Түкті матаны қалай үтіктейді?
5. Киім дайындауда өңдеу уақытының қанша % ын ылғалды жылумен
өңдеу құрайды?
6. Үтіктеуде арналған арналған құрал?
7. Ылғалды жылумен өңдеу тәртібі?
8. Айырып үтіктеу терминологиясы және іс жүзінде қолданылуы?
9. Жия үтіктеу терминологиясы және іс жүзінде қолданылуы?
10. Булап үтіктеу терминологиясы және іс жүзінде қолданылуы?
11.Престеу терминологиясы және іс жүзінде қолданылуы?
12.Тегістеп үтіктеу терминологиясы және іс жүзінде қолданылуы?13.Соза үтіктеу терминологиясы және іс жүзінде қолданылуы?
Сабақ тақырыбы мен мақсытын хабарлау:
Уақ бөлшектерді өңдеу . (қақпақша, пагон, белбеу )
Жаңа материалды баяндау
Қақпақша – қалта аузын жауып тұратын және
киім бөлшектерін сәндеуге қолданылатын
бөлшектердің бірі. Сырт киімдерде қақпақшаның
үлгісі әр түрлі болады. Қақпақша негізгі және сәндік
матадан пішіледі және қалта аузының ұзындығына
тең болады. Суретті маталарда қақпақша суреті алдыңғы бой суретімен дәлде
– дәл келуі керек.
Қақпақша астары астарлық матадан 2 – 3мм кіші
етіп пішіледі және негізгі жібі қақпақша
ұзындығына бағытталады.
Ол қақпақшаны
созылудан сақтайды.
Қақпақша формасына
қаттылық беру үшін желімдік іштік (флизилин,
дублерин) материал қолданылады. Қатырма негізгі бөлшек үстіне қойылады.
Қақпақша астарымен оң жақ беттері ішкі қарата
беттестіріледі, қиықтарын теңестіріп қақпақша
жағынан тіке көктеу тігістімен 0,4 – 0,6 смге
көктейді. Қақпақша астар жағынан 0,5 – 0,7 см – ге
жөрмеп тігеді. Көктеу жібін суырады.
ұштарын
тілме
Қақпақша дөнестелген жерінде
жеткізбей. Қақпақша оң
жасайды, тігіске 0,10,2 см
мен шеттері түзуленеді.
бетіне аударылады, бұрыштары
ұзындығы 0,6 – 0,8 см
Қақпақша астары жағынан
қиғаш қол тігісімен
немесе негізгі матадан
ені 0,1 см жиек шығара отырып көктейді. Қақпақша астар жағынан
ылғалдандыра отырып үтіктегіш мата арқылы бастыра үтіктейді.
Үлгіге байланысты қақпақшаның оң бетіне безендіргіш тігіс
жүргізеді, тігіс
ені модельге байланысты
0,7 см немесе 1 см.
0,1 см, 0,5 см,
Үтіктегіш мата арқылы
Көктеген жібін суырады.
оң бетінен бастыра
үтіктейді.
Белбеу – әйел адам көйлектерінде, халаттарында қолданылады.
Белбеу бир немесе екі бөлшектен тұруы мүмкін. Бір бөліктен тұратын
белбеудің өңделуі. Бірінші белбеудің ұзындығымен енің тексереді. Оң
жақтарын беттестіріп ортасынан бүгіп, қиықтарын теңестіре отырып ені 0,4 см
тіке көктеу тігістімен екі жағынан айналдыра көктейді. Көктеп болғаннан
кейін тігістерін енің қиықтарын теңестіреуін тексереді. Екі қиықтары жағынан
тігіс ені 0,5 см – ге жөрмеп тігу. Көктеу жібін суыру. Бұрыштарын қию 0,2см тігіске жеткізбей. Тігісті айра үтіктеп. Оң жағына айналдырады
бұрыштары мен шеттерін түзуленеді. Ұзындығы 0,6 –
0,7 см қиғаш қол тігісімен тігісті ортасына келтіріп
немесе в раскол көктеу керек. Үтіктегіш мата арқылы
белдеуді екі жағынан бастыра
Белбеудің шеткі
үтіктеу.
