Тақырыбы: [л]- [р] дыбыстары. Қазақ халық «Ақсақ құлан» аңызын оқу.

Топтың жас ерекшілігі: ересектер тобы Білім беру саласы:  «Қатынас». Бөлімі: Сөйлеуді дамыту. Қызметтің  кезеңдері Мотивациялық –  қозғаушылық Ұйымдастырушылық­ ізденістік Балалардың іс ­ әрекеті Үлгі суретке назар аударып, қарап  отырады. Тәрбиешінің  іс ­ әрекеті Педагог жылқы тектес жануарлардың үлгі суреттерін (жылқы, есек,  алақұлан, пони, құлан) іледі. Әр  суретке тоқталып, түсінік беріп,  кұланда жылқы тектес жануар екенін  кеңінен айтады. ­Балалар, құлан ­ жылқы тектес  жануар. ­ Сендер жылқыны білесіндер  ме? ­Иә, жылқыны білеміз, атты көлік  ретінде мінеді, еті ­тамақ. ­ Құланның да жылқы сияқты  жалы бар, бірақ ол ­ жабайы  жануар. Ертеде аң сияқты  құланды да аулап, етін жеген. ­ Мен сендерге «Ақсақ құлан»  аңызын окып берейін. Аңыз —  туп нұсқасы болған оқига.  Ауыздан­ауызга ұмытылмай  жеткен оқиғаны аңыз деп  айтамыз. Қазір мен сендерге  «Ақсақ құлан» аңызын  мәнерлеп окып беремін. Жошы ханнын ашамайга мінгізген жас баласы аңшылармен бірге жүріп, бір жерде  қашып бара жатқан ақсақ құланды  қуып кетіпті. Ақсақ құлан жүйткіп бара жатқан бір топ құланға қосылыпты.  Баланың астындағы жүйрік тұлпар  елігіп, құйрығын шаншып құйғытып,  құландарға қосылады. Құланның әңгісі  баланы шайнап өлтіріп кетеді.  Аңшылар баланы іздеп таба алмайды.  Жошы хан аңшыларға каһарын төгіп:  «Баламды тауып бер», ­ деп қалың кісіге  іздетеді. «Баламды өлді деп естірткен адамның аузына қорғасын құямын», ­  деп жарлық айтады. Аншылар бір  жерден баланың жұлмаланған қолын  табады. Енді ешкім баласының өлгенін  Жошы ханға айта алмайды. Акыры  көшпілік ордада отырып бір  домбырашыға күймен жеткізуді  сұрайды. Қызығып тыңдауга әрекеттенеді. ­Ұнады, өте қызықты екен. ­ Аншылыкка шыккан Жошы ханнын ұлы туралы  айтылған. ­ Ақсақ құланды көріп куып  кетеді. ­ Бір топ құланга қосылады. ­ Елігіп, құландарға қосылып  кетеді. Баланы шайнап өлтіріп тастайды Балалар кайталайды. Балалар өлең мазмұнына сәйкес қимыл­ қозғалыстар жасайды.­ Сендерге «Ақсақ құлан» аңызы  ұнады ма? ­ Аңызда не туралы айтылған? ­ Жошы ханнын баласы не  істейді?  Балалар қолайнаға қарап, «л­л­л» деп  қайталайды. Педагогпен бірге кайталайды. «Л» дыбысы екінші буында кездесіп тұр. «Қол­ғап» «Р­р» деп жоғары, орташа, төмен дауыспен  қайталал айтады. Айнадан балалар еріндерінің жай ғана ашылғанын көреді.  «Р» дыбысы бірінші және екінші буында  кездесіп тұр.  Дом­бы­ра сөзінде үшінші буында  кездеседі. Балалар дидактикалык ойынды ойнайды ­ Құлан кайда кашады? ­ Баланын астындағы ат не істейді? ­Ашуына тиген құлан әңгісі балаға не  істеді? ­Міне, балалар, аң екеш аңға да зәбір  көрсетіп, қорлауға болмайды екен. . Полингвалды компонент: құлан –  кулан ­ onager, жабайы – дикий ­   wild, аңшы­охотник­huntsman Сергіту сәті: Apғымақ Мініп алып сабауға, Асыр салып жүр інім.  Достары тұр маңайда,  Қызық көріп қылығын.  Жақын келген баланы,  Қағып­соғып кетеді.  Арықтардан алдағы,  Карғып­карғып өтеді.                                (Қ.Баянбай) Педагог балаларды жаңа дыбыстармен  таныстырады. ­ Балалар, «л», «р» дыбыстарымен танысайық.  «л», «р» дыбыстарынын дұрыс артикуляциясы  мынадай: ерін, тіл сәл ашылып, тілдің ұшы үстіңгі  тістің түбіне тиеді. «Л» дыбысын айтканда тілдін  ұшы жоғары көтеріліп, тістін түбіне тиеді. Ал  тіддін арткы жағы көтеріңкі, ортасы ашык болып,  екі жағы тіске тимей, дем осы тілдің ортасынан  шыгады. Бірге айтып кайталайық.  ­ ­ «Л» ­ дауыссыз дыбыс. «Л» ­ дыбысының буын арасында  кездесуі. Ла­ла­ла­лақ. Лә­лә­лә­Ләззат. Да­да­да­дала. До­до­до­ долана. Құ­лан,  Құ.­лақ. Қол­ғап. ­ «Л» дыбысы қаиді кездесіп тұр? ­ Енді «р» дыбысын бірге айтайық. Тілдіц екі  жағы жалпақтана жоғары көтеріліп, дем қарқынды түрде тіл ұшынан шыкканда «р» дыбысы  жасалады.Рефлексиялық­  түзетушілік «Р» дыбысыныц буын ішінде кездесуі.  Ра­ра­ра ­ Рабига.  Ар­ар­ар ­ Жанар. Та­рақ. Тыр­ма. Дом­бы­ра. Дидактикалық ойын: «Төлді қалай шақырады». Ойын шарты: балаларға құлын, лақ, қозы, бұзау,  бота атрибуттарын кигізу.  Педагог: «пұшайт­пұшайт, көс­көс, шөре­шөре,  құрау­құрау, аухау­аухау», деп шақырғанда, сол  атрибутты киген бала төлдің дауысын салып,  ортаға шығады. Дәптермен жұмыс. Дәптердегі тапсырманы орындатады. Жеке жұмыс жүргізеді. Дәптердегі тапсырманы орындайды. Күтілетін нәтиже: Біледі: қойылған сұрақтарға жауап берсді, төлдердщ дауысын салуға арналған тапсырманы. Игереді:  Аңыздың мазмұнын, құланның қандай аң екенін, аңдарға жамандық жасауға  болмайтынын.  Меңгереді: сөздерді буынға бөле білу дағдыларын.