жағынан тігіс ені 0,1 см – ге
безендіргіш тігіс береді. Көктеу жібін суырып дайын
белбеуді үтіктегіш мата арқылы баса үтіктейді.
Пагон – әйел адам мен ер адам сыртқы киімде кездеседі, ол киімнің иығында
өңделеді. Пагон 1 немесе 2 бөлшектен тұрады.
Формасы бір жағы үш бырышты болып келеді.
Бірінші пагонның ұзындығымен енін тексереді. Негізгі
бөлшекті қатырмалайды. Пагоннын екі жағы және үш
бұрышты қиықтарын теңестіріп
0,4 см – ге тіке көктеу тігісімен
айналдыра көктейді. 0,5 см – ге
жөрмеп тігеді, көктеу жібін
суырады.
Бұрыштарын қиып
тігіске 0,2 см жеткізбейді, оң жақтарына айналдырып бұрыштары мен
шеттерін түзуленеді. Ұзындығы 0,6 – 0,7 см қиғаш қол тігісімен тігісті
ортасына келтіріп немесе в раскол көктеу керек.
Үтіктегіш мата арқылы пагонды екі жағынан бастыра
үтіктеу. Пагонның шеткі
тігісті
жағынан
безендіргіш тігіс жүргізеді, тігіс ені 0,1 см және 0,5
см. Көктеу жібін суырып дайын пагонды үтіктегіш
мата арқылы баса үтіктейді.
екі
Жаңа тақырыпты игеру байланысты еңбек тәсілдерін көрсету:
Уақ бөлшектердің қапақшан, пагон, белбеудің өңделу тәсілдерін көрсету.
Еңбек тәсілдерін көрсеткенде оқушылар назарын аудару:
Қақпақшаны өңдеген кезде үстінгі қақпашаны қатырмалауын назар аудару.
Көктеген кезде үстіңгі бөлшек жағынан көктеп, қақпақшаның астыңғы бөлшек
жағынан жөрмеп тігілуіне назар аудару. Дөңес жерлерінде тілме жасаған кезде
тігіске 0,1 – 0,2 см жеткізбей қиылуына және матаны қиып кетпеуіне назар
аудару.
Белбеуде және пагонда тігістері түзу болуы, және ендері бірдей болуына
назар аудару.Кіріспе нұсқаудың жаңа материалы бойынша білімдерін пысықтау:
Технологиялық карта
№
1 Қақпақшаның үстіңгі бөлшек жағынан жиек
Технологиялық операция
шығару.
Жоқ
Иә
+
2 Жөрмеп тігу тігіс ені 2 см
3
Безендіргіш тігіс қақпақша астарынан
беріледі
4 Қақпақша астары негізгі жібі қақпақша
ұзындығына бағытталады
5 Қақпақшаның ені астарлы бөлшектен 0,2 0,3
см – ге қысқа
6 Астарлы бөлшек жағынан қатырмалау
7 Айналдыра көктеу тігіс ені 0,4 – 0,6 см
8 Пагон 5 бөлшектен тұрады
9 ЫЖЖ үтіктегіш мата арқылы орнындалады
10 Белбеуді бастыра тігеді
+
+
+
+
+
+
+
+
+
ІІІ. Жаттығулар мен оқушылардың өз бетімен жұмыстандыру: (155
165 мин)
Оқушылар көрсеткен қақпақшаны, белбеуді және пагонды өз беттерімен
өңдейді.
ІV. Соңғы нұсқау: 25 мин.
1 Өндірістік оқыту сабағын қорытындылау. Бүгінгі сабақта оқушылар
уақ бөлшектер қапақша, белбеу және пагонды өңдеп үйренді үйренді.
2 Оқушылардың жеке бағаларын хабарлау.
3 Үй жұмысын тапсыру.
4 Жұмыс орындарын және шеберхананы жинау.